โลกของคนหูหนวก

เป็นอวัยวะที่สำคัญต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ หูทำให้คนเราได้เรียนรู้กว้างขวาง ได้เข้าใจกันด้วยเสียงพูด ได้รู้ถึงอันตรายที่จะเกิดขึ้นรอบข้าง
และอีกส่วนหนึ่งของหูยังช่วยในการทรงตัวด้วย

คนหูหนวก

หมายถึง สภาพของบุคคลที่สูญเสียการได้ยิน ซึ่งวัดได้โดย เครื่องมือเฉพาะว่าได้ยินคำพูด และเสียงอื่น ซึ่งมีความถี่และ
ความดังขนาดใด หน่วยที่ใช้ในการวัดการได้ยิน คือ เดซิเบล (decibel) ซึ่งเขียนย่อว่า dB

เครื่องช่วยฟังเสียง

ความสามารถในการพูด การฟังและเข้าใจคำพูดเป็นสิ่งสำคัญในการสื่อความหมายกับผู้อื่น ท่านจะเล็งเห็นคุณค่าของ
การ "ได้ยิน" ที่ใช้ในการติดต่อว่า มีค่ามากมาเพียงใดนั้น ก็ต่อเมื่อท่านสูญเสียการได้ยินไปแล้ว หรือ ประสบกับอุปสรรคในการสื่อสารด้วยตัวท่านเอง

การสูญเสียการได้ยินบางประเภท สามารถรักษาให้หายขาดได้ โดยการกินยาผ่าตัด แต่บางประเภทไม่สามารถรักษา
ให้หายขาดได้ เช่น ผู้ที่เป็นโรคประสาทหูพิการ เครื่องช่วยฟังจึงเป็นเครื่องมือสำคัญที่จะช่วยเสริมการได้ยินให้แก่ผู้ป่วย
ที่ไม่สามารถทำการรักษาโดยการผ่าตัด หรือ มีข้อบ่งชี้ว่าไม่ควรผ่าตัด เช่น มีประสาทหูพิการมาแต่กำเนิด ฯลฯ หรือ
แม้กระทั่งผู้ป่วยที่มีความผิดปกติอื่นๆ ของหู ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการพิจารณาร่วมกันของแพทย์ นักโสตวิทยาและ
นักอรรถบำบัด ว่ามีความจำเป็นในการใช้เครื่องช่วยฟังของผู้ป่วยแต่ละคนมากน้อยเพียงใด ขึ้นอยู่กับรายละเอียดต่างๆ
จากผู้ป่วยในแง่ความสามารถจำแนกเสียงพูด ชนิด และความรุนแรงของโรค ผลกระทบอันเนื่องจากความสูญเสีย
การได้ยิน ฐานะเศรษฐกิจ ความต้องการที่จะใช้เครื่องช่วยฟังของผู้ป่วยและอื่นๆ

เครื่องช่วยฟังมีหลายชนิดและแตกต่างกันในเรื่องของแบบ รูปร่าง ความสามารถในการเพิ่มพลังขยายเสียง ความกว้าง
ของความถี่คลื่นเสียง และคุณสมบัติพิเศษของเครื่องช่วยฟังบางเครื่อง ซึ่งใช้กับผู้ป่วยเฉพาะราย การเลือกเครื่องช่วยฟัง ควรได้รับคำแนะนำจากนักตรวจการได้ยิน ซึ่งเป็นผู้ที่มีความรู้ความชำนาญในการพิจารณาว่า เครื่องชนิดใดจึงเหมาะสม
กับสภาพของการได้ยินที่ยังเหลืออยู่ของแต่ละบุคคล ดังนั้นท่านจึงไม่ควรเลือกซื้อเครื่องช่วยฟังตามใจตัวเอง
อาจสิ้นเปลืองโดยใช่เหตุและไม่ได้รับผลประโยชน์เท่าที่ควร

ความรู้ทั่วไปสำหรับบุคคลที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน

ประวัติความเป็นมาด้านการศึกษาสำหรับบุคคลที่มีความบกพร่องทางการได้ยินการศึกษาสำหรับเด็กหูหนวกใน
ประเทศไทย เริ่มเมื่อปี พ.ศ. 2494 โดย ม.ร.ว.เสริมศรี เกษมศรี ซึ่งสำเร็จการศึกษาจากวิทยาลัยกอลอเดท
(Gallaudet College) วิทยาลัยทางศิลปศาสตร์แห่งแรกและแห่งเดียวสำหรับคนหูหนวก ได้เปิดหน่วยทดลองสอน
คนหูหนวกขึ้นเป็นครั้งแรกที่โรงเรียนวัดโสมนัส การสอนคนหูหนวกในตอนนั้นเป็นการสอนพูดโดยใช้ท่าภาษามือประกอบ
ต่อมาคุณหญิงกมลา ไกรฤกษ์ ได้สำเร็จการศึกษาจากวิทยาลัยเดียวกันมาเป็นครูใหญ่โรงเรียนสอนคนหูหนวกดุสิต
(ปัจจุบันคือโรงเรียนเศรษฐเสถียร) ได้รวบรวมภาษามือขึ้นเป็นหนังสือภาษามือไทยขึ้น เพื่อใช้สอนคนหูหนวกใน
ประเทศไทย โดยให้มีการสอนพูดรวมกับการใช้ภาษามือและการสะกดนิ้วมือร่วมกับการอ่าน และการเขียนตามปกติ

