Rumbero Salsaboy

Latin Dansları

Salsa: İspanyolca karışık sos anlamına gelen salsa kelimesi bu dansın yapısını anlatır.Afro, Küban ve Caz  ritmlerinin birleşiminden oluşan bu dans 8 ritmlik müziği ve 3’er sayılık adımlarıyla yapılır. En köklü stiller Kübana ve Porto Rikana’dır. Daha sonraları L.A., N.Y. Night Club, Miami gibi stilleri  türemiştir.

...Kalitesi ne olursa olsun Colón ve şarkıcısı Hector Lavoe’nin ürettiği müzik kökene bağlı ve onda  kendi yaşamlarını bulan insanların kimlik duygusunu içeriyordu. Daha ne istenebilirdi? Serbestçe ve müziki şiddetle çalınan trombon kısa süre içinde New York’ta doğan Latin müziğinin sembolü oldu. Colón ve Lavoe- büyük gruplarla geliştikten sonra uzaklaşan Karayib müziğini Barrio’ya – ait olduğu yere geri getirdiler. Ve haklıydılar: İşte salsanın doğuşu ve gelişimi.

...Biçimlerin bir karışımı ve sistemsiz, özgür bir müzik tarzı olduğu için istediği her yöne gidebilir salsa, bütün tanrılara haracını vererek, ama hiç birine boyun eğmeden, çünkü onun esas amacı her yaşa, her zevke göre birşeyler vardır.

Merengue: Bir çeşit tatlı anlamına gelen merengue Dominik ve Haiti halkının halk danslarından biridir. Sıcak, kıvrak ve doğaçlamaya uygun olması popüleritisini artırır. Bu eğlenceli dans 8 ritmlik müziği ve 2’şer sayılık adımlarıyla çift olarak yapılabildiği gibi grupçada yapılır.

...Erotik salsanın ardından, merengue sahneye çıktı. Bazıları Dominik Cumhuriyeti’nde yaratılmış bu müziğin sadece salsa olduğunu iddia ettiler. Diğerleri de onu o kadar yakın buldu ki salsa grupları merengue şarkılarını repertuvarlarına dahil ettiler. Doğrusu merengue dans etmeyi kolaylaştıran ve dansa dönük, doğrudan bir-iki ritmin de oluşuyla daha farklı bir stile sahipti. Bugünlerde salsaya rakip olması bu yüzden.

...Merengue salsanın cazibesini yitirmesinden yararlandı. 1980’lerin ortasından sonra , özellikle dans etmek isteyen insanların arasından gittikçe daha fazla insanın merengue dinlemeye başladığı bir gerçekti.

Bachata: Dominik ve Haiti halkının fakir ve kırsal kesminin yaptığı bu dans 1960’lı yıllarda pistlere çıkmaya başlamıştır. Romantik öğeler taşıyan bu dans, 4 ritmlik müziği ve adımlarıyla yapılır. En bilinen isimlerinden bazıları Monchy ve Alexandra, Aventura, Alex Bueno ve şüphesiz o eşsiz sesiyle Dominiklerin gözbebeği Juan Luis Guerra’dır.

Cha Cha: 1950’li yıllarda Küba’da doğan bu dans mambo ritmlerinin geliştirilmesiyle ortaya çıkmış, 2 yavaş ve 3 hızlı sürükleme adımıyla dans edilmiştir. Küba stili yakın, kıvrak, neşeli ve seri hareketleriyle daha uzak ve daha sert dans edilen Ballroom Cha Cha ile farklılık gösterir.

...1940’larda danzonun eski enstrümantel biçimine dönmesi ve diğer ritmik birleşimleri sindirmesiyle dünyaca ünlü efsanevi Mambo oluştu.1948’de “Prado y Neptuno” isimli bir Havana Klubünde çalan genç bir kemancı “Engañadora”( Hile) isimli bir beste yaptı. Enrique Jorrin enstrümandekiler bir montunoyu çalarken danzon müziğine bir son bölüm eklendi. Jorrin’in kendisi bu ritmin adının dansçıların dans ederken ayaklarıyla çıkardıkları “ça ça ça” seslerinden dolayı ileri sürüldüğünü söylüyor... Böylece ‘Engañadora’ çalınan ilk chachacha oldu. İlk 1953’de kayıt yapıldı ve tepki bir anda oldu. Birdenbire herkes bu yeni dansı yapmak istedi. 

