อำเภอหันคาเดิมชื่อว่า "อำเภอบ้านเชี่ยน" ตั้งอยู่ตำบลบ้านเชี่ยน ต่อมาปี พ.ศ.2470 ได้ย้ายมาตั้งที่แห่งใหม่ ณ ตลาดหันคา เรียกว่า "อำเภอหันคา" จนถึงปัจจุบัน เหตุที่เรียกว่า "หันคา" มีที่มาประการแรก คือ จากตำนานเล่าว่ามีเรือพระที่นั่งสุพรรณหงษ์ มาล่มขวางลำน้ำในลักษณะ "หัน" และ "คา" ตรงบริเวณท่าบ้านหลวง ซึ่งอยู่ทางทิศใต้ของอำเภอ และประการที่สอง มาจากคำว่า "ลานคา" ตามลักษณะพื้นที่ซึ่งแต่เดิมนั้นเป็นที่ราบกว้าง มีหญ้าคาขึ้นปกคลุมโดยทั่วไป
ก. ที่ตั้ง
อำเภอหันคา ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ห่างจากจังหวัดชัยนาท 39 กิโลเมตร และห่างจากกรุงเทพมหานคร ประมาณ 162 กิโลเมตร
ข. เนื้อที่ มีพื้นที่ประมาณ 750 ตารางกิโลเมตร
ค. อาณาเขต
ทิศเหนือ ติดต่อกับ อำเภอเมืองชัยนาท และอำเภอวัดสิงห์ จังหวัดชัยนาท
ทิศใต้ ติดต่อกับ อำเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี
ทิศตะวันออก ติดต่อกับ อำเภอสรรคบุรี จังหวัดชัยนาท
ทิศตะวันตก ติดต่อกับ กิ่งอำเภอเนินขาม จังหวัดชัยนาท และอำเภอบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี
ง. ภูมิประเทศ
ภูมิประเทศของอำเภอหันคา แบ่งได้เป็น 2 เขต คือ
เขตที่ราบลุ่มแม่น้ำท่าจีน ตั้งแต่เขตติดต่อกับอำเภอวัดสิงห์ลงมาทางใต้ผ่านท้องที่ตำบลห้วยงู ตำบลหันคา ตำบลวังไก่เถื่อน และตำบลบ้านเชี่ยน ไปจดเขตอำเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี
เขตที่ราบสูงตอนเหนือและตะวันตก เป็นเขตที่ราบสูงและภูเขา ในท้องที่ตำบลไพรนกยูง ตำบลเด่นใหญ่ ตำบลหนองแซง
ภูเขา ได้แก่ ภูเขาราวเทียนทอง สภาพดินเป็นดินร่วน
แม่น้ำ ได้แก่ แม่น้ำท่าจีน ไหลผ่านตำบลห้วยงู ตำบลสามง่ามท่าโบสถ์ ตำบลหันคา และตำบลวังไก่เถื่อน
ทำนา จำนวน 145,436 ไร่
ทำไร่ จำนวน 45,110 ไร่
ทำสวน จำนวน 6,414 ไร่
ลักษณะภูมิอากาศเป็นแบบมรสุม มี 3 ฤดู คือ
· ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่เดือนมีนาคม – มิถุนายน
· ฤดูฝน เริ่มตั้งแต่เดือนกรกฎาคม – ตุลาคม
· ฤดูหนาว เริ่มตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน - กุมภาพันธ์
ช. การปกครอง
แบ่งเขตการปกครอง เป็น 8 ตำบล 97 หมู่บ้าน ดังนี้
· ตำบลหันคา 11 หมู่บ้าน
· ตำบลบ้านเชี่ยน 12 หมู่บ้าน
· ตำบลไพรนกยูง 13 หมู่บ้าน
· ตำบลหนองแซง 19 หมู่บ้าน
· ตำบลห้วยงู 10 หมู่บ้าน
· ตำบลเด่นใหญ่ 11 หมู่บ้าน
· ตำบลวังไก่เถื่อน 11 หมู่บ้าน
· ตำบลสามง่ามท่าโบสถ์ 10 หมู่บ้าน
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น มี 10 แห่ง
· เทศบาลตำบลหันคา
. เทศบาลตำบลสามง่ามท่าโบสถ์
· องค์การบริหารส่วนตำบลหันคา
· องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านเชี่ยน
· องค์การบริหารส่วนตำบลไพรนกยูง
· องค์การบริหารส่วนตำบลหนองแซง
· องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยงู
· องค์การบริหารส่วนตำบลเด่นใหญ่
· องค์การบริหารส่วนตำบลวังไก่เถื่อน
· องค์การบริหารส่วนตำบลสามง่ามท่าโบสถ์
ซ. ประชากร
มีประชากรทั้งสิ้น 57,028 คน แยกออกเป็นชาย 27,831 คน หญิง 29,197 คน มีความหนาแน่นเฉลี่ยต่อพื้นที่ประมาณ 76.8 คน/ตารางกิโลเมตร ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ
ฌ. สถานที่ท่องเที่ยว
+ หลวงพ่อโตวัดบ้านเชี่ยน (พิชัยนาวาส)
+ วัดไกลกังวล (เขาสารพัดดี)
+ บึงละหานบัว
+ บึงกระจับ
+ บึงฉวาก