BÜYÜK ŞAHSİYETLERİN ÖLÜM
ANINDAKİ SÖZLERİ Yunus Hudayi
Şeyh Abdülkadir
el-Arnavut’un ta’lik ve tahriç, Salah
Muhammed el-Hiyemi’nin tahkik ettiği,
el-Hafız Ebi Süleyman Ahmed b. Zebri’r-Rabai’nin ‘’Vasaya’l-ulema ınde huzuri’l-mevt’’
adlı eserinden bilhassa sahih olan
rivayetlerden yaptığımız tercümeyi sunuyoruz.
‘’vasiyet etmesi gereken bir durum
varken bu vasiyetini yazılı olarak yanında tesbit etmeden bir müslümanın iki
gece üstüste uyuması hakkaniyete uymaz.Ona yaraşmaz..(Buhari,vesaya,1.bab-Müslim,vesaya,1.bab)
PEYGAMBER EFENDİMİZ(S.A.V)’İN
SON SÖZLERİ
Hz. Aişe validemiz, Rasulullah(sav)’in
ölümünden hemen önce kucağına yaslandığı halde şöyle derken işittiğini söyledi:
‘’Allahım beni bağışla rahmetinle muamele et ve beni Rafik-i A’la’ya
ulaştır.’’(Müslim, Fedail-ü’sahabe;Müsned,6-231;İbn-i Mace, cenaiz)
EBU BEKR ES-SIDDIK’İN( R.A) VASİYETİ
Hz. Ebu Bekr (R.A) ölüm döşeğinde kızı Aişe
validemize Rasulullahı neyle kefenlediklerini sordu.Aişe Validemiz üç parça
libasla kefenlendiğni söyleyince Hz.Sıddık-Şu iki elbisemi yıkayın (kırmızı
boyalıydı) birde üçüncü bir elbise alın ama kifayet miktarı olsun aşırıya
kaçmayın-dedi:Bunun üzerine kızı:-Babacığım bizim durumumuz iyi hali vaktimiz
yerinde- deyince Hz.Sıddık:-kızım yeni şeye diriler ölülerden daha layıktır.BU
ancak yaradan akan cerahat ve irinler için uygun olur.’’dedi.
ÖMERU’L-FARUK’UN(R.A) SON ANI
İbn- Ömer anlatır:Hz. Ömerin başı
kucağımdaydı.Ölüm sarsıntısı gelince :-başımı yere koy dedi.Bunun ona eziyet
olacağını düşünüp yapmadım.Bana:-yanağımı yere koy anasız kalasıca bana ve
anama yazıklar olsun ya Allah azze ve celle beni bağışlamazsa! Dedi.
Hz. Ömer’in ölüm anı geldiğinde Hz. İbn- Abbas
Yanına gelip:-Ey Mü’minlerin Emiri! İnsanlar inkar ederken sen müslüman
oldun.İnsanlar onu hızlana uğratmak için çalışırken Allahrasulü ile berabar
cihad ettin.Şehiden vefat ederken senin aleyhinde iki kişi dahi ihtilafa düşmedi.Rasulullah senden razı
olarak vefat etti.-Dedi. Ömersözünü tekrar et deyince İbn-i Abbas tekrar
etti.Bunun üzerine Hz.Ömer:-mağrur sizin överek helakını hazırladığınız
kimsedir.Vallahi şayet güneşin üzerine doğup battığı her şey benim olsaydı,
hepsini o günün korkusundan kurtulmak için fidye olarak verirdim.-Dedi.
SELMAN-I FARİSİ(R.A)’IN ÖLÜM ANINDA Kİ SÖZLERİ
Şa’bi
Selman-ı Farisi’den rivayet ediyor: Hz. Selman’ın ölüm anı gelince evin
hanımına dedi ki:-gizlediğim şeyi getir! Hanımı bir misk kesesi getirdi. Selman
:-Bana içinde su olan kaseyi getir. Sonra miski o kaseye attı, karıştırdı ve
dediki:-Bunu etrafıma serpin! Zira Allahın mahlukatından kokuyu alan ama yemek
yemeyenler yanımda hazır duruyorlar. Böyle yapıldı:Tekrar hanımına
dediki:-Kapıyı üstüme kapat ve aşağı in. Hanımı aşağı inip biraz bekledikten sonra tekrar yanına çıktığında onu
ölmüş olarak buldu.
SA’D B. EBİ VAKKAS (R.A)’IN VASİYETİ
Sa’ b. Ebi Vakkas ölüm hastalığında şöyle
vasiyet etmişti:- Bana lahd usulü bir mezar kazın ve başıma Rasulullah
yapıldığı gibi kerpiçten bir taş dikin.
