Zo begraaf je een moslim in Nederland
Een islamitische begravenis kan ook in Nederland plaatshebben. Vooral wanneer men niet verzekerd is blijken de kosten voor een begrafenis in je geboorteland torenhoog. Lees erover in de rechter kolom en bezoek ook het forum
Islamitisch sterven
en de
Digitale laatste rustplaats

De naffer-sites van MokumTV zijn zonder enige subsidie of ondersteuning tot stand gekomen. Mocht u ons willen steunen, dan kan dat via bankrekening nr. 43.46.97.435 ten name van de stichting Mokum Plus Amsterdam

BISMILLAH AR-RAHMAN AR-RAHIM

Kracht en sterkte gewenst indien je deze site bezoekt nadat malak al-mawt (de engel des doods) een dierbaar familielid of vriend heeft bezocht. God schiep de mens en bepaalt het moment waarop wij zullen sterven. Sommigen gaan vroeg, voor anderen bepaalde god een zo lang leven, dat zij alles wat zij ooit wisten, niet meer zullen weten. (Koran hoofdstuk 22: vers 5).

STERVEN

Het leven is eenmalig. In navolging van de profeet Mohamed, die op de donderdag, drie dagen voor zijn dood om een pen en papier vroeg om zijn laatste wil bekend te maken, maken veel moslims, als ze daar toe in staat zijn, op hun sterfbed hun testament op. Ook laten ze als die er zijn, hun schulden voldoen. Als men de religieuze plicht van ondersteuning van de armen (de zakat) niet heeft kunnen vervullen, kan men op het sterfbed vaak een deel van de bezittingen als schenking aan de minder bedeelden bestemmen.

Veel zaken en rituelen rond de dood van sunni-moslims zijn afkomstig uit het Kitab al-ruh (Boek van de Ziel), geschreven in de 14de eeuw door de hanbali-theoloog Mohamed ibn Abi-Bakr ibn Qayyim al-Jawziyah.

In Nederland gestorven moslims van Turkse, Marokkaanse, Surinaamse of Indonesische afkomst worden vaak in hun vaderland begraven. Vroeger was dat logisch, omdat ze zo konden rekenen op een uitvaart volgens de islamitische voorschriften. Een begrafenis in het land van herkomst is door de vliegkosten zeer kostbaar. Er zijn uitvaartverzekeringen met speciale buitenlandpolissen, zodat de kosten kunnen worden gedekt. Tegenwoordig kan er ook Nederland islamitisch worden begraven. Zeker wanneer de directe familie in West-Europa woont, worden moslims steeds meer in Nederland begraven.

Het is de taak van iedere moslim een stervenden te helpen en te verzorgen bij het doodgaan. Er zijn vrij veel handelingen die moeten gebeuren door naaste familie en vrienden. De stervende wordt voorzover mogelijk op de rechterzij gelegd, met het gezicht in de richting van Mekka. Daarbij reciteren de aanwezigen uit de koran en helpen de stervende bij het afleggen van de geloofsgetuigenis dat er slechts één ondeelbare god bestaat en de profeet Mohamed zijn boodschapper is.

Wanneer iemand sterft zonder bezittingen, draagt de gemeenschap de kosten van de uitvaart.
Het dode lichaam moet worden gerespecteerd en mag op geen enkele manier worden beschadigd, crematie is volgens de islam niet toegestaan, want op de laatste dag zullen de doden door de engel Israfil worden opgewekt.

NA HET OVERLIJDEN

Na het overlijden sluit een van de aanwezigen de ogen van de dode en bidt men gezamelijk het eerste hoofdstuk uit de koran: el-Fatiha. Klik hier om de sura el-Fatiha in real audio te horen en lezen, Er wordt verder geen koran gelezen in het stervensvertrek.

DE RITUELE WASSING

Dan volgt de rituele wassing. Wassen en verzorgen van het lichaam is belangrijk omdat volgens de koran al het gestorvene onrein is. Het wassen gebeurt soms thuis, maar meestal in een uitvaartcentrum dat daarvoor een speciale ruimte heeft.

