การเลือกลักษณะนกที่ดี

     การเลือกลักษณะนกที่ดีเพื่อจะเลี้ยงไว้แข่งขันควรพิจราณาดังนี้
     จากที่ผู้เขียนได้กล่าวมาข้างต้นเกี่ยวกับเรื่องการหานกมาเลี้ยง ซึ่งก็มีทั้ง
     - ซื้อลูกนก
     - ซื้อนกป่าหรือนกที่เพิ่งจับได้
     - ซื้อนกที่ผ่านการเลี้ยงมาแล้ว
     ผู้อ่านก็คงสรุปได้ว่า การซื้อนกแต่ละชนิดมีข้อดี - ข้อเสียอย่างไร และสามารถตัดสินใจได้ด้วยตัวเอง แต่จะเลือกวิธีการไหนก็แล้วแต่ ที่สำคัญที่สุดคือ ต้องดูนกให้เข้าลักษณะที่สุด เพราะถ้าได้นกที่สักษณะดีแล้ว โอกาสที่ท่านจะประสบผลสำเร็จในการแข่งขันมีสูงมากทีเดียวในหัวข้อนี้ ผู้เขียนอยากจะแนะนำให้เลือกซื้อนกที่ผ่านการเลี้ยงมาแล้วจะดีที่สุด
     ลักษณะนกที่ถือว่าเป็นที่สุดของนกกรงหัวจุก
     1. โครงสร้างส่วนหัวใหญ่ ใบหน้าใหญ่ สันปากบนและล่างใหญ่
     2. ฐานจุกแน่น เต็ม ขนจุกสั้น ชี้ขึ้นข้างบน รวบปลายแหลมโค้งงอไปข้างหน้าเล็กน้อย จุกแข็ง ไม่ลู่ไปข้างหลัง
     3. ดวงตากลมใส ดุ (นัยน์ตาคมเหมือนตาเหยี่ยว)
     4. หูแดง มีขนสีแดงขึ้นเป็นกระจุกใหญ่ เต็ม
     5. ขนที่คอสีขาว ฟูสวยงาม
     6. หมึกดำ หรือสร้อยคอดำ หรือสร้อยพระศอ หรือสร้อยสังวาล เป็นแถบชัดเจน ทอดยาวตั้งแต่ต้นคอจรดหน้าอก
     7. หน้าอกใหญ่ ลำตัวยาวเป็นรูปปลีกล้วย
     8. ขนปีกทั้งสองข้างครบทุกซี่ ขณะยืนร้อง ปลายปีกทั้งสองข้างต้องยาวเลยบัวแดงลงไป
     9. มีนิ้วเท้าทั้งสองข้างครบถ้วน ข้างละ 4 นิ้ว
     10. บัวแดงใต้โคนหางด้านในสีแดงสด นูนใหญ่ ฟูปิดโคนหางสนิท
     11. ขนหางเต็มจำนวน 12 ซี่ (ขนดำตลอด 4 ซี่ ขนดำปลายขนขาว 8 ซี่) จะขึ้นคู่กัน 6 คู่และต้องซ้อนกันเรียบเป็นมันสวยงาม ปลายหางไม่แตก หางสั้นกว่าช่วงลำตัว
     12. ขณะยืนร้อง ขาทั้งสองข้างจะต้องเหยียดสุดข้อ ตัวตรง ปลายหางกดเข้าใต้คอน เปล่งเสียงร้องเต็มที่
     13. ลักษณะโดยรวม ขนนกต้องเรียบเป็นมัน ไม่มีร่องรอยของการทำร้ายตัวเอง เช่น จิกปีก จิกหาง หรือจิกขา
     14. นกที่สมบูรณ์ ขณะยืนร้อง ขนปุยที่หน้าอกจะฟูปิดทับหัวปีกทั้งสองข้าง ดูสวยงามมาก
     15. ต้องมีน้ำเสียงดี อาจจะจัดเป็นเสียงกลางเต็มหรือเสียงใหญ่
     16. สำนวนเพลงร้องต้องเข้าลักษณะ เพลงร้องหลักๆ ต้องมีตั้งแต่ 5 - 9 พยางค์ ไม่มีเพลงเสีย ริกเป็นเม็ด (เสียงริกดังติ๊ก - ติ๊ก - ติ๊ก - ติ๊ก) เว้นระยะแต่ละคำชัดเจน ไม่ติดกัน เพลงร้องที่ดี เช่น ฉก - ฟิก - ฟอ - ฟี้ - เลี่ยว ฟิก - ฉก - ฟิก - ฟอ - ฟี้ - เลี่ยว ฟิก - ฉก - ฟิก - ฟอ - ลิ - ติ - กว่อ ฉก - ฟิก - กวอ - ลิก - ไกว๊ - หย่อ ฉก - ฉก - ฟิก - กวอ - ลิก - ฉก - ฟิก - ไกว๊ - หย่อ ฉก - ฟิก - คู - ลิก - คู - ลี้ - เลี้ยว

นกกรงหัวจุกตัวผู้ที่รูปร่างลักษณะสวยงาม