De ware reden waarom wij sterven is dat, diep in ons binnenste, het geestelijk Zelf de roep van zijn 'geboorteland' voelt. Er komt een tijd dat het vermoeid raakt door de last van het lichamelijk bestaan, en verlangt naar de vrijheid en het licht van de geestelijke gebieden. Daarom laat de geest, in het geval van de gemiddelde mens, stap voor stap zijn greep op zijn aardse tehuis los, en maakt zich gereed de reis naar zijn verheven geboorteland te beginnen.
Wat wij 'dood' noemen betekent veel meer dan vrijwel iedereen beseft. Het afleggen van het stoffelijk lichaam of omhulsel is niet alles wat de geestelijke bewoner heeft te doen om zich klaar te maken voor de reis naar de innerlijke gebieden. Want de mens is een samengesteld wezen. Hij heeft niet alleen een stoffelijk lichaam, maar zijn geest-ziel gebruikt ook een psychologisch voertuig - zijn persoonlijkheid. Deze bestaat uit mentale en emotionele toestanden van bewustzijn. Het is een ingewikkeld weefsel dat door zijn zelfzucht en stoffelijkheid de geest zelfs meer omlaag drukt dan het grof stoffelijke lichaam. Dit kleed van de persoonlijkheid moet ook worden afgeworpen en op zijn beurt tot ontbinding overgaan. En dit latere proces noemt men in de esoterische wijsbegeerte de 'tweede dood'. De dood is derhalve het uiteenvallen in hun respectievelijke elementen van deze twee lagere aspecten van het bewustzijn, het stoffelijke en het psychologische.
Het lichaam ontbindt en verdwijnt. Alle tijdelijke energie-centra vande psychologische natuur - die van de hartstochten, de aardse verlangens en begeerten, en de zuiver persoonlijke mentale activiteiten - lossen op en vallen uiteen in de levensatomen waaruit ze waren opgebouwd door de gedachten en handelingen van de persoon die ze gebruikte. De ware Mens, het geestelijk Zelf, kan na op deze wijze zijn omhullende aardsevoertuigen te hebben afgeworpen - zoals een vlinder de cocon - zijn vleugels uitslaan naar de vrijheid en vreugde van het geestelijk rijk waar hij thuishoort.
Het wonderlijke, mystieke proces van de dood vindt steun in de wet van de periodiciteit die het leven van alle dingen beheerst. Want dood en geboorte zijn zelf uitingen van deze universele wet. Alle leven heeft twee polen, een positieve en een negatieve. Alles beweegt zich als een slinger tussen dag en nacht, hitte en kou, eb en vloed, regen en zonneschijn, systole en diastole, slapen en waken - en ook tussen geboorte en dood. Maar zoals de tweede pool van elk van deze paren van tegenstellingen - nacht, kou, vloed, zonneschijn, enzovoort - niet anders is dan een periode en geen eindfase, zo is ook de dood niet een einde maar het begin van een tijdperk van leven van een andere aard. En daar het slechts een tijdelijke periode is, moet het weer door geboorte worden gevolgd.
Het is dus deze wet van periodiciteit die ten grondslag ligt aan de manifestatie van alle actieve, samengestelde wezens, en die het geestelijk Zelf helpt zich van zijn aardse tabernakel te bevrijden. Maar dit gebeuren, deze zogenaamde dood die wij kunnen waarnemen, is slechts het keren van het tij, waarbij het niet stervende, voor het oog onzichtbare Zelf op de geestelijke ebstroom wordt meegevoerd naar de oneindige oceaan van het eindeloos bestaan.