แม่ ก กา
(ยานี๑๑)
สะธุสะ จะขไหว้ |
พระศรีไตรสะระณา |
พ่แม่แลครูบา | เทวะดาในราษี |
ข้าเจ้าเอา ก ข | เข้า มาต่ ก กา มี |
แก้ไขในเท่านี้ | ดีมิดีอย่าตรีชา |
จะร่ำคำต่ไป | ภฬ่ใจกุมารา |
ธระณีมีราชา | เจ้าภาราสาวะถี |
ชื่พระไชยสุริยา | มีสุดามะเหษี |
ชื่ว่าสุมาลี | อยู่บูรีไม่มีไภย |
ข้าเฝ้าเหล่าเสนา | มีกิริยาอะฌาไศรย |
พ่ค้ามาแต่ไกล | ได้อาไศรยในภารา |
ไพร่ฟ้าประชาชี | เชาบุรีก็ปรีดา |
ทำไร่เขาไถนา | ได้เข้าปลาแลสาลี |
อยู่มาหมู่ข้าเฝ้า | ก็หาเยาวะนารี |
ที่หน้าตาดีดี | ทำมะโหรีที่เคหา |
ค่ำเช้าเฝ้าสีซ | เข้าแต่หฬ่กามา |
หาได้ให้ภะริยา | โลโภพาให้บ้าใจ |
ไม่จำคำพระเจ้า | เหไปเข้าภาษาไสย |
ถือดีมีข้าไท | ฉ้แต่ไพร่ใส่ขื่คา |
คะดีที่มีคู่ | คืไก่หมูเจ้าสูภา |
ใครเอาเข้าปลามา | ให้สุภาก็ว่าดี |
ที่แพ้แก้ชะนะ | ไม่ถืพระประเวณี |
ขี้ฉันก็ได้ดี | ไล่ด่าตีมีอาญา |
ที่ซื่ถือพระเจ้า | ว่าโง่เง่าเต่าปูปลา |
ผู้เฒ่าเหล่าเมธา | ว่าใบ้บ้าสาระยำ |
ภิก์ษุสะมะณะ | เล่าก็ละพระสะธำม์ |
คาถาว่าลำนำ | ไปเร่ร่ำทำเฉโก |
ไม่จำคำผู้ใหญ่ | ศีศะไม้ใจโยโส |
ที่ดีมีอะโข | ข้าขโมทะนาไป |
ภาราสาวะถี | ใครไม่มีปรานีใคร |
ดุดื้ถือแต่ใจ | ที่ใคได้ใส่เอาภ |
ผู้ที่มีฝีมื | ทำดถดื้ไม่ซื้ข |
ไล่คว้าผ้าที่ค | อะไรฬ่ก็เอาไป |
ข้าเฝ้าเหล่าเสนา | มิได้ว่าหมู่ข้าไทย์ |
ถืน้ำร่ำเข้าไป | แต่น้ำใจไม่นำภา |
หาได้ใครหาเอา | ไพร่ฟ้าเศร้าเปล่าอุรา |
ผู้ที่มีอาญา | ไล่ตีด่าไม่ปราณี |
ฝีป่ามากระทำ | มระณะกำม์เชาบุรี |
น้ำป่าเข้าธานี | ก็ไม่มีที่อาไศรย |
ข้าเฝ้าเหล่าเสนา | หนีไปหาภาราไกล |
ชีบาล่าลี้ไป | ไม่มีใครในธานี |
(ฉบัง๑๖)
พระไชยสุริยาภูมี |
พาพระมะเหษี |
มาที่ในลำสำเภา | |
เข้าปลาหาไปไม่เบา | นารีที่เยาว์ |
ก็เอาไปในเภตรา | |
เถ้าแกเชาแม่แซ่มา | เสนีเสนา |
ก็มาในลำสำเภา | |
ตีม้าฬ่ฉ้ใบใส่เสา | วายุพายุเพลา |
สำเภาก็ใช้ใบไป | |
เภตรามาในน้ำไหล | ค่ำเช้าเปล่าใจ |
ที่ในมหาวารี | |
