Ο «άγνωστος» Βρετανικός Μάης
…Smoke
on the water
Fire in the sky…
(Deep Purple, 1972)
Ο Βρετανικός Μάης δεν είναι ιδιαίτερα γνωστός στη χώρα μας. Κι όμως μεγάλες αντιπολεμικές διαδηλώσεις, καταλήψεις σχολών και άλλες κοινωνικές κινητοποιήσεις έλαβαν χώρα το 1968 στη Γηραιά Αλβιόνα. Για να μην μιλήσουμε για την γενικότερη εξέγερση της Βρετανικής νεολαίας που εκφράστηκε με τη μουσική και την «άγρια νεολαία» των «μοντς» και των «ρόκερς».
Το 1960 είχε ήδη αρχίσει να γίνεται αισθητή η ανάγκη για την
πολιτιστική και πολιτική αναγέννηση της αριστεράς, αρχικά σε περιορισμένους
κύκλους. Έτσι την ίδια χρονιά ιδρύθηκε η Επιθεώρηση της Νέας Αριστεράς (New Left Review) με συνεργάτες
τους Στιούαρ Χωλ, Ε.Π. Τόμσον, Ρέιμοντ Γουίλιαμς, Πέρρυ Άντερσον κ.α. Στα πανεπιστήμια ο φοιτητικός πληθυσμός, που
από 70 χιλιάδες στα μέσα της δεκαετίας του ’50 έφτασε τις 300 χιλιάδες το 1965,
βρισκόταν σε αναβρασμό για πολλούς λόγους. Εξάλλου το πανεπιστήμιο δεν ήταν πια
μόνο μια λειτουργία παραγωγής και αναπαραγωγής της κυβερνώσας ελίτ, αλλά
μετασχηματιζόταν με πολλούς τρόπους. Η πολιτική είχε αρχίσει να διαπερνά τα
πανεπιστήμια, όπου δημιουργήθηκες νέες οργανώσεις της αριστεράς, όπως η
Ριζοσπαστική Φοιτητική Συμμαχία (RSA),
που αποτελούνταν, ως επί το πλείστον, από μέλη των Νέων Εργατικών και από
κομμουνιστές. Η πρώτη συνδιάσκεψη της Συμμαχίας έγινε στις 28-29 Ιανουαρίου
στην περίφημη Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Λονδίνου (LSE). Στην απόφαση διαφαινόταν η διαμαρτυρία των
φοιτητών για την επιβολή φόρων στους ξένους φοιτητές, για την μείωση των
υποτροφιών και απαιτείτο η καθιέρωση μισθού για όλους τους φοιτητές. Η Συμμαχία
ήρθε σε σύγκρουση με την Εθνική Ένωση Φοιτητών (NUS), η συμμετοχή στην οποία ήταν
ημι-υποχρεωτική. Επί δύο χρόνια το LSE
θα γίνει το επίκεντρο όλων των κινητοποιήσεων. Το πανεπιστήμιο αυτό
χαρακτηριζόταν για τον προοδευτισμό του, τη στράτευσή του στη διατήρηση της
παράδοσης της Εργατικής Βρετανίας και στη διεύρυνση των πνευματικών οριζόντων
των πολιτών. Πρωτοποριακό ρόλο έπαιζε πάντα το Τμήμα Κοινωνιολογίας.
Το φθινόπωρο, όμως, του 1966, διορίστηκε στη θέση του διευθυντή του LSE ο Γουόλτερ Άνταμς που είχε διατελέσει διευθυντής του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου της ρατσιστικής Ροδεσίας. Η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη. Οι φοιτητές διοργάνωσαν συγκέντρωση διαμαρτυρίας την 31 Ιανουαρίου 1967. Η διοίκηση της σχολής απαγόρευσε την πρόσβαση στους χώρους της. Έτσι, καθώς οι φοιτητές προσπάθησαν να εισέλθουν στους χώρους της σχολής, ξέσπασαν επεισόδια στη διάρκεια των οποίων πέθανε ένας θυρωρός από καρδιακή προσβολή. Πάρθηκαν πειθαρχικά μέτρα εναντίον ορισμένων φοιτητών, που έφτασαν στην αποβολή του κύριου διοργανωτή και ενός Αμερικανού που στη χώρα του είχε λάβει μέρος στο κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα.
