Home(index)

ตารางการบรรยาย/การฝึกอบรมเพื่อเป็นแนวทางในการเขียนโครงการ

ตารางการฝึกอบรมที่ปรับปรุงล่าสุด กรุณาดูที่ตอนท้ายของหน้านี้

ตารางการฝึกอบรมหลักสูตร ๑/๒ วัน

ให้ใช้รูปแบบเดียวกับของโรงพยาบาลรามาธิบดี หรือพุทธสมาคมฯ

ตารางการฝึกอบรมหลักสูตร ๑ วัน

มีเนื้อหาเช่นเดียวกับการอบรมในวันที่ ๑ของหลักสูตร ๓,๔ วัน.

ตารางการฝึกอบรมหลักสูตร ๒ วัน

การอบรมวันที่ ๑ มีเนื้อหาเช่นเดียวกับการอบรมในวันที่ ๑ ของหลักสูตร ๓,๔ วัน.

การอบรมวันที่ ๒ ประกอบด้วยเรื่อง ปฏิจจสมุปบาท มรรคมีองค์ ๘ สติปัฏฐาน ๔ และการบรรลุธรรมอย่าง ย่อ ๆ

หมายเหตุ: ควรจัดอบรม ๒ ครั้ง เพื่อทบทวนและซ้อมบรรยาย.

ตารางการฝึกอบรมหลักสูตร ๓ วัน

สำหรับผู้สนใจ แกนนำ และวิทยากรจริยธรรม(ประเภทไม่พักค้างคืน)

วันที่ - ๑ เรื่องอริยสัจ ๔ อย่างย่อ

๐๘.๓๐ น. - ๑๐.๓๐ น. - ชีวิต ความสัมพันธ์ระหว่างร่างกาย จิตใจ และความคิด

------------------- -------- ความดี ความชั่ว ความสุข และความทุกข์เกิดจากความคิด

---------------------------- วิธีบริหารความคิดในชีวิตประจำวัน

---------------------------- ฝึกหยุดความคิด(เจริญสมาธิ) และวิธีควบคุมความคิด(เจริญสติ)ในชีวิต

--------------------------- -ประจำวันสลับกันไปทุก ๑๒-๓๐ นาทีสลับกันไป ตลอดเวลาของการฝึก

--------------------------- -อบรม(มรรค)

---------------------------- สติปัญญาทางโลกและสติปัญญทางธรรม

๑๐.๓๐ น. - ๑๐.๔๕ น. - พัก

๑๐.๔๕ น - ๑๒.๐๐ น. - ความทุกข์(ทุกข์)และสาเหตุของความทุกข์(สมุทัย)

---------------------------- โอวาทปาฏิโมกข์

---------------------------- กิเลส (โลภ โกรธ หลง) ตัณหา และอุปาทาน

๑๒. ๐๐ น - ๑๓. ๐๐ น. - พัก

๑๓.๐๐ น. - ๑๔. ๐๐ น. - (ต่อ)

----------------------------- ความจำ และข้อมูลด้านต่าง ๆ ในความจำ

----------------------------- สติและการบริหารความคิด

----------------------------- ความดับทุกข์(นิโรธ)

----------------------------- การตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า

----------------------------- ภาวะนิพพานและนิพพานชั่วคราว

----------------------------- ทางสายกลางของชีวิต

๑๔. ๐๐ น. - ๑๔.๑๕ น. - พัก

๑๔.๑๕ น. - ๑๖.๐๐ น. - - ทางปฏิบัติเพื่อความดับทุกข์(มรรค)

------------------------------ พุทธพจน์เรื่อง อานาปานสติสมาธิ

------------------------------ ไตรลักษณ์และการเจริญสติในชีวิตประจำวัน

------------------------------ สรุปเรื่องมรรค การกระทำชอบ และการปฏิบัติธรรมในชีวิตประจำวัน.

วันที่ - ๒ เรื่องอริยสัจ ๔ อย่างย่อและเต็มรูปแบบ

๐๘.๓๐ น. - ๑๐.๓๐ น. - ฝึกแก้ปัญหาโดยใช้หลักการและวิธีการในอริยสัจ ๔

๑๐.๓๐ น. - ๑๐.๔๕ น. - พัก

๑๐.๔๕ น - ๑๒.๐๐ น. - ฝึกแก้ปัญหาฯ(ต่อ) และปฏิจจสมุปบาท

๑๒. ๐๐ น - ๑๓. ๐๐ น. - พักเที่ยง

๑๓.๐๐ น. - ๑๔. ๓๐ น. - ปฏิจจสมุปบาท(ต่อ)

๑๔.๐๐ น - ๑๔.๑๕ น. - พัก

๑๔.๑๕ น. - ๑๖.๐๐ น. - ปฏิจจสมุปบาท(ต่อ)

วันที่ - ๓

๐๙.๐๐ น. - ๑๐.๓๐ น. -- สติปัฏฐาน ๔

๑๐.๓๐ น. - ๑๐.๔๕ น. - พัก

๑๐.๔๕ น. - ๑๒.๐๐ น. - สติปัฏฐาน ๔

๑๒.๐๐ น. - ๑๓.๐๐ น. - พักเที่ยง

๑๓.๐๐ น. - ๑๔.๐๐ น. - มรรคมีองค์ ๘

๑๔.๐๐ น. - ๑๔.๑๕ น. - พัก

๑๔.๑๕ น. - ๑๖.๐๐ น. - การบรรลุธรรม ฯ

---------------------------- อภิปรายและวางแนวทางในการดำเนินการต่อไป.

หมายเหตุ:

ท่านผู้เข้ารับการอบรมควรอ่านหนังสือ เรื่อง แนะนำวิธีฝึกเจริญสติปัญญาทางธรรม ฯ และเรื่อง แก่นธรรม(อริยสัจ ๔) แล้วฝึกค้นหนังสือพุทธธรรม(ถ้ามี)ตามที่ได้อ้างอิงไว้ในหนังสือแก่นธรรม ถ้าเป็นไปได้ควรฝึกค้นพระไตรปิฎกด้วย เพราะจะช่วยให้ท่านเข้าใจเนื้อหาได้ง่ายขึ้น.

