En azından birkaçı tanıdık gelmiş olmalı. Ama sörf yapmaya yeni başlayan biri için bir teki bile tanıdık gelmemiş olabilir, çünkü bunların ne gazete - televizyonda reklamı yapılır, ne de fiziksel dünyada bir uzantıları, arkalarında bir medya imparatorluğu falan vardır.

Bu sitelere "fanzin" demek bence doğru değil. "Fanzin", çok satan ve dev dağıtım ağlarıyla kitlelere ulaştırılan yayınlara karşı çok sınırlı olanaklarla hazırlanan ve belirli ilgi alanları içinde özel gruplara seslenen yayınlara denir. Internet'te çok satan (erişilen) ve her türlü olanaktan yararlanılarak hazırlanan yayınlar kategorisinde şapkalar değişmiş durumda. "Parayı bastıran düdüğü çalar" prensibi Internet'te, en azından Türkiye sınırları içinde geçerli değil. "Gönüllüler", programlama, tasarım ve içerik kalitesi anlamında ve kitlelere ulaşma gücü açısından, büyük girişimlerle, çuval çuval para harcanarak oluşturulmuş koca koca markalardan hiç geri değil, bazı konularda da çok daha ileri.

Chatkapı "hafif"ledi

Yeniyüzyıl gazetesine bir ara "chatkapı" uğrayıp bir süre yazarlık yapan Hasan Yalçınkaya'nın Hafif.org'u, tam bir cemaat merkezi. Kısa bir süre öncesine kadar ChatKapı'da mesajlaşan binlerce kişiyi şimdi yeni sitesinde ağırlıyor Hasan. Haber, izlenim, yorum yazmada ve yazdıklarını hemen online hale getirmede Hasan kadar refleksleri kuvvetli insan tanımadım. Geniş bir yelpazede, kendini belli bir alana sınırlamadan yazıyor. John Lee Hooker'ın ölümü üzerine de bir şeyler bulabilirsiniz Hafif.org'da, Apple'ın yeni çıkan bir ürünü üzerine de, nefis bir flash animasyon üzerine de.

İşi son zamanlarda iyice büyütenlerden biri de Ersan. Biraz hayırsız bir şahıs olmasına rağmen Türk dünyasının gelmiş geçmiş en büyük mizahçılarından biri olan Ersan, birkaç yıl önce dahiyane keşfi İtiraf.com'u yayına açmıştı. Fikir olağanüstüydü: Sitedeki içeriği tümüyle ziyaretçiler itiraflarıyla oluşturacaklar, bazıları da bu itirafları okumaya geleceklerdi. Her ikisi de oldu. Hem de fazlasıyla. İtiraf, şu anda en çok ziyaretçi çeken Türkçe siteler arasında.

"Zevk"de tek bir kişi tarafından, beş kuruş parasız başlatıldı. Son altı aydır New York'da yaşayan, bu arada bir de Manhattan'da elektronik sanat sergisi açan Ali Yorgancıoğlu'nun imzasını taşıyan Zevk, yıllardır cıvıl cıvıl bölümleriyle ziyaretçilerini zevklendiriyor. Ali gitti, dönmez. Bunun böyle olacağı belliydi zaten.

Burak Eldem'in sitesi İnterreks de yıllardır inatla ayakta. Son zamanlarda benim yazılarımı da sitesine koymaya başlayan Burak, sitesinde Türkiye'nin en büyük e-text arşivini ziyaretçilerine sunuyor. Bir de "alternatif bilgi" olarak tanımlanabilecek alana duyduğu yoğun ilgi nedeniyle başlattığı "Atlantis"te, eski Mısır'dan tartışmalı uzay fenomenlerine kadar bir dizi konuya dalıp çıkıyor. Bunlara ek olarak bir de ziyaretçilerine bedava e-mail ve Web alanı sunuyor.

Üstelik bilgisayardan bihaber

Tek başına uzun soluklu bir online yayın işine kalkışmak pek akıllı işi değil. Bu delice girişimlerden birinin ürünü de, Batug.com. Adını kurucusunun adından alan ve ilk anda hiçbir şey çağrıştırmayan Batug, "NBA fanatiklerinin buluşma merkezi"desem yeterince açık olur herhalde. Haberler oldukça sık güncelleniyor, yorumlarla iş iyice zenginleştiriliyor.

En büyüklerden biri de, Dördüncü Kuvvet Medya. Gazeteci Ahmet Tezcan'ın yıllar önce, "Bu iş böyle olmayacak. Kendi yayınımı Internet'te başlatayım" diye giriştiği site, bugün binlerce ziyaretçisiyle tam bir "medya analizi merkezi" haline gelmiş durumda. Ahmet Tezcan ve diğer yazarlar sözlerini sakınmıyor, gündemde ne varsa oturup yazıyor, tartışıyorlar. Sitenin forum alanında ziyaretçiler istedikleri konuda mesaj yazıyor, birbirleriyle iletişim kuruyorlar.

Anne Kakam Bitti'yi hazırlayanı tanımıyorum. Ama sürükleyici hikayelerle karşılaşmak isteyenlerin bir ara uğraması elzem.

Fazla Mesai ise, sloganıyla kendini hemen tanımlıyor: "Eve gitsem de bilgisayarla uğraşsam diyenlerin sitesi." İçerik yönetimi yazılımlarından işletim sistemlerine, oyunlardan donanıma, bilgisayarla ilgili her türlü taze gelişmeyi ve bilgiyi sunan, haberlerle de içeriği iyice zenginleştiren bu pırıl pırıl siteyi hazırlayanların da arkasında herhangi bir "dayı" yok.

Çizer Necdet Şen'in Hızlı Gazeteci'si de en tipik örneklerden. Tek kişilik bir ordu tarafından hazırlanan bu muhteşem sitede, başka bir sitede bulunamayacak çok özel bir tat var. Bu biraz da Şen'in o özlediğimiz çizgilerinden kaynaklanıyor. Şen, hem tek başına uğraşıyor, hem de diğer örneklerdeki site yaratıcılarından farklı olarak, tam bir yeni yetme bilgisayarcı. Bunu olumsuz anlamda söylemiyorum. Bilgisayardan onun kadar bihaber olup bu kadar kısa sürede kendini böylesine geliştiren, online iletişimin heyecanını bu kadar içinde hisseden çok fazla insan yoktur herhalde.