KALIP
KOPYASI - KULLANILAN ORİJİNALLER ( FİLMLER )
Kalıp atölyesinde kopya için kullanılan
orijinallerin % 98'i filmdir. Bu filmler lith karakterdedir, yani basılacak
kısımlar simsiyah, basılmayacak kısımlar ise tamamen şeffaftır.
Bunlar, tire veya tramlı olur. Siyah beyaz ya da renkli orijinallerden
hazırlanır. Orijinal, negatif kalıp kopyası için negatif, pozitif kalıp
kopyası için ise pozitif olmak zorundadır.
Bu orijinaller reprodüksiyon atölyelerinde
hazırlanır. Filmlerin hazırlanması, kamerada ilk çekim şeklinde
olabilir veya kontakt kopya şasesinde çoğaltma yapılarak elde edilir.
Pul, etiket ve ambalaj işlemlerinde olduğu gibi pek çok kopya
gerekiyorsa, çoğaltma (repete) makinelerinde teksir yapılır. Yazılar,
el dizgi veya sıcak dizgi ile dizilip bunlardan kâğıda baskı yapılarak
elde edildiyse, kamerada filme alınır. Foto dizgi sistemi uygulanan
matbaalarda ise, foto dizgi makinelerinden dizgi kâğıdı veya dizgi
filmi, pozitif olarak çıkar.
Tabaka ofset baskı makineleri için genellikle
pozitif kalıp sistemi uygulanmaktadır. Bu sistem için uygulanan film
montajı, çalışma kolaylığı sağlar. Pozitif rehberlerle daha kolay
ayar yapılır. Hataların tespiti daha kolaydır. Ayrıca tramlı
resimlerde renklerin üst üste oturtulması çok daha kolay olur.
Kopya
orijinallerinden beklenen nitelikler : Kaliteli kopya orijinalleri,
yani tire ve tramlı filmler, ışığı tam geçiren ve hiç geçirmeyen
bölümlerden oluşmalıdır. Yarım ton filmler kalıp kopyası için
kullanılmaz. Gerek çizgi ve yazılar, gerekse tram noktaları tam siyah
olmalı ve hiç ışık geçirmemelidir. Ayrıca şeffaf olan yerlerde her
hangi bir ton bulunmamalıdır. Çizgi ve nokta kenarları keskin hatlı
veya halesiz olmalıdır. Diğer bir deyimle, tramlı bir noktanın tüm
alanı aynı yoğunlukta olmalıdır. Ancak bu şekilde hazırlanan filmin
tüm değerleri kalıba eksiksiz olarak kopya edilebilir.
Potasyum ferri siyanür çözeltisi yedirilip küçültülen
noktaların merkez ve kenarları eşit yoğunlukta olmaz. Bu durumda
bunlardan kontakt yolu ile negatif- pozitif kopya yapılmalıdır. Aksi
halde kalıpta değer kaybı olur.
Foto dizgi yolu ile elde edilen yazıların yoğunlukları,
iyi bir kopya için idealdir ve negatif - pozitif kontakt yapmaya gerek
yoktur.
OFSET
KALIBI : Hazırlanan montaj folyeleri (Astrolonlar) ofset kalıp atölyesinde
kalıp çekilmek üzere muhafaza edilir. Kopya edilecek olan ofset kalıplarının
birçok çeşidi vardır. Bunları sırasıyla inceleyelim:
1) Çinko Kalıplar : Kaba grenli olduğu için, ince tramlı,
hassas kopyalar için elverişli değildir. Tire işler için daha
uygundur. İnce tramlı işlerde noktalar kaba gren aralarında kalarak kırılır
ve dolayısıyla kalite kaybı olur. Çinko kalıplarla ulaşılan tiraj,
modern kalıplara oranla daha azdır. Çinko kalıplar, en eski metal kalıplardır.
Çabuk okside olurlar. Bütün bu dezavantajları yanında çinko kalıplarının
bazı iyi tarafları da vardır. Bunlarla baskı makinesinde ayar yapılırken
bir miktar uzatılabilirler. Böylece küçük ayarsızlıklar düzeltilebilir.
Ayrıca basılan kalıp yüzeyindeki resim silinip gren yapılarak yeniden
kullanılabilir.
