sahinartan@yahoo.com
Anasayfa
Seçme
Tematik
Portre
Sörf Hatırası
Linkler
Beşeri Durumlar
Çizgili Roman
Cyberman-4 Mayıs 2001
Turist Ömer uzayda
İlk uzay turisti Dennis Tito İlk "uzay turisti" Dennis Tito, iş NASA'ya kalsa - bir servet gözden çıkarmış olmasına rağmen - belki büyük hedefine hiçbir zaman ulaşamayacaktı. Ama Kaliforniyalı zenginin 20 milyon dolarına hayır demeyen RASA (Rus Havacılık ve Uzay Örgütü), Amerikalıları da bir şekilde ikna edip Tito'yu sonunda uzaya çıkardı. Ama bu arada olan oldu. Uzay turisti Tito, uzayda yıllardır omuz omuza çalışan iki ülkenin arasına kara kedi gibi giriverdi.
Bundan dört yıl kadar önce Aktüel'de bir "uzay turizmi" haberi yapmıştım. Hani uzay yolculuğu çok pahalı ve devletler açısından stratejik bir iş olduğu için astronotlar ancak devlet görevlileridir ya; "bu durum değişmek üzere" diyordum haberde. Değişeceğine dair bayağı bir belirti vardı o zamanlar. Şimdi Dennis Tito ilk "uzay turisti" olarak yörüngeye çıktı. Dört yıl önce öngörülen tarihten çok önce bir "sivil", uzayın tadına bakma şansı yakaladı. Ama bu kez de uzay turizmi takvimi bu gelişmeden olumsuz etkilenebilir, çünkü Kaliforniyalı milyoner Tito ortalığı birbirine katmış durumda.

Biraz komik, hatta inanılmaz, ama Tito'nun uzaya gidişiyle Rusya'nın ekonomik durumu arasında bir bağlantı var. Sovyetler Birliği kepenk kapatıp onun yerine şimdiki Rusya Federasyonu kurulduktan sonra bu ülkede ekonomik çöküntü yaşandı ya, bu sonu gelmez çöküntüye bir parça ilaç olur belki diye, şimdi de uzaya turist gönderildi. Gidiş - dönüş bileti, 20 milyon dolar. Ve uzaydaki "International Space Station"ı paylaşan, bu istasyonda ne zamandır omuz omuza çalışan Ruslarla Amerikalıların arasına bir kara kedi gibi giriverdi Tito. NASA başta kesin olarak karşı çıkmıştı. "Uzay merkezi amatörler için tasarlanmadı; bir olağanüstü durumda böyle bir adamın orada oluşu felaketlere yol açabilir" dediler. Ruslar diretti. Sonunda bir şekilde uzlaşmaya vardılar ve yanında iki kozmonotla birlikte milyoner yukarı fırlatıldı.

İstasyondan gelen ilk haberlerde, Rus komutan Yuri Usachev'in gelenleri kollarını iki yana açıp hasretle sarılarak karşıladığı ve Tito'ya "neşeli" bir İngilizceyle "Welcome aboard" diye haykırdığı belirtiliyordu. Tito da buna karşılık, "I love space" diye bağırmış.

Bunlar tevatür değil, yukarıda olup bitenler, insanların aralarında geçen konuşmalar saliyesi saliyesine izleniyor ve rapor ediliyor. Uzay istasyonunun yerçekimsiz ortamında havada salınırken, sağ elinin başparmağını kaldırıp, "Müthiş bir yolculuk oldu" demiş Tito. "Şu sözünü ettikleri 'alışma' meselesini ise anlayamadım. Ben çoktan alıştım.."

Ama yukarıda bir güzel kustuğu da biliniyor. Yol tutmuş. "Gayet normal. Bu işi yıllardır yapanlarda bile görülür böyle şeyler" deniyor.

Şimdi Tito'nun cesaretine ve eli açıklığına diyecek yok. Ama Ruslarla Amerikalıların arasına giren kara kedi daha bir sürü soruna yol açacak gibi görünüyor. Bir kere Tito'ya davranış biçimi açısından uzay istasyonunda nasıl tamamen farklı modlarda olduklarını gördük. Ruslar, "Ye, iç, keyfine bak. Sen bizim mizafirimizsin" havasında oldular. Amerikalılar ise, "Bu tarafa pek yaklaşma" havasında. Şaka değil, Tito'nun, istasyonun Amerikan bölümüne izinsiz girmesi kesinlikle yasaklanmıştı. Girecekse de, "Bir şey kırarsam parasını ödeyeceğim" diye bir sözleşme imzalamak zorundaydı. Amerikalılar bunları şart koştular.

Ama asıl vahim gelişmeler bundan sonra yaşanacak gibi. Kaza bela dışında en vahimi ne olabilir? Rusların bu işten para kazanamaması, bütün bu organizasyonun boşa gitmesi tabii. Ve bu pekala olabilir. NASA'nın bir numaralı yöneticisi Daniel Goldin, "Ruslar ciddi bir ödeme yapmak zorunda kalabilir" diyor.

ABD Temsilciler Meclisi'nde oluşturulan bir komiteye bu açıklamayı yapan Goldin, Tito'nun gidişinin, istasyondakilerin güvenliği ve oradaki çalışmaların sürekliliğinden sorumlu görevliler arasında büyük bir endişeye yol açtığını söylüyor. Bu durumun aksamalara yol açabileceği öngörüsüyle Ruslarla bir anlaşma yaptıklarını belirten Goldin, "Bir zarara uğranırsa Ruslar bunu telafi edecekler. Sizi temin ederim"diyor. Ama NASA, uzay turizmi konusunda o kadar da katı değil. Mesela kendilerine başvuran ünlü yönetmen James Cameron'u çok takdir ediyor Goldin. "O sorumluluklarının bilincinde" diyor. Nedeni de, uzay merkezi tam olarak bu iş için hazır hale gelene kadar uzaya çıkma planlarını ertelemeyi kabul etmiş olması. Goldin, "Uzaya elbette profesyonel olmayan astronotlar da gidecek" diyerek, Cameron gibi sırada bekleyenleri rahatlatıyor. "Araştırmacılarıni eğitimcilerin, sanatçıların ve diğerlerinin uzay yolculuğu yapacağı gün gelecek... İstasyon hazır olduğunda..."

Dennis Tito, kendi ülkesinin uzay kurumundan destek göremediğinde yılmayıp Ruslarla ilişkiye geçmese ve iş NASA'ya kalsaymış, kim bilir kaç yıl diğerleri gibi sırada bekleyecekmiş. Ama uyanık ve azimli milyoner, uzaya çıkan ilk "sade vatandaş" olarak tarihe geçti bile..

Wallpaper'ını indir!
Ganimetler Sörf Hatırası'nda