Yıldız Savaşları yeni bir silahlanma yarışını tetikleyecektir
Yıldız Savaşları ve uzayın silahlandırılması
Greenpeace’den Melda Keskin Uzayın silahlandırılmasının sonuçlarını tartışıyor.
Dünyamız, yeni silah sistemlerinin daha yeni silah sistemlerini doğurduğu Soğuk Savaş döneminde tırmanan küresel çatışmalardan henüz çıkmışken, şu anda içinde bulunduğumuz savaş ve terör döngüsünün dev çıkarlar uğrunda çok uzun ve karanlık bir sürece dönüştürülmesi tehdidi altında.
Dünya hala, her biri geleceğimizin güvenliği açısından temel sorularla birlikte gelen, iklim değişikliğinden kaynaklanan yaygın sorunlar ve açlık, gezegenimizin zehirlenmesi, biyo çeşitliliğin yok olması gibi sorunlara etkin bir yanıt verilmesini bekliyor. Gezegene yayılma potansiyeli taşıyan yeni ve büyük bir şiddet döngüsünün ateşlenmesiyle geleceğimizin daha fazla tehlikeye atılması kabul edilemez.
Şiddetin şiddeti doğurduğu bilinci ışığında, toplumlarımızın ve yaşadığımız çevrenin varlığını sürdürmesi ve güvende olması ancak, insanlık çatışmaların çözümü için barışçıl yöntemler bulabildiğinde gerçekleşecektir.
Halen, nükleer silahlarla dolu bir dünyada diken üzerinde yaşıyoruz. Dünya, yeni silah sistemlerinin ve uzaya yönelik yeni bir silahlanma yarışının tehdidi altında. Milyarlarca insan her gün yiyecek, su ve hayatta kalmanın temel araçlarından yoksun olmaları nedeniyle acı çekiyor; çevresel bozulma, milyonlarca mülteci yaratmış durumda; büyük ölçekli fosil yakıt bağımlılığı siyasi dengesizliklere yol açıyor; küresel ısınma nedeniyle toplumlar deniz seviyesinin yükselmesi tehlikesiyle karşı karşıya.
Hal böyleyken, ABD'nin dünyaya dayatmak için büyük bir kampanya yürüttüğü Ulusal Füze Savunma (National Missile Defence - NMD) programı ya da Yıldız Savaşları, Pentagon'un amacından sapmış ve uzun vadeli bir dizi çabasının en son halidir. Yıldız Savaşları programının en önemli ve etkili savunucuları, programın gerçekleştirilmesi durumunda, milyarlarca dolar kazanacak olan savunma sanayicileridir.
Plana göre, muhtemelen Alaska'da konuşlandırılacak 20 adet avcı füzesi ile tümü 2005 yılında kullanıma hazır olmak üzere, ilk aşamada beş adet, iki yıl içinde de 80 adet geliştirilmiş erken uyarı radarının konuşlandırılması gerekli. Pentagon, mevcut erken uyarı uydularının yerine, yeni bir füze algılama sistemini uzaya yerleştirmeye niyetli. Bu da 2005'e kadar hazır olabilecek ve egzos gazlarını algılayarak atılan herhangi bir füzeye ilişkin ön raporları sağlayacak. Füzeleri tüm uçuşları boyunca izleyecek ve avcıları hedeflerine yönlendirmek üzere uzayda konuşlandırılmış bir kızılötesi sistemi de Yıldız Savaşları planında yer almakta.
Temmuz 2000 sonunda yapılan resmi bir Pentagon inceleme sürecinin ardından, Yıldız Savaşları programını onaylaması için, Pentagon ve savunma sanayicileri Başkan Clinton'a ağır bir baskı uygulamış ama Clinton kararı yeni ABD Yönetimi'ne bırakmıştı. Başkan Bush, Yıldız Savaşları konusunda ısrarlı tutumunu sürdürürse, bu olayın dünya çapında şiddetli etkileri olacak.