2) Alüminyum Kalıplar : Bu kalıpların, hafif olması ve üzerlerine
ince gren yapılabilmesi, dolayısıyla hassas işlere uygun olması, çinko
kalıplara rakip olması için etken olmuştur. Alüminyum kalıplar, az
emaye ile hazırlanabildiği ve az hazne suyuna ihtiyaç gösterdiği için
de avantajlıdır. Baskıda orijinal nokta değerlerine büyük ölçüde
sadık kalırlar. Nokta büyümesine yol açmaz. Az boya ile net, keskin
resim verir. Çinko kadar olmasa da bir kaç kez silinip yeniden
grenlenebilir.
3) Çok Metalli Kalıplar : Çok metalli kalıplar iki veya üç değişik
metal tabakanın birleşmiş şeklidir. Bu metal tabakaların, su ve
boyaya olan reaksiyonları birbirleri ile zıttır. Boyayı kabul etmesi
gereken yerlerde lâk yerine, bakır bulunur. Suyu tutması gereken yerler
ise çelik, krom veya krom - çelik alaşımı ile kaplıdır.
Çok metalli kalıplar yüksek tirajlı işlerin temiz
ve boyaya doygun olarak basılabilmesine imkan verirler. Dezavantajları
ise, teçhizat ve kalıp olarak pahalı olmaları, alüminyum kalıplara göre
iki kat daha fazla zamanda hazırlanmaları ve tashih imkanının çok sınırlı
olmasıdır. Bu kalıpların ayrı bir özellikleri de ancak bir defa
kullanılabilmeleri, yani kullanıldıktan sonra silinip yeniden
grenlenememeleridir.
a. Bi - Metal kalıplar : Bunlar bakır, demir karışımı
veya pirinç boya alıcı özellikte bir taşıyıcı tabaka ve onun üzerinde
de bir krom tabakasından oluşurlar. Krom tabakası suyu kabul eder,
fakat boya almaz niteliktedir. Oksidasyonu önlemek için zamklamaya gerek
duyulmaz.
Örnek: Krause'nin Bio-M kalıbı .
b. Tri - Metal kalıplar : Bu kalıplarda teneke, çelik
veya alüminyum taşıyıcı tabaka üzerinde bakır tabaka bulunur Bakırın
üstünde de krom tabakası yer alır. Bu kalıpların Bi-metal kalıplarından
farkı, taşıyıcı olarak ayrı bir metal plakanın kullanılmasıdır.
Örnek: Krause Bio kalıbı, Schoemba firmasının eisentri kalıbı
GRENAJ
: Çinko ve alüminyum kalıplar
kopyadan önce grenlenir. Kalıplar daha önce hiç kullanılmamış da
olsalar mutlak surette grenlenmeleri gerekir. Bunun sebebi şudur:
Grenlenen kalıbın yüzeyi matlaşır ve bu yüzeyde çok küçük çukurluklar
meydana gelir. Bu çukurluklar, hazne suyunun tutunabilmesini sağlar Kalıp
grenlenmemiş olsa, hazne suyu kalıp üzerinde kalamaz. Dolaysıyla kalıp
ton tutar.
Tri-metal kalıpları, grenlenmeye ihtiyacı yoktur. En
üstteki krom tabakasının yüzeyi zaten mattır, fakat hiçbir gren
mevcut değildir. Bu kalıbın grensiz oluşu, ona az hazne suyu ile baskı
yapabilme özelliğini kazandırır. Böylece en az tram noktaları çok
keskin olarak basılabilir. Kalite avantajının yanında baskıya dayanıklı
oluşu da Trimetal kalıplarının önemli bir özelliğidir.
Önceden baskı yapılmış bir kalıbın tutulduğu işlemler :
Kalıbın üzerindeki zamk yıkanarak çıkartılır. Baskıda kalan boya
artıkları silinir. Lak sökücü ile kalıp üzerindeki lak temizlenir.
Kum dökülüp ön silme aleti ile kalıp yüzeyi silinir. Su serpilir,
kalıbın ön ve arka yüzeyinin suyu, rakle ile sıyrılır, süngerle
silinir, kurutulur. Kontrol edilir, böylece kalıp yüzeyindeki resim
tamamen silinmiş olur.
GRENAJ MAKİNESİ : Grenaj makinesi, kalıp teknesi, askı
tertibatı, elektrik motoru, bilye toplama ve muhafaza kutusundan oluşur.
Ön silme işlemi yapılmış olan veya daha önce hiç
kullanılmamış olan çinko kalıpların grenajı şu şekilde yapılır:
Grenaj makinesinin büyüklüğüne göre 1,2 veya 4
kalıp, çalkalama teknesine bağlanır. Grenaj bilyeleri tekneye
doldurulur. Bu bilyeler çinko kalıplar için 22 - 24 mm. çapında olur.
