|
Pierwsze przekazy historyczne
na temat Sulkowic , znajduja sie w bullach z 1136 i 1245 r. okreslajace
miejscowosc jako "Sulko" lub "Suliki".
Nazwa Sulkowice przyjela sie
w XIX wieku.W roku 1410 krol Wl.Jagiello przekazal Zbigniewowi z Brzezia
za oddane zaslugi w bitwie pod Grunwaldem Lanckorone oraz 16 wsi.
W zapisce sadowej z 1443 r. znajdujemy sklad osad nalezacych do zamku lanckoronskiego
m.in. Harbutowice,Rudnik,Jasienica, Sulikowice.
"Kronika Sulkowic" odnotowuje
,iz mieszkancy Sulkowic mieli obowiazek wytwarzania broni oraz artykolow
metalowych dla zamku na Lanckoronie. Ruda darniowa wydobywana byla na stokach
Dalinu w Rudniku , dostarczana do Suchej Beskidzkiej, skad przywozono zelazo.
Dr.Jan F.Magiera w artykule
pt."Poczatek kowalstwa w Sulkowicach i terminologia kowalska" opublikowanym
w 1900 r tygodniku "Lud" wydawanym w Lwowie,opisuje "Kiedy
szly cygany wegierskie przez nasz kraj,jak to zwyczajnie do dzisiaj jezdza
I przechodza tak sie sprowadzili I do Sulkowic I tu byli najdluzej bo roboty
mieli duzo,jakze kiedy kowala w pobliskosci nie bylo nigdzie.Chlopaki takie
mlode gonily tam do nich ku "zielonej"/karczma/ na te rownine, a cygany
pobieraly ich ku pomocy do bijacki albo dymania. Chlopaki,
ktory sprytniejszy, podpatrywali jak to sie robi I sami zaczeli potem probowac…"
Jest to jedna z tez na temat
powstania kowalstwa w Sulkowicach poparta przez "Kronike Sulkowic.
W 1581 r./Pawinski,Malop.,47/
istniala w Sulikowie parafia.Spis wykazuje iz wtedy znajdowalo sie tu 10
zagrod z rola 8 rzemieslnikow, rzeznik.Parafialne zapisy podaja iz w 1598
kierownictwo szkoly pelnil Wojciech Mlynarz z Dobczyc.
W czasie potopu szwedzkiego
Szwedzi dotarli m.in.do Sulkowic palac wieze kosciolaparafialnego z przelomu
XVI /XVII w . poswieconego przez bs. Andrzeja Zaluskiego.
Ludnosc Sulkowic nalezaca
do Starostwa Lanckoronskiego zmuszona byla do odrabiania panscczyzny. Nieslychany
ucisk ze strony Marianny Zebrzydowskiej doprowadzil do manifestacji chlopskich
w Lanckoronie w 1670 .W roku 1699 poddani starostwa odmowili panszczyzny
organizujac drugi strajk chlopski.Sprowadzona komisja krolewska wydala
nieprzychylne dla chlopow orzeczenie. Wojsko spacyfikowalo opornych. Zycie
kmieci bylo ciezkie,panszczyzna,
przemarsz wojsk Lwa Sapiehy
w 1683 , ciagnac pod Wieden, lupily okolice Krakowa, wioski.
Ponownie w 1702 r. Szwedzi
zajeli czesc Malopolski, docierajac do Rudnika Sulkowic, Myslenic i Dobczyc
gdzie zrujnowali zamek. Konfederacja Barska
scisle zwiazana byla z Malopolska.
