Francisko Viljono:


BALADO
(pri Damoj de iamaj tempoj)

Tradukis: Francois Gaulthier. Editoris: Wouter F. Pilger

Francois Villon: Ballade des dames du temps jadis (en Esperanto)


. . . . . . . . . . . . . . [41a] T 329
En kiu lando, trans aux cis,
Estas Romia Flor' plej bela?
Arkipiada kaj Tais',
SXia kuzin', kvazaux gxemela?
Ehxo', respond' al voko hela
Super river' aux lago klara?
CXiuj kun bel' senparalela. -
Nu, kie estas negx' lastjara?

Kie la sagxa Heloiz'?
Iris pro sxi al klostro-cxelo
Petr' Abelard' en Sankt-Deniz',
Pro am' kastrita - jen kruelo!
Kaj la regxin', pro kies pelo
Plongxis Burdan', post ludo para,
En sak' en Sejnon, ja laux celo?
Nu, kie estas negx' lastjara?

Kaj Blank-Lili', regxin' sen mis'
Kun vocxo de siren' fabela?
Grandplanda Berta, Triks', Alis'?
Kaj Harmburgis', la Majn-kastela?
Kie Johana Dark', fidela,
Viktim' de angla brul' sxtipara?
Ja kie, ho Estrin' cxiela?
Nu, kie estas negx' lastjara?

Ho Princ', ne post semajn' sencele
Demandu, nek post pauxzo jara -
Respondos nur refren', tiele:
Nu, kie estas negx' lastjara?


notoj (prizorgis Wouter F. Pilger)

[41a] Balado pri Damoj de iamaj tempoj
cis : maltrans, je cxi tiu flanko de.
Flora : Romia kurtizano (altranga amoristino), kiu heredigis multon al la popolo de Romo. Je sxia memoro oni faradis flor-festojn (laux Juvenalo).
Arkipiada : Fakte temas pri viro, Alcibiades (5a jc a.K.). CXar oni komentis lian belecon, en mezepoko oni supozis lin virino.
Taisa : Atena kurtizano kiu sekvis Aleksandron al Egiptio (4a jc a.K.).
Ehxoa : (en Helena mitologio) nimfo, enamigxinta al Narciso - pro manko de re-amo, sxangxigxis al roko kaj konservis nur sian vocxon.
Heloiz' : Helo"ise (1101?-1164), nevino de Pariza kanoniko, studentino de Abelardo.
Petr' Abelard' : Pierre Ab'elard, Esbaillart aux Abaelardus (1079-1142), filozofo-teologo. Lin dungis la onklo de Heloiza por instrui filozofion al sxi. Enamigxinte kaj (sekrete) edzigxinte al sxi, li sendis sxin (por logxi) al monahxinejo, ekster la influon de sxia onklo. Tiam tiu kastrigis Abelardon. Heloiza farigxis monahxino, poste abatino. Abelardo farigxis abato kaj teologie la cxefa kontrauxulo de (poste sankta) Bernardo de Klaravalo (Clairvaux, Claravallis).
klostro : tipa monahxeja konstruajxo.
Sankt-Denizo : Saint-Denis.
Bur(i)dan' : Lauxrakonte, Johanino de Navaro (1273- 1305), edzino de Filipo 4a la Bela, kutimis inviti virojn por amorado (kelktaga) kaj tiam jxeti ilin en fermita sako en Sekvanon (Sejnon, Saine/Seine). La filozofo Jean Buridan (1292?-1360?), profesoro cxe Sorbono, lauxrakonte, kiel studento estis tia viktimo. Lin savis fojno-boato. Antauxe oni pensis, ke Buridano naskigxis en 1298, kaj nomis la rakonton ne ebla.
Blank-Lilio : Blanche de Kastilio, regxino de Francio, edzino de Luiso 8a (kiu regis 1223-1226), patrino de Luiso Sankta (9a).
Grandplanda Berta : patrino de Karolo Granda.
Triks' : Beatrikso aux Beatrico, onklino de Grandplanda Berta.
Alis' : bopatrino de Beatrikso. (La nomitaj sinjorinoj rolis en pluraj mezepokaj heroo-kantoj.)
Harmburgis' : (H)Aremburgis, solheredantino de grafo de Majno (Maine), mortis 1126.
Johana Dark' : Je(h)anne Darc aux d'Arc, Franca armeo-gvidantino, vive bruligita en 1431 fare de la Angloj en Ruano, laux verdikto de eklezia tribunalo prezidata de la episkopo de Bovezo.


...............................................
(C)1996 Vulpo-Libroj / Francois Gaulthier / Wouter F. Pilger, NL-8223-ZS-26.
CXiuj rajtoj rezervitaj. Alle rechten voorbehouden.
Tous droits réservés.
...............................................


La pagxo de Vulpo-Libroj

La pagxo de Francois Gaulthier