Το Μάρτιο η ένταση δεν είχε ακόμη χαλαρώσει και μετά από μια πενθήμερη κατάληψη της σχολής οι φοιτητές άρχισαν να πειραματίζονται με το «ελεύθερο πανεπιστήμιο». Στο διάστημα μεταξύ 15 και 30 Ιουλίου, έγινε ένα παγκόσμιο συνέδριο με συμμετοχή αντιπροσώπων από όλα τα μέρη του κόσμου που είχε γενικό τίτλο «Η διαλεκτική της απελευθέρωσης».
Δεν έμειναν, όμως, μόνοι τους οι φοιτητές του LSE. Δεκάδες πανεπιστήμια σε όλη τη χώρα γνώρισαν τις σπίθες της εξέγερσης, που είχε κυρίως πολιτιστικό χαρακτήρα χωρίς να λείπουν οι αντι-ιμπεριαλιστικές και αντικαπιταλιστικές τάσεις. Καταλήψεις με αντιμαθήματα, συναυλίες, θεατρικά και άλλα καλλιτεχνικά γεγονότα έλαβαν χώρα στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, στο Πολυτεχνείο της οδού Ρήτζενσι, στο Νομικό και Εμπορικό Κολλέγιο Χώλμπορν. Στο Πανεπιστήμιο του Σάσσεξ οργανώθηκε συλλογική κινητοποίηση εναντίον του αντιπροσώπου της πρεσβείας των ΗΠΑ που πήγε να μιλήσει για τον πόλεμο στο Βιετνάμ. Συγκρούσεις ξέσπασαν στα πανεπιστήμια του Εδιμβούργου και του Λέιτσετστερ. Στο Πανεπιστήμιο του Έσσεξ ο ρατσιστής-λαϊκιστής βουλευτής Ήνοχ Πάουελ βρήκε απέναντί του εκατοντάδες διαδηλωτές που τον αποδοκίμασαν και τον εμπόδισαν να αναλάβει έδρα στο πανεπιστήμιο.
Στο μεταξύ το κίνημα κατά του πολέμου των ΗΠΑ εναντίον του Βιετνάμ αναπτυσσόταν. Το 1966 συγκροτήθηκε η Καμπάνια Αλληλεγγύης στο Βιετνάμ από διάφορες ομάδες της Αριστεράς (κυρίως από αριστερούς Εργατικούς και τροτσκιστές) με τη συμβολή του Ιδρύματος Μπέρτραντ Ράσσελ. Τεράστιες διαδηλώσεις συγκλόνισαν το Λονδίνο και άλλες πόλεις στις 17 Μαρτίου και στις 21 Ιουλίου 1968.
Μια πιο δύσκολη καμπάνια ήταν αυτή για το σταμάτημα της ανάπτυξης βιολογικών όπλων. Το Υπουργείο Άμυνας είχε υπό την εποπτεία του το Κέντρο Μικροβιολογικής Έρευνας του Πόρτον Ντάουν που θεωρήθηκε υπεύθυνο για τον εφοδιασμό των στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ με το θανατηφόρο αέριο CS που χρησιμοποιήθηκε στο Βιετνάμ. Στο Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ ο υπουργός Άμυνας Ντένις Χήλυ γιουχαΐστηκε από χιλιάδες φοιτητές. Το ίδιο έπαθε στο πανεπιστήμιο του Ληντς ο Πάτρικ Γουώλ, ακροδεξιός βουλευτής και υποστηρικτής της ρατσιστικής κυβέρνησης της Ροδεσίας.