พระสุธาอาไศรยไม่มี | ราชานารี |
อยู่ที่พระแกลแลดู | |
ปลากะโห้โลมาราหู | เหราปลาทู |
มีอยู่ในน้ำคล่ำไป | |
ราชาว้าเหว่หฤไทย | วายุพาคลาไคล |
มาในทะเลเอกา | |
แลไปไม่ปะพะสุธา | เปล่าใจไนยนา |
โพล้เพล้เวลาราตรี | |
ราชาว่าแก่เสนี | ใครรู้คะดี |
วารีนี้เท่าใดนา | |
ข้าเฝ้าเล่าแก่ราชา | ว่าพระมหา |
วารีนี้ไซ้ใหญ่โต | |
ไหลมาแต่ในคโค | แผ่ไปใหญ่โต |
มะโหฬาล้ำน้ำไหล | |
บาฬีมิได้แก้ไข | ข้าพระเจ้าเข้าใจ |
ผู้ใหญ่ผู้เถ้าเล่ามา | |
ว่ามีพระยาสกุณา | ใหญ่โตมะโหฬา |
กายยาเท่าเขาคีรี | |
ชื่ว่าพระยาสำภาที | ใคร่รู้คะดี |
วารีนี้โตเท่าใด | |
โยโสโผผาถาไป | ภพระสุริไส |
จะใกล้โพล้เพล้เวลา | |
แลไปไม่ปะพะสุธา | ย่ท้รรา |
ชีวาก็จะประไลย | |
ภปลามาในน้ำไหล | สะกุณาถาไป |
อาไศรยที่ศีศะปลา | |
ฉะแง้แลไปไกลตา | จำข้งปลา |
ว่าขษะมาอไภย | |
วารีที่เราจะไป | ใกล้ฤาว่าไกล |
ข้าไหว้จะขมรคา | |
ปลาว่าข้าเจ้าเยาวภา | มิได้ไปมา |
อาไศรยอยู่ต่ธระณี | |
สะกุณาอาไลยชีวี | ลาปลาจระลี |
สู่ที่ภูผาอาไศรย | |
ข้าเฝ้าเล่าแก่ภูวไนย | พระเจ้าเข้าใจ |
ฤไทยว้าเหว่เอกา | |
จำไปในทะเลวรา | พยุใหญ่มา |
เภตราก็เหเซไป | |
ลมก็เกาเสาใบ | ทะลุปรุไป |
น้ำไหลเข้าลำสำเภา | |
ผีน้ำซ้ำไต่ใบเสา | เจ้ากำม์ซ้ำเอา |
สำเภาระยำคว่ำไป | |
ราชาคว้ามือรไทย | เอาผ้าสะไบ |
ต่ไว้ไม่ไกลกายา | |
เถ้าแก่เชาแม่เสนา | น้ำเข้าหูตา |
จระเข้เหราคร่าไป | |
ราชานารีร่ำไร | มีกำม์จำใจ |
จำไปภปะพะสุธา | |
มีไม้ไทรใหญ่ใบหนา | เข้าไปไสยยา |
เวลาภค่ำร่ำไร ฯ |
แม่ กน
(สุรางคนางค์๒๘)
ขึ้นใหม่ในกน |
ก กาว่าปน | ระคนกันไป | เอ็นดูภูธร |
มานอนในไพร | มณฑลต้นไทร | แทนไพชยนต์สฐาน | |
ส่วนสุมาลี |
วันทาสามี | เทวีอยู่งาน | เฝ้าอยู่ดูแล |
เหมือนแก่ก่อนกาล | ให้พระภูบาล | สำราญวิญญา | |
พระชวนนวนนอน |
เข็ญใจไม้ขอน | เหมือนหมอนแม่นา | ภูธรสอนมนต์ |
ให้บ่นภาวนา | เย็นค่ำร่ำว่า | กันป่าไกยพาล | |
วันนั้นจันทร |