Alüminyum kalıplar için ise 16 -18 mm. çapında bilye kullanılır.
Motor çalıştırılır, su ve kum dökülür. Grenaj müddeti sona
erince bilyeler çıkarılır. Kalıplar çözülür ve çıkarılır.
Temizleme küvetinde fırçalanır, ön ve arka, rakle ile sıyrılır, süngerle
silinir, kurutulur ve genel kalite kontrolü yapılır.
GRENAJ YAPIMINDA TEMİZ GRENE TESİR EDEN FAKTÖRLER
: Grenaj
makinesinin hareket hızı: Bu hız dakikada 220 tur olursa ince gren elde
edilir. Ayrıca çalkalama alanı 2,5 - 3 santim olmalıdır.
Bilyeler : Hafif metal veya çelik bilyeler olabildiği gibi
porselen veya cam bilyeler da kullanılabilir. Önemli olan bu bilyelerin
tam yuvarlak ve aynı büyüklükte olmalarıdır.
Grenaj Kumu : Grenaj kumunun sertliği çinko veya alüminyum
metallere uygun olmalıdır. Kumun su ile karışım oranı iyi ayarlanmalıdır.
Çinko grenlemede ilk kum grenaja başlarken atılır. Sonra
15 er dakika ara ile üç defa daha kum dökülür ve sonra su dökülür.
Grenaj 60 dakika sürer.
Alüminyum kalıplarda ise ilk kum yine grenaj başlangıcında dökülür.
Sonra 15 er dakika ara ile iki kere daha kum verilir ve sonra su verilir.
Böylece alüminyum kalıpların grenaj 145 dakikada biter. Bu süreler
daha kısa tutulursa kaba gren elde edilir. Daha uzatılırsa gren
bozulur, kalıp düzlesin Bu itibarla grenajda süre çok önemlidir.
Temizliği için çok konsantre asit kullanılmamalıdır. % 2 lik asetik
asit yeterlidir.
Grenajdan sonra kalıbın hemen silinip kurutulması büyük önem taşır.
Aksi halde kalıp oksitlenebilir.
Grenaj çalışmaları ülkemiz için güncelliğini sürdürmektedir,
çünkü bir çinko kalıp takriben 20 - 30 defa kullanılabilmektedir. Alüminyum
kalıplar ise 5-6 defa silinip yeniden grenlenebilmektedir. Şu halde
grenaj bizim için halâ yeni kalıptan ekonomiktir. Avrupa'da çinko kalıplar,
kalite yetersizliğinden dolayı hemen hemen kalkmıştır. Alüminyum kalıplar
ise bir kez kullanıldıktan sonra fabrikaya iade edilmekte veya hurdacıya
satılmaktadır. Dolayısı ile kalıp atölyeleri veya matbaalar artık
grenaj işi ile uğraşmamaktadırlar.
Ülkemizde, Avrupa'da olduğu gibi alüminyum kalıbı
bir defa kullanıp atan, daha doğrusu hurdacıya gönderen sektör veb
ofsetle baskı yapan gazete matbaalarıdır. Onlar 0,20 mm. gibi ince alüminyum
folye kullandıkları ve bu folyeler baskıdan sonra makineden çıkarılırken
kırıldığı için tekrar kullanılmaz duruma gelirler.
Avrupa'da çok yayılmış olan eloksal kalıplar
yepyeni bir grenaj sistemi ile oluşmaktadırlar. Kalıpların yüzeyleri
bir kaç mikron kalınlığında oksit tabakası ile ve elektroliz yolu
ile kaplanırlar. Grenler gözle görülmeyecek kadar incedir. Çok iyi
sonuç verir. Tirajı yüksektir. Kalıp baskıda oksitlenmez ve dolayısı
ile ton tutmaz. Zamklamaya gerek yoktur. Bu kalıplara genel olarak ELOKSAL KALIPLAR diyoruz.
OFSET KALIPLARININ KOPYASI : Ofset kalıp kopyası esas olarak iki
şekilde olur. Bunlar negatif ve pozitif kalıp kopya sistemleridir.
Negatif kopya sisteminde orijinal olarak negatif
montaj kullanılır.
Pozitif kopya da pozitif montaja gerek duyulur.
Negatif kopyada kalıbın poz gören kısımları
sertleşir. Poz görmeyen yerler ise banyo esnasında çözülür.