Sa’d (R.A) vefat ederken, yünden safran kokulu
cübbesini getirtti. Dediki:-Beni bununla kefenleyin.Zira Bedr günü müşriklerle
üzerimde bu varken çarpıştım.Onu bu gün için saklıyordum.’
UBADE B. SAMİT (R.A)’İN VEFAT ANI
Muhammed B. Ubade’den:-Ubade B. Sabit’in ölüm
anı geldiğinde dediki:-Yatağımı salona çıkarın, hizmetçilerimi , kölelerimi ve
komşularımı ve bana gelip gidenleri toplayın. Hepsi bir araya geldiler.Onlara
dediki:- İçinde biulunduğum şu günü ancak dünyadaki son günüm ahiretteki de ilk
gecem olarak görüyorum.Bilemiyorum belki sizlere karşı elimle yahut dilimle bir
haksızlık yapmışımdır.Ubadenin nefsini elinde tutana yemin olsunki, kıyamet
günü kısas vardır.Her şey karşılığını bulur.Canım çıkmadan önce bu hususta
kendi hesabına bir hakkı olanın kısasla benden onu almasını kesinlikle
istiyorum. Dedilerki:-Hayır sen bizim için bir babaydın.Bizi yetiştiren sendin.
Ravi, Ubadenin hiçbir hizmetçiye kötü bir söz söylemediğini belirtir.Ubade
(R.A) dediki:-Bununla ilgili herhangi bir durum varsa beni bağışladınız mı?
Evet dediler. Bunun üzerine:-Allahım sen şahit ol. Dedi ve devamla:-şu halde
vasiyetimi iyi belleyin.
‘hiçbir kimsenin arkamdan ağlamasını
kesinlikle istemiyor bundan sakındırıyorum.Canım çıktığında herbiriniz güzelce
bir abdest alsın.Mescide gidip namaz kılsın, sonra da Ubade için ve kendi için
Allahtan bağışlanma dilesin.Zira Allah Teala –sabır ve namazla yardım isteyin
buyuruyor-Sonra beni mezarıma çabuk götürün...’
ABDULLAH B. MESUD( R.A)’iN SON NASİHATI
Abdullah b: Mesuda son anında bir adam gelip
kendisi için nasihat etmesini istedi.
İbn-i Mesud (R.A) dediki:-Namaz kıldığın vakit veda edip giden biri gibi
namazını kıl.Çoğu ihtiyaçlarını istmekten vazgeç.Zira bu halihazırda bir
fakirliktir.İnsanların elindekinden umudunu büsbütün kes.Bu gerçek bir
zenginliktir.Sonunda özür dilemek zorunda olacağın söz ve işlerden
sakın.’(Heysemi, Mecmaizzevaid,10-237)
HABBAB B. ERET (R.A)’İN VEFAT ANINDA Kİ SÖZÜ
Kays b. Ebi Hazimden :-Habbab’ı (b. Eret)
hastalığında ziyaret etmiştik.Karnının yedi yerinden dağlanmıştı. Dediki:-Eğer
Rasulullah (S.A.V) nehyetmemiş olsaydı, ölümü hemen isterdim. Bizden öncekiler
nail olduklarını yemeden geçip gittiler.Biz de öyle bir dünyalığa ulaştıkki
herhangi birimiz onu toprağa (binaya) harcamaktan başka ne yapacağını bilemez
oldu.Her müslüman toprağa harcadığı dışında her harcamasından ecir alır.’(
Müslim, Zikr ve Dua; Tirmizi, Sıfatu’l-kıyame)
HUZEYFETÜ’BNÜ’L-YEMAN (R.A)’IN VASİYETİ
İbni Mesud ,Huzeyfet’übnü ‘l-Yeman’ın ölüm anı
geldiğinde gecenin başında bir ara bayılıp kendine gelerek şöyle dediğini
nakleder:-Bu hangi gecedir,Ey İbn-i Mesud? En yüce, büyük seher vakti dedim.
Dediki:-Cehennemden Allah’a sığın (bunu iki yada üç kez söyledi.)Bana iki
elbise alın aşırıya kaçmayın.Eğer arkadaşınızdan razı olunursa bu onun için bu
iki elbiseden önemlidir. Yoksa zaten bunlar ondan hızla sökülüp alınacaktır.