ปัจจุบันการจัดการศึกษาสำหรับบุคคลที่มีความบกพร่องทางการได้ยินในประเทศไทย มี 2 แบบคือ
1. การจัดการศึกษาพิเศษ ตามหลักสูตรของกระทรวงศึกษาธิการ ตั้งแต่ระดับชั้นเด็กเล็ก ประถมศึกษา และมัธยมศึกษา
ใช้หลักสูตรของกระทรวงศึกษาธิการโดยมีการปรับปรุงให้เหมาะสมเพียงเล็กน้อย
2. จัดการเรียนร่วมกับคนปกติ จัดให้เข้าเรียนในโรงเรียนเดียวกับเด็กปกติ โดยมีครูพิเศษช่วยเหลือในด้านภาษาและ
การสื่อสาร

ความหมายของบุคคลที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน
บุคคลที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน หมายถึง บุคคลที่สูญเสียการได้ยิน การรับฟังเสียงต่างๆ บกพร่องไม่ได้ยิน
เสียงเหมือนเด็กปกติ อาจจะเป็นเด็กหูตึงหรือเด็กหูหนวกก็ได้ (ผดุง อารยะวิญญู.2539)

บุคคลที่ความบกพร่องทางการได้ยิน (Hearing Impaired Children) หมายถึงบุคคลที่สูญเสียการได้ยินตั้งแต่ระดับรุนแรง
จนถึงระดับน้อย (ศรียา นิยมธรรม.2541)

บุคคลที่มีความบกพร่องทางการได้ยินหมายถึงบุคคลที่มีความสามารถในการรับฟังเสียงต่าง ๆ บกพร่องหรือสูญเสียไป เป็นเหตุให้ได้ยินเสียงต่าง ๆ ไม่ชัดเจน ในกรณีที่สูญเสียการได้ยินเพียงเล็กน้อย เรียกว่า หูตึง และไม่ได้ยินเสียงพูด
ในกรณีที่สูญเสียการได้ยินมาก เรียกว่า หูหนวก (ปรีดา จันทรุเบกษา.2525)

ประเภทของบุคคลที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน

เด็กหูหนวก หมายถึง เด็กที่สูญเสียการได้ยิน 90 เดซิเบลขึ้นไป วัดด้วยเสียงบริสุทธิ์ ณ ความถี่ 500,1000 และ2,000
เฮิร์ท ในหูข้างที่ดีกว่าเด็กไม่สามารถใช้การได้ยินให้เป็นประโยชน์ได้อย่างเต็มประสิทธิภาพอาจเป็นผู้ที่สูญเสียการได้ยิน
มาแต่กำเนิดหรือสูญเสียการได้ยินภายหลังก็ตาม

เด็กหูตึง หมายถึง เด็กที่สูญเสียการได้ยินระหว่าง 26-89 เดซิเบล วัดด้วยเสียงบริสุทธิ์ ณ ความถี่ 500,1000 และ2,000 เป็นเด็กที่สูญเสียการได้ยินเล็กน้อยไปจนถึงการ สูญเสียการได้ยินขั้นรุนแรง

ระดับการได้ยิน	วัดการได้ยิน	ลักษณะอาการ
ระดับที่ 1 หูปกติ	0 - 25 เดซิเบล	ได้ยินเสียงพูดกระซิบเบาๆ
ระดับที่ 2 หูตึงเล็กน้อย	26 - 40 เดซิเบล	ไม่ได้ยินเสียงพูดเบาๆ แต่ได้ยินเสียงพูดปกติ อาจใช้เครื่องช่วยฟังบางโอกาส เช่น เรียนหนังสือ
ระดับที่ 3 หูตึงปานกลาง	41 - 55 เดซิเบล	ไม่ได้ยินเสียงปกติ ต้องพูดดังกว่าปกติจึงจะได้ยิน จำเป็นต้องใช้เครื่องช่วยฟังขณะพูดคุย
ระดับที่ 4 หูตึงมาก	56 - 70 เดซิเบล	พูดเสียงดังแล้วยังไม่ได้ยิน จำเป็นต้องใช้เครื่องช่วยฟังตลอดเวลา
ระดับที่ 5 หูตึงรุนแรง	71 - 90 เดซิเบล	ต้องตะโกนหรือใช้เครื่องขยายเสียงจึงจะได้ยิน แต่ได้ยินไม่ชัด
ระดับที่ 6 หูหนวก	91 เดซิเบลขึ้นไป	ตะโกนหรือใช้เครื่องขยายเสียงแล้วยังไม่ได้ยิน และไม่เข้าใจความหมาย

เครื่องช่วยฟัง (HEARING AIDS)

รศ.กฤษณา เลิศสุขประเสริฐ
คลินิกโสตสัมผัสและการพูด
ภาควิชาโสต ศอ นาสิกวิทยา
คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี
มหาวิทยาลัยมหิดล

เครื่องช่วยฟัง คือ เครื่องขยายเสียงขนาดเล็กที่สามารถใส่ติดไว้ที่หู เพื่อทำหน้าที่ขยายเสียง จากภายนอกทำให้ผู้ฟัง
รับรู้เสียงได้ดีขึ้น เครื่องช่วยฟังถือเป็นอุปกรณ์ช่วยการได้ยิน (Hearing devices ) ชนิดหนึ่งสำหรับผู้ที่มีความบกพร่อง
ทางการได้ยิน ซึ่งมีอยู่หลายแบบ ได้แก่
1. เครื่องช่วยฟัง ( Hearing aids) แบ่งเป็น 2 ประเภท
1.1 เครื่องชวยฟังชนิดฟังเสียงทางอากาศ (Air conduction hearing aid) เป็นเครื่องที่ใส่ ไว้ที่หู โดยให้เสียงผ่านเข้า
ทางช่องหู
1.2เครื่องช่วยฟังชนิดฟังเสียงทางกระดูก( Bone conduction hearing aid) เป็นเครื่องที่ใส่ไว้ที่หู โดยให้เสียงผ่านเข้า
ที่บริเวณหลังใบหู (mastoid) กรณีที่ผู้ป่วยไม่สามารถใส่เครื่องทางช่องหู เช่น รูหูตีบ ไม่มีรูหู ผู้ป่วยที่มีหนองไหลจากหู
ตลอดเวลา เป็นต้น เครื่องประเภทนี้ มีทั้งชนิดที่วางอยู่ภายนอก และชนิดที่แพทย์ต้องทำการ ผ่าตัดเพื่อฝังไว้ที่กะโหลก
ศีรษะโดยมีตัวรับเสียงอยู่ภายนอก (Bone-Anchor Hearing Aid)

