TELESKOPLAR
teleskoplar birçok kişinin düşündüğü gibi astronomiye başlarken çok önemli, olmazsa olmaz cihazlar değildir. Bir amatör astronomun en çok ihtiyaç duyacağı şeylerin başında gözleri, bir yıldız haritası, biraz da temel bilgi gereklidir. Teleskop daha sonra daha teknik gözlemler için gereklidir. Teleskoptan önce kaliteli bir dürbün kullanmak çok yararlı olacaktır.Bu dürbün 7x50 - 10x70 gibi bir değere sahip olursa yeterlidir (bu değerlerin neyi belirttiği amatörler için yararlı bilgiler kısmında anlatılmıştır).
Kısa Tarihçe
İlk teleskop benzeri alet Hollandalı bir gözlükçü olan Hans Lippershey tarafından yapılmıştı.Bu teleskoplar astronomi için kullanılmıyordu.Fakat Galileo teleskopların yönünü uzaya çevirince astronomide bir dönüm noktası oldu.Kendi yaptığı bu teleskop 30 kat büyütme gücüne sahipti. Mercek kullandığı için mercekli teleskop olarak sınıflanlandırılan bu teleskoplar ile teleskoplar hızla gelişmeye başladı.
Mercekli Teleskopların birçok dezavantajı vardı.Mesela cam mercekler belli bir boydan daha büyük yapılamıyorlardıen büyük m.t. 101 cm çapındadır), kusursuz bir mercek elde etmek çok zordu, merceklerde olduça fazla halisinasyonlar oluşuyordu, vb.Bu dezavantajların aşılması Newtonun aynalı teleskopu icat etmesi ile aşıldı.
Aynalı teleskoplar temelde bir içbükey (çukur) ayna ve bir mercek sisteminden oluşur.Birçok değişik türü vardır (Newton, Cassegrain, Schimidt ve bunların değişik kombinasyonları).çizimler için: basınız . Bu teleskoplar daha büyük ve daha ucuzdu. Artık çoğu büyük teleskop aynalı teleskoptur. En büyük aynalı teleskoplar hakkında tabloyu (tablo-2) görmek için tıklayın. En tanınan aynalı teleskop ise hiç kuşkusuz uzaydaki gözümüz olan Hubble Uzay Teleskopu'dur. Bu teleskopun uzayda olmasının en büyük yararı atmosferik engeller, kırılmalar ve titremelerden arınmış ve ışık kirliliği ve hava kirliliğinden kurtulmuş olmasıdır. Bu teleskop 2,4 metre olan aynasına rağmen en keskin görüşe sahip teleskoptur (en azından şimdilik).
Ayrıca bu optik teleskoplardan başka Radyo Teleskoplarıda vardır. Bu teleskoplar mercek veya ayna sistemlerinden oluşmaz, bunun nedeni ise bu teleskopların radyo sinyallerini almaları için tasarlanmış olmasıdır. Bu teleskoplar evlerimizdeki uydu antenlerinin büyük ve gelişmiş benzerleridirler (en büyük radyo teleskopu Porto Rico'daki Arecibo teleskopudur ve çapı 304 metredir.resim için tıklayınız.) .Bu teleskoplar yıldızların ve diğer gökcisimlerin yaydığı zayıf dalgaları algılarlar. Bu dalgalar birçok önemli bilgiye ulaşmamızı sağlar. Bu bilgiler daha çok astrofizik ve uzayın kimyası hakkında bilgiler verir.
Böylece teleskoplara kısaca değinmiş olduk. Astronomide birkaç yıl yol aldıktan sonra teleskopları verimli kullanmaya başlayacak seviyeye gelmiş olursunuz. Yeni başlayanlar ise görüntü kalitesi iyi, orta halli bir dürbün edinseler oldukça yararlı olur. Herkese iyi gözlemler.....
Fotoğraflar:
