Πόλος, Πρόγραµµα και Πολιτική Πράξη: Προβληµατισµοί και Προοπτικές

Είναι αλήθεια ότι ζούµε σε µια περίοδο αναντίρρητης ανόδου νέων κοινωνικών ρευµάτων αντίστασης και αµφισβήτησης της καπιταλιστικής νέας τάξης πραγµάτων. Ωστόσο, άλλο τόσο αληθές είναι το γεγονός ότι η πρόοδος αυτή συνυπάρχει µε τις εγγενείς ανεπάρκειες της καθεστωτικής αριστεράς, αλλά και µε την αδυναµία της εκτός των τειχών αριστεράς να επαναθεµελιώσει την προοπτική της κοινωνικής αντροπής µέσα στην πραγµατική κίνηση των µαζών αρθρώνοντας έναν πολιτικά αντίστοιχο και κοινωνικά αναγκαίο προγραµµατικό λόγο.

Όταν, δε, µιλάµε για προγραµµατικό λόγο δεν µιλάµε για µια νεφελώδη ή θεωρητική σύλληψη κάποιων «ειδικών της επανάστασης». Μιλάµε για ένα πρόγραµµα στόχων πάλης που να εµπνέει και να καθοδηγεί το µαζικό κίνηµα σε διαρκείς και ασυµφιλίωτες ρήξεις µε τον αστισµό, που να λειτουργήσει προωθητικά για την ανάταση των ταξικών αγώνων, να ανεβάζει το επίπεδο της εµπειρίας και συνειδητοποίησης των αγωνιζοµένων µαζών και να επικαιροποιεί το αίτηµα της επαναστατικής ανατροπής του καπιταλιστικού συστήµατος στην ελληνική κοινωνία σκιαγραφώντας το όραµα µιας άλλης κοινωνίας.

Χρειαζόµαστε, λοιπόν,

1. • Μια διαδικασία προγραµµατικής ανασυγκρότησης της επαναστατικής αριστεράς (προγραµµατικής υπό την έννοια που περιγράψαµε παραπάνω),

2. • Τον πολιτικό χώρο, ο οποίος θα αναλάβει το εγχείρηµα παραγωγής αυτού του προγραµµατικού λόγου και

3. • Το πολιτικό όχηµα που θα «κάνει πολιτική» µε έναν τέτοιο προγραµµατικό λόγο, που θα κάνει το πρόγραµµα αυτό εργαλείο παρέµβασης και πράξης των κοινωνικών κινηµάτων.

Σε αυτό το πλαίσιο αποκτά αποφασιστική σηµασία το εγχείρηµα συγκρότησης του πόλου της αντικαπιταλιστικής αριστεράς. Ένα εγχείρηµα που µε τις κατάλληλες προϋποθέσεις θα µπορούσε να πάρει το νήµα από τις επιµέρους κινηµατικές πολιτικές και κοινωνικές εµπειρίες της τελευταίας δεκαετίας, αλλά και από την κορυφαία στιγµή της «Πρωτοβουλίας Θεσσαλονίκη 2003» και να τα ανασυνθέσει δίνοντάς τους µια ευρύτερη πολιτική προοπτική.

Ένα τέτοιο εγχείρηµα δεν έχει προχωρήσει παρά τις έντονες κινηµατικές εµπειρίες στη χώρα µας για µια σειρά από λόγους αφού τα υπάρχοντα πολιτικά υποκείµενα

1. • είτε δεν αντιλαµβάνονταν την αναγκαιότητα µιας τέτοιας προγραµµατικής ανασύνθεσης της ριζοσπαστικής αριστεράς επαναπαυµένοι στις απατηλές δάφνες µιας υποτιθέµενης αυτάρκειας που εξασφάλιζε η ιδεολογική καθαρότητα

2. • είτε αντιλαµβάνονταν τη διαδικασία παραγωγής ενός τέτοιου προγράµµατος εγκεφαλικά και αυτοαναφορικά ως διαδικασία εγκλεισµού ενός πλήρως εναρµονισµένου θεωρητικά δυναµικού σε τέσσερις τοίχους κάτω από την δαµόκλειο σπάθη της ιδεολογικής καθαρότητας

3. • είτε γιατί αντιλαµβάνονταν το ίδιο το πρόγραµµα ως θεωρητική επεξεργασία, ανάλυση ή στην καλύτερη περίπτωση άθροισµα «στρογγυλεµένων» θεωρητικών θέσεων διαφορετικών ιδεολογικά χώρων που θα προέκυπταν από µια εκτεταµένη «κοπτορραπτική»