2. เครื่องช่วยการรับรู้ด้วยการสั่นสะเทือน (Vibro-tactile hearing aid ) สำหรับผู้ที่สูญเสียการได้ยินอย่างมากจนไม่สามารถรับรู้ด้วยการได้ยินโดยเฉพาะผู้ที่หูพิการและมีปัญหาทางสายตา
(หูหนวก-ตาบอด) เครื่องจะแปลงสัญญาณเสียงให้เป็นความรู้สึกสั่นสะเทือนแทน ผู้ใช้จะต้องฝึกฝนการรับรู้ เพราะ
ข้อมูลที่ได้มีความจำกัด โดยเฉพาะ น้ำเสียงและวรรณยุกต์ ในปัจจุบันไม่ค่อยนิยมใช้ เนื่องจากมีเทคโนโลยีของการผ่าตัด
หูชั้นในเทียม ซึ่งจะช่วยให้ผู้ป่วยรับรู้เสียงได้ดีกว่า

3. การผ่าตัดหูชั้นในเทียม ( Cochlear Implant )
เป็นเครื่องช่วยการได้ยินอีกชนิดหนึ่งซึ่งจะต้องอาศัยการผ่าตัดเพื่อฝังอุปกรณ์เข้าไปในอวัยวะรับเสียงในหูของผู้ป่วยหู
พิการซึ่งไม่สามารถได้รับประโยชน์จากการใช้เครื่องช่วยฟัง อุปกรณ์ดังกล่าวจะแปลงสัญญาณเสียงให้เป็นสัญญาณ
ไฟฟ้าในระดับที่ไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ แต่จะสามารถกระตุ้นเซลล์ขนภายในอวัยวะรับเสียงให้สามารถทำหน้าที่
ได้ดีขึ้น หลังจากทำการผ่าตัดฝังอุปกรณ์แล้ว ผู้ป่วยจำเป็น ต้องได้รับการฟื้นฟูสมรรถภาพการฟัง และการพูดโดยเฉพาะ
ในเด็กที่หูพิการแต่กำเนิด เนื่องจากเสียงที่ผู้ป่วยได้ยินจะไม่เหมือนกับที่คนปกติรับรู้ อย่างไรก็ตามวิธีการนี้กำลังเป็น
ที่สนใจของนักวิชาการและผู้ป่วยที่หูหนวก เพราะจะช่วยให้ผู้ป่วยกลับมาได้ยินอีกครั้ง สำหรับเด็ก ก็จะช่วยให้เด็กมี
พัฒนาการทางภาษาและการพูด สามารถเรียนร่วมกับเด็กปกติได้โดยไม่ต้องใช้ภาษามือ หากได้รับการผ่าตัด
และการฟื้นฟูที่ถูกต้อง เหมาะสม

4. เครื่องกลบเสียงรบกวน (Tinnitus masker) เป็นเครื่องที่ปล่อยเสียงรบกวนที่คลื่นความถี่เฉพาะเพื่อกลบเสียงรบกวนในผู้ป่วยซึ่งประสบกับปัญหาเสียงรบกวน
ในหูตลอดเวลาในขณะที่มีการได้ยินปกติ แต่จะไม่มีการขยายเสียง ลักษณะของตัวเครื่องจะเหมือนกับเครื่องช่วยฟัง
แบบใส่ในช่องหู เครื่องช่วยการได้ยิน แต่ละแบบจะมีหลักการในการใช้งานแตกต่างกัน ถึงแม้จะมีจุดประสงค์ในการช่วย
ให้ผู้ป่วยหูพิการได้ยินดีหรือรับรู้ได้ขึ้นเหมือนกัน แต่ก็ต้องเลือกใช้ให้เหมาะกับผู้ป่วยแต่ละรายเครื่องช่วยความพิการ
ที่ใช้กันมากคือ เครื่องช่วยฟัง