ตารางการฝึกอบรมหลักสูตร ๓ วัน

สำหรับผู้สนใจ แกนนำ และวิทยากรจริยธรรม

วันที่ - ๑ เรื่องอริยสัจ ๔ อย่างย่อ

๐๘.๓๐ น. - ๑๐.๓๐ น. - ชีวิต ความสัมพันธ์ระหว่างร่างกาย จิตใจ และความคิด

------------------- -------- ความดี ความชั่ว ความสุข และความทุกข์เกิดจากความคิด

---------------------------- วิธีบริหารความคิดในชีวิตประจำวัน

---------------------------- ฝึกหยุดความคิด(เจริญสมาธิ) และวิธีควบคุมความคิด(เจริญสติ)ในชีวิต

--------------------------- -ประจำวันสลับกันไปทุก ๑๒-๓๐ นาทีสลับกันไป ตลอดเวลาของการฝึก

--------------------------- -อบรม(มรรค)

---------------------------- สติปัญญาทางโลกและสติปัญญทางธรรม

๑๐.๓๐ น. - ๑๐.๔๕ น. - พัก

๑๐.๔๕ น - ๑๒.๐๐ น. - ความทุกข์(ทุกข์)และสาเหตุของความทุกข์(สมุทัย)

---------------------------- โอวาทปาฏิโมกข์

---------------------------- กิเลส (โลภ โกรธ หลง) ตัณหา และอุปาทาน

๑๒. ๐๐ น - ๑๓. ๐๐ น. - พัก

๑๓.๐๐ น. - ๑๔. ๐๐ น. - (ต่อ)

----------------------------- ความจำ และข้อมูลด้านต่าง ๆ ในความจำ

----------------------------- สติและการบริหารความคิด

----------------------------- ความดับทุกข์(นิโรธ)

----------------------------- การตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า

----------------------------- ภาวะนิพพานและนิพพานชั่วคราว

----------------------------- ทางสายกลางของชีวิต

๑๔. ๐๐ น. - ๑๔.๑๕ น. - พัก

๑๔.๑๕ น. - ๑๖.๐๐ น. - - ทางปฏิบัติเพื่อความดับทุกข์(มรรค)

------------------------------ พุทธพจน์เรื่อง อานาปานสติสมาธิ

------------------------------ ไตรลักษณ์และการเจริญสติในชีวิตประจำวัน

------------------------------ สรุปเรื่องมรรค การกระทำชอบ และการปฏิบัติธรรมในชีวิตประจำวัน.

วันที่ - ๒ เรื่องอริยสัจ ๔ อย่างเต็มรูปแบบ

๐๘.๓๐ น. - ๑๐.๓๐ น. - วิทยาการชี้แจงเรื่องการพิจารณาปฏิจจสมุปบาท(ทุกข์ สมุทัย นิโรธ)

---------------------------- แบ่งกลุ่มพิจารณาเรื่องปฏิจจสมุปบาทและนำเสนอ

๑๐.๓๐ น. - ๑๐.๔๕ น. - พัก

๑๐.๔๕ น - ๑๒.๐๐ น. - นำเสนอ(ต่อ)

------------ --------------- วิทยากรนำเสนอเรื่องปฏิจจสมุปบาท

๑๒. ๐๐ น - ๑๓. ๐๐ น. - พักเที่ยง

๑๓.๐๐ น. - ๑๔. ๓๐ น. - วิทยากรนำเสนอเรื่องปฏิจจสมุปบาท(ต่อ)

๑๔.๐๐ น - ๑๔.๑๕ น. - พัก

๑๔.๑๕ น. - ๑๖.๐๐ น. - วิทยากรชี้แจงเรื่องสติปัฏฐาน ๔

---------------------------- แบ่งกลุ่มพิจารณาเรื่องสติปัฏฐาน ๔ ตอนที่ ๑ เรื่องการพิจารณากาย

-----------------------------เวทนา จิต ธรรม เพื่อให้เกิดความรู้ทางธรรม)

วันที่ - ๓

๐๙.๐๐ น. - ๑๐.๓๐ น. -- นำเสนอเรื่องสติปัฏฐาน ๔

------ ---------------------- วิทยากรนำเสนอเรื่องสติปัฏฐาน ๔

๑๐.๓๐ น. - ๑๐.๔๕ น. - พัก

๑๐.๔๕ น. - ๑๒.๐๐ น. - แบ่งกลุ่มพิจารณาเรื่องสติปัฏฐาน ๔ ตอนที่ ๒ เรื่องการเจริญอานา

---------------- -------------ปานสติวิปัสสนาสติปัฏฐาน ๔ ในชีวิตประจำวันและนำเสนอ

----------------------------- วิทยากรนำเสนอ

๑๒.๐๐ น. - ๑๓.๐๐ น. - พักเที่ยง

๑๓.๐๐ น. - ๑๔.๐๐ น. - แบ่งกลุ่มพิจารณาเรื่อง การบรรลุธรรมเป็นอริยบุคคลและนำเสนอ

๑๔.๐๐ น. - ๑๔.๑๕ น. - พัก

๑๔.๑๕ น. - ๑๖.๐๐ น. - วิทยากรนำเสนอเรื่องการบรรลุธรรม ฯ

---------------------------- อภิปรายและวางแนวทางในการดำเนินการต่อไป.

หมายเหตุ:

ท่านผู้เข้ารับการอบรมควรอ่านหนังสือ เรื่อง แนะนำวิธีฝึกเจริญสติปัญญาทางธรรม ฯ และเรื่อง แก่นธรรม(อริยสัจ ๔) แล้วฝึกค้นหนังสือพุทธธรรม(ถ้ามี)ตามที่ได้อ้างอิงไว้ในหนังสือแก่นธรรม ถ้าเป็นไปได้ควรฝึกค้นพระไตรปิฎกด้วย เพราะจะช่วยให้ท่านเข้าใจเนื้อหาได้ง่ายขึ้น.

การแบ่งกลุ่มพิจารณาธรรมและการนำเสนอนั้น เป็นการฝึกให้ท่านผู้เข้ารับการอบรมมีความพร้อมในการค้นคว้าด้วยตนเอง เพราะท่านต้องศึกษาวิจัยธรรมด้วยตนเองตลอดชีวิต.

