KURANTE TRA MAIZ-AGRI

da Jon Ronson

1.

Rachel Weaver evas dekedok. El lojas kun sua amikulo, Josh, en grand ordinara rur-domo en nordwesta Montana. Me sidis ye elua koqueyo-tablo, drinkante elua pom-suko e manjante ek jaro de Certs-minti, dum ke Josh levis pezaji en l'extra dormchambro.

Rachel dicis, "La fusilo quan me vere amoras es la .45 70. Me ne mem es certa pri la fabrikerio. Ol uzas levil-ago. Ol ne es quale granda mashin-fusilo. Ol ne frapegas. Ol es... whoa... ol retropulsas on."

Kande el dicis "whoa", el retromovis sua shultro quale el dansis.

"Ka vu volas probar ol?" el dicis.

"Yes", me dicis.

Rachel desaparis aden la dopa chambro e retrovenis portante du mi-automata fusili.

"Ico es la .45 70", el dicis. "E co es la AR15. Josh?"

"Yes?" vokis Josh.

"Prego adportez la mikra .14"

Josh aparis portante arjentea revolvero. Li pozis la fusili sur la koqueyo-tablo - mikra kolekturo, quaze fotografuro di polico-sizo - e charjis oli unope.

"Quale vi du renkontris?" me questionis li.

"Liceo", dicis Rachel.

"El ne amis me en liceo", dicis Josh.

Ma nun li es fianciti.

"Onua matro imperas on ne asociar kun pueruli quale Josh", dicis Rachel.

2.

Kande Rachel evis du yari, en la frua 1980a yari, elua genitori, Randy e Vicki Weaver, ekprenis el del urbo por habitar sur monto en Idaho. Elua patro, ex-Verda Bereto en l'Usana Specal Armeo, konstruktis por li ligna kabano ye alteso di 1.300 metri en la Selkirk-monti, fine di Farnsworth-strado super Ruby-rivereto, inter l'ursi e la monto-leoni.

Esis Rachel, elua genitori, elua nonyar-evanta fratino Sara, lia sepyar-evanta fratulo Sammy, e kelka hundi e hani. Plu tarde Vicki genitis bebeo Elisheba ibe.

Se on ne povas ek-optar sur monto en Idaho, elua genitori pensis, on povas ek-optar nulaloke. Se la guvernerio ne lasos on vivar ibe, ube li lasos on vivar?

"Li nur volis eskapar", Rachel dicis, "eskapar del malaji quin on expozas ye televiziono."

La pueri hem-edukesis. Lia genitori kredis ke la mondo sekrete regnesas da bandacho de precipue Zionista internaciona bankisti, global elitisti qui volas establisar gentocidal Nova Mond-Ordino ed enplantacar mikrocirkuiti qui portas la marko di Satano aden la fronto di omnu. Ma li nule intencis agar kontre lo. L'internaciona bankisti esis fora.

Li esis pioniri en 1982. Nuntempe multi kredas ke la Nova Mond-Ordino, l'internaciona bankisti, sekrete regnas la mondo de chambro ulaloke. Ma Randy e Vicki esis inter le unesma. Li erektis signo exter sua kabano: IMPEDEZ LA NOVA MOND-ORDINO.

Kelka lia kredi ibe forsan semblis fola, ma li esis fora.

3.

Rachel varsis por me plusa pom-suko e donis a me plusa Certs-minti dum ke el naracis a me pri sua frua memori di vivo en ta kabano.

"Esas tante multo quon on ne komprenas", el dicis. "Kom infanto me ekiris e spektis vespo fosar truo en la sulo dum hori. Pose me sequis ol ed ol iris paralizar vermo o grilio e tirar ol aden sua truo. Ol ovifis e l'ovo nutris su per ol, ed ol ekiris e reptis ek la truo. Mikraji quin nulu remarkus. Ma me remarkis."

"La komunikili dicis ke ni esis fola ibe e havis mini omnaloke e nur fusili interesis ni. Me ya prizas fusili. Ankore nun. E lore. Ma to ne es stranja o fola."

Rachel montris a me fotografuri di sua familio. Sammy aspektis cirkume dek-evanta, mikra dina blond-hara puerulo, ma il fakte evis dekequar lor la fotografo.

"Quale es vua frua memori di Sammy?" me questionis el.