มีดารากร | เป็นบริวาร | เห็นสิ้นดินฟ้า |
ในป่าท่าธาร | มาลีคลี่บาน | ใบก้านอรชร | |
เย็นฉ่ำน้ำฟ้า |
ชื่นชะผะกา | วายุพาขจร | สาระพรรณ์จันอิน |
รื่นกลิ่นเกสร | แตนต่คล้ร่อน | ว่าว่อนเวียนระวัน | |
จันทราคลาเคลื่อน |
กระเวนไพรไก่เถื่อน | เตือนเพื่อนขานขัน | ปู่เจ้าเขาเขิน |
กูเกริ่นหากัน | สุนธุพุลั่น | ครื้นครั่นหวั่นไหว | |
พระฟื้นตื่นนอน |
ไกลพระนคร | สะท้อนถอนฤไทย | เช้าตรู่สุริยน |
ขึ้นพ้นเมรุไกร | มีกำม์จำไป | ในป่าอารัญฯ |
แม่ กง
(ฉบัง๑๖)
ขึ้นกงจงจำสำคัญ |
ทั้งกนปนกัน |
รำพรรณ์มิ่งไม้ในดง | |
ไกรกร่างยางยูงสูงระหง | ตลิงปลิงปริงประยง |
คันทรงส่งกลิ่นฝิ่นฝาง | |
มะม่วงพลวงพลองช้องนาง | หล่นเกลื่อนเถื่อนทาง |
กินพลางเดินพลางหว่างเนิน | |
เห็นกวางย่างเยื้องชำเลืองเดิน | เหมือนอย่างนางเชิญ |
พระแสงสำอางข้างเคียง | |
เขาสูงฝูงหงษ์ลงเรียง | เริงร้องซ้องเสียง |
สำเนียงน่าวังเวง | |
กลางไพรไก่ขันบันเลง | ฟังเสียงเพียงเพลง |
ซเจ้งจำเรียงเวียงวัง | |
ยูงทองร้องกระโต้งโห่งดัง | เพียงฆ้องกลองระฆัง |
แตรสังข์กังสะดาลขานเสียง | |
กะลิงกะลางนางนวนนอนเรียง | พระยาคล้เคียง |
แอ่นเอี้ยงอีโก้งโทงเทง | |
ค้อนทองเสียงร้องปองแปง | เพลินฟังวังเวง |
อีเก้งเริงร้องลองเชิง | |
ฝูงละมั่งฝั่งเดินกินเพลิง | คางแข็งแรงเริง |
ยืนเบิ่งบึ้งหน้าตาโพลง | |
ป่าสูงยูงยางช้างโขลง | อึงคะนึงผึงโผง |
โยงกันเล่นน้ำคล่ำไปฯ |
แม่ กก
(ยานี๑๑)
ขึ้นกกตกทุกข์ยาก |
แสนลำบากจากเวียงไชย |
มันเผือกเลือกเผาไฟ | กินผลไม้ได้เป็นแรง |
รอน ๆ อ่อนอษฎงค์ | พระสุริยงเย็นยแสง |
ช่วงดังน้ำครั่งแดง | แฝงเมฆเขาเงาเมรุธร |
ลิกค่างครางโครกครอก | ฝูงจิ้งจอกออกเห่าหอน |
ชนีวิเวกวอน | นกหกร่อนนอนรังเรียง |
ลูกนกยกปีกป้อง | อ้าปากร้องซ้องแซ่เสียง |
แม่นกปกปีกเคียง | เลี้ยงลูกอ่อนป้อนอาหาร |
ภูธรนอนเนินเขา | เคียงคลึงเคล้าเยาวมาลย์ |
ตกยากจากศฤงคาร | สงสารน้องหมองภักตรา |
ยากเย็นเห็นหน้าเจ้า | สร่างโศกเศร้าเจ้าพี่อา |