Als eerste wordt de mond gesloten en gezorgd dat deze niet openvalt, waarna de wassing kan beginnen. Bij het wassen wordt lotusblad, zepen en geurige parfums gebruikt, die echter geen alcohol mogen bevatten.
Het wassen geschiedt door moslim familieleden of vrienden, waarbij de mannen de mannen wassen en de vrouwen de vrouwen.
Uitzondering is dat echtelieden elkaar mogen wassen en verzorgen.
Kinderen mogen zowel door mannen als door vrouwen worden gewassen.
De koran schrijft voor dat voor deze activiteiten niet mag worden betaald. Alleen als er beroepsmatig wordt gewerkt, mag er wel worden betaald.
Men wast het lichaam driemaal, is het dan nog niet rein genoeg, dan wordt wederom gewassen. Het aantal wassingen dien echter oneven te zijn. Bij de wassing is het lichaam met een lendendoek bedekt, omdat men de geslachtsorganen niet mag zien.

Na de wassing wordt de overledene in doeken gewikkeld, de man in 3 en de vrouw in 5 doeken. Er dient gewone stof te worden gebruikt, geen zijde en er mag geen versierend stiksel in worden gebruikt.

Vervolgens wordt het lichaam naar de moskee overgebracht. Als een kist wordt gebruikt, is dat er bij voorkeur een waarin de overledene op zijn rechterzij kan worden gelegd.

HET DJANAZAH-GEBED

Het is de plicht van een moslim om bij het djanazah-gebed voor de overledene in de moskee aanwezig te zijn. De voorganger bidt bij het opgebaarde lichaam het djanazah-gebed.Tenslotte wordt het gebed voor de overledene uitgesproken, staande voor het lijk. Het eindigt met de vredesgroet. Daarna volgt de begrafenis.

DE BEGRAFENIS

Net als bij de joden is het bij moslims gebruikelijk een overledene zo snel mogelijk en het liefst zonder kist begraven. In oosterse landen is de begrafenis meestal binnen 24 uur, in Nederland schrijft de wet echter voor dat er minimaal 36 uur tussen het tijdstip van overlijden en begrafenis moet liggen. Hoewel er geen termijn in de moslim literatuur wordt genoemd, kan in Nederland een ontheffing van de 36 uurs-termijn worden aangevraagd zodra de dood door een arts is vastgesteld. Meestal wacht men met de begrafenis tot de termijn van 36 uur verstreken is.

Als een moslim in Nederland wordt begraven, brengen de mannen uit de familie het lijk in een kist naar de islamitische begraafplaats.

Gebruikelijk is dat de overledene gedragen wordt bij de begrafenis, waarbij telkens van dragers wordt gewisseld. De traditie wil dat zoveel mogelijk mannen uit de gemeenschap de baar of de kist op weg naar het graf een stukje dragen: Niet alleen uit eerbetoon tegenover de overledene, maar ook omdat dit tot een van de door de profeet genoemde ´goede werken´ is. Er wordt veelal in tempo gelopen. Als er gereden wordt moeten er goede afspraken over het ritueel gemaakt worden, veelal is het zo dat de lopenden voor de dragers uitgaan en de rijdenden er achteraan.

Net als bij een orthodox joodse begrafenis waren vrouwen oorsponkelijk uitgesloten van deelname aan een begrafenis. Bij meer liberale moslims zijn echter de vrouwen tegenwoordig ook aanwezig bij de begrafenis.

Bij moslims is het gewoonte dat er slechts één overledene in een graf komt te liggen. Echtgenoten worden dus niet, zoals in Nederland gebruikelijk is, bij elkaar begraven.

Bij het graf aangekomen wordt het lichaam uit de kist getild en in een graf met bekisting gelegd met het gezicht in de richting van Mekka. De lijkwade wordt aan het hoofd en de voeten losgemaakt. Het graf wordt zodanig gevuld dat de overledene op zijn rechterzijde blijft liggen. Vervolgens worden 3 handen met aarde in het graf gestrooid door iedereen die aan de begrafenis deelneemt. Iedere hand aarde gaat gepaard met de bede:

Hiervan schiepen wij u
Wij deden u hierin terugkeren
Hieruit zullen wij u weer doen opstaan op de Laatste Dag.