------------------------------------

ตารางการฝึกอบรมหลักสูตร ๔ วัน

สำหรับผู้สนใจ แกนนำ และวิทยากรจริยธรรม

วันที่ - ๑ (อริยสัจ ๔ อย่างย่อ สำหรับคนทั่วไป)
๘.๓๐ น. - ๑๐.๓๐ น. เรื่องย่อของอริยสัจ ๔ และฝึกพิสูจน์ข้อเท็จจริงด้วยตนเอง
---------------------------- ความทุกข์(ทุกข์)
---------------------------- สาเหตุของความทุกข์(สมุทัย)
---------------------------- ความคิด
---------------------------- กิเลส
---------------------------- ความจำ และข้อมูลด้านต่าง ๆ ในความจำ
---------------------------- ทางปฏิบัติเพื่อความดับทุกข์(มรรค)
---------------------------- ทดลองฝึกสมาธิตามพุทธพจน์ เพื่อหยุดความคิด
---------------------------- พุทธพจน์เรื่องสมาธิ
๑๐.๓๐ น. - ๑๐.๔๕ น. พัก
๑๑.๔๕ น. - ๑๒.๐๐ น. - ทดลองฝึกมีสติ เพื่อกำกับและควบคุมความคิด
----------------------------- สติปัญญาทางโลก
----------------------------- สติปัญญาทางธรรม
----------------------------- ความดับทุกข์(นิโรธ)
----------------------------- ภาวะนิพพานชั่วคราวและทดลองเข้าถึงภาวะนิพพาน
----------------------------- ภาวะนิพพานอย่างต่อเนื่อง
----------------------------- กระบวนการในการศึกษาเล่าเรียน และการศึกษาธรรม
๑๒. ๐๐ น. - ๑๓.๐๐ น. พัก
๑๓.๐๐ น. - ๑๔. ๐๐ น. - รายงานการปฏิบัติธรรมและตอบปัญหาการปฏิบัติธรรม
----------------------------- นำเสนอเรื่องต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการใช้สติในการกำกับ และควบคุมความคิดในชีวิตประจำวัน
----------------------------- การกระทำต่าง ๆ เกิดจากความคิด
----------------------------- ความจำและข้อมูลต่าง ๆ ในความจำ
----------------------------- ความคิดประเภทต่าง ๆ
----------------------------- สติในการกำกับและควบคุมความคิด
----------------------------- ความฟุ้งซ่าน การคิดด้วยข้อมูลด้านกิเลส
----------------------------- สติสัมปชัญญะ และการใช้สติในการกำกับความคิด
๑๔. ๐๐ น. - ๑๔.๑๕ น. พัก
๑๔.๑๕ น. - ๑๖.๐๐ น. - ประโยชน์ของการเจริญสติปัญญาทางธรรม
----------------------------- องค์ประกอบของการเจริญสติปัญญาทางธรรม ๕ ประการ
----------------------------- การเจริญสติปัญญาทางธรรมในชีวิตประจำวัน
----------------------------- แนะนำวิธีมีสติเพื่อการนอนหลับ

วันที่ - ๒ (อริยสัจ ๔ อย่างเต็มรูปแบบ สำหรับสมาชิกชมรม หรือผู้ที่มีความสนใจ หรือแกนนำด้านจริยธรรม)
(ทุกข์ สาเหตุของความทุกข์ และความดับทุกข์ = ปฏิจจสมุปบาท)
๐๘.๓๐ น. - ๑๐.๓๐ น. - ทบทวนเรื่องสมาธิ และฝึกสมาธิ โดยผู้เข้าร่วมการอบรมและวิทยากร
----------------------------- วิทยากรชี้แจงเรื่อง ทุกข์
----------------------------- แบ่งกลุ่มพิจารณาเรื่องทุกข์ และนำเสนอ
----------------------------- วิทยากรนำเสนอเรื่องทุกข์
๑๐.๓๐ น. - ๑๐.๔๕ น. พัก
๑๑.๔๕ น - ๑๒.๐๐ น. - วิทยาการชี้แจงเรื่อง สาเหตุของความทุกข์
----------------------------- แบ่งกลุ่มพิจารณาเรื่องสาเหตุของความทุกข์(ปฏิจจสมุปบาทสายเกิด)
๑๒. ๐๐ น - ๑๓. ๐๐ น. พัก
๑๓.๐๐ น. - ๑๔. ๓๐ น. - ทบทวนเรื่องสติ และฝึกสติ โดยผู้เข้าร่วมการอบรมและวิทยากร
----------------------------- นำเสนอเรื่องสาเหตุของความทุกข์
๑๔.๐๐ น. - ๑๔.๑๕ น. พัก
๑๔.๑๕ น. - ๑๖.๐๐ น. - วิทยากรนำเสนอสาเหตุของความทุกข์

วันที่ - ๓
๐๙.๐๐ น. - ๑๐.๓๐ น. - ทบทวนเรื่องสมาธิ และฝึกสมาธิ โดยผู้เข้าร่วมการอบรมและวิทยากร
---------------------------- ทบทวนเรื่องทุกข์และสาเหตุของความทุกข์ โดยผู้เข้ารับการอบรมและ วิทยากร
---------------------------- วิทยากรชี้แจงเรื่อง ความดับทุกข์ (นิพพาน)
---------------------------- แบ่งกลุ่มพิจารณาเรื่องความดับทุกข์ และนำเสนอ
---------------------------- วิทยากรนำเสนอเรื่องความดับทุกข์
๑๐.๓๐ น. - ๑๐.๔๕ น. พัก
๑๐.๔๕ น. - ๑๒.๐๐ น. - วิทยากรชี้แจงเรื่อง การพิจารณากาย เวทนา จิต ธรรม
----------------------------- แบ่งกลุ่มพิจารณาเรื่องความดับทุกข์ และนำเสนอ
----------------------------- วิทยากรนำเสนอเรื่องความดับทุกข์
๑๒.๐๐ น. - ๑๓.๐๐ น. พัก
๑๓.๐๐ น. - ๑๔.๐๐ น. - ทบทวนเรื่องสติ และฝึกสติ โดยผู้เข้าร่วมการอบรมและวิทยากร
----------------------------- ชี้แจงเรื่องสติปัฏฐาน(การพิจารณากาย เวทนา จิต ธรรม)
----------------------------- แบ่งกลุ่มพิจารณาเรื่องสติปัฏฐาน ๔ และนำเสนอ
๑๔.๐๐ น. - ๑๔.๑๕ น. พัก
๑๔.๑๕ น. - ๑๖.๐๐ น. - ต่อ
---------------------------- วิทยากรนำเสนอเรื่องสติปัฏฐาน ๔