...Yaşamımızı en iyi biçimde kazanmaya çalışırken, Kübalı müzisyenler olarak, New York’daki latin caz grupları tarafından alınıp yeniden düzenlenen sonsuz sayıda ritmi yaratmaya devam ettik. Mambo’nun daha yavaş biçimi olan Cha Cha da böyle oluştu. Yeterli parası olmadığı için mambo çalınan büyük klüplere gidemeyen delikanlıların garajdan döndürdükleri dans salonlarında çalındı daha çok.

Mambo: 1940’larda ortaya çıkan bu yeni ritm 8’lik ritmi, hızlı, seri ve ateşli tarzıyla piyasada fırtına gibi esmiştir. Cha Cha gibi Küba mambosu Ballroom mambodan daha hızlı, ateşli ve rahat dans edilir.

...Cazın Latin müziği üzerinde etkisi oldı.Ve bu burada durmadı. 1940’ların sonunda Panamalı arkadaşım Juan-de Dios oğlunun vaftizi için bir parti düzenlemişti. Bir ara çalan grubu susuturdu ve New York’un en son çılgınlığını çalacağını söyledi. Bu neydi ve kim söylüyordu? Herkes bunu merak ediyordu. Bu Kübalı Jose Curbelo tarafından çalınan mambo adlı duyulmamış bir ritmdi. Yemin ederim ki ne içkinin ne de partinin ateşinin etkisiydi, ama bu mambo hiç bir çalgıda tanımlanamayan melodisi ve tonalitesi ile ritmlerin mükemmel bir karışımı, ritme karşı ritmdi.

Samba: Brezilya kökenli bir karnaval dansı olup 20. yy’ın başında Broadway’e kadar girmiştir. Avrupa etkisiyle salon dansına dönüşmüştür. 3 ritm üzerinde esneyerek yapılır. Klasik Brezilya sambası kıvraklığı ve hızlı ritm çeşitliliği ile Ballroom sambadan farklılık gösterir.

La Rueda: La Rueda de Casino 1950’lerde salsanın çıkışıyla Küba’da popüler hale geldi. Çember anlamına gelen ve daire şeklinde yapılan, kişi sayısı ve mekan ölçülerine göre büyüyüp küçülebilen  salsa temel adımları ve ritmiyle yapılan bir danstır. Grup lideri el komutu yada seslenerek diğer kişileri, hareketi ve dansı yönlendirir. Her hareketin bir isminin ve belli bir el komutunun olduğu bu dansı yapması kadar seyretmeside eğlencelidir.

Renkli kısımlar Hernando Calve Ospina’nın “SALSA - Havana Ateşi” adlı kitabından alınmıştır.

Diğer bilgiler için katkılarından dolayı dostum Turgay Güloğlu’na teşekkür ederim.

Dans hakkında

...Fidel Castro ve gerilla ordusu 1959’da Havana’ya girdiğinde bazı Kübalı müzisyenler Meksika ve ABD’ye gittiler. Beny More çok sert biçimde terketmeye karşı çıkanlardandı. “Kimse bana Küba’yı terkettiremeyecek” derdi. “Beni dolarlar ilgilendirmiyor, benim istediğim Küba sokaklarında yürüyebilmek ve sıradan insanların “Hey,vahşi adam¹,nasıl gidiyor?” demelerini duymak ve onlara ”Bu benim etim ve kanım“ diyebilmek.” Bütün zamanların en iyi müzisyeni işte böyle diyordu.

(1): Beny More’in lakabı ritmin vahşi adamıdır.

...Benim gibi sadece haftasonu  dansa gidebilenler için, bütün hafta eziyettir. Cumartesi günü gömleğimin yakasını kolalayacak, iyi bir duş alacak, deodarant ve parfüme bulanacak ve ayakkabıları parlatacaktım; Palladium beni bekliyordu.

Yukarıdaki kısımlar Hernando Calve Ospina’nın “SALSA - Havana Ateşi” adlı kitabından alınmıştır.