Genellikle küçük ofset makineleri için hazırlanır. Büyük ofset ve
zor işler için elverişli değildir,çünkü negatif montaj yapımı
zordur. Kontrolü çok büyük dikkat ister. Ayrıca önemli bir faktör
olarak belirtmek gerekir ki negatif kalıpların baskı tirajı pek yüksek
değildir. Emaye, albümin ve amonyum bikromat karışımı olduğu için
çok dayanmaz. Emaye turnete döküldükten sonra hemen poz vermek
gerekir, aksi halde albümin (yumurta akı) emaye hassasiyetini kaybeder,
bozulur. Tirajı hiç olmazsa 10 -15000 e çıkarabilmek için gerek emaye
hazırlanırken ve gerekse kalıp çekimi ve baskı sırasında büyük
titizlik gerekir. Bu alanda ancak emayeli negatif kalıplar kullanım alanı
bulabilmektedir.
NEGATİF SİSTEMİN UYGULANMASI : Plakaya turnette emaye dökülür.
Kuruyunca negatif film ile pozlandırılır. Pozlanan kısımlar sertleşir.
Bu kısımlar ilerde boya alıp baskı yapan kısımlardır.
Sonra kalıp yüzeyine yağlı, siyah boya
sürülür, daha sonra su ve tamponla banyo yapılır. Bu sırada poz görmeyen
yerlerdeki emaye çözülüp, kalkar. Kalıp üzerinde kalan emaye asıl
baskıyı yapan element olarak mekanik etkilere dayanma gücü azdır.
Baskı tirajı yükseldikçe tram noktaları genişler. Montaj zorluklan
ve nokta değişkenlikleri de sistemin diğer zayıf taraflarını oluşturur.
Ancak emayeli negatif hazır kalıplar küçük ofsetler için yeniden aktüel
olmakla birlikte, ülkemizde hemen hiç kullanılmamaktadır.
SÜRME KOPYA SİSTEMİ (WİPE ON) :
Bu sistem özellikle veb ofsette basılan gazetelerin hemen hepsi tarafından
uygulanmaktadır.
Sentetik karakterde olan hassas emaye iki bölümlü
olup, karıştırılarak hazırlanır ve grenlenmiş kalıp üzerine süngerle
sürülür. Kurutulduktan sonra negatif filmle vakumlu şasede pozlandırılarak
el ile veya makinede banyo edilir. Siyah renkli olan banyo aynı zamanda
kalıbı renklendirmiş olur. Daha sonra kalıp zamklanarak baskıya hazır
hale gelir. Kullanılan emaye organik olmayıp sentetik olduğu için bu
kalıp hazırlama sistemi 60 -100 bin tiraja ulaşılmayı sağlar. Baskıda
iyi kâğıt kullanılır ve uygun şartlar da sağlanırsa tiraj daha da
arttırılabilir. Klasik kalıp kopya sistemlerinde emaye dökme işlemi
çok büyük dikkat isterken, sürme kopyada markalar arasında farklılık
olmakla birlikte süngerle emaye sürülürken özel itinaya pek gerek
duyulmaz.
POZİTİF KOPYA : Yakın zamana kadar Arap zamkı ve bikromat karışımı
bir emaye kullanılırdı. Artık bu tertip emayeler, yerlerini
polovinilalkol esasına dayalı sentetik emayelere terk etmektedir. Her
iki sistemin uygulanışı birbirine çok benzer.
Uygulama için : Önce kalıp asetik asit veya fosforik asit çözeltisi
ile temizlenir. Emaye turnette dökülür. Döküm el ile yapılabileceği
gibi döküm aparatı ile de yapılabilir ve daha muntazam olur ve kalıpta
eşit emaye kalınlığı sağlanır. Kuruyan kalıp pozitif filmle
vakumlu şasede pozlandınlır. Işık gören kısımların sertleştiği
kalıp su veya asitli eriyikle banyo edilir. Biz buna "açma
banyosu" da diyoruz. Bu sırada kalıptaki poz görmeyen kısımlar
çözülüp kalkar. Kalkan kısımlar asit çözeltisi ile derin
yedirilir. Böylece 1-2 mikronluk derinliğe inen yerlere daha sonra sürülen
lak yerleşir. Asıl, boyayı alıp baskı yapan kısımlar bunlardır.