วันที่ - ๔
๙.๐๐ น. - ๑๐.๓๐ น. --- ทบทวนเรื่องสมาธิ และฝึกสมาธิ โดยผู้เข้าร่วมการอบรมและวิทยากร
---------------------------- ทบทวนเรื่องสติปัฏฐาน ๔ โดยผู้เข้ารับการอบรมและวิทยากร
---------------------------- วิทยากรชี้แจงเรื่อง องค์ธรรมในอานาปานสติวิปัสสนาสติปัฏฐาน ๔
๑๐.๓๐ น. - ๑๐.๔๕ น. พัก
๑๐.๔๕ น. - ๑๒.๐๐ น. - แบ่งกลุ่มพิจารณาเรื่องอานาปานสติวิปัสสนาสติปัฏฐาน ๔ และนำ
-----------------------------เสนอ
๑๒.๐๐ น. - ๑๓.๐๐ น. พัก
๑๓.๐๐ น. - ๑๔.๐๐ น. -- ทบทวนเรื่องสติ และฝึกสติ โดยผู้เข้าร่วมการอบรมและวิทยากร
----------------------------- วิทยากรนำเสนอเรื่องอานาปานสติวิปัสสนาสติปัฏฐาน ๔
----------------------------- แบ่งกลุ่มพิจารณาเรื่องอานาปานสติวิปัสสนาสติปัฏฐาน ๔ และนำ
------------------------------เสนอ
๑๔.๐๐ น. - ๑๔.๑๕ น. พัก
๑๔.๑๕ น. - ๑๖.๐๐ น. - ต่อ

วันที่ - ๕
๙.๐๐ น. - ๑๐.๓๐ น. - ทบทวนเรื่องสมาธิ และฝึกสมาธิ โดยผู้เข้าร่วมการอบรมและวิทยากร
----------------------------- ทบทวนเรื่องอานาปานสติโดยผู้เข้ารับการอบรมและวิทยากร
----------------------------- วิทยากรชี้แจงเรื่อง มรรคมีองค์ ๘
----------------------------- แบ่งกลุ่มพิจารณามรรคมีองค์ ๘ และนำเสนอ
๑๐.๓๐ น. - ๑๐.๔๕ น. พัก
๑๐.๔๕ น. - ๑๒.๐๐ น. - ต่อ
----------------------------- วิทยากรสรุปเรื่องมรรคมีองค์ ๘
----------------------------- ชี้แจงเรื่องสังโยชน์ ๑๐
----------------------------- แบ่งกลุ่มพิจารณาสังโยชน์ ๑๐ และนำเสนอ
----------------------------- วิทยากรนำเสนอสังโยชน์ ๑๐
๑๒.๐๐ น - ๑๓.๐๐ น. พัก
๑๓.๐๐ น. - ๑๔.๐๐ น.- - ทบทวนเรื่องสติ และฝึกสติ โดยผู้เข้าร่วมการอบรมและวิทยากร
----------------------------- วิทยากรนำเสนอเรื่องอริยบุคคล
๑๔.๐๐ น. - ๑๔.๑๕ น. พัก
๑๔.๑๕ น. - ๑๖.๐๐ น. - ต่อ
----------------------------- ตอบปัญหาทางวิชาการและบริหาร
----------------------------- วางแผนในการพัฒนาจิตให้กับตนเองและองค์กร

การประชุมกลุ่มหมายถึง

------๑. การประชุมกลุ่ม เพื่อฝึกการค้นหาอริยสัจ ๔ จากเอกสารต่าง ๆ และช่วยกันพิจารณาหาข้อเท็จจริงโดยไม่ใช้ความเชื่อ

------๒. การประชุมกลุ่มย่อย เพื่อฝึกวิเคราะห์เรื่องต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นกับตนเอง และผู้อื่น รวมทั้งฝึกแก้ปัญหาเรื่องต่าง ๆ ด้วยสติปัญญาทางธรรม

------๓. ฝึกการนำเสนอ เพื่อการเป็นวิทยากรที่ดี

----------------------------------

หมายเหตุ: - นอกเวลาราชการเป็นเวลาฝึกปฏิบัติธรรมในชีวิตประจำวัน ทุกเช้าจะต้องมาเล่าให้
คณะและวิทยากรทราบ
- การบรรยายและสัมมนาปรับได้ตั้งแต่ ๓ วัน ถึง ๕ วันเต็ม
------ถ้าใช้เวลา ๓ วัน จะยังงง ๆ อยู่
------ถ้าใช้เวลา ๔ วัน จะพอใช้ได้
------ถ้าใช้เวลา ๕ วัน จะชัดเจน
------การอบรมอาจปรับเปลี่ยนเวลาและเนื้อหาแล้วแต่ความเหมาะสม
- เพื่อไม่ให้เสียงาน อาจแบ่งการอบรมเป็น ๒ - ๓ ช่วง ห่างกันช่วงละ ๑ - ๔ อาทิตย์
------ก็น่าจะให้ประโยชน์ได้ดีมากขึ้น เพราะได้ซ้อมปฏิบัติ และเอาปัญหาต่าง ๆ มา
------ช่วยกันแก้ไข รวมทั้งได้ทบทวนซ้ำแล้วซ้ำอีก เพื่อให้มีความชัดเจนมากขึ้น
- การบรรยายกึ่งสนทนา สามารถปรับเวลาได้ ตั้งแต่ ๑ ชั่วโมง จนถึง ๒ วัน