ข้อบ่งชี้ในการใช้เครื่องช่วยฟัง
การใช้เครื่องช่วยฟังให้เกิดผลดีสำหรับผู้ป่วยแต่ละราย ควรอยู่ในความดูแลของโสตแพทย์และนักโสตสัมผัสวิทยา เนื่องจากสาเหตุของการสูญเสียการได้ยินในผู้ป่วยแตกต่างกันไป บางรายสามารถรักษาหรือแก้ไขได้ด้วยการให้ยา
หรือการผ่าตัด อาจไม่จำเป็นต้องใช้เครื่องช่วยฟัง นอกจากนั้น คุณสมบัติและรายละเอียดของเครื่องช่วยฟังที่มีอย
ู่ในปัจจุบันมีมากมายหลายอย่าง ซึ่งผู้ป่วยควรทราบเพื่อประกอบการตัดสินใจ มิฉะนั้น ผู้ป่วยอาจไม่ได้รับประโยชน์
จากการใช้เครื่องช่วยฟังเท่าที่ควรหรืออาจเป็นอันตรายทำให้สูญเสียการได้ยินมากขึ้น ผู้ป่วยที่จะได้รับประโยชน์จาก
เครื่องช่วยฟังควรมีคุณสมบัติดังนี้
1. ผู้ป่วยที่สูญเสียการได้ยินซึ่งไม่สามารถรักษาให้หายได้ด้วยการให้ยาหรือการผ่าตัด
2. การสูญเสียการได้ยินนั้นมีผลกระทบต่อการสื่อความหมาย เช่นได้ยินเสียงแต่ไม่เข้าใจความหมาย
3. การสูญเสียการได้ยินที่มีผลกระทบต่อพัฒนาการทางภาษาและการพูดในเด็ก
4. ผู้ป่วยสูญเสียการได้ยินจากโรคหูที่อาจได้รับประโยชน์จากการผ่าตัด แต่มีข้อห้ามในการผ่าตัด เช่น เป็นโรคหัวใจ เหลือการได้ยินเพียงข้างเดียว
อีกข้างหนึ่งหูหนวก เป็นต้น

ประโยชน์ที่จะได้รับจากการใช้เครื่องช่วยฟัง
1. การรับฟังเสียงดีขึ้น สามารถโต้ตอบสื่อความหมายด้วยการฟังและการพูด ดำเนินกิจกรรมในชีวิตประจำวันได้เช่นเดียวกับคนทั่วไปในสังคม
2. ผู้ป่วยที่สูญเสียการได้ยินและมีเสียงดังรบกวนในหู เมื่อใส่เครื่องช่วยฟังแล้ว นอกจากการฟังจะดีขึ้น เสียงรบกวนในหูมักจะลดลงหรือหายไป
3. การใส่เครื่องช่วยฟังจะช่วยรักษาหน้าที่ของหูให้คงไว้ สำหรับผู้ที่สูญเสียการได้ยินเป็นเวลานานๆ หากไม่ได้รับการฟื้นฟู
ความสามารถในการเข้าใจคำพูดจะลดลงทีละน้อย จนฟังไม่รู้เรื่อง ซึ่งจะเป็นอุปสรรคที่สำคัญในการใช้เครื่องช่วยฟัง
เพราะผู้ป่วยจะได้ยินแต่เสียงที่ถูกขยายให้ดังขึ้น แต่ไม่สามารถจำแนกรายละเอียดของเสียงนั้นๆได้ ดังนั้นผู้ป่วยที่สูญเสีย
การได้ยินที่แพทย์ไม่สามารถรักษาได้อีกแล้ว ควรใส่เครื่องช่วยฟังที่เหมาะสม เพื่อคงสภาพการฟัง

ชนิดของเครื่องช่วยฟัง
1.เครื่องช่วยฟังแบบพกกระเป๋า (Pocket aid ) เครื่องชนิดนี้มีขนาดใหญ่ ผู้ใช้มักเหน็บตัวเครื่องไว้ที่กระเป๋า มีสายต่อจากตัวเครื่องเข้าสู่หูฟัง
ข้อดี :- เครื่องมีขนาดใหญ่ จับเหมาะมือ ปรับง่าย
เหมาะสำหรับผู้สูงอายุ
- ราคาถูก หากการสูญเสียการได้ยิน2 ข้างเท่ากัน
สามารถใช้เครื่องเดียว โดยต่อสายแยกเข้าสองหู
- มีกำลังขยายมาก เหมาะสำหรับผู้ที่สูญเสียการได้ยินอย่างรุนแรง
- แบตเตอรี่หาซื้อง่าย
ข้อเสีย :- ต้องมีสาย รุงรัง จำกัดการเคลื่อนไหว
- การฟังเสียงไม่เป็นธรรมชาติ เนื่องจาก ไมโครโฟนรับเสียงอยู่ที่บริเวณหน้าอก ไม่
- สามารถแยกทิศทางของเสียงได้ บางครั้งมีเสียงเครื่องเสียดสีกับเสื้อผ้าอีกด้วย
- ทำให้เห็นความพิการได้ชัดเจน

2.เครื่องแบบทัดหลังใบหู (Behind the ear hearing aid) ( Earette) เครื่องชนิดนี้มีขนาดเล็ก
ตัวเครื่องเรียวโค้งเกาะอยู่ที่บริเวณหลังหู
ข้อดี :- การฟังเสียงเป็นธรรมชาติ เพราะไมโครโฟนอยู่ที่บริเวณหู
- ไม่เกะกะรุงรัง เพราะไม่ต้องมีสาย
- สามารถใช้กับผู้ที่สูญเสียการได้ยินน้อยจนถึงสูญเสียการได้ยินรุนแรง
ข้อเสีย :- ผู้ป่วยต้องคลำหาปุ่มซึ่งมีขนาดเล็ก หากต้องการปรับระดับเสียง
- ค่าใช้จ่ายสูงกว่า หากหูเสียทั้ง 2 ข้าง ต้องใส่ 2 เครื่อง
- ต้องใช้แบตเตอรี่เฉพาะของเครื่องช่วยฟัง ( ขนาด 1.4 โวลท์ )

3.เครื่องชนิดสั่งทำขนาดเล็กใส่ในหู ( Custom- made hearing aid ) แบ่งเป็น 3 ขนิด ได้แก่
3.1 In The Ear hearing aid ( ITE )