Greenpeace'in Yıldız Savaşları projesi ile ilgili kaygıları şöyle özetlenebilir:
Yıldız savaşları mevcut silah denetimi rejimi açısından yıkıcı olacak
İlk çarpıcı etki, mevcut silah denetimi ve nükleer silahsızlanma anlaşmalarının tümüyle çökmesi olacaktır. Nükleer silahsızlanma alanında yakın geçmişte kaydedilen gelişmeye temel olan nazik dengelerin çökmesi söz konusudur.
l Çökecek ilk anlaşma Yıldız Savaşları'nın doğrudan ihlal ettiği ABD-Rusya 1972 Anti-Balistik Füze (ABM) Sözleşmesi olacak. Rusya, bu Sözleşme'de herhangi bir değişikliğe gidilmesine önemle karşı çıkmakta. Pentagon ise, tek seçenek buysa, ABM Sözleşmesi'nden çekilmeye niyetli olduğuna ilişkin sinyaller vermiş durumda.
l ABD'nin ABM Sözleşmesi'nden çekilmesi çarpıcı bir domino etkisi başlatacaktır. Bunun ardından Çin ve Rusya, Silahsızlanma Konferansı'nda, Nükleer Maddelerin Yayılmasını Önleme Anlaşması görüşmelerinde, Birleşmiş Milletler'de ve her yerde işbirliği yapmayı reddedecek; Stratejik Silah Azaltımı süreci tehlikeye girecek; Kapsamlı Deneme Yasağı Anlaşması'nın ABD Kongresi'nde onaylanması şansı ortadan kalkacaktır.
Yıldız Savaşları yeni bir silahlanma yarışını tetikleyecektir
l Silah denetimi sürecinin çökmesinin ardından, Rusya ve Çin bu durumu yeni ve çok gelişkin stratejik silah sistemleri geliştirmek ve konuşlandırmak üzere bir mazeret olarak kullanacaktır. Rusya, Yıldız Savaşları'nda üstünlük elde etmek için, şimdiden yeni savaş başlıkları ve her füzede tek bir savaş başlığı yerine bir kaç tanesine sahip olan "Multiple Independent Re-entry Vehicles" (MIRV) konuşlandırma eğilimi göstermektedir.
Çin ise kendi nükleer cephaneliğini modernize etme ve genişletmeyi sürdürecektir. Aynı zamanda, Kuzey Kore gibi devletlere üstü kapalı yardımlarını arttırabilir. Eğer Çin, gücünü modernize eder ve genişletirse onu Hindistan izleyecektir. Hindistan'ı ise Pakistan...
Yıldız Savaşları yalnızca silah endüstrisinin çıkarlarını gözetmektedir
ABD silah şirketi TRW eski mühendislerinden Nira Schwartz, New York Times gazetesinde şöyle yazdı: "Bu, Amerika Birleşik Devletleri'nin savunulması değildir. Silah şirketlerinin devleti sağmasına izin vermek üzere hazırlanan bir komplodur. Kendilerine yaşamlarının sonuna kadar yetecek iş anlaşmaları ayarlıyorlar".
Ronald Reagan'ın ilk Yıldız Savaşları girişimini başlattığı 1983 yılından bu yana, çeşitli füze sistemlerinin araştırma-geliştirme projeleri için toplam 70 milyar doları harcanmıştır. Bu fonların aktarıldığı dört büyük silah üreticisi şunlardır:
Yıldız Savaşları işinde en önde gelen ve programının belli başlı öğelerinin geliştirilmesi ve bütünleştirilmesinden sorumlu olan Boeing; Füzeleri vurmak için tasarlanan 'öldürücü araçlar'ın fırlatılması için gereken rampaları satan Lockheed-Martin; “Öldürücü araç” işini alan Raytheon; Savaş yönetimi, emir, kontrol ve iletişim sistemlerinden sorumlu TRW.
Washington'un gündemine hakim olmak için silah endüstrisi yeni Cumhuriyetçi yönetimin kilit adamlarıyla iç içe saldırgan bir lobi etkinliği yürütmektedir.
Perde arkasında ama bu saldırının kesinlikle başında bulunan, Güvenlik Politikaları Merkezi (Center for Security Policy - CSP), maddi kaynağının %25'ini çoğu silah üreticisi olan dev şirketlerden almaktadır. CSP, Yıldız Savaşları Projesi'nin canlandırılmasını sağlayan bir raporun hazırlanmasına da önayak olmuştur.
Savunma sanayi lobisi, TRW'nin eski bir yönetim kurulu üyesi olan ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney'in (eşi halen yönetim kurulundadır) desteğinin de keyfini sürmektedir. Yeni Savunma Bakanı Donald Rumsfeld, bu endüstrinin verdiği "Alevin Koruyucusu" ödülünü almıştır.
Önde gelen dört silah üreticisi, kendi çıkarlarına yönelik politik ilgiyi en üst düzeyde tutmak üzere, 1994-2000 yılları arasında Amerikan Kongresi üyelerine 3,7 milyar dolar bağışta bulunmuş, Washington'daki lobi ekibinin harcamaları ise 34 milyon doları bulmuştur.