แนวทางการฝึกอบรม:
ความจริงอันประเสริฐ ๔ ประการ(อริยสัจ ๔) เป็นเรื่องที่คนปกติทุก ๆ คนในโลกนี้ สามารถศึกษาและทำความเข้าใจได้โดยใช้ระยะเวลาสั้น ๆ ครั้นเมื่อนำมาทดลองฝึกปฏิบัติธรรมในชีวิตประจำวัน ก็จะได้รับผลและสามารถพิสูจน์ผลได้ทันที โดยไม่จำกัดกาลเวลา. ดังนั้น ความจริงอันประเสริฐ ๔ ประการ จึงไม่ใช่เรื่องของความหลงเชื่อหรืองมงายแม้แต่น้อย แต่เป็นเรื่องของความจริงในธรรมชาติของร่างกายและจิตใจที่เกี่ยวข้องกับความทุกข์ทางจิตใจนี่เอง.
ถ้าท่านศึกษาอริยสัจ ๔ ได้อย่างถูกทาง ท่านก็จะสามารถเริ่มดับกิเลสและกองทุกข์ได้ในทันทีที่ท่านลงมือฝึกปฏิบัติธรรม แต่จะกลับกลายเป็นเรื่องยากมาก ๆ และได้ผลน้อยมาก ถ้าท่านศึกษาธรรมและฝึกปฏิบัติธรรมอย่างผิดทาง หรือไม่ตรงประเด็น.
เมื่อท่านศึกษาอริยสัจ ๔ และฝึกปฏิบัติธรรมจนได้ผลดีตามสมควรแล้ว ท่านจะรู้เห็นและพิสูจน์ได้ด้วยตนเองว่า หลักการและวิธีการในการปฏิบัติธรรมเพื่อดับกิเลสและกองทุกข์ตามมรรคมีองค์ ๘ ในอริยสัจ ๔ นั้น มีเนื้อหาเพียงกำมือเดียว และเป็นเรื่องไม่ยากเลย เปรียบเหมือน "หญ้าปากคอก" ของคนไทยจริง ๆ.
ส่วนใหญ่ของเนื้อหาในอริยสัจ ๔ มีอยู่แล้วในความจำของท่านเอง ครั้นเข้าใจเนื้อหาของอริยสัจ ๔ ที่ผู้เขียนนำเสนอเพิ่มเติม เพื่อเสริมความรู้ของท่าน ท่านก็จะสามารถฝึกปฏิบัติธรรมในชีวิตประจำวันได้โดยง่าย เป็นผลให้กิเลสและกองทุกข์ของท่านลดลงหรือดับไปในทันทีที่ลงมือฝึกปฏิบัติธรรม โดยไม่ต้องรอผลที่ชาติหน้าเลย เพราะการดับกิเลสและกองทุกข์ในพระพุทธศาสนานั้น เป็นเรื่องตรงไปตรงมา ที่ท่านสามารถรู้เห็นและพิสูจน์ได้ด้วยตนเองในทุก ๆ ขั้นตอน.
การฝึกอบรมจะเน้นให้ฝึกศึกษาจากพุทธพจน์ด้วยตนเองจากเอกสารและจากการแรกเปลี่ยนความรู้ เพื่อให้มีประสบการณ์ในการศึกษาอริยสัจ ๔ และฝึกปฏิบัติธรรมตามมรรคมีองค์ ๘ ในชีวิตประจำวัน รวมทั้งฝึกประเมินผลของการปฏิบัติธรรมด้วยตนเอง ตลอดเวลาของการฝึกอบรม.

ตัวอย่างโครงการต่าง ๆ เพื่อช่วยให้เขียนโครงได้ง่ายขึ้น

โครงการประชุมวิชาการเรื่อง "พัฒนาคุณภาพชีวิตเพื่องาน"

(ของงานพยาบาล อายุร.รม.)

๑. หลักการและเหตุผล

--------ความทุกข์ ความเครียด ความเบื่อหน่าย เกิดขึ้นได้เสมอ หากเราคิดไม่ถูกเพราะขาดสติ การใช้ชีวิตด้วยความมีสติ ควบคุมตนเองให้อยู่กับหน้าที่ ความรับผิดชอบ จะช่วยให้คนเรามีความเข้มแข็ง พอที่จะฝ่าฟันอุปสวรรคต่าง ๆ ได้ และประพฤติปฏิบัติในทางที่ชอบที่ควร สามารถสร้างความสุขกายสุขใจให้กับชีวิตของตนเอง เป็นผู้มีสุขภาพกาย - ใจดี ประกอบภาระกิจต่าง ๆ ได้เป็นผลสำเร็จ ส่งผลให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี เป็นวัฏจักรแห่งความสุขและความสำเร็จ.

--------พยาบาลเป็นผู้ที่ต้องเผชิญกับความทุกข์ ความเครียด ทั้งภาระการงานและเรื่องส่วนตัว จำเป็นต้องพัฒนาตนเองให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี มีชีวิตที่เข้มแข็ง จึงจะมีความพร้อมที่จะปฏิบัติงานให้มีประสิทธิภาพต่อไปได้.

--------การจัดทำโครงการ "พัฒนาคณภาพชีวิตเพื่องาน" เป็นวิถีทางหนึ่ง ที่จะช่วยให้ผู้เข้าประชขุม "คิดเป็น" และ "สุขเป็น" กับงาน และเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดี.

๒. วัตถุประสงค์

--------เพื่อให้ผู้เข้าประชุมเรียนรู้วิธีการทำงานแบบ "คิดเป็น" และ "สุขเป็น" เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดี.

๓. เนื้อหาในการประชุมวิชาการ

--------การพัฒนาคุณภาพชีวิตโดยใช้ธรรม.

๔. เข้าร่วมโครงการ

--------จำนวน ๖๐ คน ประกอบด้วยผู้เข้าประชุม ๕๐ คน ผู้จัดการประชุม ๑๐ คน.

๕. วิทยากร

---------

๖. ระยะเวลา

--------วันที่..............เวลา ๙.๐๐ น. - ๑๖.๐๐ น.

๗. สถานที่

--------โรงพยาบาล.....................

๘. งบประมาณ

--------จาก.....................

๙. ผลที่คาดว่าจะได้รับ

--------ผู้เข้าร่วมประชุมสามารถนำความรู้และประสบการณ์ไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน มีความสุขในการทำงาน ส่วนตัว และมีคุณภาพชีวิตที่ดี.

ตัวอย่างโครงการฝึกอบรมบุคคลากร

(ของกฝผ.)

หลัการและเหตุผล

--------ในสถานการณ์ปัจจุบันที่โลกกำลังเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมืองและสิ่งแวดล้อม เป็นผลกระตุ้นให้บุคคลากรในทุก ๆ องค์การ ต่างเร่งพัฒนาตนเอง เพื่อให้สามารถดำรงตน และแข่งขันกับผู้อื่นเพื่อนำไปสู่ความสำเร็จ หากแต่การที่จะพยายามดำรงตนและสามารถที่จะประสบความสำเร็จ คือ ความรู้ความสามารถทางด้านวิชาการ เทคนิคต่าง ๆ ควบคู่กันไปกับการเจริญงอกงามทางจิตใจ อันหมายถึงคุณธรรม จริยธรรม ซึ่งพัฒนาให้ทันต่อความรู้ความสามารถเชิงวิชาการด้วย จึงจะเรียกได้ว่า บุคคลนั้นประสบความสำเร็จที่ประกอบด้วยคุณสมบัติสำคัญ คือ คุณวุฒิ คุณภาพ และคุณธรรมอย่างสมดุลกัน ซึ่งก่อให้เกิดความสุข ความสำเร็จ ต่อทั้งตนเองและองค์การต่อไป.