Yalnız lak sürmeden önce gerekli kısımlar tashih edilir. Laktan sora
kurutulan kalıp boya ile karartılır. Poz ile başlangıçta sertleşmiş
olan emaye, asitli eriyikle kalıptan sökülür. En son olarak zamk sürülen
kalıp, baskı için hazır hale gelmiş olur.
Görüldüğü gibi pozitif kopyada emaye,
negatif kopyada olduğu gibi baskı yapmak için kullanılmaz, bilakis
laktan sonra çözülüp atılır. Bu önemli fark, pozitif kopyaya; Yüksek
tiraj, mekanik etkilere ve sürtünmeye, karşı dayanıklılık sağlar.
Lak, kalıbın derinliğinde daha sağlam oturma imkanı bulur. Ton değerleri
daha iyi elde edilir. Tram noktalarında keskinlik sağlanır. Kullanılan
film montajı pozitif olduğu için, daha seri çalışılır.
Pozitif Kopyada Kullanılan Emaye Çeşitleri :
1) Asit banyolu emayeler
2) Su ile açılan emayeler
Asit banyolu emayeler Arap zamkı
gibi tabii maddelerle hazırlanır.
Avantajları: Tam siyah olmayan tram noktalan banyo edilebilir,
yani banyo vasıtası ile işi kurtarmak mümkündür.
Dezavantaj olarak bu emayelerin ısı ve rutubetten çok
etkilenmeleri gösterilebilir. Bu durumda kalıp uçar, yani resim ya
kalkar veya açmakta zorluk çekilir. Ayrıca burada banyonun da ek masraf
doğurduğuna değinmek gerekir. Bu kalıplara verilen poz süresi daha
uzundur. Poz ve açma süresi resim kalitesine tesir eder.
Su ile açılan emayeler (Sentetik emayeler)
Avantajları: Klima değişikliklerinden etkilenmezler. Elde edilen
resim biraz daha kontrast olur. Kısa poz ile sonuç alınır. Banyo su
ile yapıldığı için masraf gerekmez.
Ülkemizdeki kalıp eczası imâl eden firmalar asitle
açılan tabii emayeler üretmektedirler.
EMAYESİ DÖKÜLMÜŞ HAZIR KALIPLAR : Kalle (HOECHST AG) ve 3 M. Company
gibi fabrikalar tarafından fabrikasyon olarak hazırlanıp pazarlanan bu
kalıplardan ülkemizde en çok tanınanı ozasol (Kalle) kalıplandır.
Tabanı alüminyumdur. Negatif ve pozitif çalışanları vardır. Hazırlanması
çok basittir.
Negatif hazır kalıp (Ozasol N2 veya 3 M-ERL) 3-5 dakikada
poz verilir. Poz gören kısım sertleşir. Diğer kısımlar banyoda çözülür.
Yıkanır, fiksaj edilir. Karartma sürülür, tashih yapılır. Zamklanır,
baskıya hazırlanır.
Pozitif hazır kalıp (Ozasol P4 3 M-8P veya Eggen SE)
8-10 dakikada pozlandınlır. Pozlanan kısımlar banyoda çözülür. Diğer
işlemler negatif kalıpta olduğu gibidir. Negatif kalıpların baskı
tirajı takriben 10.000 kadardır. Pozitif kalıplar ise takriben 40 - 60
bin tiraja ulaşır.
Hazır emayeli kalıpların avantajları
- Kalıp kopya çalışmalarının basit ve çabuk oluşu.
- Isı ve rutubetten etkilenmeyişleri.
- Depolanabilmeye uygun olmaları.
- Emaye tabakalarının ve hassasiyetlerinin standart oluşu.
Ofset kalıplarının makine ile kopyası : Kopya
makinesi üzerine ofset kalıbının yerleştirildiği geniş bir taşıyıcı
tabandan ve ışık kaynağının yer aldığı başlıktan oluşur. Her
iki bölümün arasında film çerçevesi bulunur. Kare biçimindeki başlığın
yanlarında milimetrenin 1/100 hassasiyetinde hareket ettirilebilen ölçü
skalaları mevcuttur. Makine ile kopya yapımında amaç, tek film ile kalıp
üzerine birçok kopyanın aynı ton değerinin muhafaza edilerek yapılabilmesidir.
Her kopyadan sonra film çerçevesi, filmin boyu kadar ileri geri veya
yana doğru kaydırılıp tekrar pozlandırma yapılır. Poz verilirken
film kenarları kapalı olduğu için yalnız film üzerine ışık düşer.
