Welcome to Mansour Toloo's Web Page Dedicated to the Persian Poet Ferdowsi








Ferdowsi Tousi (فردوسی طوسی in Persian) (more commonly transliterated Firdausi) (935–1020) is considered to be one of the greatest Persian poets to have ever lived. Among the national heroes and the literately greats of all time, Ferdowsi has a very special place. His life-long endeavour, dedication and personal sacrifices to preserve the national identity, language and heritage of his homeland put him in great hardship in his lifetime but won him fame and honour for one of the great literally masterpieces of all time.

Ferdowsi was born in the Iranian province of Khorasan in a village near Tus, in 935. His great epic the Shahnama ("The Epic of Kings"), to which he devoted most of his adult life, was originally composed for eventual presentation to the Samanid princes of Khorasan, who were the chief instigators of the revival of Iranian cultural traditions after the Arab conquest of the seventh century. During Ferdowsi's lifetime this dynasty was conquered by the Ghaznavid Empire, and there are various stories in medieval texts describing the lack of interest shown by the new ruler of Khorasan, Sultan Mahmud of Ghaznavid, in Ferdowsi and his lifework. Ferdowsi is said to have died around 1020 in poverty and embittered by royal neglect, though fully confident of his work's ultimate success and fame.

His masterwork, the Shahnama is considered the Iranian national epic by many. The Shahnama or the "Book of Kings," consists of the translation of an even older Pahlavi (Middle Persian) work. It has been a work of exceptional popularity among the Persians for over 1.000 years now.

Ferdowsi is one of the undisputed giants of Persian literature. After Ferdowsi's Shahnama a number of other works similar in nature surfaced over the centuries within the cultural sphere of the Persian language. Without exception, all such works were based in style and method on Ferdowsi's Shahnama, but none of them could quite achieve the same degree of fame and popularity as Ferdowsi's masterpiece.



Sample Persian Poem (Some of my favorites):


پادشاهي گيومرث سي سال بود
كـه نـام بــزرگــي بــه گــيــتــي كــه جــســت   سـخـن گـوي دهـقـان چـه گــويــد نــخــســت
نــــدارد كــــس آن روزگــــاران بـــــه يـــــاد   كــه بــود آن كــه ديــهــيــم بــر ســر نــهــاد
بــگــويـــد تـــرا يـــك بـــه يـــك در بـــه در   مــــگــــر كــــز پــــدر يــــاد دارد پــــســـــر
كــرا بــود از آن بــرتــران پـــايـــه بـــيـــش   كـــه نـــام بـــزرگــــي كــــه آورد پــــيــــش
كـــه از پـــهــــلــــوانــــان زنــــد داســــتــــان   پـــژوهـــنــــده ي نــــامــــه ي بــــاســــتــــان
گـــــيـــــومـــــرث آورد و او بـــــود شــــــاه   چــنــيــن گــفــت كــايــيــن تــخــت و كــلـــاه
جــهــان گـــشـــت بـــا فـــر و آيـــيـــن و آب   چـــو آمـــد بـــه بـــرج حـــمــــل آفــــتــــاب
كـه گـيـتــي جــوان گــشــت از آن يــكــســره   بـــتـــابــــيــــد از آن ســــان ز بــــرج بــــره
نـخـسـتـيـن بـه كـوه انـدرون ســاخــت جــاي   گــيــومــرث شــد بــر جـــهـــان كـــدخـــداي
پــلــنــگــيــنــه پــوشــيــد خــود بـــا گـــروه   سـر بـخـت و تــخــتــش بــر آمــد بــه كــوه
كــه پــوشــيــدنــي نــو بــد و نـــو خـــورش   ازو انـــــدر آمـــــد هــــــمــــــي پــــــرورش
بـه خـوبـي چــو خــورشــيــد بــر گــاه بــود   بــه گــيـــتـــي درون ســـال ســـي شـــاه بـــود
چـــو مـــاه دو هـــفـــتـــه ز ســـرو ســـهــــي   هــمــي تـــافـــت زو فـــر شـــاهـــنـــشـــهـــي
ز گـــيـــتـــي بـــه نـــزديــــك او آرمــــيــــد   دد و دام و هـــر جـــانـــور كــــش بــــديــــد
از آن بـــــر شـــــده فـــــره و بـــــخـــــت او   دو تـــا مــــي شــــدنــــدي بــــر تــــخــــت او
وزو بــر گــرفـــتـــنـــد آيـــيـــن خـــويـــش   بـــه رســـم نـــمـــاز آمـــدنـــديـــش پـــيـــش
هـنــرمــنــد و هــمــچــون پــدر نــامــجــوي   پــســر بـــد مـــر اورا يـــكـــي خـــوبـــروي
گــــيــــومــــرث را دل بــــدو زنــــده بـــــود   ســيــامــك بــدش نــام و فـــرخـــنـــده بـــود
ز بـــيــــم جــــدايــــيــــش بــــريــــان بــــدي   بــه جــانــش بــر از مــهــر گـــريـــان بـــدي
فــــروزنــــده شــــد دولــــت شــــهــــريــــار   بـــر آمـــد بـــريـــن كـــار يــــك روزگــــار
مـــگـــر بـــدكـــنـــش ريـــمـــن آهـــرمـــنـــا   بــه گــيــتــي نــبــودش كـــســـي دشـــمـــنـــا
هــــمــــي راي زد تــــا بــــبــــالــــيــــد بــــال   بــه رشـــك انـــدر آهـــرمـــن بـــد ســـگـــال
دلـــــاور شـــــده بـــــا ســـــپـــــاه بــــــزرگ   يـكــي بــچــه بــودش چــو گــرگ ســتــرگ
ز بـــخـــت ســـيـــامـــك وز آن پـــايــــگــــاه   جــهــان شــد بـــر آن ديـــو بـــچـــه ســـيـــاه
هـمـي تــخــت و ديــهــيــم گــي شــاه جــســت   ســپــه كـــرد و نـــزديـــك او راه جـــســـت
جــهــان كــرد يــكــســر پــر آواي خــويــش   هـمـي گــفــت بــا هــر كــســي راي خــويــش
كــه تــخــت مـــهـــي را جـــز او شـــاه بـــود   گــيــومــرث زيـــن خـــود كـــي آگـــاه بـــود
بـــه ســـان پـــري پـــلـــنـــگـــيـــنـــه پـــوش   يــكــايــك بــيــامــد خــجــســـتـــه ســـروش


