Cogaíocht as Gaeilge


admiral aimiréal
(to) advance ascain/ascnamh
(to) aim dírigh/díriú (ar...)
airborne troops trúpaí aeriompartha
air force aerfhórsa
ambush luíochán (a chur roimh...)
ammunition muinisiún, lón cogaidh, armlón
(to) amputate teasc[adh]
armament armáil
armed detachments fórsaí armtha
armistice armstad
armoured car gluaisteán armúrtha
army arm
army of occupation arm forghabhála
artillery airtléire
asphyxiant gas (chlorine, phosgene, most WW1 gases) gás tachtach
atomic bomb buama adamhach
atrocity uafás, gníomh uafáis
ATTENTION! ar aire!
balance of terror cothrom an uafáis
barbed wire sreang dheilgneach
battlefield páirc an áir, machaire an áir
Black-and-Tan Dúchrónach
(to) blow somebody's brains out of his head inchinn duine a stealladh as a chloiginn
booby trap bobghaiste
bridgehead ceann droichid
brigadier briogáidire
bullet piléar
cadet dalta
captain captaen, caiftín
cartridge cartús
ceasefire sos lámhaigh
chief petty officer ard-mhionoifigeach
civil defence cosaint shibhialta
collateral damage seachscrios, seachródach
colonel coirnéal
commander ceannasaí
commodore comadóir
concentration camp sluachampa, campa géibhinn
conditions (of peace, surrender etc.) comha (feminine singular)
convulsions arraingeacha
cruel cruálach, gránna
(to) deport díbir/díbirt
deportation díbirt an daonra
DISMISS! scaipigí!
emergency eigeandáil
emergency legislation dlíthe eigeandála
(to) evacuate aslonnaigh/aslonnú
explosion pléasc, (repeated explosions on the battlefield) pléascarnach
fester(ing wound) othras
(pus of) fester(ing wound) ábhar
(to) fester ábhraigh/ábhrú
field marshal marascal machaire
FIRE! scaoil!; fire at will! scaoil mar is mian leat!
gangrene morgadh
gas mask púicín gáis
general ginearál
guerrilla: (single soldier:) treallchogaí; (a force:) fórsa treallchogaíochta
guerrilla warfare treallchogaíocht
HALT! stad!
home guard: the historic equivalent is called fórsaí cosanta áitiúla = local defence forces
honour onóir; to honour onóraigh/onórú
in cold blood as fuil fhuar
infantry cos-slua
infantryman coisí
inflammation séideadh
internment imtheorannú. ("Géibheann" and "braighdeanas" are unofficial words, but probably less artificial than imtheorannú. "Géibheann", however, means just "dire straits" in Ulster Irish: "i ngéibheann" = "in a fix". "Braighdeanas" means "bondage".)
Irish Volunteers Óglaigh na hÉireann
to kill maraigh/marú, Ulster dialect: mairbh/marbhadh, future tense muirfidh (< mairbhfidh)
lance corporal leascheannaire
lethally wounded gonta go h-éag
lieutenant leifteanant
lieutenant colonel leifteanantchoirnéal
lieutenant commander leifteanantcheannasaí
lung oedema éidéime na scamhóg, Ulster dialect: ...na scamhán
machine-gun meaisínghunna
major maor airm
major general maorghinearál
marines saighdiúirí cabhlaigh
massacre ár, éirleach, ródach
midshipman meánloingseach
(to) mutilate duine a chiorrú
navy cabhlach
nerve gas néarghás
noncom oifigeach neamhchoimisiúnaithe
occupation forghabháil
to occupy forghabh/forghabháil
officer in charge oifigeach i gceannas
overkill breisacmhainn mharfa
petty officer mionoifigeach
pistol piostól
prisoner of war cime cogaidh
private saighdiúir singil
protective custody coimeád cosanta (braighdeanas ar chúiseanna polaitíochta gan ordú cúirte le linn cogaidh nó eigeandála); in Northern Ireland called internment = Irish imtheorannú.
pus brachadh
QUICK MARCH! go mear máirseáil!
(military) rank céim
(to) rape a womanbean a éigniú
rear admiral seachaimiréal
rebel ceannairceoir, reibiliúnach; the rebels lucht na ceannairce
rebellion ceannairc, reibiliún
repatriant athdhúichitheach, duine ag pilleadh abhaile
(to) repatriate duine a athdhúichiú, a ligean abhaile
resistance movement gluaiseacht frithsheasmhachta. Don't use friotaíocht: that word is reserved for electronic components.
retaliation díoltas
revolver gunnán
rifle raidhfil
rising éirí amach
seaman: mairnéalach
- able s. mairnéalach den dara rang
- leading s. mairnéalach den chéad rang
- ordinary s. mairnéalach den tríú rang
second lieutenant foleifteanant
sentry fairtheoir
sergeant sáirsint
service troops cór armlóin
shell sliogán
to shoot caith[eamh], lámhach[adh], scaoil[eadh]
shortage ganntanas
shot (person) lámhachóir; (single shot of a weapon) urchar
SHOULDER ARMS! le gualainn, cuirigí airm!
sniper snípéir
staff sergeant sáirsint foirne
STAND AT EASE! seas ar ais!
stretcher sínteán
sublieutenant foleifteanant cabhlaigh
sub-machine gun fomheaisínghunna
suppurate brachadh a dhéanamh
(to) surrender géill[eadh]
(to) torture duine a chéasadh
truce sos cogaidh
veteran iarshaighdiúir, seansaighdiúir, crannlaoch
vice admiral leasaimiréal
volunteer (IRA)óglach
(to) wage war cogadh a fhearadh
war cogadh; (the activity of waging war) cogaíocht; "What is this war about?" "Cad chuige a bhfuil an cogadh seo ar siúl? Cad é is cuspóir leis an chogadh seo?"
war gas gás nimhe, gal nimhe
warrant officer oifigeach barántais
white flag bratach bhán
to wound goin/goin (pres. tense goineann, verbal adjective gonta); fatally wounded gonta go héag
(a) wound cneá