3.2 In The Canal hearing aid ( ITC)

3.3 Complete In the Canal hearing aid (CIC)
ข้อดี :- การฟังเสียงยิ่งเป็นธรรมชาติ เพราะไมโครโฟนอยู่ในหู
- เห็นความพิการน้อยลง โดยเฉพาะ CIC แทบจะไม่เห็นเลย
ข้อเสีย :- เครื่องมีขนาดเล็ก ปรับยาก
- ต้องสั่งทำเฉพาะบุคคล ราคาสูง
- ใช้ได้เฉพาะผู้ที่มีการสูญเสียการได้ยินไม่มาก ( < 70 dB)
- ต้องใช้แบตเตอรี่เฉพาะของเครื่องช่วยฟัง (ขนาด 1.4 โวลท์ )

4. เครื่องช่วยฟังชนิดแว่นตา ( Eyeglasses hearing aid ) ในปัจจุบันไม่มีการใช้ เนื่องจาก ราคาแพง การประกอบ
เครื่องยุ่งยากต้องประสานงานกับร้านแว่น หากเครื่องชำรุดต้องส่งซ่อมทั้งชุด

5. เครื่องช่วยฟังแบบรับเสียงข้ามหู ( Contralateral Routing Of Signal ) ( CROS hearing aid) สำหรับผู้ที่หูหนวก
ข้างหนึ่ง อีกข้างหนึ่งปกติ ซึ่งจะมีปัญหาในการแยกทิศทางของเสียง การใส่เครื่องช่วยฟังในข้างหูหนวกจะไม่เกิด
ประโยชน์เพราะเครื่องช่วยฟังมีกำลังขยายที่จำกัด ดังนั้น การใส่ไมโครโฟนติดไว้ที่หูข้างหนวก เพื่อดักเสียงจาก
หูข้างนั้น แล้วส่งต่อไปที่หูข้างปกติ ทำให้รับรู้ที่มาของเสียงนั้นได้ ลักษณะของเสียงจากหูข้างเสียจะเป็นเสียงที่ผ่าน
ไมโครโฟนในขณะที่หูข้างปกติจะได้ยินเสียงที่เป็นธรรมชาติ

จะเห็นได้ว่า เครื่องช่วยฟังมีหลายแบบ แต่ละแบบมีข้อดี - ข้อเสียแตกต่างกัน และในปัจจุบันมีการนำระบบโปรแกรมคอมพิวเตอร์ และ
ระบบดิจิตอล มาใช้เพื่อให้คุณภาพของเสียงดียิ่งขึ้น ทำให้ราคาของเครื่องช่วยฟังแตกต่างกันอย่างมากตั้งแต่ 5,000 - 60,000 บาท
อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยที่สูญเสียการได้ยินควรได้รับคำแนะนำจากนักโสตสัมผัสวิทยา เพื่อรับทราบข้อมูลเกี่ยวกับภาวะการสูญเสียการได้ยิน
ของแต่ละคน ความเหมาะสมในการเลือกแบบของเครื่องช่วยฟัง ซึ่งจะต้องผ่านการประเมินการใช้เครื่องที่ถูกต้องตามมาตรฐาน เพื่อให้แน่ใจว่าเครื่องช่วยฟังนั้นเหมาะกับแต่ละคน รวมทั้งการเรียนรู้การใช้ การดูแลรักษาเครื่อง การแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าเมื่อเครื่องขัดข้อง และการติดตามผลการใช้เครื่องเป็นระยะๆ เพราะเครื่องช่วยฟังมิได้รักษาโรคหู เป็นเพียงช่วยให้ท่านรับฟังเสียงได้ดีขึ้นเท่านั้น โรคหูที่เป็นสาเหตุของการสูญเสียการได้ยินบางอย่างไม่สามารถรักษาได้ หรือในขณะใช้เครื่องอาจเกิดโรคหูอย่างอื่นแทรกซ้อน อาจจะทำให้
หูเสียมากขึ้น ความสามารถในการฟังเสียงลดลง อาจต้องพบแพทย์เพื่อพิจารณารักษาหรือทำการปรับเครื่องใหม่ให้เหมาะกับการสูญเสียการ
ได้ยินที่เปลี่ยนไป

ลำดับขั้นของกระบวนการฟัง

ลำดับขั้นของกระบวนการฟังของมนุษย์อาจแบ่งได้เป็น ๕ ระดับดังนี้
๑. ขั้นได้ยิน (Hearing) เป็นการฟังในระดับต้น ซึ่งมนุษย์สามารถกระทำได้ง่ายโดยรับฟังหรือได้ยินเสียง แม้เสียงนั้นจะเป็นเสียงที่ไม่เคย
ได้ยินมาก่อนก็รับฟังได้
๒. ขั้นรับรู้และแยกเสียง (Matching) เป็นขั้นของการรับรู้และแยกเสียงที่ได้ยินว่า มีความเหมือน ความแตกต่างกัน โดยใช้ความสามารถ
ของผู้ฟังจับเทียบ เข้าคู่หรือเทียบเคียงเสียงที่ได้ยินว่าเหมือนกัน หรือแตกต่างกัน
๓. ขั้นตีความ (Interpreting) เป็นขั้นที่ผู้ฟังแปลความหมายหรือตีความหมายของข้อความ ประโยคหรือสิ่งที่ได้ยินได้ฟัง เป็นขั้นของ
การพยายามเจตนาอันแท้จริงของผู้พูด
๔. ขั้นเข้าใจ (Understanding) เป็นขั้นการฟังซึ่งผู้ฟังสามารถเข้าใจความหมายของใจความสำคัญของผู้พูดได้อย่างถ่องแท้
๕. ขั้นเชื่อ (Believing) เป็นขั้นที่ขึ้นอยู่กับความสามารถของผู้ฟังที่จะตัดสินว่าประโยคหรือสิ่งที่ได้ยินมานั้นมีความจริงเพียงใด เชื่อถือได้
อย่างไรและยอมรับได้หรือไม่
๖. ขั้นตอบสนอง (Reaction) เป็นขั้นของการตอบสนองกลับด้วยวัจนภาษาหรือ อวัจนภาษา ได้แก่ การพยักหน้า ยิ้ม หัวเราะ หน้าบึ้ง เป็นต้น