Yine ölüm anında Hz. Huzeyfenin şöyle
dediğiniHarun el-Medeni anlatır:- Ağırlığını bastır ey ölüm!Bağını sıkı bağla
ey ölüm! Kalbim sana karşı ancak sevgi besledi.Hayatın dirliğ ancak senden
sonra gelir.Bir sevgili ki yokluk içinde geldi.Yaptıklarına pişman olacaklar
elbet iflah olmaz.Bildiklerim arkamda değil mi! Ohalde fitnenin kokusunu ve galebesini benden
soraya bırakan Allah’a hamdolsun.’
EBU’D-DERDA (R.A)’IN SON ANLARI
Ebu İdris el-Havlani anlatır:’’Ebu’d-Derda
ölüm hastalığındaydı.Evine çok ziyaretçiler gelip gidiyordu.Onu hristiyanların
bir kilisesine taşıdılar.Büyük kalabalıklar halinde insanlar ziyarete
geliyordu.Ölüm anı geldiğinde Ebu İdris yanına girdi. Kalabalığı geçip yanına
oturdu ve Allahu Ekber diye tekrar tekrar söyledi.Ebu’d-Derda başını kaldırdı
ve:-Allah celle ve Ala bir şeyi takdir
ettiğinde ondan razı olunmasından hoşlanır. Yıkıldığım şu yer ve içinde
bulunduğum şu zaman için amel işleyecek
adam yok mu?Dedi ve ruhunu teslim etti.
EBU HUREYRE (R.A)’İN VEFAT SAATLERİ
Abdurrahman b. Mihran Ebu Hureyre (R.A)’ın
ölüm anında şöyle vasiyet ettiğini bildirir:’ Üstüme çadır dikmeyin.Arkamdan
buhurdanlık tüttürmeyin.Beni kabre çabuk ulaştırın.Çabuk olun.Rasulullahtan
işittimki;-Mü’min tabutuna konulduğunda ,tabut hemen götürün der. Kafir
tabutuna konduğunda;- yazıklar olsun beni nereye götürüyorsunuz der..
Hemmamın anlattığına göre, Ebu Hureyre ölüm
zamanı geldiğinde ağlamaya başladı. Seni ağlatan nedir diye sordular.
-Azığın azlığı,kurtuluşun uzaklığı,cennet yada
cehennemle bitecek mechul bir son.’ Dedi.
KAYS B. ASIM (R.A)’İN VASİYETİ
Kays b. Asımın vefatı yaklaştığında oğullarını
çağırdı ve dediki:’Oğullarım beni iyi dinleyin. Zira size benden iyi nasihat
eden olmaz.Ben öldüğüm zaman büyüğünüzü
öne geçirin. Küçüğünüzü öne geçirmeyinki insanlar büyüğünüzü ahmak ve
cahillikle suçlamasın.Onlara karşı hakir duruma düşmeyin. Mali durumunuzu ıslah
sadedinde malı iyi kullanın. Çünkü mal, kerim kişilerin anlaşılması ve
bilinmesi için bir vasıtadır. Onunla aşağılık kişilerden korunulur.İstemekten
sizi sakındırırım.Zira bu kişinin kazancının en son ihtimalidir.(yani istemeye
başladığında çalışmayı terkeder.) Ben öldüğüm zaman beni namaz kıldığım ve oruç
tuttuğum elbisemle gömün. Sakın arkamdan bağırıp çağırıp yas tutmayın. Beni kimsenin
bilemeyeceği bir yere gömün. Zira bu mahalde
Bikr bv. Vaille cahiliyye zamanında bir kan davası vardı. Sizin aranıza
bunu tekrar sokmasından ve dininizi ifsat etmesinden korkarım.’’
ABDULLAH B. ÖMER(R.A)’İN VEFATINDAKİ SÖZLERİ
Said b Cübeyr anlatır:-İbn-i Ömerin vefat anı
geldiğinde dediki:’ Dünyada yalnız şu üç şeye hayıflanıyorum. Gecelerin zorluklarına katlanmak.Ve
başımıza inen şu baği asi Haccac ordusuna karşı savaşmamak.’’
HASAN B. ALİ(R.A)’İN SON SÖZLERİ
Rakabe b. Meskale Hasan b. Ali(R.A)’ın vefat
anı geldiğinde şöyle dediğini anlatır:’’ Beni avluya çıkarın belki semavatta
melekut aleminin acaibatını seyrederim.
Çıkarttılardevamla dediki:-Ya Rabbi canımın
sabır ve sebatla elde edeceği ecri senden umuyorum.Zira bu can benim için aziz
ve kıymetlidir...’’
