Volksverhalen uit Gendt / verz. en van commentaar voorzien door M.H. Dinnissen Uitg. : Amsterdam : P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, 1993 |
Verhalen waarin de familie Wegh genoemd wordt:
verhaal no. 66:
Pastoor laat bij brand de wind draaien
D'r ston 'n huus ien braand ien Hulhuze. Den braand was bé'j Gradus
Wegh, den burman van de grote boerderé'j de Munnikhof van Van Gendt,
onder on den diek, béj den afweg. 't Huus van Gradus Wegh ston boven on
den diek en aan den aandre kant van den diek. De wiend kwam over de Woal en
ston ien de richting van de boerderé'j. De vonke sloegen 'r al op.
Durrum wier er drek de pestoor bé'j gehold. Die kwam gaauw, noom zien
boek en begos te bidde. Hé'j liep langzaam vöruut opten diek en
de wiend drè'jde mit 'm mee. Totda de wiend langs de boerderé'j
opgieng. Toe hiel de pestoor op mee bidde en hé'j deej 't boek dich.
Welke pestoor 't was, weet ik nie mer. De boerderé'j is nie afgebraand.
Transcriptie in het Nederlands:
Pastoor laat bij brand de wind draaien
Er stond een huis in brand in Hulhuizen [bij Gendt]. De brand was bij Gradus
Wegh, de buurman van de grote boerderij de Munnikhof van Van Gendt onder de dijk
bij de [aflopende?] weg. Het huis van Gradus Wegh stond bovenaan de dijk, aan
de andere kant. De wind kwam over de Waal en stond in de richting van de boerderij.
De vonken sloegen al over. Daarom werd direct de pastoor erbij gehaald. Die kwam
gauw, nam zijn boek en begon te bidden. Hij liep langzaam vooruit op de dijk en de
wind draaide met hem mee, totdat de wind langs de boerderij opging. Toen hield de
pastoor op met bidden en deed het boek dicht. Welke pastoor het was, weet ik niet
meer. De boerderij is niet afgebrand.
[Commentaar: het huis van Gradus moet gelegen hebben tegenover de Munnikhof, aan de Waaldijk op het perceel met de kadasteraanduiding Sectie B, no.35 ; tussen dit perceel en de Munnikhof (B no. 36) loopt de weg die toegang geeft tot de dijk ; op de kadastrale atlas Gelderland 1832 is dit perceel nog aangeduid als een "moeras" ; het verhaal moet daarom na 1832 worden geplaatst. ]
verhaal no. 77:
Zwarte kat valt man lastig
Gradje Wegh had 'n vèrke geslach. Hé'j verkoch de helf on Chris
Kupers, de parlevinker op de Woal. Gradje woj die helf soaves wegbrenge opte krujwage.
Hé'j deej 'r 'n schon wit lake over hin um alles netjes te houwe. Toetie ekkes
on 't krujje was, kwamter 'n zwarte kat bé'j 'm lope. En die sprong ienens opte
krujwage, op 't lake. En toe wier de krujwage zo zwoar, dattie 'm nie mer wieër
krujje kos. Hë'j zette de krujwage ner en toe sprong de kat eraf. Mar al was 't vies
wèr en de grond modderig, ge zag gin inkel peutje op 't lake. As Gradje de
krujwage wer vaspakte en wieër wou krujje, sprong de kat er wer op. En dan kos ie
nie wieër krujje, zo zwoar was de krujwage dan wer. Gradje zetten 'm wer opte grond.
De kat sprong 'r af. Gradje trok zien schoen uut en sloeg ermee nor de kat. Mar die was
drek weg. Toe trok ie zien schoen wer on en krujde wer wieër op. Mar toen sprong de
kat wer opte krujwage. En 't krujje was gedoan. Zo istie deurgesukkeld tot de schopschuur
bé'j de Munnikhof. Ze zèje, dat 't doar spokte. Toe zag ie de kat nie mer.
En hé'j kos 't halve vèrke den diek op krujje nor de parlevinker.
Transcriptie in het Nederlands:
Zwarte kat valt man lastig
Gradje Wegh had een varken geslacht. Hij verkocht de helft aan Chris Kupers, de parlevinker
op de Waal. Gradje wilde die helft 's-avonds wegbrengen op de kruiwagen. Hij deed er een
schoon wit laken overheen om alles netjes te houden. Toen hij net aan het kruien was, kwam
er een zwarte kat bij hem lopen ; en die sprong plotseling op de kruiwagen, op het laken.
Toen werd de kruiwagen zo zwaar, dat hij 'm niet meer kon duwen. Hij zette de kruiwagen neer
en de kat sprong er af. Maar al was het slecht weer en de grond modderig, toch kon je geen
enkele pootafdruk op het laken zien. Toen Gradje de kruiwagen weer op wilde pakken en verder
wilde kruien, sprong de kat er weer op. En hij kon niet meer kruien, zo zwaar was de kruiwagen
dan. Gradje zette 'm weer op de grond. De kat sprong er af. Gradje trok z'n schoen uit en sloeg
ermee naar de kat. Maar die was direct weg. Toen trok hij zijn schoen weer aan en kruide weer
verder. Maar toen sprong de kat weer op de kruiwagen, en was het gedaan met het kruien. Zo is
hij doorgesukkeld tot de schapenschuur bij de Munnikhof. Men zegt, dat het daar spookte. Toen
zag hij de kat niet meer en kon hij het halve varken de dijk op kruien naar de parlevinker.
Terug naar de stamboom