อยู่วังดังจันทรา | มาหม่นหมองลอองนวล |
เพื่อนทุกข์ศุขโศกเศร้า | จะรักเจ้าเฝ้าสงวน |
มิ่งขวัญอย่างรัญจวน | นวลภักตรน้องจะหมองศรี |
ชวนชื่นกลืนกล้ำกลิ่น | มิรู่สิ้นกลิ่นมาลี |
คลึงเคล้าเย้ายวนยี | ที่ทุกข์ร้อนหย่อนเย็นทรวงฯ |
แม่ กด
(ยานี๑๑)
ขึ้นกดบทอัศจรรย์ |
เสียงครื้นครั่นชั้นเขาหลวง |
นกหกตกรังรวง | สัตว์ทั้งปวงง่วงงุนโงง |
แดนดินถิ่นมนุษย์ | เสียงดังดุจเพลิงโพลง |
ตึกกว้านบ้านเรือนโรง | โคลงคลอนเคลื่อนขะเยื่อนโยน |
บ้านช่องคลองเล็กใหญ่ | บ้างตื่นไฟตกใจโจน |
ปลุกเพื่อนเตือนตะโกน | ลุกโลดโผนโดยกันเอง |
พิณพาทย์ระนาดฆ้อง | ตะโพนกลองร้องเป็นเพลง |
ระฆังดังวังเวง | โหง่หง่างเหง่งเก่งก่างดัง |
ขุนนางต่างลุกวิ่ง | ท่านผู้หญิงวิ่งยุดหลัง |
พันละวันดันตึงตัง | พลั้งพลัดตกหกคะเมน |
พระสงฆ์ลงจากกุฎิ | วิ่งอุดตลุดฉุดมืเณร |
หลวงชีหนีหลวงเถร | ลงโคลนเลนเผ่นผาดโผน |
พวกวัดพลัดเข้าบ้าน | ล้านต่ล้านซานเซโดน |
ต้นไม้ไกวเอนโอน | ลิงค่างโจนโผนหกหัน |
พวกผีที่ปั้นลูก | ติดจมูกลูกตาพลัน |
ขิกขิกรริกกัน | ปั้นไม่ทันมันเดือดใจ |
สององค์ทรงสังวาศ | โลกธาตุหวาดหวั่นไหว |
ตื่นนอนอ่อนนอกใจ | เดินไม่ได้ให้อาดูรฯ |
แม่ กบ
(ยานี๑๑)
ขึ้นกบจบแม่กด |
พระดาบศบูชากูณฑ์ |
ผาศุกรุกขมูล | ภูลสวัสดิ์สัถาวร |
ระงับหลับเนตรนิ่ง | เอนองค์อิงพิงสิงฃร |
เหมือนกับหลับสนิทนอน | สังวรศีลอภิญญาณ |
บำเพ็ญเล็งเห็นจบ | พื้นพิภพจบจักระวาฬ |
สวรรค์ชั้นวิมาน | ท่านเห็นแจ้งแหล่งโลกา |
เข้าฌานนานนับเดือน | ไม่ขะเยื่อนเคลื่อนกายา |
จำศีลกินวาตา | เป็นผาศุกทุกเดือนปี |
วันนั้นครั้นดินไหว | เกิดเหตุใหญ่ในปะถะพี |
เล็งดูรู้คะดี | กาลกิณีสี่ประการ |
ประกอบชอบเป็นผิด | กลับจริตผิดโบราณ |
สามัญอันธพาล | ผลาญคนซื่ถืสัตย์ธรรม์ |
ลูกศิษย์คิดล้างครู | ลูกไม่รู้คุณพ่มัน |
ส่เสียดเบียดเบียนกัน | ลอบฆ่าฟันคืตัณหา |
โลภลาภบาปบคิด | โจทย์จับผิดฤษยา |
อุระพะสุธา | ป่วนเป็นบ้าฟ้าบดบัง |