Semura b. Sehm anlatır: Ebu Haşim
taun hastalığına yakalandığında yanına uğramıştım.Ağlamaya başladı. Dediler ki
niye ağlarsın?Eziyet veren bir ağrın mı var? Yoksa safveti zail olmuş dünyaya
olan hırsından mı?Hayır hiçbiri için değil. Rasulullah benden bir ahit
almıştı.Bu ahdimi yerine getirmeyi çok arzu ettim.Rasulullah bana
dediki:’umulurki sen kavmler arasında malların paylaşıldığı bir güne
erişirsin.Bu durumda sana tüm mallar arasında Allah yolunda yardımcı olacak bir
hizmetci yeter.’ İşte ben de bunu gerçekleştirmeyi arzu ettim.Dedi.(
İ.Ahmed,Tirmizi-zühd, ibn-i Mace-zühd, İbn-i Hıbban-sahihinde
İMRAN B. HUSAYN (R.A)’IN VASİYETİ
İmran b. Huseyn’in karısı Meryem binti
Sayfi b. Ferve İmran’ın ölüm anı geldiğinde şöyle dediğini rivayet eder:’Ben
öldüğümde beni seririrme bir sarıkla bağlayın. İşiniz bitince kurban kesip,
yemek yedirin.(benzeri için bk. Tirmizi,ebi davut, İbn-i Mace an Abdillah b.
Ca’fer b. Ebi Talib)
AMR B. El-AS (R.A)’IN VASİYETİ
Yakub b. Abdurrahman babasından rivayet
eder:’ Amr b. El- As’ın vefatı yaklaştığında gözleri ıslanıp ağlamaya başladı.
Oğlu Abdullah:-babacığım Allahın bir emri takdirinin başına gelmesinden
korkmuyorum. Nezaman bir emr-i İlahi vuku bulsa şüphesiz sabırla karşıladın.
Diyince babası: -Oğulcuğum babana şu üç hususiyet arız olmuş durumda. Birincisi
amelinin kesilmesi, ikincisi doğacak günün şiddeti, üçüncüsü dostlardan
ayrılık.Bu ise en kolay olanıdır.dedi ve
ey Allahım! Sen emrettin ben gevşekten aldım, nehyettiklerinde ise isyan
ettim. Ey Allahım afv ve bağışlamak senin şanındandır,ahlakındır.Diye dua etti.
İbn-i Şemase anlatır: Amr b. El As’ın ölüm
anı geldiğinde yanındaydık. Yüzünü
duvara çevirip uzun bir müddet ağlamaya başaldı.Oğlu dediki. – Babacığım, Rasulullah bu durumla sizi müjdelemedi
mi?Yüzünü bize çevirip cevap verdi:-ahiret için hazırladığımız şeylerin en
güzeli La ilahe illallah Muhammedun Rasulullah şehadetidir.Ben üç mühim
devirden geçtim.Önceleri Rasulullahdan daha fazla buğzettiğim kimse yoktu.Benim
için O’na erişip öldürmekten daha sevimli bir şey yoktu.Eğer bu durumda ölmüş
olsaydım,cehennem ehlinden olurdum.Allah azze ve celle İslam’a kalbimi açınca
Rasulullah’a geldim dedimki:-Ey Muhammed! Sağ elini uzatta beyat edeyim.Elini
uzattı bende elini iki elimle tuttum.
Derdin ne ey Amr dedi. Dedimki:-Bir şart koşmak istiyorum. Ne şartı koşacağımı
sordu. Geçmişim için bağışlanmamı dedim.Allahrasulu :-İslamın geçmişi
sildiğini, Hicretin geçmişi temizlediğini, Haccın da geçmiş günahları
yokettiğini bilmiyormuydun dedi.Bunun üzerine Rasulullah’a beyat ettim. Bundan
sonra hiç kimse bana Rasulullahtan daha sevgili olmadı. Hiç kise gözümde ondan
büyük görülmedi.Ona karşı saygımdan dolayı hiç ona doya doya bakamadım.Bu
sebeple onu tarif etmek istesem yapamam. Eğer bu durumda ölseydim, cennet
ehlinden olmayı ümit ederdim. Sonra durumumun ne olduğunu bimediğim bir takım
olaylar başımıza geldi. Bu durumda öldüğümde
arkamdan ağıtcı tutmayın, ateş getirmeyin. Beni defnettiğinizde yavaşca
toprağı üstüme saçın. Kabrimin yanında bir deve kesilip eti dağıtılacak kadar
kalın ki sizin ünsiyetinizle Rabbimin
elçilerinie ne hazırlayacağıma bakayım.( Müslim-iyman)
ŞEDDAD B. EVS (R.A)’İN ÖLÜM ANI
Zühri Mahmud b. Rabi’den Şeddad b. Evs’in
vefat anında şöyle dediğini anlatır:’’A’rablar helak oldu! Arablar helak oldu!
bu ümmet için en çok korktuğum husus riya ve gizli şehvettir.’’