จากลำดับขั้นของกระบวนการฟังดังกล่าว สามารถสรุปเป็นระดับของการฟังที่มักใช้ในชีวิตประจำวันได้เป็น ๓ ระดับ ดังนี้
๑. ระดับการได้ยิน การได้ยินเป็นกระบวนการขั้นแรกของการฟัง เป็นการรับรู้โดยใช้กลไกของสมรรถภาพทางกาย ได้แก่ อวัยวะในการรับรู้
หรือการได้ยินคือ หู และอวัยวะภายในหู เมื่อหูรับคลื่นเสียงแล้วก็จะส่งไปยังสมอง สมองจะรับรู้ว่าเรื่องที่ได้ยินนั้นคืออะไรโดยไม่มีการแสดง
ปฏิกิริยาตอบสนอง
๒. ระดับการฟังตามปกติ เป็นระดับการได้ยินที่มีประสิทธิภาพสูงขึ้น ต่อเนื่องจากระดับการได้ยิน ผู้ฟังต้องอาศัยสมรรถภาพทางร่างกาย
ทางสมองและจิตใจ เชื่อมโยงเสียงที่ได้ยินกับประสบการณ์ และความรู้เกี่ยวกับความหมายของเสียง และ ตีความจนเข้าใจสารที่ฟังและแสดงปฏิกิริยาตอบสนองสารนั้นอย่างถูกต้องและเหมาะสม
๓. ระดับการฟังอย่างมีวิจารณญาณ เป็นระดับการฟังที่สูงขึ้นอีกต้องอาศัยสมรรถภาพทางด้านการคิดวิเคราะห์ การประเมินค่า การวินิจฉัย
และการนำไปใช้ในชีวิตจริงได้ การฟังระดับนี้ต้องอาศัยการฝึกฝนและพัฒนาอย่างต่อเนื่อง หากสามารถพัฒนาจนเกิดทักษะแล้ว ผู้รับสารจะได้ประโยชน์สูงสุดจากการฟังแต่ละครั้ง ดังแผนภูมิต่อไปนี้

จุดมุ่งหมายของการฟัง
การฟังที่ดี ผู้ฟังควรเริ่มต้นด้วยการตั้งจุดมุ่งหมายการฟังไว้ในใจเสมอ เพื่อให้การฟังในแต่ละครั้งได้สัมฤทธิ์ผลตามจุดมุ่งหมายของตน การฟังของบุคคลโดยทั่วไปมักมีจุดมุ่งหมายสำคัญ ๆ ๔ ประการ ดังนี้
๑. การฟังเพื่อความสนุกสนานเพลิดเพลิน (Enjoyment) การฟังชนิดนี้เป็นการฟังเพื่อสนองความต้องการทางอารมณ์และจินตนาการ
ของผู้ฟัง ผู้ฟังจะได้รับความสนุกสนานและความเพลิดเพลิน ในขณะเดียวกัน ก็อาจเกิดสุนทรียภาพ ซาบซึ้ง เกิดเป็นแรงผลักดันให้เกิด
จินตนาการ ความคิดสร้างสรรค์ ออกมาในรูปของการพูด การวาดภาพ งานประพันธ์และการคิดประดิษฐ์ใหม่ ๆ
๒. การฟังเพื่อความรู้ (Information) เป็นการฟังที่ใช้มากที่สุดในชีวิต ประจำวัน ยิ่งในโลกยุคข้อมูลข่าวสารเช่นปัจจุบัน ที่พรมแดนแห่งความรู้ถูกขยายขอบข่ายอย่างกว้างขวางและรวดเร็วบนถนนสายที่เรียกว่าทางด่วนข้อมูล (Supper Highway Information)
ด้วยแล้ว การแสวงหาความรู้จากการฟังบรรยาย อธิบาย อภิปราย ของผู้รู้ทั้งหลาย และการฟังข่าวสารจากรายการข่าว รายการสนทนาต่าง ๆ ที่ปรากฏอยู่ในสื่อทั้งที่เป็นสื่อบุคคลและสื่ออิเล็กทรอนิกส์ก็ยิ่งมีความสำคัญมากยิ่งขึ้นเป็นทวีคูณ
หลักสำคัญของการฟังเพื่อความรู้คือ ผู้ฟังต้องรู้จักจับใจความสำคัญและการจับใจความโดยละเอียดของเรื่องที่ฟัง ซึ่งอาจใช้วิธีการตั้งคำถามและตอบคำถามด้วยตนเองให้ได้ว่า เรื่องที่ฟังเป็น เรื่องอะไร ใคร ทำอะไร ที่ไหน เมื่อไร ทำไม และอย่างไร
๓. การฟังเพื่อสร้างมนุษยสัมพันธ์ที่ดี (Humanity) มนุษย์ทุกคนมีความต้องการที่จะให้ผู้อื่นเข้าใจตนเอง เมื่อตนเองพูดก็ต้องการให้มีคนฟัง
เพื่อให้เกิดความเข้าใจ การยอมรับและเห็นอกเห็นใจ การฟังจึงเป็นพฤติกรรมพื้นฐานที่ช่วยสร้างบรรยากาศของความเป็นมิตรให้เกิดขึ้นได้ง่าย
การตั้งใจฟังผู้อื่นพูด แม้เรื่องที่ฟังนั้นจะไม่น่าสนใจหรือ ผู้ฟังมีความรู้และประสบการณ์อยู่แล้ว ย่อมส่งเสริมมิตรภาพ ซึ่งจะนำไปสู่การสร้าง
มนุษยสัมพันธ์ได้โดยวิธีง่าย ๆ
๔. การฟังเพื่อคิดประเมินผลและวิจารณ์ (Critically) เป็นการฟังที่ช่วย สร้างเสริมเพิ่มพูนความรู้ให้กว้างขวางยิ่งขึ้น ผู้ฟังต้องให้ความสนใจเป็นพิเศษ เป็นการฟังที่ต้องใช้วิจารณญาณ กล่าวคือ ฟังแล้วสามารถวิเคราะห์แยกแยะได้ว่า เรื่องที่ฟังนั้นตอนใดเป็นข้อเท็จจริง ตอนใดเป็นข้อคิดเห็นหรือส่วนใดเป็นเพียงความรู้สึกของผู้พูด รู้จัก พินิจสาร ใคร่ครวญ ไตร่ตรองด้วยเหตุและผล สามารถวิเคราะห์หาเจตนาของผู้พูด
หาสาระสำคัญของเรื่องและสาระย่อย ๆ ได้ สุดท้ายต้องสามารถประเมินค่าของสารที่ได้ฟังนั้นว่า มีคุณค่ามากน้อยเพียงไร