Kaydırma işlemi mekanik veya elektronik olarak yerine getirilebilir. Bu
konu, hassas ayar temini için çok önemlidir. Elektronik sistemle çalışan
makinelerin program ünitelerine, gerekli tüm bilgiler, programlayıcı
operatör tarafından önceden hesaplanarak verilir. Buna "Hareket
planının hazırlanması" denir. Bundan sonra çoğaltma işlemine
geçilir.
Kullanılan ışık kaynağı ksenon, cıva
buharlı veya metal halojen lambalardır. Film çerçevesinin kalıpla
teması mekanik basınç ile veya vakum ile sağlanır.
Kullanılan kalıplar genellikle emayeli hazır kalıplardır.Bunlar daha
hassas emayeli oldukları için az pozla sonuca daha çabuk ulaşılmış
olunur.
Kopya makinelerinin kullanım
alanları ve avantajları : Kopya makinelerine, repete makineleri veya
çoğaltma makineleri de denir. Teksirleri gereken pul, zarf, etiket ve
genellikle ambalaj sanayi için kullanılan basım malzemelerinin kalıba
kopyası bu makinelerde yapılır. Kopya işlemi film üzerinde yapılabilir.
Bu takdirde ışık kaynağının gücü daha düşük olur.
Avantajları: Film, astrolon, kimyevi maddeler ve montaj zamanından
tasarruf sağlanmış olur. Ayrıca ayar hassasiyeti sağlanmış olur.
KOPYA HATALARI
1) Çok ince noktaların kaybolması: Emaye çok kalın dökülmüştür.
Çok uzun poz verilmiştir.
2) Kalıbın banyoda açılmaması: Kalıp ışık almıştır.
Poz fazla gelmiştir. Emaye çok sıcakta kurutulmuştur. Banyo çok soğuktur.
3) Kalıbın yer yer veya hafif tonlu olması: Emaye çok
ince dökülmüştür. Kalıp oksitlenmiştir. Çalışma esnasında kalıp
yeterince kurutulmamıştır.
KOPYA ATÖLYESİ DONANIMI
TURNET : Bir kopya atölyesinde, emaye dökmek için turnet
bulunur. Turnetin dikey, yatay ve yarı dikey olanları mevcuttur. Bunlar
bir taşıyıcı taban üzerinde durur. Ana gövde paslanmaz nitelikte
olmalıdır. Ana gövde içinde haç şeklinde "kalıp tutucu"
vardır. Genellikle çift kapaklı ana gövdenin kapak içlerinde ısıtıcı
resiztanslar yer alır. Ön veya yan tarafta kumanda tablosu bulunur.
Burada devir sayacı, devir ayarlayıcı, termometre, fren tertibatı ve
kalıp yıkamak için telefon duş tertibatı yer alır.
KONTAKT KOPYA ŞASESİ : Dikey ve yatay çalışanları vardır.
Hepsinin amacı, montaj astralonunun emayeli kalıp ile vakum altında
pozlanmasını sağlamaktır. Vakum basıncının ayarlı olması, poz
saatinin fotosel ile çalışması ışık kaynağının ksenon veya ark
cinsinden yüksek Kelvinli olması ve kullanılan vakum camının
yeterince kalın ve kristal cam olması yararlıdır. Kullanılan ışık
kaynağı 3-5 kilovat gücünde olmalıdır ki, poz süresi çok uzamasın.
AÇMA
MASASI : Kalıbın banyo
edilmesi için gereklidir. Masanın yan duvarları su sıçramasını önlemek
için yüksek tutulur. Taban üzerinde plaka yerleştirilen kısımda bir
ızgara bulunur. Yıkama işlemi telefon duş tertibatı ile yapılır. Akıtılan
su ve banyo artıklarının kolay tahliye bilmesi için tahliye borusunun
yeterli genişlikte olmasında yarar vardır.
Bi-metal ve Tri-metal kalıplar için kullanılan açma masasında ayrıca
zehirli gazların tahliyesi için tertibat mutlak gereklidir.
DİĞER TEŞKİLAT : Kalıp atölyesinde, saydığımız
cihazlardan başka, kalıp abdek, laklama masaları, kurutma dolabı veya
vantilatörü, muhafaza dolapları, montaj dolapları, ecza muhafaza
dolapları bulunur. Ayrıca rakleler, pamuk, ispirto gibi temizlik
malzemeleri, fırça, huni, tampon, mezür, filtre ve benzeri malzemeler
kalıp atölyesinin tamamlayıcı malzemelerini teşkil eder.