EBU MALİK EL-EŞ’ARİ (R.A)’İN ÖLÜM VASİYETİ
Şurayh b. Ubeyd el-Hadrami Ebu Malik’in
ölüm anı geldiğinde Eş’ari kabilesinden bir topluluğa şöyle hitap ettiğini
anlatır:’’ Burda hazır olanlar olmayanlara ulaştırsın. Ben Rasulullah’ın şöyle
dediğini işittim:-Dünyanın lezzetleri ahiretin acılarıdır.Dünyanın acıları da
ahiretin lezzetleridir.’’ (Ahmed, Hakim-Müstedrek,Suyuti Camiü’l-Kebir)
ÖMER B. ABDİLAZİZ (Rh)’IN VEFAT ANI
Süfyan b. Uyeyne anlatır: ‘’Ömer b.
Abdilaziz’in oğlu Abdülaziz’e Babasının ölüm anında ki son sözü neydi diye
sordum. Dediki:- Genç yaşta Abdülaziz, Abdullah, Asım, İbrahim adlarında
çocukları vardı.Onun yanına veda edenlerin tavrı gibi selam vererek girdik.Bu
durumunda iken yanında yardımcı bir kölesi vardı. Ona dendiki:- Şu çocuklarını
malsız mülksüz ve onları birine de
vasiyet etmeden bırakıp gidiyorsun. Cevap verdi:- Ben onların olmayan bir şeyi onlara
verecek değilim.Onların tahakkuk etmiş bir hakkını da almış değilim.Onlar
hakkında sığınağım Allah Teala’dır ki o salih olan kullarının
yardımcısıdır.Omlar şu iki kimseden biri olma durumundalar.Ya salih bir kişi,
ya da Allah Teala’nın emrini terkeden ve zayi eden bir kişi..’’
EBU SAİD EL-HUDRİ (R.A)’İN VEFAT ANI
Ebu Seleme b. Abdirrahman, Ebu SaidİN ölüm
anı gelipte ruhunu teslim ederken üzerinde de kefeni olduğu halde
dediki:’Rasulullah (s.a.v) ‘in şöyle dediğini işittim:-Ölü ruhunun kabzedildiği
elbise ile ba’s olunur.-Daha sonra Ebu Said
devamla dediki:-Aileme vasiyet ettim ki arkamdan ateşle beni kabre
götürmesinler.Kabrimin üstüne çadır çekmesinler.Beni yumuşak sünger üzerinde
taşımasınlar.’’ ( İbn-i Hıbban fiSahihihi, Ebu Davud-cenaiz, Hafız Müstedrek, )
ABDULLAH B. MUĞAFFEL (R.A)’İN VEFATI
Abdullah b. Büreyde Abdullah b. Muğaffel’in
şöyle dediğini anlatır:’ Öldüğüm zaman son durulama suyuma kafur
karıştırın.Beni iki izar ve bir kamisle kefenleyin.Çünkü Allahrasulüne bu
şekilde yapıldı.’
HASAN BASRİ (RH)’İN VEFAT ANI
İbni Avn b. Ertuban Hasan Basri’nin vefat
anı geldiğinde –inna lillah ve inna ileyhi raciun – dedikten sonra elini
çıkarıp hareket ettirdi ve :--vallahi bu an sabr ve teslimiyet isteme
makamıdır.’dedi.
SAİD B. EL-MÜSEYYİB (RH)’İN VEFATINDA
VASİYETİ
Yakub b. Abdurrahman ez-Zühri babasından
Said b. El-Müseyyib’in vefat öncesi hastalığında şöyle dediğini nakleder:’
sakın <İsteğfiru lehu ğaferallahu lekum > diye cemmaate nakarat tutturan
adam olmasın. ‘
Said’i kıbleye döndürmek istediler . Ne
yapıyorsunuz diye sorunca, -Seni kıbleye çeviriyoruz dediler. Said:-Şimdiye
kadar kıble ehlinden değilmiydim. Vallahi bu olsa olsa Ebu Seleme b.
Abdirrahman’ın işidir.-diye tekrar eski halinde bırakılmasını istedi.
Zür’a b. Abdurrahman anlatır:’ Said b.