Daama gooien de nabestaanden met de hand aarde in het graf onder het uitspreken van een gebed over de hereniging met de aarde waaruit de dode weer zal opstaan. Daarna vullen andere aanwezigen het graf.

Rekening houdende met de Dag des Oordeels en de ondervraging van de engelen Munkar en Nakir, wordt in het graf soms een aparte nis gegraven waar de engel kan plaatsnemen bij de ondervraging. Van de overblijvende aarde worden twee bulten of een heuveltje gemaakt.

Voorts mogen planten en bloemen niet worden vertrapt. Na de begrafenis wassen alle aanwezigen hun handen.

Moslims worden het liefst begraven in een eigen graf met onbepaalde grafrechten. Een graf mag niet worden geruimd.

Meestal worden wel stenen geplaatst om de plaats aan te duiden, maar wordt het graf niet versierd. De zerk blijft beperkt tot een eenvoudige steen met gegevens als naam en data's, soms ook voorzien koranteksten en afbeeldingen van een moskee. Gebruikelijk bij Turkse graven is de oproep het eerste gebed van de koran te reciteren.

Onder Turken en Marokkanen wordt de overledenen veelal in het land van herkomst begraven. De uitvaartverzorger regelt de documenten, het vervoer naar Schiphol en de vlucht naar de plaats van bestemming.

NA DE BEGRAFENIS

Na de begrafenis geldt een eerste rouwperiode van drie dagen, waarin de nabestaanden worden gecondoleerd en eten krijgen van familie en buren.

Voor weduwen geldt na die drie dagen een rouwperiode van vier maanden en tien dagen, waarin zij geen make-up of sieraden dragen.

Vaak wordt door de familie gedurende veertig dagen elke avond thuis voor de overledene gebeden. Na die veertig dagen wordt de rouwtijd afgesloten met gebeden waarin gevraagd wordt om de overledenen op te nemen in de djenna (hemel), gevolgd door een maaltijd voor de hele familie.

BEZOEK AAN HET GRAF

Voor moslims is het de gewoonte om bij het bezoek aan een graf uit de koran te reciteren en een smeekbede te verrichten voor de zielerust van alle overledenen:

'O god! Vergeef onze levenden en onze doden, onze aanwezigen en onze afwezigen, onze jeugd en onze ouderen, onze mannen en onze vrouwen.
0 god! Laat diegene van ons die U in leven laat, in de islam leven en diegene onder ons die U doet sterven, laat hem sterven in het geloof.
0 god! Onthoud ons zijn beloning niet en laat ons na hem niet in tweedracht vervallen.'

Op de dag des opstanding zullen de martelaren direct hun plaats in het paradijs krijgen. De overige opgewekte doden zullen ondervraagd worden door de engelen Munkar en Nakir. Na de ondervraging krijgt de opgestane overledene een boek waarin hun leven is opgetekend. De rechtvaardigen ontvangen het in hun rechterhand en gaan direct door naar het paradijs van de engel Reduan, de onrechtvaardigen ontvangen het in hun linkerhand en gaan direct door naar de hel, waar de engel Malik heerst.

ISLAMITISCHE
BEGRAAFPLAATSEN

Er zijn in Nederland islamitische gedeelten van begraafplaatsen. Zo kent de nieuwe begraafplaats in Hoogeveen aparte gedeelten voor rooms-katholieken en moslims.

Zeggenschap over wie er wel of niet op zo´n islamitische begraafplaats wordt begraven, ligt bij de moskee. In grote steden hebben de diverse moskeeën soms eigen vakken.

Bij de (veelal uit Iran afkomstige) shia-richting van de islam worden er bij een bezoek aan een graf bloemen gestrooid. Ook kent men binnen de islam tal van lokale tradities. Zo zag ik in Akka Palestijnse kinderen water over een graf sprenkelen. ´We geven de doden te drinken´ verklaarde ze desgevraagd.

ZIE OOK:

e-mail naffer@mail.com

HOME

De naffer-sites van MokumTV zijn zonder enige subsidie of ondersteuning van wie dan ook tot stand gekomen. Mocht u ons willen steunen, dan kan dat via bankrekening nr. 43.46.97.435 ten name van de stichting Mokum Plus Amsterdam.

© Mohamed el-Fers