"To es ke li nomizis me sequanto", Rachel ridetis. "Sara e Sammy evis simile. Li marchis en la ruro. Li havis kavali. Li pasis tempo en arboro-fuorto. Me nur mispazis e falis. Do me mustis pacigar me per ludar kun lacerti ed insekti. Me memoras la dio ante ke omno eventis, Sammy iris kolektar la semini de sua rafaneto-planti, e me sequis il por spektar e parolar kun il, ed il dicis, "Lasez me sola. Cesez sequar me." E me iris dop falinta arboro e sidis plorante, ed il venis a me e demandis pardono e dicis ke il amis me, e me memoras to nam il nultempe dicabis to a me antee."

El montris a me plusa fotografuri. Elua patro Randy vestizita per motorbiciklo-jako, la granda cielo dop il.

Elua matro Vicki aspektis quale Biblo-studento.

Rachel e Sara aspektis quale tipala Usana pueri, bela, kun longa obskura hari.

Elisheba esis nur bebeo.

Rachel prenis la fotografuro di sua matro.

"El esis miniona", el dicis. "Mikreta, tre femina, nultempe ruktis koram ulu. Marveloza. Patro esis sempre la fina yes o no, ma matro esis sempre tre persuadiva. El esis la cerebro, ed el nur permisis il kredar ke il direktis aferi. Patro probable ankore ne savas lo", el ridis. "Kande vu renkontros il vu devos ne repetar to ad il."

4.

Translojar al kabano esis l'ideo da Vicki. Malgre ke Randy kredis same kam sua spozino ke le separista Weaver bezonis izolar su del tiraneso dil futura mondala guvernerio, Randy prizis ekirar de tempo a tempo por drinkar en habitata regioni.

Desfortunoze, un ek la habitata regioni quin il selektis esis la proxima Ariana Nacioni, militema nov-Nazista komuneso ed asembleyo di nudkapi e rasisti. Li portis sua kordii sur sua maniki, forme di swastika-bendi.

Ariana Nacioni aranjas granda somer-kampo singlayare, e Randy vizitis dum quar sucedanta yari, kelkafoye kunportante la pueri. Il dicas nun ke il ofte konfliktis kun la nov-Nazisti pri lia kredi. (Il dicas ke la centro di lia deskonkordo esis qui, exakte, esis la sekreta bandacho de global elitisti qui projetis planetala dominaco. La nov-Nazisti blamis la judi exkluzive, kontre ke Randy sentis ke koncentrar antipatio ye un raso es eroro. Il ne konsideris su kom blanka supristo. Il esis separisto. Ico forsan sonas pedanta, ma ne por il. Ma, tamen, il amis la nov-Nazisti kom homi, e prizis lia ruro e piknikeyi.)

Randy fine ekpulsesis pro enkontrabandar sis-pako de biro. Ariana Nacioni es tre netolerema, anke pri bir-drinko.

Ma il ya trovis amiki ibe. Un ek lua amiki esis Gus Magisano. Gus pregis Randy furtar de banki kun il, e kolektar mashin-fusili. Gus dicis a Randy ke la Nova Mond-Ordino, la sekreta bandacho de internaciona bankisti, povus vinkesar nur per ordinoza violento. Randy replikis ke il ne esis interesata.

Undie Gus pregis Randy vendar ad il du segita fusili. Randy konsentis. Il questionis Gus, ube il volis oli segata. Gus indikis punto sur la tubo 5mm exter la legala limito. Randy segis.

Gus ne esis lua reala nomo, nature. Il esis celita informanto por la Kontoro di Alkoholo, Tabako e Pafili. La projeto esis tentar Randy segar la fusili sub la legala limito, e lore ofrar ad il kontrato. Il povus o divenar guverneri-informanto e spionar Ariana Nacioni, o irar a karcero pro nelegala pafil-komerco.

"Me ne komprenas lo", dicis Rachel. "Ni esis nur bona homi qui ne mem intencis kriminar. Me tote ne komprenas pro quo li venis a mea patro e pregis il segar fusili. Lo es senraciona por me. Konfundas me ke li mem suciis."

Por la guvernerio, tamen, Randy esis perfekta materio por informanto - kelke fola persono kun amiki multe pllu fola, famili-viro kun mala financi. Quale il povus refuzar li?

Il ne nur refuzis, il refuzis per granda burleska spektaklo.

"Ho, Vicki!" il kriis. "Ekvenez. Regardez ica viri. Divinez to quon li jus pregis me agar! Skribez lia nomi." E tale plus.

