"Slashdot" olur da "Fazlamesai" olmaz mı? " Sloganlarındaki gibi, "eve gitsem de bilgisayarla uğraşsam diyenlerin sitesi" ya da bilgisayarla ilgili herşeye ilgi gösteren site, beş kafadarın elinde zamanla bir dirhem bir çekirdek hale geliverdi.

"Fazlamesai.net"in fikir babaları Kıvılcım ile Boran. Bu iki uzatmalı mimarlık öğrencisiyle birlikte kolları sıvayanlar ise, Alper, Emre ve Ömür. En küçüğü 25, en büyüğü 28 yaşında.

"Slashdot gibi bir sitenin niye Türkçesi yok ki?" diye düşünerek başladıklarını söylüyorlar. En azından oradaki haberleri çevirelim de, IT sektöründeki insanlar faydalansın" demişler. Sonra akıllarına gelmiş: "E yapalım ama zaman yok ki." Cevabı anında yapıştırmışlar: "Zaman yoksa fazla mesai var!"

Teknik olarak Fazlamesai.net'in geliştirilmesinde isimsiz hacker'ların bile bir payı var. Açıldıktan sonra iki kez hack edilmiş site. Ama beş kafadarların deyişiyle, "siteyi yıkmamışlar." Kıvılcım ve arkadaşları yaşadıkları hack olayları ve bu "temiz kalpli hacker'lar" için, "Bakın programda şöyle bir eksik var, deyip bizi haberdar ettiler. Bu da, yaptığımız işin tamamen gönül olayı olduğunun bir başka göstergesi" diyorlar.

Sahne bir, kamera, motor!

Boran ve Kıvılcım böyle bir haber sitesi nasıl olur diye araştırmaya başlamışlar ve haberlerin dışarıdan girileceği bir motor bulunduktan sonra 2000 Ekim sonu itibariyle yayına geçilmiş. "Önce arkadaşlar, eş dost yazarken, şu anda bizim dışımızda aktif haber yazan 310 üyemiz var" diyorlar.

Boran en çok Fazlamesai bölümünü seviyor, çünkü orada kendi yaşadıklarını paylaşmaya çalışıyorlar. Kıvılcım'a göre Fazlamesai.net'in amacı, Internet'le ilgisi olanlara, "yahu bu ne kadar ilginç" diyen herkese yönelik bir haber sitesi olmak.

Sitelerinin içinde herkesin merak edebileceği bir şeyler olduğunu söyleyen Kıvılcım, çok fazla teknik jargon kullanmadıklarını söylüyor. Ona göre fazlamesaicilerin zaten kendileri Internet hakkında hayretler içinde. Hem Türkiye'deki, hem de dünyadaki oluşumu anlamaya çalışıyorlar. Bu arada, Internet'teki gelişini anlamya ve bu gelişimin bir parçası olmaya çabalarken de hiçbirisi "maaşlı 9 - 6 çalışmak" istemiyor!

Geçen temmuz gibi sitenin ismini almışlar ve ekime kadar hazırlıkları devam etmiş. Boran, en çok "nasıl dinamik bir içerik sağlayabiliriz?" diye kafa yorduklarını, uğraştıklarını söylüyor. Ona göre Türkiye'de özellikle büyük portallar ve büyük ISP'ler tarafından içerik statik bir biçimde üretiliyor. "Dinamik içerik" ve "içeriğin dinamik bir biçimde sunulması" derken sözü edilen iki şey var aslında. Birincisi, içeriğin haberler geldikçe sık sık yenilenir olması, diğeri de, bu dinamizmi sağlayacak bir teknik altyapının oluşturulması. Böyle bir sistem bulup uygulamışlar. Hatta programcılık anlamımda kendileri de bir şeyler hazırlamış, "basit" denebilecek bir içerik yönetim sistemi yaratmışlar. Fazlamesai'de ziyaretçilere sundukları bu sistem şimdiye kadar dört bin kere indirilmiş!