บันดาสามัญสัตว์ | เกิดวิบัตรปัติปาปัง |
ไตรยุคทุกขตะรัง | สังวัจฉะระอะวะสานฯ |
แม่ กม
(ฉบัง๑๖)
ขึ้นกมสมเด็จจอมอารย์ |
เอ็นดูภูบาล |
ผู้ผ่านภาราสาวัดถี | |
ซื่ตรงหลงเล่ห์เสนี | กลอกกลับอัปรี |
บุรีจึงล่มจมไป | |
ประโยชน์จะโปรดภูวไนย์ | นิ่งนั่งตั้งใจ |
เลื่อมใสสำเร็จเมตตา | |
เปล่งเสียงเพียงพิณอินทรา | บอกข้มรณา |
คงมาวันหนึ่งถึงตน | |
เบียดเบียนเสียดส่ฉ้ฉน | บาปกำม์นำตน |
ไปทนทุกข์นับกัปกัลป์ | |
เมตตากรุณาสามัญ | จะได้ไปสวรรค์ |
เป็นศุขทุกวันหรรษา | |
สมบัติสัตว์มนุษย์ครุทธา | กลอกกลับอัปรา |
เทวาสมบัติชัชวาลย์ | |
ศุขเกษมเปรมปรีวิมาน | อิ่มหนำสำราญ |
ศฤงฆารห้อมล้อมพร้อมเพรียง | |
กระจับปี่สีฆท่เสียง | ขับรำจำเรียง |
สำเนียงนางฟ้าน่าฟัง | |
เดชพระกุศลหนหลัง | สิ่งใดใจหวัง |
ได้ดังมุ่งมาทปราถนา | |
จริงนะประสกสีกา | สวดมนต์ภาวนา |
จะได้ไปสวรรค์ | |
จบเทศเสร็จคำรำพรรณ์ | พระองค์ทรงธรรม์ |
ด้นดั้นเมฆาคลาไคลฯ |
แม่ เกย
(ฉบัง๑๖)
ขึ้นเกยเลยกล่าวท้าวไทย์ |
ฟังธรรมน้ำใจ |
เลื่อมใสศรัทธากล้าหาญ | |
เห็นไภยในขันธสันดาน | ตัดห่วงบ่วงมาร |
สำราญสำเร็จเมตตา | |
สององค์ทรงหนังพยัคฆา | จัดจีบกลีบชะฎา |
รักษาศีลถืฤาษี | |
เช้าค่ำทำกิจพิธี | กองกูณฑ์อัคคี |
เป็นที่บูชาถาวร | |
ปะถะพีเป็นที่บรรฐร | เอนองค์ลงนอน |
เหนือฃอนเฃนยเกยเศียร | |
ค่ำเช้าเอากราดกวาดเตียน | เหนื่อยยากพากเพียร |
เรียนธรรมบำเพ็ญเคร่งครัน | |
สำเร็จเสร็จได้ไปสวรรค์ | เสวยสุขทุกวัน |
นานับกัปกัลป์พุทธันดร | |
ภุมารการรุญสุนทร | ไว้หวังสั่งสอน |
เด็กอ่อนอันเยาว์เล่าเรียน | |
ก ข ก กา ว่าเวียน | หนูน้อยค่อยเพียร |
อ่านเฃียนผสมกมเกย | |
ระวังตัวกลัวครูหนูเอ๋ย | ไม้เรียวเจียวเหวย |
กูเคยเข็ดหลาบขวาบเขวียว | |
หันหวดปวดแสบแปลบเสียว | หยิกซ้ำช้ำเฃียว |
อย่าเที่ยวเล่นหลงจงจำ | |
บอกไว้ให้ทราบบาปกรรม | เรียงเรียบเทียบทำ |
แนะนำให้เจ้าเอาบุญ | |
เดชะพระมหาการุญ | ใครเห็นเป็นคุณ |
แบ่งบุญให้เราเจ้า เอยฯ |