Στις 30 Μαΐου απεργήσανε οι φοιτητές του Πανεπιστημίου του Χαλ απαιτώντας περισσότερη δημοκρατία. Στο Μπρίστολ οι φοιτητές κατέλαβαν τα γραφεία της Φοιτητικής Ένωσης με αίτημα το άνοιγμα του πανεπιστήμιου στην τοπική κοινωνία. Τον Ιούνιο στο Πανεπιστήμιο Κηλ οι φοιτητές οργάνωσαν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας απαιτώντας την αντιπροσώπευσή τους στην Ακαδημαϊκή Σύγκλητο και στις πανεπιστημιακές επιτροπές. Στο πανεπιστήμιο του Νιούκαστλ οργανώθηκαν αντιμαθήματα σχετικά με το Βιετνάμ, τον πόλεμο και τον πολιτισμό της χώρας αυτής. Τον Ιούνιο μια πρόταση για την επιβολή κυρώσεων και διακοπή της στήριξης του ρατσιστικού καθεστώτος της Ροδεσίας καταψηφίστηκε από τη Βουλή των Λόρδων και ξέσπασαν απεργίες και διαδηλώσεις των φοιτητών σε πολλά πανεπιστήμια οδηγώντας τον Εργατικό Πρωθυπουργό Γουίλσον να ανακοινώσει σειρά νομοσχεδίων για την περικοπή των αρμοδιοτήτων της Βουλής των Λόρδων.
Εξεγέρθηκαν επίσης και οι σχολές Καλών Τεχνών. Με αρχή το Κολλέγιο Χώρσνη το κίνημα διαμαρτυρίας εξαπλώθηκε στο Κρόιντον, στο Μπέρμινγκχαμ, στο Λίβερπουλ, στο Γκίλφορντ και, φυσικά, στο Βασιλικό Κολλέγιο των Τεχνών στο Λονδίνο. Με πρωτοβουλία των φοιτητών του Χώσρσνη και του Γκίλφορντ οι φοιτητές δημιούργησαν ένα κίνημα αναστοχασμού για την εκπαίδευση στο χώρο των τεχνών και του σχεδιασμού παίζοντας έναν πρωτοποριακό ρόλο στα πλαίσια του αντιαυταρχικού κινήματος.
Το σύνθημα «Φοιτητική Εξουσία» έγινε προμετωπίδα όλων των φοιτητικών αγώνων. Οι φοιτητές απαιτούσαν συμμετοχή στα σώματα λήψης αποφάσεων των πανεπιστημιακών δομών και γρήγορα πέρασαν στη φάση εκείνη που το κίνημα απέκτησε γενικά επαναστατικά και αντικαπιταλιστικά χαρακτηριστικά. Στις 14 και 15 Μαΐου 1968 ιδρύθηκε στο LSE η Επαναστατική Σοσιαλιστική Φοιτητική Ομοσπονδία, οργάνωση της νέας αριστεράς με στόχο την «επαναστατική ανατροπή του καπιταλισμού και του ιμπεριαλισμού».
Η τελευταία μεγάλη σύγκρουση της χρονιάς διεξήχθη πάλι στο LSE, όταν οι φοιτητές του προσπάθησαν να παρθεί απόφαση από τη διοίκησή του για συμμετοχή στις διαδηλώσεις της 27ης Οκτωβρίου για την υποστήριξη του Βιετναμέζικου λαού. Η διοίκηση αρνήθηκε και η σχολή καταλήφθηκε. Η σύγκρουση κράτησε ως τα τέλη του χρόνου. Στο μεταξύ η Εργατική κυβέρνηση ανακοίνωσε την άμεση επέκταση του δικαιώματος ψήφους στους νέους και στις νέες άνω των 18 ετών.