วัตถุประสงค์

--------๑. เพื่อสร้างคุณธรรมและจริยธรรมในองค์การ(องค์กร)

--------๒. เพื่อสร้างความรัก ความสามัคคี ความมุ่งมั่นต่อตนเอง และสังคม

--------๓. เพื่อสร้างทัศนคติและจิตสำนึกที่ดีเกี่ยวกับพฤติกรรมขององค์การ

--------๔. เพื่อสามารถปรับเปลี่ยนกระบวนการความคิด เปิดตัวสู่สาธารณชนในยุคสหัสวรรษ

--------๕. เพื่อสร้างทัศนคติในการทำงานโดยอาศัยปรัชญาและศาสนา

--------๖. เพื่อสามารถดำเนินธุระกิจได้โดยตั้งอยู่บนพื้นฐานของคุณธรรมและจริยธรรม

โครงการฝึกอบรมหลักสูตรวิทยากรส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมข้าราชการตามรอยพระยุคคลบาท

(ของสบช.)

๑. ชื่อโครงการ โครงการฝึกอบรมหลักสูตรวิทยากรส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมข้าราชการตามรอยพระยุคคลบาท

๒. หน่วยงานรับผิดชอบ ..........

๓. หลักการและเหตุผล

ภายใต้สภาวะวิกฤตปัจจุบัน รัฐบาลจำเป็นต้องมีการปฏิบัติในลักษณะองค์รวม เพื่อปรับเปลี่ยนระบบบริหารภาครัฐไปสู่รูปแบบการบริหารจัดการภาครัฐแนวใหม ในด้านการปรับเปลี่ยนวัฒนธรรมและค่านิยมที่เน้นการทำงานโดยยึดผลลัพธ์เป็นหลัก มีความโปร่งใส มีคุณธรรม มีจริยธรรม ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพตามรัฐธรรมนูญปี ๒๔๕๐ มาตรา ๗๗ บัญญัติให้รัฐจัดทำมาตราฐานทางคุณธรรม จริยธรรมของข้าราชการตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ ๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๔๒ เห็นชอบโครงการเรียนรู้ตามรอยยุคคลบาทเป็นโครงการของรัฐบาล เพื่อใช้เป็นแนวทางในการพัฒนามุ่งผลประโยชน์ของประชาชนและสังคมเป็นหลัก

กระทรวงสาธารณะสุขตระหนักถึงความสำคัญในการพัฒนาข้าราชการให้มีคุณภาพ ซื่อสัตย์ เสียสละ พากเพียร มุ่งมั่นทำงาน เพื่อเป็นหลักและที่พึ่งของประชาชน. .........จึงได้จัดทำโครงการฝึกอบรามหลักสูตรวิทยากรส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมข้าราชการตามรอยพระยุคคลบาท เพื่อขยายผลการฝึกอบรมให้กับข้าราชการกระทรวงสาธารณสุขได้เรียนรู้อย่างทั่วถึง.

๔. วัตถุประสงค์

----------๔.๑ เพื่อให้ข้าราชการที่ผ่านหลักสูตรการฝึกอบรมได้มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับเนื้อหาวิชาและแนวทางการถ่ายทอดความรู้

----------๔.๒ เพื่อให้ข้าราชการที่ผ่านการฝึกอบรมสามารถนำเอาความรู้ ประสบการณ์ในการฝึกสมาธิ การพัฒนาสติไปเป็นพื้นฐานในการปฏิบัติตนตามรอยพระยุคคลบาท การเสริมสร้างวินัย และประพฤติตามกรอบแห่งจรรยาบรรณ อันเป็นการเสริมสร้างและพัฒนาประสิทธิภาพในการปฏิบัติหน้าที่ของข้าราชการได้เหมาะสมยิ่งขึ้น.

----------๔.๓ เพื่อกระตุ้น โน้มน้าวจิตใจข้าราชการให้เกิดความศรัทธา ยอมรับด้วยสติปัญญา ด้วยเหตุผล ด้วยความคิดสร้างสรรค์ เห็นคุณค่าของการมีวินัยในตนเองและเห็นคุณประโยชน์ของการปฏิบัติตนตามกรอบแห่งจรรยาบรรณของข้าราชการพลเรือน ตามมาตรา ๙๑ แห่งพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕

๕. หลักสูตรฝึกอบรม

----------๕.๑ การบรรยายธรรม---------------------------------------------------๑๕ ชั่วโมง

----------๕.๒ การปฏิบัติฝึกจิตภาวนา--------------------------------------------๑๒ ชั่วโมง

----------๕.๓ การเรียนรู้ตามรอยพระยุคลบาท------------------------------------๕ ชั่วโมง

-----------------------------------รวม ---------------------------------------------- ๓๒ ชั่วโมง

๖. กลุ่มเป้าหมาย

สมาชิกชมรมรมจริยธรรมกระทรวงสาธารณสุข หรือข้าราชการที่มีความสนใจ และสามารถเป็นวิทยากรได้จำนวน ๘๐ คน.

๗. วิทยากร

----------๗.๑ พระอาจารย์จากวัดต่าง ๆ

----------๗.๒ วิทยากรผู้ทรงคุณวุฒิ

----------๗.๓ วิทยากร(ผู้อำนวยการกลุ่ม) โครงการเรียนรู้ตามรอยพระยุคลบาท

๘. ระยะเวลาในการในการดำเนินการและสถานที่จัดการ

----------รุ่น ๑..........ระหว่างวันที่..........ณ................

----------รุ่น ๒..........ระหว่างวันที่..........ณ................

