Hacıalinin websitesi

milli gazete 18 şubat 2000 tarihinde yayımlanmıştır.

Ebubekır Gülüm

ANKARA/ Avrupa însan Haklan Mahkemesi'nde açılan davaların çoğunu kaybeden Türkiye, mahkemenin verdiği kararların maddi tazminat dışındaki yükümlülüklerini de yerine; getirmiyor. Bugüne kadar açılan davalardan 44'ünü kaybeden Türkiye, yine de iç. hukukunu Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesi'ne uydurmamak-ta direniyor. Bunun son örneği Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılan TBKP nin AİHM'de açtığı ve 1998 yılında Türkiye aleyhine sonuçlan dava. Bu dava sonrası 4.5 milyarlık maddi tazminatı ödeyen Türkiye, AİHM'nin kar,arı doğrultusunda SPK'nın 96/3. maddesi ile FP ve HADEP'in de yargılandığı 78. ve 81. maddelerinin kaldırılması yönünde hiçbir adım atmadı.

Anayasa Mahkemesi tarafından 1991 yılında adı gerekçe gösterilerek kapatılan Türkiye Birleşik Komünist Partisi(TBKP)'nin Avrupa însan Haklan Mahkemesi'ne açtığı dava 1998 yılında Türkiye'nin mahkum olmasıyla sonuçlandı. AİHM, TBKP'nin kapatılmasını Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesinin 11. maddesine aykın buldu. Mahkeme karannda, " Bir partinin kendisine verdiği ad ilke olarak ilgili ve yeterli koşullar olmaksızın sadece ismi partinin kapatılması için yeterli sebep kabul edilemez" dendi.

Sadece maddi tazminat Mahkeme, partinin kapatılmasıyla birlikte düşünce özgürlüğü ve buna bağlantılı olarak örgütlenme özgürlüğünün ihlal edildiği tesbitini yaptı.

Bu karar Türkiye'ye bildirildi. Ancak Türkiye mahkeme masrafları ile 4.5 milyarlık maddi tazminatı ödemekle yetindi, gerekli kanuni değişiklikleri ise yapmadı. AİHM'nin verdiği karar gereğince Siyasal Partiler kanunu'nun 96/3 ve 78/81. maddelerini kaldırması gereken Türkiye, Ağustos 1999 tarihinde SPK'da değişiklik yapmasına rağmen bu maddelerin hiçbirine dokunmadı. Hatta Demokratik Kitle Partisi de 26.2.1999 tarihinde kapatılarak sözleşmeye aykın maddeler tekrar ihlal edildi, Ayrıca şu anda Anayasa Mahkemesi 'nd.e görülen HADEP ve Fazilet Partisi hakkındaki davalar da 78. ve 81. maddelerden dolayı devam ediyor.

Özhan'ın başvurusu sonuçlanmadı

AİHM'nln kararlarının gereğinin Türkiye tarafından yapılmaması üzerine Avukat Hacı Ali Özhan, üye ülkeleri denetlemekle görevli Konseyin Bakanlar Komitesine başvurdu, Özhan, Türkiye'nin AİHM verdiği kararlara uymasının sağlanmasını istedi. . Özhan ayrıca, SPK'daki 96/3 ile 78 ve 81. maddelerin varlığının bir Komünist Parti kurulmasını engellediği için ve AlHM'nin kararma rağmen bu maddelerin halen yürürlükte olduğundan rriağdur olduğunu ' belirterek, bu yasakların demokrsryi koruma amacıyla orantılı olmadığı, demokratik bir toplumda gerekli, olmadığı nedenleriyle AÎHS'nin 11. maddesindeki örgütlenme özgürlüğü ve 10. maddedeki düşünce açıklama özgürlüğünün ihlal edildiğini ileri sürdü

Özhan'ın bu amaçla başvurduğu Avrupa însan Haklan Mahkemesi' ndeki dava halen devam ediyor.

Bakış gazetesi 25 ocak 2000 tarihinde yayımlanmıştır.

Karar ihlali AİHM'de

Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararını ihlalden yeniden yargılanacak

NAZİF İFLAZOĞLU / ANKARA

Türkiye Birleşik Komünist Partisi'ni (TBKP) kapatmaktan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde (AİHM) tazminat ödemeye mahkum olan Türkiye, mahkumiyet kararında kendisinden istenilen "Siyasi Partiler Yasası'nda yasal düzenleme yapılmasını yerine getirmeyerek, kararı ihlal ettiği gerekçesiyle yeniden mahkeme gündemine girdi. Av. H. Ali Özhan'ın yaptığı başvuru, mahkeme tarafından "ön inceleme"ye alındı.

