พระท่ามะปราง เนื้อดิน

พระท่ามะปราง กำแพงเพชร ลักษณะเป็นพระปางมารวิชัย ประทับบนอาสนะบัวบัลลังค์ ๒ ชั้น อยู่ภายในซุ้ม เท่าที่พบมี ๓ เนื้อคือ ชินเงิน ดิน และว่าน มีขนาดความสูงประมาณ ๓.๕ เซ็นติเมตร กว้างประมาณ ๓ เซ็นติเมตร มีความเด่นดังทางด้านแคล้วคลาดและคงกระพัน ชาตรี ศิลปะพระท่ามะปรางเป็นพระตระกูลสุโขทัยแบบหน้าตะกวน ซึ่งเป็นศิลปะยุคต้น พบจากกรุวัดบรมธาตุ วัดสี่อิริยาบท วัดกะโลทัย วัดอาวาสน้อย พระท่ามะปราง กำแพงเพชรได้รับการยกย่องว่า มีพุทธลักษณะงดงามที่สุด

ลักษณะเอกลักษณ์

๑. ไรพระศกเป็นรูปสี่เหลี่ยมลูกเต๋า

๒. พระพักต์จะอูบ-อวบ-อิ่ม ดูลำสันกว่าพระท่ามะปรางเมืองอื่นๆ

๓. พระเนตรขวาสูงกว่าพระเนตรซ้าย

๔. พระโอษฐ์หนา-อูม-เจ่อ

๕. ปลายพระกรรณขวาเป็นแนวเดียวกับผ้าสังฆาฏิ

๖. ราวนมจะติดชัด มีเม็ดนมชัดเจนกว่าพระท่ามะปรางเมืองอื่นๆ

๗. มีเส้นกำไลข้อมือข้อเท้า

๘. ผนังซุ้มจะขรุขระ ขอบซุ้มเว้างดงามเข้ารูปตามองค์พระ

๙. ปลายนิ้วชี้ขวาต้องยาวลงมาชนบัวแถวบน

๑๐. ขอบผ้าสังฆาฏิตรงนี้มีรอยขยักเว้าเล็กน้อย

๑๑. นัยน์ตา (พระเนตร) ด้านขวาขององค์พระจะมีระดับสูงกว่าทางด้านซ้ายชัดเจนมาก และมีชายหางตาตะวัดขึ้นไปทางพระกรรณ (ใบหู) ขวา

๑๒. พระกรรณ (ใบหู) ด้านซ้ายจะยาวจรดผ้าสังฆาฏิที่บนบ่า

๑๓. บริเวณเส้นคอ ๒ เส้น จะยาวโค้งขนานกันตลอดและจมหายไปที่ชายผ้าสังฆาฏิพอดี

๑๔. จะมีเนื้อล้นเป็นทางยาวบริเวณข้างลำแขนซ้ายชัดเจน

๑๕. จะมีเส้นพิมพ์แตกจากข้อพระบาท (เท้า) ขวายาวทีจรดเท้าซ้ายเป็นเส้นหนายาว

๑๖. มีเนื้อเกินเป็นก้อนอยู่บริเวณเหนือกลีบบัวเล็บช้าง

๑๗. บัวเล็บช้างบริเวณตรงกลางจะขาดหายไป ไม่เต็มมาจากแม่พิมพ์ทุกองค์

๑๘. นิ้วชี้ (พระหัตถ์) ขวาจะยาวเลยมาจรดกับฐานบัวขีด หรือบัวไข่ปลาชัดเจน

๑๙. พระบาท (เท้า) ซ้ายจะงอนโค้ง แลดูเหมือนท้องกะทะเกือบจรดหระหัตถ์ขวา

๒๐. มีเนื้อเกินเป็นก้อนยาวจากลำแขนขวาไปจรดพระกรรณ (ใบหู) ขวา

๒๑. พระกรรณ (ใบหู) ขวาเป็นติ่งยาวมาจรดไหล่ขวามองดูเป็นสามเหลี่ยมคล้ายใบหอกโบราณ

๒๒. บริเวณด้านหลังองค์พระจะเป็นแอ่งหลังลายผ้า และหลังตันเรียบ ที่สำคัญบางองค์ที่พบเจอ จะมีผิวปรอทขาวทั่วทั้งองค์ แต่เป็นผิวปรอทขาวแบบด้านๆ ไม่แวววาวเหมือนกับพระปลอมที่ทำกันออกมาในยุคหลังๆ

ด้านหลัง

๑. หลังมีลายผ้า

๒. ตรงกลางเว้าลงเป็นท้องกระทะ

 

แต่เนื่องจากมีการพบเจอท่ามะปรางจากหลายกรุด้วยกันในเมืองกำแพงเพชร จึงอาจจะแยกแยะจากกรุที่พบได้ลำบาก เพราะเป็นพระท่ามะปรางที่มีพุทธศิลป์เดียวกันทั้งหมด และใช้หลักในการพิจารณาเดียวกันได้อีกด้วย โดยเฉพาะเนื้อชินเงิน ส่วนเนื้อหาอื่นๆ อาจจะมีความแตกต่างกันออกไปได้บ้าง ก็อาจจะแล้วแต่การยุบตัวของเนื้อที่นำมาสร้างเป็นหลักสำคัญ

เนื้อหาจากหนังสือ " ศึกษาและสะสม " และ "สนามพระ"

 

Copy right 1999-2002, BestAmulet All rights reserved