๙. ระยะเวลาการดำเนินการ ๕ วันทำการ

----------๙.๑ ช่วงแรก ๔ วันทำการ ฟังคำบรรยาย ฝึกปฏิบัติจิตภาวนา

----------๙.๒ ช่วงที่สอง ๑ วันทำการ จัดกิจกรรมฝึกอบรมการเรียนรู้ตามรอยพระยุคลบาท

๑๐. เทคนิควิธีการ

----------๑๐.๑ บรรยาย

----------๑๐.๒ ฝึกปฏิบัติจิตภาวนา

----------๑๐.๓ บรรยาย อภิปราย แลกเปลี่ยนความคิดเห็น ฝึกปฏิบัติ วีดีทัศน์

๑๑. งบประมาณ

----------๑๑.๑ งบประมาณค่าใช้จ่ายของผู้เข้าฝึกอบรมเบิกจากต้นสังกัด

----------๑๑.๒ งบประมาณค่าใช้จ่ายในการดำเนินการอบรม ประกอบด้วย

------------------๑๑.๒.๑ ค่าวิทยากรบรรยาย.........

------------------๑๑.๒.๒ ค่าอาหารสำหรับผู้ดำเนินการและฝึกอบรม ...........x ๑๕๐บาท

------------------๑๑.๒.๓ ค่าอาหารว่างและเครื่องดื่มผู้ดำเนินการและผู้ฝึกอบรม ...........x ๔๐ บาท

------------------๑๑.๒.๔ ค่าที่พัก............ x บาท x ....คืน

------------------๑๑.๒.๕ ค่าเบี้ยเลี้ยงผู้ดำเนินการ ๖๐ บาท x ....คน x ๕ วัน

------------------๑๑.๒.๖ ค่าพาหนะผู้ดำเนินการ..........

------------------๑๑.๒.๗ ค่าวัสดุอุปกรณ์.........

------------------๑๑.๒.๘ ค่าเช่าเหมารถศึกษาดูงาน

------------------๑๑.๒.๙ ค่าเชื้อเพลิง

-----------------------------------------------------------รวม ..............................................................บาท

๑๒. การประเมินผล

------------------๑๒.๑ การสังเกตพฤติกรรมผู้เข้ารับการอบรม

------------------๑๒.๒ การสังเกตพฤติกรรม การร่วมทำกิจกรรมต่าง ๆ ทั้งในและนอกสถานที่

------------------๑๒.๓ แบบสอบถาม

๑๓. ผู้รับผิดชอบโครงการ.............

๑๔. ผลที่คาดจะได้รับ

------------------๑๔.๑ ผู้เข้ารับการอบรมมีแนวทางในการส่งเสริมคุณธรรม ----------------------------------ข้าราชการเรียนรู้ตามรอยพระยุคลบาทและประพฤติตามกรอบแห่งจรรยาบรรณเพิ่มขึ้น.

------------------๑๔.๒ ผู้เข้ารับการอบรมประพฤติปฏิบัติตามพระบรมราโชวาท และปฏิบัติหน้าที่อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น.

------------------๑๔.๓ ........จะได้รับความร่วมมือจากหน่วยงานสังกัด..........ในการจัดฝึกอบรมโครงการนี้ขึ้นเอง ในลักษณะตัวคูณมากยิ่งขึ้น.

-------------------------------------------------------ลงชื่อ..................................................ผู้เสนอโครงการ

------------------------------------------------------------(...................................................)

------------------------------------------------------------ตำแหน่ง........................................

-------------------------------------------------------ลงชื่อ..................................................ผู้เห็นชอบโครงการ

------------------------------------------------------------(...................................................)

-------------------------------------------------------- ตำแหน่ง............................................

--------

-------------------------------------------------------ลงชื่อ..................................................ผู้อนุมัติโครงการ

------------------------------------------------------------(...................................................)

--------------------------------------------------------ตำแหน่ง..............................................

ตัวอย่างการฝึกอบรมของโรงพยาบาลอำเภอ

(ของวาริน.)

--------โรงพยาบาล......ได้ดำเนินการพัฒนาคุณภาพเพื่อการพัฒนาคุณภาพเพื่อการพัฒนาและรับรองคุณภาพโรงพยาบาล(Hospital Accreditation,HA) ตามแนวทางสถาบันพัฒนาและรับรองคุณภาพโรงพยาบาล(พรพ.) ซึ่งในกระบวนการพัฒนานั้น การส่งเสริมและเพิ่มพูนศักยภาพของทรัพยากรบุคคล ทั้งทางด้านวิชาการและพฤติกรรม ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นในอันที่จะสร้างความประทับใจให้แก่ผู้รับบริการ.

--------..........มองเห็นความสำคัญของการพัฒนาทรัพยากรบุคคลด้านพฤติกรรมบริการ จึงจะจัดให้มีการอบรมบุคคลากรทุกระดับ จำนวน ๑๖๐ คน เรื่อง "การสร้างพฤติกรรมการบริการที่ประทับใจจากภายใน" ระหว่างวันที่ ๑-๕ ตุลาคม ๒๕๔๔ ณ โรงพยาบาล..........รวม ๕ วัน โดยแบ่งเป็น ๓ รุ่น ดังนี้

--------รุ่นที่ ๑ สำหรับเจ้าหน้าที่ระดับปฏิบัติ ระยะเวลา ๑ วัน(หลักสูตร ๑ วัน)

--------รุ่นที่ ๒ สำหรับเจ้าหน้าที่ระดับปฏิบัติ ระยะเวลา ๑ วัน(หลักสูตร ๑ วัน)

--------รุ่นที่ ๓ สำหรับผู้บริหาร (รวมทั้งผู้สนใจธรรม แกนนำ วิทยากร) ระยะเวลา ๓ วัน(หลักสูตร ๓ วัน).

--------------------------

ตารางฝึกอบรมที่พัฒนาล่าสุด

ยกร่าง

ตารางฝึกอบรมให้บุคคลากรทั่วไป และวิทยากรจริยธรรม

(อบรมครั้งที่ ๑)

การฝึกอบรมครั้งที่ ๑ มี ๒ แบบ

แบบที่ ๑. สำหรับผู้ที่ไม่เคยศึกษาอริยสัจ ๔ มาก่อน

การอบรมครั้งที่ ๑ ก็เพื่อที่จะกลับไปศึกษาอริยสัจ ๔ เพิ่มเติม พร้อมทั้งฝึกปฏิบัติธรรมในชีวิตประจำวันเพื่อให้เกิดประสบการณ์ตรง.