ข้อมูล : เอกสารประกอบการสอนรายวิชาหลักภาษาไทยของคุณฟ้อน เปรมพันธุ์

การดูแลรักษาหูและป้องกันโรคทางหูในบุตรหลานและตัวท่าน

โดย พอ. นพ. กรีฑา ม่วงทอง
กองโสต ศอ นาสิกกรรม
รพ. พระมงกุฎเกล้า

การดูแลรักษาหูและป้องกันโรคทางหู
หู เป็นอวัยวะสำคัญอันหนึ่งของร่างกาย แบ่งออกเป็น หูชั้นนอก หูชั้นกลาง หูชั้นใน ทั้งสามส่วนทำงานร่วมกันในการเป็นอวัยวะรับสัมผัสเสียง และ หูชั้นในยังมีหน้าที่เป็น อวัยวะเกี่ยวกับการทรงตัวอีกด้วย ดังนั้นเมื่อเกิดโรคทางหู ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะมีอาการนำมา 5 ประการสำคัญ คือ
1. อาการปวดหู
2. มีน้ำหนองไหลจากช่องหู
3. หูอื้อ
4. มีเสียงดังรบกวนในช่องหู
5. เวียนศีรษะบ้านหมุน
โดยโรคส่วนใหญ่ที่พบมีตั้งแต่ ฝีในหู หูชั้นนอกอักเสบ หูชั้นกลางอักเสบ แก้วหูทะลุ หูน้ำหนวก ประสาทหูเสื่อมสภาพ และ น้ำในหูไม่เท่ากัน เป็นต้น โรคบางอย่างก็สามารถทำการรักษาให้หายเป็นปกติได้ บางอย่างไม่สามารถรักษาได้ เช่น ประสาทหูเสื่อมสภาพ เป็นต้น ดังนั้นการป้องกันโดยการดูแลรักษาหูไม่ให้เกิดโรคจึงเป็นสิ่งจำเป็นยิ่ง มีข้อแนะนำการดูแลรักษามาเสนอเป็นความรู้ดังนี้
การดูแลรักษาหู
1. วางแผนครอบครัวก่อนแต่งงานหรือมีบุตร โดยเฉพาะในรายที่มีประวัติครอบครัวที่มีหูพิการหรือหูไม่ได้ยินแต่กำเนิด เพื่อป้องกันความพิการของหูที่เกิดเนื่องจากสาเหตุทางพันธุ์กรรม
2. เมื่อตั้งครรภ์ควรมีการฝากครรภ์กับสูติแพทย์ ถ้ามีการเจ็บป่วยระหว่างตั้งครรภ์ไม่ควรกินยาเองและถ้ามีอาการไข้ออกผื่นควรรีบแจ้งให้แพทย์ที่ฝากครรภ์ทราบ
3. ควรพาบุตรหลานไปฉีดวัคซีนป้องกันโรคหัด, หัดเยอรมัน , คางทูม ให้ครบตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด
4. ถ้าบุตรหลานของท่านอายุ 3 - 6 เดือน แล้วยังไม่ตอบสนองต่อเสียง หรืออายุ 6 - 12 เดือนแล้วยังไม่ตอบสนองเวลาเรียกชื่อ หรืออายุ 18 - 24 เดือน ยังไม่พูดเป็นคำๆได้ ควรปรึกษาแพทย์ก่อน
5. เมื่อท่านป่วยเป็นหวัด หรือเป็นโรคหวัดเรื้อรัง ควรได้รับการดูแลรักษาให้หายโดยเร็ว อย่าปล่อยให้เป็นเรื้อรัง เพราะจะทำให้เกิดหูชั้นกลางอักเสบแทรกซ้อนตามมาได้ และขณะเป็นหวัดไม่ควรจะสั่งน้ำมูกแรงเพราะ จะทำให้เชื้อโรคจากจมูกถูกแรงดันเข้าสู่หูชั้นกลางผ่านทางท่อยูสเตเซียได้
6. ขณะเป็นหวัดควรงดการดำน้ำและเดินทางโดยเครื่องบิน เพราะท่อปรับความดันยูสเตเซียน ไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ จะทำให้เกิดอาการปวดหูตามมาได้ หากมีความจำเป็นควรปรึกษาแพทย์ก่อน
7. สังเกตอาการผิดปกติทางหู เช่น คันหู ปวดหู น้ำหนองไหลจากช่องหู หูอื้อ ลมออกหู เวียนศีรษะ เป็นต้น ถ้ามีอาการดังกล่าวควรรีบปรึกษาแพทย์ หู คอ จมูก