Müseyyeb’in yanına ölüm hastalığına düştüğünde vardım.Kendisini iyi hisseder
bir durumdaydı.Oğlu Mıhammed’i çağırdı ve ona üç hususu vasiyet edeceğini
söyledi:’ Bu şeyleri asla ölümümden sonra yapmayacaksın. Ey Zür’a sen de şahit
ol! Arkamdan ateş yakmayın. Cenazeye ateşle takip eden ne kötü
kimsedir.Mescidde ölümüme dair duyuru yapılmasın.Said b.el-Müseyyib’e
cenazsinde hazır olup şahitlik edene Allah rahmet etsin.Dört kişi de olsa beni
Rabbim’e doğru taşıyacak miktar yeterli.Beni ölüme ağlayan ağıtcıya bırakma.
Buna ihtiyacım yok.Olmadık şeyleri bana
karşı, şöyleydi böyleydi diye, uydurur durur.
Said b. Ebi Arube Amir b. Abdi Kays’ın ölüm
anı geldiğinde şöyle dediğini anlatır:’ Hiçbir şeye hayıflanmıyorum da yalnız
kışın namazla geceyi kaim kılmağa ve uzun ve sıcak günlerde oruç tutmağa
hayıflanıyorum.
ABDÜLMELİK B. MERVAN (RH)’IN VASİYETİ
Ebu Musa Umran b. Musa el-Müeddib anlatır:’ rivayet edilir ki Abdülmelik
b. Mervan’ın ölüm anı geldiğinde demiş ki:- Beni balkona (yahut dama
vs)çıkarın. Çıkarttılar. Hafif rüzgar esiyordu. Dedi ki.-ey Dünya senin
iyiliğin nerde ‘ Senin uzunların kısalar için. Çokların hakirlere. Eğer senden
taraf olsak aldanırız. Sonra şu mealde bir beyt söyledi:
Ya
rabbi eğer inceden inceye hesapa çekersen senin hesabın azab olur. Bende de
azaba takat edecek derman yok.
Yok eğer bağışlarsan ki sen kötüleri kereminle afvedensin, günahları velev toprak gibi olsun çok
MUAVİYE B. EBİ SÜFYAN (R.A)’İN VASİYETİ
Muhammed b. Amr Mekhul den rivayetle Mekhul
Hz. Muaviye’nin vefat anında bulunduğunu anlatarak devam etti:’ Muaviye
oğullarını başına topladı. Cariyesinden olan oğlunun annesinden hususen ona
verdiği emaneti kendisine getirmesini istedi. O da ağzı mühürlü ve kilitli bir
koku sandığı getirdi.Ravi bizde onda mücevher var zannettik diyor. Muaviye
dediki:-İşte ben bunu bu gün için saklıyordum. Sonra cariyesine onu açmasını
söyledi. Açtığında içine üç parça elbise olan bir bohça çıktı. Dediki:- Şu
Rasulullah(SAV)’ın bana giydirdiği gömleği.
Şu da Rasulullah(SAV)’ın bana giydirdiği ridası ki onu Veda Haccından dödüğünde
giydirmişti. Sonra bir müddet bekledim ve Rasulullah(SAV)’a :-Ya Rasulallah! şu üzerinizde ki izarı da
bana giydirseniz.-dedim. Rasulullah (SAV) :’Ey Muaviye! Eve gittiğimde onu sana
gönderirim.’ Dedi.Sonra eve gittiğinde gönderdi. Ardından Rasulullah (SAV) hacamatcıyı çağırdı.
Saçından ve sakalından aldırdı. Dedimki:- Ya Rasulallah! Şu kılları bana hibe etseniz!- ’ Ey Muaviye
onları al’ diye buyurdular.Ridanın bir
kenarında sarılıdır. Ben öldüğümde beni Rasulullh(sav)’in gömleğiyle
kefenleyin. Onun ridasına beni yerleştirin. Onun izarıyla da izarlayın.
Rasulullh(SAV(‘in kıllarını alın ağzıma ve burnuma doldurun. Kalanını da
göğsüme serpiştirin.Sonra beni
erhamerrahimin olan Rabbimin rahmetiyle başbaşa bırakın.
EBU SEHL KESİR B. ZİYAD el-BASRİ
(rh’in)VASİYETİ
Abdullah b. Şevzeb anlatır:’ Ebu Sehl Kesir
el-Basriden vefatı anında vasiyette
bulunmasını istediler. Dedi ki:- Ahiretinize karşılık dünyayı satın vallahi her
ikisini de toptan kazanırsınız. Dünyanıza karşılık ahiretinizi satmayın vallahi
her ikisini de toptan kaybedersiniz.
EBU MEYSERA EL-HEMDANİ (rh)’IN VASİYETİ
Ebu İshak
es-Sebii Ebu Meyseranın Ekam b.
Şurahbil’e kendisine La ilahe İllallah’ı telkin etmesini naşının çabuk
defnedilmesini ve namazını müslümanların kadısı Şürayh’ın kıldırmasını vasiyet
ettiğini söyler.