4. • είτε γιατί αντιλαµβάνονταν το πρόγραµµα αυτό ως από µόνο του ικανή και αναγκαία συνθήκη για την ανασυγκρότηση της ριζοσπαστικής αριστεράς και του µαζικού κινήµατος ξεχνώντας ότι ένα τέτοιο πρόγραµµα δεν είναι το σύγχρονο «ευαγγέλιο» του κοµµουνισµού αλλά οφείλει να αποτελεί πρώτα από όλα εργαλείο παρέµβασης και δράσης, εφαλτήριο και ατµοµηχανή κοινωνικών ρήξεων και κινηµάτων πάντα ανολοκλήρωτο και ανοιχτό σε αναθεωρήσεις και επαναπροσδιορισµούς διαλεκτικά µέσα από την εµπειρία της δράσης των ίδιων των µαζών.

Σε αυτά, βέβαια, πρέπει να προστεθούν και οι παιδικές ασθένειες των δυνάµεων της ριζοσπαστικής αριστεράς, δηλαδή οι µικροηγεµονισµοί, οι κοντόθωρες σκοπιµότητες και τα µικροπολιτικά παιγνίδια, η υποτίµηση του οργανωµένου και ανένταχτου δυναµικού του χώρου που δρα σε κοινωνικούς χώρους και παρεµβάσεις σε ρόλους θεατή, αλλά και ο αυτο-εγκλεισµός της απεύθυνσής τους στο τρίγωνο Εξάρχεια-Νοµική-Πολυτεχνείο – χαρακτηριστικά που όσο κανείς αποµακρύνεται από τη λογική του µικρόκοσµου του αριστερισµού τόσο πιο ανούσια και ανόητα του φαίνονται.

∆ίπλα, δε, σε αυτά – και σε άµεση σχέση µε αυτά θα λέγαµε – αναπτύχθηκε και ένα κλίµα αυτο-εγκλεισµού και αυτάρκειας και του ανένταχτου δυναµικού του χώρου που περιόριζε χρόνο µε το χρόνο την οπτική του στο επιµέρους ως εάν να µην αντιλαµβανόταν ότι

1. • αφενός όταν όλο το επίσηµο πολιτικό φάσµα σπρώχνεται προς τα δεξιά αυτό αναπόδραστα επηρεάζει κάθε επιµέρους χώρο, αίτηµα ή διεκδίκηση

2. • αλλά και αφετέρου ότι η χρονίσασα ανεπάρκεια της ριζοσπαστικής αριστεράς στο επίπεδο του προγραµµατικού λόγου σταδιακά εξωθεί κάθε συνιστώσα της είτε άτοµο είτε οργάνωση εντός του προγραµµατικού λόγου άλλων ρευµάτων (π.χ. του κυβερνητισµού, του «εφικτού», του «κινήµατος διαµαρτυρίας» κ.ο.κ.).

Όλα τα παραπάνω δεν αναφέρονται για να καταγγελθούν κάποιες ή και όλες οι συνιστώσες της ριζοσπαστικής αριστεράς: άλλωστε κάποιοι από τους υπογράφοντες υπήρξαν και υπάρχουν εντός τέτοιων οργανώσεων. Γράφονται γιατί οφείλουµε όλοι να µάθουµε από τις αποτυχίες του παρελθόντος αν θέλουµε να µην τις επαναλάβουµε. Γράφονται γιατί η κίνηση για τη συγκρότηση του πόλου της αντικαπιταλιστικής αριστεράς οφείλει να αποτελεί µια ουσιαστική τοµή µε το παρελθόν όλων µας αν θέλουµε το εγχείρηµα να πετύχει όσα πραγµατικά µπορεί να πετύχει.

Θεωρούµε, δε ότι τα αρχικά εχέγγυα και οι προϋποθέσεις για µια τέτοια τοµή υπάρχουν σε αυτήν την κίνηση: είναι θετικό το γεγονός ότι µια σειρά από οργανωµένες δυνάµεις δείχνουν κατ΄ αρχήν να συµµερίζονται µια οπτική ανασύνθεσης, όπως επίσης είναι θετικό και το γεγονός ότι το εγχείρηµα εκκινείται µέχρι τώρα µακριά από προχειρότητες και ευκολίες, ετεροκαθορισµούς και ευκαιριακές λογικές συγκολλήσεων χωρίς προοπτικές. Παρόλα αυτά δεν έλειψαν στην µέχρι τώρα πορεία και ορισµένα ανησυχητικά δείγµατα γραφής, όπως κάποια αναδίπλωση στη λογική της «κοπτορραπτικής» του µέσου όρου των οργανώσεων, υποτίµησης του ανένταχτου και οργανωµένου δυναµικού που δρα και παρεµβαίνει σε κοινωνικούς χώρους, αλλά και ο διαφαινόµενος κίνδυνος κάποιες από τις διαδικασίες του εγχειρήµατος να διολισθήσουν στο επίπεδο της πασαρέλας του χώρου µε το ευρύτερο δυναµικό της ριζοσπαστικής αριστεράς στο ρόλου του κοινού.