گفتار اندر ستايش خرد
بــديــن جــايــگــه گـــفـــتـــن انـــدر خـــورد   كـــنـــون اي خـــردمــــنــــد وصــــف خــــرد
كــه گــوش نــيـــوشـــنـــده زو بـــرخـــورد   كـــنـــون تـــا چـــه داري بـــيـــار از خــــرد
ســـــتـــــايـــــش خـــــرد را بــــــه از راه داد   خــرد بـــهـــتـــر از هـــرچـــه ايـــزد بـــداد
خــرد دســت گــيـــرد بـــه هـــر دو ســـراي   خـــرد رهـــنـــمـــاي و خـــرد دلـــگـــشـــاي
وزويــت فــزونــي وزويـــت كـــمـــيـــســـت   ازو شـــادمـــانـــي و زويـــت غـــمـــيـــســـت
نـــبـــاشـــد هـــمـــي شـــادمـــان يـــك زمـــان   خــــرد تــــيـــــره و مـــــرد روشـــــن روان
كــــه دانــــا زگــــفــــتــــار او بــــرخــــورد   چــه گـــفـــت آن خـــردمـــنـــد مـــرد خـــرد
دلــش گــردد از كــرده ي خـــويـــش ريـــش   كـــســـي كـــو خـــرد را نـــدارد ز پـــيــــش
هــمـــان خـــويـــش بـــيـــگـــانـــه دانـــد ورا   هــــشــــيــــوار ديــــوانــــه خــــوانـــــد ورا
گــســســـتـــه خـــرد پـــاي دارد بـــه بـــنـــد   ازويـــي بـــه هـــردو ســـراي ارجـــمـــنــــد
تــو بــي چــشــم شــادان جــهــان نــســپـــري   خــرد چــشــم جــان اســت چــون بــنــگــري
نــگـــهـــبـــان جـــان اســـت و آن ســـه پـــاس   نــخــســت آفــريــنـــش خـــرد را شـــنـــاس
كـزيـن سـه رســد نــيــك و بــد بــي گــمــان   سـه پـاس تـو چـشـم اســت و گــوش و زبــان
وگــر مــن ســـتـــايـــم كـــه يـــارد شـــنـــود   خـــرد را و جـــان را كـــه يـــارد ســــتــــود
ازيــن پــس بــگــو كــافــريــنــش چــه بـــود   حـكـيـمـا چـو كـس نـيـسـت گـفـتـن چـه سـود
بـــبـــيـــنـــي هـــمـــي آشـــكـــار و نــــهــــان   تـــويــــي كــــرده ي كــــردگــــار جــــهــــان
بـه گـيـتـي بــپــوي و بــه هــركــس بــگــوي   بـــه گـــفـــتـــار دانـــنــــدگــــان راه جــــوي
از آمـــوخـــتـــن يـــك زمــــان نــــغــــنــــوي   زهــر دانــشــي چــون ســخـــن بـــشـــنـــوي