HUMEYD B. ABDİRRAHMAN EL-HİMYERİ(rh)’IN
VASİYETİ
Hammad b. Selem anlatır:’ Humeyd b.
Abdirrahman el-Himeri’nin vasiyetinde okudum. Kendisinin Allahtan başka ilah
olmadığına onun tek olup ortağı
bulunmadığına, Muhammed’in onun kulu ve elçisi olduğuna, kıyametin şeksiz vaki olacağına, Allahın
kabirlerdekini dirilteceğine şahit olduğunu yazmış.Sonra da ailesine kendinden
sonra Allahtan korkmalarını aralarını ıslah ile geçim dirlik içinde olmalarını
ve ancak müslüman olarak ölmelerini vasiyet etmiş.
EBU BEKR MUHAMMED B. SİRİN(rh)’IN VASİYETİ
Abdullah b. Avn b. Artaban el Basri İbn-i Sirin’in ölüm anında şöyle vasiyet
ettiğini anlatır:’’Bismillahirrahmanirrahim, Bu Muhammed b. Ebi Amra’nın
(kendisi) çocuklarına ve ailesine vasiyetidir.Allahtan korkun! Aralarınızı
ıslah ile geçim dirlik içinde olun! Eğer inanıyorsanız Allah ve Rasulüne itaat
edin! Yakub(as)’ın oğullarına vasiyeti gibi vasiyet etti.(Yakub ölüm anında
oğullarına dediki:-oğullarım! Allah size bu dini halis kıldı. O halde ancak
müslüman olarak can verin.-Bakara:132-) Muhakkak iffet ve sıdk riya ve yalandan hayırlı baki ve
kerimdir.Eğer ölüm hastalığımda bir
durum vaki olursa şu vasiyetimi
değiştirebilirim dedi ve gereken isteklerini devamla vasiyetinde belirtti.
Ebu İshak es-Sebii el-Kufi, Ebu Süfyan b.
Haris b. Abdi’l-Muttali’in vefat anı geldiğinde şöyle dediğini anlatır:-Benim
ardımdan ağlamayın! Hakikaten müslüman olduğumdan beri bir günaha bulaşmadım.
MUHAMMED B. VASİ (Rh)’IN SON ANI
Salih b. Rüstüm el-Müzeni bir arkadaşının
kendisine şöyle anlattığını rivayet eder:’ İbn-i Vasi’in hali ağırlaştığında
bir çok kimse ziyaret için yanına girmişti. Bende yanına girdim. Baktım ki
ayakta ve oturan bir çok kimse var.Dediki:-Şunlardan hangisin yarın nasiyemden
ve ayaklarımdan tutulup cehenneme atılacağım günde bana bir faydası
dokunur.-Sonra şu ayeti okudu:- O gün mücrimler simalarından tanınır.
Nasiyelerinden ve ayaklarından tutulurlar.(Rahman-41)-
VEKİ B. EL-CERRAH (Rh)’IN SON ANI
Melih b. Veki diyor ki:’ Babam Mekke
yolunda hastalandı, ağırlaştı ve büyük bir sıkıntı ve hüzün bastı. İzarı
karnından çekip açmaya başladı.Nerdeyse tamamen açıyordu. İzarı aldım ve tekrar
üzerine örttüm.Sonra tekrar açtı.Ben de tekrar örtmeye geldiğimde :-Yavrucuğum
onu bırak, Süfyan (Sevri) demişti ki:-Bir yere gelirse bela, kalmaz orda haya.’
AHMED B. EBİ’L-HİVARİ(RH)’IN SON ANI
Hasan b. Habib b. Nedbe babasından
nakleder:’ Ahmed b. El-Hivari’nin yanına girdim.Ölüm anında Ahmed b.
Ebi’l-Hivari gibi olanı gözlerimle görmedim.İplik gibi olmuştu.İzarının
altından ağlayarak elini çıkardı.Göğe doğru kaldırıp :- vah başıma gelen
tehlikelere vah başıma gelen belalara-dedi.
ZEKERİYYA B. ADİYY (Rh)’IN SON SÖZÜ
Ebu Avf Abdurrahman b. Mezruk anlatır:’
Zekeriyya b. Adiyy (ki ondan daha faziletli birinden hadis yazmadım) vefat
ederken ellerini kaldırdı.:-Allahım şüphesiz sana çok muştakım-dedi.
ALKAME B. KAYS (Rh)’IN VASİYETİ
El-Müseyyib b. Rafi el-Esedi , Alkame’nin
ölüm anında arkadaşlarından kendisine –La ilahe illallah-‘ı telkin etmelerini
istediğini söyler.