Pos sis monati, Randy akuzesis pri la fusil-sego. Dum preliminara proceso, la judiciisto dicis a Randy ke il perdos la kabano se il perdos la kazo. Randy e Vicki konsideris su en neganebla situaciono. Li perdus la kabano se li ne asistus, ma li certe perdos la kazo do li perdus la kabano mem se li asistus. Li decidis ne plus asistar korto. Li ensabligis sua kapi. Yun amiko dil familio, Kevin Harris, lojeskis kun li. La familio porteskis fusili omnatempe. Li sempre plu konvinkesis ke la Nova Mond-Ordino spektis li del arbusti.

Li deskovris ke on ya spektis li del arbusti. Li trovis survey-kamero e destruktis ol. Randy savigis ke on ne prenos il vivante del monto, malgre ke ti qui konocis il konsideris ica vorti kom nur defio. Vicki genitis Elisheba.

Lore, undie en agosto, omno komencis.

5.

"Me memoras l'unesma parto", dicis Rachel. "Me esis sur la dopa portiko kun matro e mea fratino Elisheba qua evis lore dek monati. Sara tra-venis la domo e dicis ke la hundi foleskis, e Kevin e Sammy ekiris por saveskar la kauzo."

Sammy prenis sua fusilo. Rachel prenis Elisheba e mikra .14. El sequis til la fronto dil kabano.

"Me nur regardetabis monto-leono. Me amis monto-leoni. La hundi ne kustumale foleskis kande homi advenis. Do me esperis vidor urso o simila. Lore me memoras audar pafi."

Esis 21ma agosto 1992. Lo sequanta eventabis: tri Usana marshali surveyabis la kabano dum semani, esperante arestar Randy pro ne asistar korto pri la fusil-akuzo. Tamatine li tro proximeskis la pordo dil kabano. Striker la Labrador-hundo aboyeskis e kure sequis li. Sammy e Kevin sequis la hundo adinfre la kolino. Subite, agento saltis ek l'arbusti en junglo-kamuflajo e pafis Striker en la dorso.

Sammy kriis, "Vu ocidis mea hundo, vu hundino-filio."

Il dufoye pafis hazarde, frapante nulu. Lua alteso esis 1,5m e lua voco ne matureskis. L'Usana marshali lore pafeskis, preske de-fendante la brakio di Sammy.

Sammy kriis, "Patro! Me venas adheme, patro!"

Il turnis por retrokurar a sua patro, ma l'Usana marshali pafis il tilmorte en la dorso.

Kevin Harris pafeskis. La marshali kontrepafis ed un ek li ocidesis, o da Kevin o da 'amikala pafo', quale on referas ol.

"Ni omna stacis sur ta roko super la voyo al kabano", dicis Rachel. "Matro e Sara e patro e me. Kevin kuris adsupre la kolino e dicis ke Sammy pafesis e mortis. E ni nur... ni nur ploreskis e kolapsis. Patro pafis sua .223 aden l'areo. E matro questionis Kevin kad il esis certa, ed il dicis, yes."

Por Randy e Vicki, la responso pri la morto di Sammy jacis ne che l'Usana marshali, ne che la guvernerio, ma che la Nova Mond-Ordino, la Sekreta Regnanti di la Mondo, la bandacho de firm-chefi e jurnalar- proprieteri qui renkontras en sekreta chambri por projetar la distrancho dil planeto.

Vicki Weaver skribis en sua diario ke Striker e Sammy ocidesis dum chasar la 'servanti dil Nova Mond-Ordino' alonge Farnsworth-strado.

L'Usana marshali advokis susteno, ed armeo de quaracent soldati sendesis dum la nexta 24 hori por cirkondar la kabano e la proxima stradi e la prato sube. Esis Usana marshali ed FBI-tiralieri portante gas-maski e fardo e kamuflajo, lokal polico, statal polico, la BATF, l'Interna Revenu-Servo, l'Usana frontier-patrolio, strad-patrolio de quar stati, urbo-polico e la foresto-servo. Li havis tanki ed armizita person-vehili.

L'elita FBI-esquadro por salvar gajo-homi direkteskis. Li klozis areo de duadek quadrata milii ye kusto di milion dolari po dio. Plusa federal soldati enflugis per helikoptero. Li konstruktis nova strado sur la monto por la tanki. Militala lego deklaresis dal stat-guvernero, qua referis la Weaver-kabano kom "extrem urjanteso e dizastro-zono."

Du lokal jurnalisti raportis vidir la FBI kargar fuel-cilindri aden helikopteri quin li flugis super la kabano. Forsan li intencis fairbombardar la familio por eliminar la testi (Randy, Rachel, Sara, Vicki, Kevin ed Elisheba). Lo es debatebla. Omnakaze, la FBI vidis ke la jurnalisti atestis la manovro e la helikoptero retrovenis al tero.