Program şimdiden meyvesini vermeye başlamıştır. Geçtiğimiz iki yıl boyunca dört şirket, Cumhuriyetçi yönetimin işi daha da ilerletmesiyle büyük ve yeni kazançlar elde edecekleri 2,2 milyar dolarlık kontratlar imzalamıştır.
Şu ana kadarki başarısızlığına karşın, Boeing şirketi'nin 2007 yılına kadarki kontratı yenilenmiştir ve bu kontratın değeri proje tümüyle gerçekleştirilirse 13 milyar dolardır.
Bir füze savunma sistemi gerekli değildir.
Pentagon, Yıldız Savaşları'nın "düzenbaz devletler" diye adlandığı ya da yeni tabiriyle "kaygı uyandıran devletler"den gelebilecek potansiyel tehditlere karşılık olacağını ileri sürmektedir. Bugüne kadar, özellikle bu biçimde adları belirtilen devletler Kuzey Kore, Iran ve Irak'tır.
Fakat tehdit alabildiğine abartılmış durumdadır. Adı verilen üç devletten sadece Kuzey Kore, ABD'yi vurabilecek kıtalararası balistik füzeye sahip olabilecek özelliktedir, ama henüz bunu başarabilecek savaş başlıklı bir füze denemesi yapmış değildir. Daha da önemlisi, yakın geçmişte Kuzey Kore, ABD ile görüşmeler sürdürülürken, füze uçuş deneme programını durdurma kararına bağlı kalacağını yeniden vurgulamıştır. ABD'ye yapılan 11 Eylül saldırıları ise 21. Yüzyılda artık, ülkelerin kendi yolcu uçaklarıyla vurulması gibi, füze kalkanlarıyla önlenemeyecek bambaşka planlar bulunduğunu ve farklı önlemler gerektiğini göstermiştir.
Bir füze savunma sistemi etkisiz kalacaktır.
Yıldız Savaşları, büyük olasılıkla ABD'de kullanılacak bir nükleer silah (ya da bir biyolojik/kimyasal kitle imha silahı) tehdidine karşı hiçbir etkinliğe sahip değildir. Nükleer maddelerin yayılması, silah denetimi ve nükleer silahsızlanma alanlarında yer alacak çabalar, bu tür tehditlere karşı tek korunmadır ve ne yazık ki ne ABD'nin ne de başka kuzey ülkelerinin, işte bu alanlardaki çabaları, siyasi iradesi ve finansal desteği yeterli değildir.
Nükleer maddelerin yayılmasını önlemeye yönelik çabaların yaşamsal bir bileşeni ise, nükleer enerji dışında kalan enerji kaynaklarını geliştirilmesidir.
Greenpeace, yeni bir nükleer silahlanma yarışına yol açacağı ve uluslararası silah denetimi ve silahsızlanma rejimini yıkıma uğratacağı için, Pentagon'un uygulamayı düşündüğü Yıldız Savaşları füze sistemine karşı çıkmaktadır. "Ulusal Füze Savunma Sistemi"nin gereksizliği açık seçik ortadadır.
Uzayın silahlandırılması konusunda 1967 yılına ait Dış Uzay Anlaşması'nı güçlendirecek yeni bir anlaşmanın uzay silahlarının geliştirilmesini ve kullanılmasını yasaklayacak bir biçimde hazırlanması ve imzalanması gereklidir.
Üç ay kadar önce Kaliforniya'daki ABD Hava Kuvvetleri üssünde barışçıl bir gösteri düzenleyerek son Yıldız Savaşları füze denemesini 40 dakika geciktirmeyi başaran 15 Greenpeace gönüllüsü ve iki bağımsız medya üyesi altı yıl hapis ve 250 bin dolar para cezası istemiyle yargılanmaktadır.
Barışçıl protestoların değil, yaşamı topyekun tehdit altına sokan nükleer silah ve yıldız savaşları füze sistemlerinin yasaklanması gerekmektedir. Greenpeace, Başkan Bush'u Yıldız Savaşları programından vaz geçmeye ve bunun yerine nükleer silahsızlanmanın nihayet başarılması için gerekli politik momenti sağlamaya çağırmaktadır.
• Melda Keskin
* Daha fazla bilgi için Greenpeace Akdeniz Ofisi'nden Melda Keskin ile iletişime geçebilirsiniz (mkeskin@greenpeace.org) veya konuyla ilgili İngilizce basın açıklamaları/brifinglerin bulunduğu www.stopstarwars.org Uluslararası Greenpeace web sayfasına başvurabilirsiniz.