การดูแลรักษานก
อาหารเป็นปัจจัยหลักที่สำคัญที่สุดในการเลี้ยงนก
ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ดังนี้
อาหารหลัก
ทั่วๆ ไปจะเป็นอาหารเช่นเดียวกับที่นกหากินธรรมชาติ เช่น
-
ผลไม้สุกทั่วไป เช่น กล้วย มะละกอ ผลตำลึง ลูกไทร ลูกโพ ลูกก้างปลา และผลไม้พื้นเมืองทั่วๆ
ไป
-
จำพวกมด เช่น ไข่มดแดง แต่ต้องคัดเลือกเอาเฉพาะไข่และตัวอ่อนของมดเท่านั้นเพราะหากมีตัวแม่อาจทำอันตรายนกได้
-
จำพวกแมลง เช่น ตั๊กแตน ตัวหนอน แมลงทั่วไป
ตามปกตินกที่หากินอยู่ในธรรมชาติ
เมื่อรู้สึกตัวว่ามีอาการไม่สบาย ก็จะหายาสมุนไพรธรรมชาติกินเอง เช่น ยอดผักหวาน
ยอดมะขาม พริกสด พริกไทยสด เป็นต้น
อาหารพิเศษ
เป็นอาหารที่ผู้เลี้ยงใช้เสริมเข้าไปจากอาหารหลัก เพื่อให้นกมีความแข็งแรงสมบูรณ์
คึกคักตลอดเวลา หรือแม้แต่รักษาอาการป่วยก็ได้ผลดี ปกติจะให้อาหารเสริมสำหรับนกตัวพิเศษที่เลี้ยงไว้แข่งขัน
เช่น
-
พริกสดแช่น้ำผึ้งแท้ โดยหั่นพริกพริกขี้หนูสุกสดๆ เป็นชิ้นขนาดพอประมาณ ไม่เล็กไม่ใหญ่เกินไป
แช่ลงไปในน้ำผึ้งแท้ที่เตรียมไว้ ใส่ในถ้วยอาหารให้นกกิน เป็นการทำให้ลำคอโล่ง
ถ่ายท้องดีขึ้น บางท่านบอกว่าทำให้น้ำเสียงใสขึ้น เสียงไม่แตกพร่า
-
อาหารอัดเม็ด เป็นเม็ดเล็กๆ บรรจุซองสำเร็จรูป มีจำหน่ายทั่วไปในท้องตลาด
ปกติจะมีแบบเม็ดและผง แต่จะนิยมแบบเม็ดมากกว่า เพราะแบบผงเมื่อนกกินเข้าไป อาจเป็นฝุ่นเข้าจมูก
ทำให้นกจามได้ อาหารอัดเม็ดมีประโยชน์ เพราะมีธาตุอาหารเสริม เช่น แคลเซียมช่วยบำรุงกระดูกและธาตุอื่นที่จำเป็น
แต่ถ้าให้กินมากเกินไปจะทำให้นกอ้วน ขี้เกียจ ไม่ค่อยปราดเปรียวเท่าที่ควร
-
หนอนนก สมัยก่อนผู้เลี้ยงนิยมจับตั๊กแตนตัวสีเขียวขนาดเล็ก - กลางมาให้นกกินโดยดึงปีกและขาหลังออกเพื่อไม่ให้ติดคอนกจะทำให้นกคึกคัก
พร้อมจะต่อสู้ตลอดเวลา แต่ปัจจุปันวิธีการดังกล่าวไม่สะดวก จึงหันมาซื้อหนอนนกจากร้านขายนกไปเลี้ยงแทน
หนอนนกเป็นหนอนของแมลงชนิดหนึ่ง ซึ่งพ่อค้าเพาะพันธุ์แล้วเลี้ยงเอาไว้ ถึงช่วงเวลาที่เป็นหนอนก็เอาไปขาย
หนอกนกมีประโยชน์คือ เป็นการเสริมโปรตีนให้นกกิน นกจะได้มีร่างกายแข็งแรง สมบูรณ์
เหตุผลที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งคือ ผู้เลี้ยงจะฝึกหัดให้นกป่ามีความเชื่องมากขึ้น
โดยใช้หนอนเป็นตัวล่อ คือ ใช้นิ้วคีบหนอนขึ้นมาแล้วเอาไปแหย่ข้างกรงบ่อยๆ ครั้ง
นานๆ เข้านกก็จะกล้ารับหนอนและคุ้นเคยกับผู้เลี้ยงมากขึ้น จะมีผลดีในการแข่งขัน
เพราะถ้านกยังตื่นอยู่ เมื่ออยู่ในสนาม เจอกองเชียร์ เจอกรรมการ ก็จะตกใจ ตื่นกลัว
ไม่ร้อง ทำให้ตกรอบในที่สุด
หนอนนก
-
ข้าวสุกผสมแกงส้มของทางภาคใต้ ผู้เลี้ยงในท้องถิ่นภาคใต้นิยมให้กินอาหารสูตรนี้เสริมผลไม้ทั่วๆ
ไป บอกว่าเพื่อทำให้นกคึกคักเร็วขึ้น และแข็งแรง ไม่ป่วย (อาจจะเนื่องมาจากเครื่องแกงส้มทำมาจากสมุนไพรหลายชนิดผสมกันนั่นเอง)
-
อาหารสูตรพิเศษ ผู้เขียนคิดค้นขึ้นมาเอง ตั้งแต่สมัยโบราณที่ยังไม่มีอาหารเม็ดสำเร็จรูปขาย
ใช้เลี้ยงนกใหม่หรือนกป่าที่เพิ่งได้มา เพื่อให้นกมีความสมบูรณ์ แข็งแรง คึกคัดเร็วขึ้น
และขนสวยเป็นมัน ประกอบด้วย
-
แคลเซียมที่ให้สัตว์ปีกกิน
-
ไข่ต้ม เอาเฉพาะไข่แดงตากแห้ง
-
ถั่วเหลืองหรือถั่วลิสงป่น
-
นมผงทารก
บดส่วนผสมทุกอย่างให้ละเอียด
แล้วผสมคลุกเคล้าให้เข้ากันดี และตากแดดให้แห้ง เก็บไว้ในขวดปิดสนิท สามารถให้นกกินได้เลย