6.

Ica milital operaco entraprezesis tante sekrete, tante silence, ke - ultre audar kelka sireni en la valo - la Weaver-familio nule savis ke li nun cirkondesis.

La vicini ekiris sua domi e vidis l'armeo pasar li sur la kolino. Li skribachis mesaji sur afishi e montris oli al soldati. La mesaji esis:
MORTEZ LA NOVA MOND-ORDINO!
LA NOVA MOND-ORDINO BRULEZ EN INFERNO!

La matino pos la morto di Sammy, Randy volis vidar lua korpo unfoye plus (on portabis il del strado, volvabis il en lanaji e pozabis il en l'instrumento-kabaneto) do il apertis la kaban-pordo e surveyis la kolino e vidis nulo (nam la tiralieri portis kamuflajo).

Il marchis kelka metri al kabaneto. Kande il tushis la klinko, FBI-tiraliero Lon Horiuchi kriis, "Haltez, Weaver!" e lore pafis Randy en la brakio.

Rachel vidis ico del kaban-pordo ube el stacis kun sua matro Vicki, qua tenis la bebeo Elisheba en sua brakii.

"Vi bastardi!" kriis Vicki.

Lore la tiraliero pafis Vicki tra la vizajo.

La kuglo trairis elua kapo, aquirante fragmenti di kranio, qui eniris la brakio e kosti e pulmoni di Kevin. Vicki falis mortinte al pedi di Rachel, Elisheba sub el. Randy retrokuris al kabano.

"Patro prenis Elisheba de sub matro e pasigis el a me", dicis Rachel. "Esis sango sur elua kapo e ni timis ke el anke pafesis, ma el esis sana. Esis nur la sango di matro. Patro enportis matro e jacigis el sur la koquey-etajo. Lore ni klozis la kurteni trans omna fenestri e klozis la pordo, nature, e pose ni ne ekiris."

"Me memoras donar ad Elisheba tota buxo de sukraji por ke el ne plorez, kompatindino."

"Me memoras reptar tra la sango di matro omnafoye me bezonis enirar la koqueyo por querar nutrivi."

"Me ne pensas pri ca dio o ta dio pos lore. Me nur memoras ol kom un longa terorigiva dio."

7.

L'armeo establisis bazo sur la monto. Esis rumoro ke ula soldato erektis signo apud la tendi nomizante sua provizora kazerno 'Kampeyo Vicki'.

"Me memoras audar homi sub la domo serchante nia kozi", dicis Rachel. "Me memoras lia lampi tra la kurteni ed audar lia stulta vehili surrulante nia kozi en la korto."

Ni sidis ye elua koqueyo-tablo. Esas poka ornivi en elua domo. Ube povus esar pikturo, binoklo pendas del muro apud la fenestro. (Rachel dicis ke ol es por spektar uceli, ma dum mea resto ibe, automobilo haltis sur la strado avan la domo, ed el prenis la binoklo e surveyis til ke l'automobilo departis.)

"La tanki destruktis nia generatoro", dicis Rachel, "surrulis nia exterdomo. Pluse, pos pafar nia hundo e mea fratulo, li surrulis la hundo."

Rachel dicis, "Nur malada."

El dicis, "Omnadie li kriis a ni per korno. Li kriis, "Vicki! Vicki! Imperez Randy desakrochar la telefonilo! Vicki! Ni manjas blubero- krespi kom dejuneto. Quon vi manjas?" E patro kriis, "Vi hundino-filii, vi pafis el. Vi savas ke el es mortinta." E li nultempe respondis. Me savas ke li audis ni tra la muri. Li esis nur dina ligna muri. Me memoras iracar pro ke li kondutis quale esis nula problemo."

La manipulo komencis. La FBI dicis ke forsan Randy ipsa pafis Sammy en la dorso. Li dicis ke la marshali embuskesis, ke li atrapesis e ne retropafis. Li dicis ke Randy akuzesis pri banko-furti, ke il esis blanka supristo, ke le Weaver habitis 'monto-fortreso', pose 'subtera bazo', e 'fortifikajo protektata da dekekin armi kapabla penetrar armizita person-vehili'.

Li dicis ke la du fusili quin Randy segis por Gus Magisano es 'la favorata armi di drog-komerceri e teroristi'.

Preske omna co esis nenecesa, nature. La du suficanta vorti esis 'blanka supristo'. Randy pose referesis en omna komunikili kom 'Blanka supristo Randy Weaver'.

8.