Sitenin mantığı, hem "merkez"den, hem de dışarıdan okurlar tarafından, bilgisayar ve Intermet'le ilgili her konuda bol bol haber ve yorum girilmesine, başka sitelere linkler verilmesine dayanıyor. Dışarıdan haber girilmesi için pratik bir sistem kurulmuş. Yayınlanan haber ve yorumlar üzerine yorum yapılabilmesi için de. Böylece içeriğin, yüzlerce kişinin katılımıyla zenginleştirilmesi sağlanıyor. Başka sitelerden en çok link verilen yazıların, en çok okunan yazıların, en çok yorum alan yazıların, en çok haber yollayanların listelendiği bir "En iyi 10" bölümü de var. Fazlamesai.net'i izleyenler için anahtar kelime ise "sık sık ziyaret" olmalı. Anasayfadan girilen haberler sürekli yenileniyor ve kısa sürede eskiler yenilerle yer değiştiriyor çünkü.

Çay bahçesinde muhabbet eder gibi

Kıvılcım'a göre dinamik içerik üretme çok ciddi bir iş ve şu sıralar kendilerininki gibi bir altyapının İxir ya da Superonline'da kurulmasının maliyeti beş sıfırlı dolarlardan başlıyor. "Ben bu tip kurumlarda bulundum. Problem şu ki, Internet'i yaşayan insanlar bu işi yapmıyor" diyor. "Bizim gibi insanların yaklaşımında olmayanların yönetiminde siteler yapmaya başlıyorlar ve bu 5 ila 10 bin dolar maaş alan insanlar bizim ilgilendiğimiz şeylerle çok da fazla ilgili değiller."

Laf buradan çıkıp son çalıştığı işyerine, İxir'e ve orada yaşadığı "tuhaflıklar"a geliyor. "Şirketin yöneticisi Babür Özden benim yanımda, İxir'de yapılacak bir sitenin tasarımıyla ilgili, direkt olarak çok ünlü bir sitenin tasarımının aynen alınıp tasarımın ona göre yapılmasını istedi. Tasarımı yapacak arkadaş karşı çıkacak olunca, '10 bin km ötede kimin haberi olacak?' dedi. Türkiye'de Superonline'ın falan müdürlüğünü yapmış bir insanın böyle bir yaklaşımının olması çok üzücü. Hal böyle olunca, korkunç paralara korkunç opersayonlar düzenleniyor ve sonu fiyasko oluyor. Öyle bir ortam düşünün ki, size ayrılan bütçeyle şöyle bir iş yapın diyorlar, siz onun onda biri kadar bir bütçeyle o işi daha verimli yapıyorsunuz ve bu reddediliyor. Olmuyor ve kapatıyorlar. Sonuç olarak, bizim gibi insanlar çok daha küçük paralarla çok daha ciddi şeyler yapabiliyor."

Ömür ise, "Kurumsal yerler henüz Internet'e nasıl yaklaşacaklarını çözemediler" diyor. "Büyük şirketler bu işi başarıya götürüken zorlanıyorlar. Türkiye'de bazı işler ahbap ilişkileriyle yürüyor. İhaleyi akrabana veriyorsun falan. Biz öyle herşeyi bilen muhteşem adamlar değiliz; ama hevesliyiz. Türkiyede bizim gibi, bazı işleri yapabilecek hevesli birçok genç var. Umarım böyle örnekler daha çok çıkar. İşte o zaman Internet çok daha eğlenceli bir hale gelir. Internet teknolojisi bütün dünyada zaten çok eski değil. Daha tam oturmuş, bütün kuralları belirginleşmiş değil. Fazlamesai'ye ilgimizi çeken herşeyi girebiliyoruz. Güncel konular hakkında, 'şimdi ben bunu yazarsam ne olur?' demeden, arkasında bir şey aramadan, çay bahçesinde çay içer gibi bir muhabbet var orada. En hoş tarafı da bu. Sınırları olmayan bir şey."