8. หมั่นดูแลรักษาสุขภาพให้แข็งแรงอยู่เสมอ เพราะโรคบางอย่าง เช่น ไข้หวัด หัด คางทูม เบาหวาน โรคไต ไขมันในเลือดสูง โรคภูมิแพ้ เป็นต้น อาจจะเป็นต้นเหตุทำให้เกิด หูหนวก หูตึงได้
9. การใช้ยาทุกชนิดควรปรึกษาแพทย์ก่อน เพราะยาบางประเภททั้งยากิน ยาฉีด รวมทั้งยาหยอดหู โดยเฉพาะยาปฏิชีวนะ อาจทำให้เกิดประสาทหูเสื่อมได้
10. ระวังอันตรายที่ศีรษะและใบหน้า เช่น ถูกตบที่หูอาจจะทำให้แก้วหูทะลุ หรือ ศีรษะกระแทกพื้นอาจจะมีอันตรายถึงประสาทหูได้ เป็นต้น
11. ห้ามใช้สิ่งของทุกชนิดทำความสะอาดหู เช่นไม้แคะหู กี๊บเสียบผม ก้านไม้ขีด ไม้พันสำลี เป็นต้น เพราะจะเกิดอันตรายต่อช่องหู บางครั้งอาจจะทำให้แก้วหูฉีกขาดได้ เวลาจะทำความสะอาดหู แนะนำให้ใช้เพียงก้อนสำลีที่สะอาดชุบน้ำ เช็ดบริเวณปากช่องหูเท่านั้น มีอาจารย์แพทย์หลายท่านพูดว่า อย่าเอาอะไรที่เล็กกว่าข้อศอกไปแหย่หู
12. ขี้หูเป็นสิ่งปกติที่เป็นไขมันทำหน้าที่ช่วยหล่อเลี้ยงให้หูชั้นนอกชุ่มชื้น และป้องกันการติดเชื้อจากแบคทีเรีย โดยธรรมชาติขี้หูจะถูกขับออกมาเองจากช่องหูอยู่แล้ว ไม่จำเป็นต้องแคะหู และไม่แนะนำให้ใช้ ไม้พันสำลีเช็ดหู เพราะ จะยิ่งดันขี้หูให้เข้าไปลึกมากกว่าเดิม แต่ถ้ามีขี้หูอุดตันมากจนมีหูอื้อ แนะนำมาพบแพทย์หู คอ จมูก ดีกว่าการแคะหูเองหรือให้ช่างตัดผมแคะหูให้เพราะจะเกิดอันตรายต่อช่องหูได้
13. เมื่อเกิดการอักเสบของหูควรระวังไม่ให้น้ำเข้าหูโดยเด็ดขาด โดยเฉพาะผู้ที่มีแก้วหูทะลุ ขณะที่อาบน้ำหรือสระผม ควรใช้สำลีอุดหูแล้วทาทับด้วยวาสลิน หรือใช้หมวกพลาสติกคลุมผมปิดถึงหูด้วย
14. หลีกเลี่ยงสถานที่ที่มีเสียงดังอึกทึกเกินควร เกินกว่า 85 เดซิเบล เช่น เสียงในสถานเริงรมย์ เสียงปืน เสียงประทัด เสียงในโรงงานอุตสาหกรรม เป็นต้น เพราะจะทำให้ประสาทหูเสียได้ ถ้าจำเป็นควรใส่อุปกรณ์ป้องกันทุกครั้ง และควรตรวจการได้ยินทุก 6 เดือนด้วย
วิธีการใช้ยาหยอดหู ควรปฏิบัติดังนี้
1. ตรวจดูชื่อยา และ วิธีการใช้ให้ถูกต้อง
2. ให้ผู้ป่วยนอนตะแคงให้หูข้างที่จะหยอดยาอยู่ข้างบน
3. ทำความสะอาดช่องหูส่วนนอก โดยเช็ดปากช่องหูด้วยก้อนสำลีชุบน้ำสะอาด
4. ดึงใบหูผู้ป่วยให้ช่องหูตรง โดยดึงใบหูไปในทิศทางขึ้นบนและไปด้านหลัง
5. หยอดยาลงในช่องหูระวังอย่าให้ปากขวดยาโดนช่องหู โดยหยอดหูลงไปในช่องหู 3 - 5 หยด หรือตามคำแนะนำของแพทย์ แล้วกดบริเวณติ่งหน้าหูเพื่อให้ยาถูกดันลงไปในช่องหู
6. ให้ผู้ป่วยนอนตะแคงท่าเดิมอย่างน้อย 5 นาที เพื่อให้ยาสัมผัสกับช่องหูให้นานพอ
7. ลุกขึ้นและเช็ดน้ำยาที่ไหลออกมา เพื่อป้องกันการเปรอะเปื้อนบริเวณช่องหู
8. ถ้าผู้ป่วยมีแก้วหูทะลุที่แก้วหู ควรอธิบายให้ผู้ป่วยทราบว่าอาจจะมียาหยอดหูไหลลงคอได้

กลับไปหน้าแรก

ติดต่อกับเรา

โทรศัพท์.66(2)7171902-3 โทรสาร.66(2)7171904