Me trovis videokaseto di babilprogramo dil epoko, 'Politikale Nekorekta' de Nov-York, che qua la kazo di Randy diskutesis dal komediisto Bill Maher, Nadine Strossen dil Usana Uniono por Civitala Liberesi e Garry Marshall, la kreinto di 'Mork and Mindy' e 'Pretty Woman'.

BILL MAHER: Il adheris Ariana Nacioni. Ni ne plorez.

NADINE STROSSEN: Adherar Ariana Nacioni ne es krimino. To es lua yuro.

GARRY MARSHALL: En mea vicineyo se viro metus swastika sur sua filio, me esus kelke suspektema. Me ne dicus, "Vizitez! Ni manjos frukti!"

AUDANTARO: (Ridego)

BILL MAHER: Li pafis la hundo en la dorso. Ka vu kredas to, Garry? Ho, to es Usana Hundo! Lu havas sua yuri!

AUDANTARO: (Rido)

GARRY MARSHALL: To esis la maxim mal evento!

AUDANTARO: (Rido)

NADINE STROSSEN: Il endanjerigis nulu.

BILL MAHER: Se onua filii adheras Ariana Nacioni on endanjerigas nam on produktas odio en Usa.

AUDANTARO: (Aplaudo)

L'etiketo 'blanka supristo' klare funcionis.

Me livis Rachel tavespere. Ante mea departo, el avertis me ne tro-romantikigar elua familio. El dicis ke ti qui ne nomizis li blanka supristi tendencis parolar pri koton-agri e kurar tra maiz-agri.

"Kurar tra maiz-agri?" me questionis.

"Amiko di mea patro", el dicis, "skribeskis libro pri l'eventi, e patro lektis l'unesma chapitro, qua koncernis il kom puerulo kurante tra maiz-agri. E patro dicis, "Quala bovofeko." Il nultempe kuris tra maiz-agri. Ma lua amiko prizis skribar e volis skribar bona naraco."

Rachel ridis.

"Kurante tra maiz-agri", el dicis.

9.

Me livis Rachel e vehis duacent milii - tra Missoula, proxim la hemi dil film-steli (Meg Ryan, Peter Fonda, Whoopie Goldberg ec.) ed aden Idaho, tra la Bitterroot-monti, pasante signo 'Sinuoza Voyo Nexta 77 Milii' - e me haltis dekedu milii preter Kamiah, ube Jack McLamb habitas.

Jack McLamb lojas en motorhemo en mikra kristana komuneso Kolombi dil Valo. Il aspektas quale afabla pastoro, kun amaso de blanka hari. Fakte il es ex-policano, ekpulsita del polico pos ke il kreis organizuro Polico Kontre la Nova Mond-Ordino.

Me questionis Jack quale il unesme audis pri Randy Weaver.

"On nomizis il nov-Nazisto ye la radio", il dicis, "kontre-semida odiifero, violentema radikalo, omna pensebla nomacho. Vu es la kraso dil tero e li darfas ocidar vu."

"Me supozas ke la maxim mala posibla nomo es kontre-semido", me dicis.

"Ho", dicis Jack, "la maxim mala nomo. Ne rasisto. Ne homofobo. Kontre-semido. To es tante potenta. Se li etiketizas on kontre-semido on havas grava problemi. La komunikili audis lo, nature, ed uzis ta vorti. Li bezonis demonigar ica homi por la kazo ke lo atingos korto. Li savis ke li havis problemi. Ho, quala juri-apelo! Kande on mashin-pafas puerulo en la dorso e pafas matro tenante bebeo en la kapo, on havas bona juri-apelo."

Jack dicis, "Kontre-semido. Per to li unesme frapas on se on komencas reserchar la Nova Mond-Ordino. Me ipsa lernas to. Li etiketizis me kontre-semido nur pro ke me parolas pri ca damninda mond-sistemo."

"Qua nomizas vu kontre-semido?" me questionis.

"La Ligo Kontre Difamo en Nov-York", dicis Jack. Il rapide adjuntis, "Lo ne es vera, nature. Me es honor-membro di Judi por la Prezervo di Pafili." Jack pauzis. "Kelki kredas ke co es judala konspiro, kelki kredas ke ol es katolika konspiro, kelki kredas ke ol es masonala konspiro. Ma me savas quo ol vere es."

"Quo?" me questionis.

"Ol es satanista globalista konspiro", dicis Jack.

A Parti 10-17 >>>

Jon Ronson, 'Them' (2001)


Retro al Ido-indexo

James Chandler 12-jun-04