Bij de Westermolens

Index

 

 

Naam sinds 1956, voordien heette deze singel (die deel uitmaakt van de grachtengordel) de Noord West Buitensingel.

De naam van nu is ontleend aan de vier molens die hier gestaan hebben, genaamd: Haanmolen, Valkmolen, Heertjemolen en Zuidmolen.

Deze molens werden aan de rand van de stad geplaatst voor de hoge "windvang" De huidige naam "bij de Westermolens" was overigens al in 1789 in gebruik.

Op de hoek van de Noordwal stond de Haanmolen, die omstreeks 1900 is afgebroken. Hij droeg het jaartal 1770 en was gebouwd door Ary van Onselen, die destijds de koning der Haagse molenaars werd genoemd. Schuin daar tegenover stond de Haas of het Haasje zoals hij werd genoemd die is in 1910 afgebroken.

Bij de Loosduinsebrug stonden de Zuid- en de Heerenmolen. Op de Noordwest buitensingel stond de Valck, deze droeg een steen met het jaartal 1697. Al deze molens zijn gesloopt, de meeste reeds in de tweede helft van de 19e eeuw. Van de molen de Haas is nog een herinnering bewaard, op een steen in de muur van het Café "de Molen" in de Constant Rebecqestraat 2.

Den Haag heeft vele molens gekend. In totaal stonden er hier, en in de naaste omgeving, zeker 36 molens waaronder kruik, water-gort-papier-mout-industrie en snuifmolens. Van de 36 stonden er 12 langs de in opdracht van prins Maurits gegraven grachtengordel. Enkele molens bestaan nog, zoals de Laakmolen en de molen in Mariahoeve (P. Hordijkstraat).

De Haagse bakkers waren afhankelijk, voor het malen van hun graan van de vier korenmolens, maar waren daar allerminst over te spreken. Ze waren te duur en maalden de rogge en tarwe zo fijn mogelijk, zodat er veel maal afval overbleef, waar de bakkers niets mee konden. De molenaars deden dit met opzet. Om toch voldoende brood te kunnen bakken moest de bakker dan meer graan laten malen dan nodig was. De molenaar ontving daardoor meer geld en nog eens 20 procent belasting die hij van de regering over iedere zak graan moest betalen. Die belasting werd in 1806 door de Franse overheid ingesteld. Het had waarschijnlijk niet vermoedde gevolgen. Doordat het brood daardoor duurder werd, werden de aardappelen het volksvoedsel bij uitstek. Oorspronkelijk kwam deze knol niet uit Europa.  Aan het einde van de 17de begin 18de eeuw zullen de aardappelen tot volksvoedsel gepromoveerd worden. In 1581 vormen ze uitsluitend een delicatesse op de tafels der rijken en het is Francis Drake die in dat jaar heel exclusief aardappelen presenteert op een diner dat hij' ter ere van zijn koningin geeft. De eerste aardappelen moeten tussen 1535 en 1544 in Europa zijn gearriveerd, afkomstig uit Peru; de 'onbeschaafde heidenen' die er de hoogvlakten bevolken blijken deskundige plantenkwekers te zijn, die in de loop van tientallen, misschien wel honderden eeuwen wilde gewassen hebben veredeld tot de mens zeer ten dienste staande cultuurplanten die hem rijkelijk van voedsel voorzien.

De brug die het Westeinde met de Loosduinseweg verbind is op 27 November 1935 geopend en verving een ophaalbrug die er lag.

 

 

 

 

Haagse Molens