EBU HANİFE NU’MAN B. SABİT (Rh)’IN SON
DUASI
Bekr b. Hanis el-Abid Ebu Hanife’nin ölüm
anında şöyle dediğini anlatır:-Bana merhamet et! Dünya ehli arasında yere
yıkılmış çabalar durumdayım. Nefsime galebe etmeye çalışıyorum ey
merhametlilerin en merhametlisi!
BİŞR B. MANSUR (Rh)’IN son anı
Muhammed b. Ubeydullh el-Utbi, Bişr b. Mansur’un ölüm anına şahitlik eden
birisinin kendisine şöyle anlattığını söyler:’ Bişr’e görüyorum ki ölümden
dolayı sevinçlisin.Dedim. –Bunda bana şaşana ben şaşarım.Halıkıma gidişim
çabuklaşıyor.Korktuğum bir mahlukla ikamet gibi hayırlı bir ölümle yüzyüze
gelmeyi umarım
VERKA B. ÖMER (Rh)’IN ÖLÜM ANI
İsmail b. Amr el-Vasiti anlatır:’ Verka b.
Ömer el-Yeşküri’nin yanına ölümü esnasında vardık.Tehlil ve tekbir getirşyor,
Allah Azze ve Celle’ye dua ediyordu.İnsanlar ard arda oraya geliyor ona selam
veriyorlar oda mukabele ediyordu. İnsanlar çoğalınca oğluna dönüp:-Evladım,
selamlarına benim adıma mukabelede bulun, Beni Rabbimle meşguliyetten
alıkoymasın.’
KASIM B. MUHAMMED (Rh)’IN VASİYETİ
Eflah b. Hamid b. Nafi, Kasım b.
Muhammed’in vasiyetinde katibe şöyle yazmasını emrettiğini anlatır:’Bu Kasım b.
Muhammed’in vasiyetidir. Allahdan başka ilah olmadığına şahitlik eder. Eğer ona
şahitlik etmeseydik bu günden önce şakilerden olmuştuk’
İMAM EVZAİ(Rh)’IN VASİYETİ
Abbas b. Velid Babası Velid b. Mezid’den
rivayetle anlatır.Velid dedi ki:’ Evzai’ye sordum.Katib vasiyetini nasıl
yazsın. Dedi ki:-Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla. Bu falan oğlu fulanın
şahitliğidir ki o, Allahdan başka ilah olmadığına onun te kolup ortağı bulunmadığına, Muhammed’in onun kulu
ve elçisi olduğuna, Cennetin hak, Cehennem’in hak olduğuna, kıyamet saatinin
şüphesiz vaki olacağına, Allah’ın kabirlerdekini dirilteceğine şahitlik eder.
İnşaallah bu şahitlik üzerine yaşar. Bununla ölür ve bununla ba’s olunur. Sonra
da:-Eğer ölmeden önce bir durum vaki olupta değiştirmem gerkmezse vasiyetim
şudur diye gerekli gördüğü şeyleri vasiyet etti.’
İBRAHİ EN- NAHAİ (Rh)’IN SON ANI
Muhammed b. Suga İbrahim’in bir vasisinin
kendisine şöyle anlattığını söyler:’
İbrahim’in ölüm anı geldiğinde ağlamaya başladı. Seni ağlatan nedir ya Eba
İmran dedim. –Ağlamayayımda ne yapayım, Rabbimin elçi meleklerini beklerken
onların beni cennetle mi yoksa cehennemle mi müjdeleyeceklerini bilmiyorum.
Dedi.’
BİR ANNENİN OĞLUNA VASİYETİ
Sabit b. Eslem el-Bünnani anlatır:’ Büluğ
çağına yaklaşmış bir çocuğa annesi devamlı:-yavrucuğum senin bir günün gelecek
ki o günü hatırla-diye devamlı nasihat
ederdi.Allah’ın emri gelipte gencin ölüm anı gelince annesi yavrusunun üstüne
kapanıp,:-yavrucuğum sana nasihatla hatırlatıp durduğum gün işte şu yıkılış(ölüm)
günüydü.Sana devamlı senin bir günün gelecek onu hatırla der dururdum. –Genç
dedi ki:- Anneciğim benim ihsanı bir Rabbim var. Gerçekten Rabbim azze ve
celle’nin ihsanından biraz nasib, beni onun mağfiretinden mahrum etmeyecektir.
Ravi Sabit rahimehullah diyor ki:- Bu
halinde o genç, Allah’a karşı hüsnü zan içerisindeydi.-