หลักสูตรแบบที่ ๑ จึงควรจัดทำเพียง ๑ วันก็เพียงพอ เพราะถ้าให้ความรู้มากอาจจะทำให้เครียด จำไม่ทัน เบื่อหน่าย และขาดกำลังใจ.

กำหนดการฝึกอบรมมีดังนี้ :-

๐๙.๐๐ น. – ๑๒.๐๐ น. บรรยายเรื่อง ทุกข์ สาเหตุของความทุกข์ และฝึกปฏิบัติธรรมไปด้วย.

๑๒.๐๐ น. – ๑๖.๓๐ น. บรรยายเรื่อง ความดับทุกข์ และฝึกปฏิบัติธรรมไปด้วย.

ครั้นมีประสบการณ์และมีศรัทธาที่จะทำหน้าที่เป็นวิทยากร จึงมาฝึกอบรมครั้งที่ ๒.

แบบที่ ๒. สำหรับผู้ที่เคยศึกษาอริยสัจ ๔ มาก่อน

สำหรับผู้ที่มีความรู้พื้นฐานเรื่องอริยสัจ ๔ มาก่อน และมีศรัทธาในเรื่องนี้ ควรฝึกอบรม ๓ วันเต็ม เพื่อศึกษาอริยสัจ ๔ อย่างเต็มรูปแบบด้วย ซึ่งมีกำหนดการดังนี้ :-

วันที่ ๑ ของการฝึกอบรม

มีรายการบรรยายเช่นเดียวกับหลักสูตร ๑ วัน.

วันที่ ๒ ของการฝึกอบรม

๐๙.๐๐ น. – ๑๖.๓๐ น. บรรยายเรื่อง ปฏิจจสมุปบาท และการฝึกแก้ปัญหา.

วันที่ ๓ ของการฝึกอบรม

๐๙.๐๐ น. – ๑๖.๓๐ น. บรรยายเรื่องมรรค สติปัฏฐาน ๔ และการบรรลุธรรม.

หมายเหตุ: เท่าที่ผ่านมา ถ้าเป็นการฝึกอบรมให้ข้าราชการ คนกลุ่มนี้จะหาได้ยาก จึงไม่ควรฝึกอบรมในแบบที่ ๒ ให้กับข้าราชการ.

ตารางฝึกอบรมหลักสูตรวิทยากรจริยธรรม

(อบรมเป็นครั้งที่ ๒ - พ.ศ. ๒๕๔๖)

การจัดฝึกอบรมในครั้งนี้เพื่อกลับไปเผยแพร่ความรู้ให้กับผู้ป่วย ญาติผู้ป่วย ผู้ข้างเคียงและประชาชน.

วันที่ ๑ ของการฝึกอบรม

๐๙.๐๐ น. – ๑๔.๐๐ น. ทบทวนเรื่องอริยสัจ ๔ อย่างย่อ

๑๔.๐๐ น. – ๑๖.๓๐ น. แบ่งกลุ่มศึกษาเรื่องอริยสัจ ๔ อย่างย่อจากเอกสาร(หนังสือเรื่องลด

๑๘.๓๐น. – ๒๐.๐๐ น. แบ่งกลุ่มฝึกเจริญสมาธิและฝึกเจริญสติโดยผู้เข้ารับการฝึกอบรมของ

วันที่ ๒ ของการฝึกอบรม

๐๘.๓๐ น. – ๑๒.๐๐ น. ลำดับตัวบุคคลที่จะนำฝึกเจริญสมาธิ/สติ พร้อมทั้งพูดธรรมะเรื่องสั้น ๆ

๑๓.๐๐ น. – ๑๖.๓๐ น. ประชุมรวม - ให้แต่ละกลุ่มนำเสนอการสอนอริยสัจ ๔ อย่างย่อ.

๑๘.๓๐น. – ๒๐.๐๐ น. แบ่งกลุ่มฝึกเจริญสมาธิและฝึกเจริญสตินำโดยผู้เข้ารับการฝึกอบรม

วันที่ ๓ ของการฝึกอบรม (เป็นการทบทวนเรื่องอริยสัจ ๔ อย่างเต็มรูปแบบ เพื่อเตรียมการฝึก

๘.๓๐ น. – ๑๒.๐๐ น. ทบทวนเรื่องปฏิจจสมุปบาท

๑๓.๐๐ น. – ๑๖.๐๐ น. ทบทวนเรื่องสติปัฏฐาน ๔ และการบรรลุธรรม.

หมายเหตุ: ตั้งแต่วันที่ ๒ ของการฝึกอบรม - ตลอดเวลาของการประชุม ให้ฝึกเจริญสมาธิเป็นเวลาสั้น ๆ ทุก ๒๐ นาที สลับกับการฝึกเจริญในชีวิตประจำวัน นำฝึกโดยผู้เข้าฝึกอบรมผัดเปลี่ยนกัน.

วิทยากรประจำกลุ่มให้หมุนเวียนไปวันละ ๒ - ๓ ครั้ง ตามแต่จะตกลงกัน.

เอกสารที่ใช้ประกอบการฝึกอบรม:

๑. หนังสือเรื่องลดกังวลฯ (อริยสัจ ๔ อย่างย่อ) ราคาเล่มละ ๑๓.๐๐ บาท.

๒. หนังสือเรื่องแก่นธรรม(อริยสัจ ๔ อย่างเต็มรูปแบบ) ราคาเล่มละ ๓๘.๐๐ บาท

๓. ซีดีเรื่องแก่นธรรม(MP3) แผ่นละ ๒๕.๐๐ บาท.

๔. เทปเรื่องแก่นธรรม ตอนอริยสัจ ๔ อย่างย่อ ๕ ม้วน ๆ ละ ๑๗.๐๐ บาท.

๕. สำเนาแผ่นใสอริยสัจ ๔ อย่างย่อ ๑ ชุดมี ๒๐ แผ่น…… (อริยสัจ ๔ อย่างเต็มรูปแบบค่อยพิจารณา).

หนังสือในหัวข้อที่ ๑ และสำเนาแผ่นใสน่าจะแจกให้ เพราะต้องใช้เป็นคู่มือการสอน.

ผู้ที่เข้าฝึกอบรมควรอ่านหนังสือในข้อที่ ๑ มาก่อน จะทำให้งานเสร็จเร็วขึ้น.

--------------------