W roku 1769 pod Lanckorona
oddzial konfederatow pobil Rosjan i odepchnal pod Myslenice. W 1771 korpus
Suworowa przeciagnal z Krakowa , przez Sulkowice ku Lanckoronie.Jedno ze
wzgorz otaczjace od poludnia Sulkowice ,zwie sie Groby, w 1771 stoczyli
tam walki konfederaci z wojskami carskimiW 1777r. dobra lanckoronskie zostaly
zakupione przez ksiezne Krasinska ,zone syna Augusta III.W sklad dobr weszly:
Myslenice,,Gorna Wies ,Dolna Wies, Bozeta,Bysina,Polanka,Stroza,Pcim,Lubien,Tenczyn,Krzeczow,Izdebnik,Biertowice,
Jasienica,Sulkowice,Harbutowice,Rudnik,Palcza,Zawada Wieciorka,Jachowka,Bienkowka,Zarnowka,Bogdanowka,Budzow,Baczyn,Skawinki,Zakszow,Stronie,Lesnica
I Zachelmna. Z kolei dobra te przechodzily w rece ksiazat Montleart a w
r.1874 do rodziny Lubomirskich.
W latach 1847 nadchodzi kleska
glodu , epidemie tyfusu ,choleryPozar w Sulkowicach niszczy 36 domow I
6 stodol.
W 1898 zostaje wybudowana
nowa szkola podstawowa w rynku, oraz dom ludowy.
W 1906 r. funkcjonowaly kasy
oszczednosciowe tzw.kasy Stefczyka- w Bienkowce,Drogini, Glogoczowie, Jaworniku,,Krzywaczce,
Lubniu,Sulkowicach, Woli Radziszowskiej.W roku 1885 Sulkowice,Biertowice,Krzywaczke
nawiedzila gwaltowna powodz. Wzrost liczby ludnosci, kataklizmy, widmo
glodu powodowaly emigracje, jak zwykle do Krolestwa,Litwe na Wegry.
Z listu starosty myslenickiego
Aleksandra Zborowskiego wynika ze w latach 1871 1873 ze Sulkowic wyemigrowalo
do Stanow Zjednoczonych 25 osob.
W pierwszej polowie XIX nastepuje
intensywny rozwoj kowalstwa w Sulkowicach.
W 1869 Maria Steczkowska pisala"
Brzydka to wies Sulkowice, zamieszkala jest przez samych kowali,robiacych
gwozdzie i inne artykuly dla rolnictwa,ciesli, i innych rzemieslnikow,ktorych
kuznie buchaja dymem i iskrami, uwijaja sie wsrod tego okopciali,czarni
robotnicy-huk I loskot ogluszajacy"
Do roku 1838 kowalstwo bylo
prowadzone bez zadnych nakladcow.Kowal produkowal , gotowy produkt sprzedawal
na jarmarkach i okolicznych wsiach.Pierwsi nakladcy w Sulkowicach Marcin
Ciezkowski oraz Jozef Garbien zaopatrywali kowali w zelazo, koks I wykupywali
od nich gotowy produkt.Rosnie ilosc kowali. Z 700 w 1858 do 1000 w 1887
r. Zelazo sprowadza sie z hut w Ustroniu.
Ilosc nakladcow powieksza
sie . W II polowie XIX w. w Sulkowicach znajduje sie kilkudziesieciu kupcow
zydowskich otwierajacych sklepy zelazne, tekstylne,spozywcze oraz karczmy.
W roku 1887 z incjatywy ks.Antoniego
Opidowicza ,proboszcza Sulkowic oraz starosty myslenickiego Beneschka powstalo
Towarzystwo Kowali.Przetrwalo ono do roku1906.Od 1894 rozpoczela dzialalnosc
Szkola Kowalska, a od 1908 Spolka Kowalska ktora trwa do1934.Z latami zmieniaja
sie nazwy , Spoldzielnia, Fabryka Narzedzi "Kuznia.
Na przelomie lat 60 I 70 zostaje
ukonczona budowa nowego kosciola parafialnego, nowej plebanii.
Obecnie w Sulkowicach znajduje
sie wiele prywatnych zakladow kowalskich.Praca jest teraz calkowicie inna
, mechanizacja, nowe technologie, .
Ale i teraz tak samo jak I
pare wiekow wstecz , wczesnym rankiem o brzasku slychac stukot mlotkow
o kowadla..
..mija XX wiek a w Sulkowicach
ciagle pracuja kowale.
|
|