Şimdiye kadar kapatılan partiler nedeniyle adeta siyasi parti mezarlığına dönüşen ve FP ile HADEP'in de kapatılması gündemde olan Türkiye, yıllar önce kapatılan TBKP davası nedeniyle yeniden AİHM gündemine girdi. Ankara Barosu avukatlarından Hacı Ali Özhan tarafından AİHM'e yapılan başvuruda, TBKP davası nedeniyle, mahkemenin Türkiye hakkında verdiği "AİHS'in örgütlenme özgürlüğünü düzenleyen 11. Maddesi'nin ihlali" kararının gerektirdiği yasal düzenlemelerin yerine getirilmediği ve sadece tazminat verilmesiyle yetinildiği belirtildi.

Türkiye tazminat ödemişti

AİHM, 30 Ocak 1998 tarihli kararında, TBKP'nin, ismindeki "Komünist" sözcüğü ve programındaki Kürt sorunu ile ilgili düzenlemeler nedeniyle kapatılmasının, sözleşmenin örgütlenme özgürlüğünün ihlali olduğuna kesin kanaat getirmiş ve Türkiye'yi masraf olarak 120 bin Fransız Frangı ödemeye mahkum etmişti.

Av. Özhan'ın, bu kararın tazminat ödemeyle birlikte Türkiye'nin, Siyasi Partiler Yasası'nın, "Komünist, anarşist, faşist, teokratik, nasyonal sosyalist, din, dil, ırk, mezhep ve bölge adlarıyla siyasi parti kurulamaz veya parti adında bu kelimeler kullanılamaz" hükmünü düzenleyen 96/3 maddesi ve parti programlarındaki hükümleri düzenleyen 78. ve 81. maddelerinin değiştirilmesini zorunlu kıldığına dikkat çekti.

Ön incelemeye alındı

Av. Özhan'ın, Türkiye'nin bu değişiklikleri yapmadığı gerekçesiyle AİHM'e yaptığı ikinci başvuru da mahkeme tarafından "ön inceleme"ye alındı. Konuyla ilgili daha önce de mahkemeye iki başvuru yapan, ancak bu başvurulan "bireysel başvuru" kapsamında değerlendirilmeyen Av. Özhan'ın, son başvurusu ise, bu kapsamda değerlendirildi ve mahkemeye sunulmak üzere rapor hazırlığı başlatıldı.

Başvuru mahkemeye sunulacak

AlHM'in, Av. Özhan'a gönderdiği yazıda, başvurunun alındığı -belirtilerek, mahkemenin iç tüzük hükümleri uyarınca, üyeler arasında seçilecek bir raportörün dilekçenin ön incelemesini yapacağı ve kabul edilebilirliği hakkında rapor sunacağı belirtildi. Yazıda, "Başvuru en kısa zamanda mahkemeye' sunulacaktır, denilerek. Av. Özhan'ın mahkemeye dinlenmek üzere çağrılabileceği bildirildi.

Türkiye AİHM'i ihlal etti

Konuyla ilgili olarak görüştüğümüz Av. Hacı Ali Özhan, Türkiye'nin AİHM kararını ihlal ettiğini belirterek. Siyasi Partiler Yasası'nda değişiklik yapılmasının zorunlu olduğunu söyledi. Özhan, mahkemenin sonucuna göre Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin Türkiye'ye, "SPK deki 96/3. madde yanında, parti programındaki düzenlemeleri düzenleyen 78. ve 81. maddelerini kaldırın" çağrısı yapacağına inandığını vurguladı. Av. Özhan şöyle dedi: "HADEP ve FP'yede aynı maddeler uygulanıyor. Türkiye bu maddeleri kaldırmak zorunda kalacak. Yoksa Avrupa Konseyi üyeliğinin askıya alınmasına kadar gidecek bir süreç başlayacaktır."

Sn. Nazif İflazoğlu ile Ebubekir Gülüme, bu haber için emek verip, yayınladıkları için teşekkürlerimi belirtmek isterim. Hacı Ali Özhan