گفتار اندر ستايش پيغمبر
در رســـتـــگـــاري بـــبــــايــــدت جــــســــت   تــــرا دانــــش و ديــــن رهــــانــــد درســــت
نــخــواهــي كـــه دايـــم بـــوي مـــســـتـــنـــد   و گــز دل نــخــواهــي كــه بــاشــد نـــژنـــد
دل از تـــيـــرگـــي هـــا بـــديـــن آب شــــوي   بــه گــفــتــار پـــيـــغـــمـــبـــرت راه جـــوي
خــــداونــــد امــــر و خــــداونــــد نــــهـــــي   چـه گــفــت آن خــداونــد تــنــزيــل و وحــي
نـــتـــابـــيـــد بـــركـــس ز بـــوبـــكـــر بــــه   كــه خــورشــيــد بــعـــد از رســـولـــان مـــه
بــيــاراســـت گـــيـــتـــي چـــو بـــاغ بـــهـــار   عــــمــــر كــــرد اســــلــــام را آشـــــكـــــار
خــــداونـــــد شـــــرم وخـــــداونـــــد ديـــــن   پــس از هــر دوان بــود عــثــمــان كـــزيـــن
كــه او را بــه خــوبـــي ســـتـــايـــد رســـول   چـــهـــارم عـــلـــي بـــود جــــفــــت بــــتــــول
درسـت ايـن ســخــن قــول پــيــغــمــبــرســت   كــه مــن شــهــر عــلــمــم عــلــيـــم درســـت
تــو گــويــي دو گــوشـــم پـــر آواز اوســـت   گـواهـي دهــم كــايــن ســخــن هــا ز اوســت
كـزيـشـان قـوي شــد بــه هــر گــونــه ديــن   عـلـي را چـنـيــن گــفــت و ديــگــر هــمــيــن
بــه هــم بــســتــي يــكــديـــگـــر راســـت راه   نــبـــي آفـــتـــاب و صـــحـــابـــان چـــو مـــاه
ســــتــــايــــنــــده ي خــــاك پــــاي وصـــــي   مـــنـــم بــــنــــده ي اهــــل بــــيــــت نــــبــــي
بــرانــگـــيـــخـــتـــه مـــوج ازو تـــنـــد بـــاد   حــكــيــم ايــن جــهــان را چــو دريــا نــهـــاد
هـــمـــه بـــادبـــان هـــا بـــرافــــروخــــتــــه   چــو هــفــتــاد كــشــتـــي بـــرو ســـاخـــتـــه
بــيــاراســتــه هــمــچــو چـــشـــم خـــروس   يــكــي پــهــن كــشــتــي بـــه ســـان عـــروس
هــــمــــان اهــــل بــــيــــت نــــبــــي و ولــــي   مـــحــــمــــد بــــدو انــــدرون بــــا عــــلــــي
كـــرانـــه نـــه پـــيـــدا و بـــن نــــاپــــديــــد   خــــردمــــنــــد كــــز دور دريــــا بــــديــــد
كــس از غــرق بــيــرون نــخــواهــد شـــدن   بـــدانـــســــت كــــو مــــوج خــــواهــــد زدن
شـــوم غـــرقـــه تـــاج و لــــوا و ســــريــــر   بـــه دل گـــغـــت اگـــر بـــا نـــبـــي و وصـــي
هــمــان چــشــمــه ي شــيــر و مــا مــعــيـــن   خـــداونـــد جــــوي مــــي و انــــگــــبــــيــــن
بـــه نـــزد نـــبـــي و عـــلـــي گـــيـــر جـــاي   اگـــر چـــشـــم داري بـــه ديـــگـــر ســـراي
چــنــيــن اســت و ايــن ديــن وراه مــنـــســـت   گــرت زيـــن بـــد آيـــد گـــنـــاه مـــنـــســـت
چـــنـــان دان كــــه خــــاك پــــي حــــيــــدرم   بـــريـــن زادم و هــــم بــــريــــن بــــگــــذرم
تــرا دشــمــن انــدر جــهــان خــود دلـــســـت   دلـــت گـــر بـــه راه خـــطـــا مـــايـــلـــســــت
كــه يـــزدان بـــه آتـــش بـــســـوزد تـــنـــش   نــبــاشـــد جـــز از بـــي پـــدر دشـــمـــنـــش
ازو زارتـــر در جـــهـــان زار كــــيــــســــت   هر آن كس كـه در جـانـش بـغـض عـلـيـسـت
نــه بــرگــردي از نــيــك پــي هــمـــرهـــان   نـــگـــر تـــا نـــداري بـــه بــــازي جــــهــــان
چــو بــا نــيــكــنــامـــان بـــوي هـــمـــنـــورد   هــمـــه نـــيـــكـــيـــت بـــايـــد آغـــاز كـــرد