Επειδή, δε, ο δρόµος προς την κόλαση είναι στρωµένος µε τις καλύτερες προθέσεις – εξάλλου για τις προθέσεις κανενός δεν µπορεί να είναι σίγουρος κανείς, των υποφαινοµένων συµπεριλαµβανοµένων – προτείνουµε µε ταχύτερο ρυθµό και συντονισµένα βήµατα να προχωρήσουµε σε µια διαδικασία που να δεσµεύει όλους µας µε αποφασιστικό τρόπο.

1. • Να ξεφύγει αυτή η προσπάθεια από τις λογικές των µεγαλόπνοων εξαγγελιών και τυµπανοκρουσιών, τη λογική των «κεντρικών» εκδηλώσεων, τη λογική της συλλογής υπογραφών-σφραγίδων και να επικρατήσει η προσπάθεια δέσµευσης ολοένα και περισσότερων πραγµατικών διαθεσιµοτήτων συντρόφων της ριζοσπαστικής αριστεράς σε µια διαδικασία που θα τους δίνει τη δυνατότητα της ισότιµης συµµετοχής και συνδιαµόρφωσης των χαρακτηριστικών του πόλου.

2. • Να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για εµπλοκή όχι κατ’ όνοµα, αλλά στην ουσία της ίδιας της διαδικασίας παραγωγής του πολιτικού λόγου του πόλου αυτού του συνόλου του ανένταχτου σήµερα δυναµικού της ριζοσπαστικής αριστεράς, ιδιαίτερα εκείνου του κοµµατιού που είναι ενεργό σε σχήµατα κοινωνικών χώρων και παρεµβάσεις στο µαζικό κίνηµα.
3. • Να προχωρήσει αµέσως µετά τις εκλογές η συγκρότηση και λειτουργία της Πανελλαδικής εργατοϋπαλληλικής συσπείρωσης που θα δώσει νέα δυναµική στο χώρο, αλλά και στο εγχείρηµα της πόλου της αντικαπιταλιστικής αριστεράς.
4. • Να πάρει το ίδιο το δυναµικό της ριζοσπαστικής αριστεράς την υπόθεση του πόλου στα χέρια του: να διοργανωθούν άµεσα σε τοπικό επίπεδο είτε πόλης είτε κοινωνικών χώρων εκδηλώσεις και συζητήσεις µε συγκρότηση ανοικτών επιτροπών που να επεξεργασθούν τις θέσεις και προτάσεις κάθε χώρου. Με την ολοκλήρωση ενός τέτοιου κύκλου να προχωρήσουµε σε µια πανελλαδική διήµερη συνάντηση του χώρου, όπου, όµως, τον πρώτο λόγο να έχουν οι ανοιχτές επιτροπές βάσης και οι συζητηµένες προτάσεις και θέσεις που αυτές θα µεταφέρουν.
5. • Να προχωρήσουµε µε αυτό το βηµατισµό στην ίδρυση ενός νέου διευρυµένου πολιτικού χώρου της ριζοσπαστικής αριστεράς, ενός πολιτικού χώρου ελεύθερου συνεταιρισµού ελευθέρων ατόµων-µελών, ενός χώρου µε δικές του αυτόνοµες, δηµοκρατικές αλλά και αποφασιστικές διαδικασίες βάσης.

Ένας τέτοιος χώρος θα συνιστά όντως µια τοµή µε το παρελθόν όλων µας. Ένας τέτοιος χώρος, επίσης, αναντίρρητα θα αποτελεί ένα πρωτότυπο πολιτικό εγχείρηµα µε στοιχεία πολιτικού πειραµατισµού. Ωστόσο, οι προοπτικές του σίγουρα θα είναι πολύ µεγάλες και οπωσδήποτε θα ξεπερνούν τα όρια του σηµερινού εγκλεισµού της ριζοσπαστικής αριστεράς.

Οι καιροί ου µενετοί. Ιδού η Ρόδος….

∆ικαιάκος Μιχάλης

Καραµπέλης Θανάσης

Κοσµοπούλου Όλγα

Νικολαΐδης Γιώργος

Πολάκης Παύλος

Πουλικάκος ∆ηµήτρης