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι ένα κοινωνικό κίνημα, όσο και διστακτικά και αν ξεκινά, στην πορεία μπορεί, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να προκαλέσει πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές, που αφήνουν βαθιά ίχνη στο κοινωνικό σώμα. Αυτά τα ίχνη ανακάλυψε το νέο αντιπολεμικό κίνημα, που ξέσπασε με αφορμή τον πόλεμο κατά του Ιράκ και που ετοιμάζει διαδηλώσεις για να υποδεχτεί τον Τόνυ Μπλαιρ που επιστρέφει σα βρεμένη γάτα μετά την παραδοχή των Γούλφοβιτς και Ράμσφελντ ότι μάλλον τα όπλα μαζικής καταστροφής είχαν διαλυθεί πριν από την εξαπόλυση του πολέμου, ο οποίος, όπως, είπε ο Γούφοβιτς είχε άλλους σκοπούς.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ
http://www.geocities.com/homo_politicus/index.html
|
|
Yesterday
a child came out to wonder |
|
|
Ladies of the Canyon
by Joni Mitchell
Trina wears
her wampum beads
She fills her drawing book with line
Sewing lace on widows' weeds
And filigree on leaf and vine
Vine and leaf are filigree
And her coat's a secondhand one
Trimmed with antique luxury
She is a lady of the canyon
Annie sits you down to eat
She always makes you welcome in
Cats and babies 'round her feet
And all are fat and none are thin
None are thin and all are fat
She may bake some brownies today
Saying you are welcome back
She is another canyon lady
Estrella circus girl
Comes wrapped in songs and gypsy shawls
Songs like tiny hammers hurled
At beveled mirrors in empty halls
Empty halls and beveled mirrors
Sailing seas and climbing banyans
Come out for a visit here
To be a lady of the canyon
Trina takes her paints and her threads
And she weaves a pattern all her own
Annie bakes her cakes and her breads
And she gathers flowers for her home
For her home she gathers flowers
And Estrella dear companion
Colors up the sunshine hours
Pouring music down the canyon
Coloring the sunshine hours
They are the ladies of the canyon
Woodstock
by Joni Mitchell
I came upon
a child of God
He was walking along the road
And I asked him where are you going
And this he told me
I'm going on down to Yasgur's farm
I'm going to join in a rock 'n' roll band
I'm going to camp out on the land
I'm going to try an' get my soul free
We are stardust
We are golden
And we've got to get ourselves
Back to the garden
Then can I walk beside you
I have come here to lose the smog
And I feel to be a cog in something turning
Well maybe it is just the time of year
Or maybe it's the time of man
I don't know who I am
But you know life is for learning
We are stardust
We are golden
And we've got to get ourselves
Back to the garden
By the time we got to Woodstock
We were half a million strong
And everywhere there was song and celebration
And I dreamed I saw the bombers
Riding shotgun in the sky
And they were turning into butterflies
Above our nation
We are stardust
Billion year old carbon
We are golden
Caught in the devil's bargain
And we've got to get ourselves
back to the garden
The Judgement of the Moon and Stars (Ludwig's Tune)
by Joni Mitchell
No tongue in the bell
And the fishwives yell
But they might as well be mute
So you get to keep the pictures
That don't seem like much
Cold white keys under your fingers
Now you're thinking
"That's no substitute
It just don't do it
Like the song of a warm warm body
Loving your touch"
In the court they carve your legend
With an apple in its jaw
And the women that you wanted
They get their laughs
Long silk stockings
On the bedposts of refinement
You're too raw
They think you're too raw
It's the judgement of the moon and stars
Your solitary path
Draw yourself a bath
Think what you'd like to have
For supper
Or take a walk
A park
A bridge
A tree
A river
Revoked but not yet cancelled
The gift goes on
In silence
In a bell jar
Still a song
You've got to shake your fists at lightning now
You've got to roar like forest fire
You've got to spread your light like blazes
All across the sky
They're going to aim the hoses on you
Show 'em you won't expire
Not till you burn up every passion
Not even when you die
Come on now
You've got to try
If you're feeling contempt
Well then you tell it
If you're tired of the silent night
Jesus well then you yell it
Condemned to wires and hammers
Strike every chord that you feel
That broken trees
And elephant ivories conceal