Ne var ki, varlığı zaman zaman ciddi bulgularla ortaya konmasına rağmen hep bir yarı efsane olarak kaldı Echelon. Gazeteci Campbell ve daha sonra bu konuyla ilgili araştırmalar yapanlara göre, dünyanın herhangi bir yerindeki analog - dijital telefon ya da cep telefonu görüşmesi veya faks, teleks, e-posta mesajı, bu dev kulak tarafından izlenebiliyor, ayrıştırılabiliyor, kaydedilebiliyordu. Dev kulağın beş ortağı, beş ayağı vardı: ABD, İngiltere, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda. Aradan geçen yıllarda, bu beş ortağın beşi de böyle bir elektronik istibharat sistemi içinde yer aldıklarını hep kararlı bir biçimde reddettiler. Onlara göre "Echelon" birtakım gazeteciler ve konspirasyon teorisi meraklılarının hayal ürününden başka bir şey değildi.

1993'de BBC'de bir Echelon belgeselinin yayınlanması bile işi pek değiştirmedi. Belgeselde, Echelon'un kalbi olarak gösterilen ve İngiltere - Menwith Hill'de bulunan muazzam bir tesisten görüntülere yer veriliyordu. 560 hektar araziye kurulu ve 1200 kişinin çalıştığı tesise İngiliz telekomunun son derece yüksek bir bant genişliğinde veri iletişim hattı çektiği ortaya çıktı sonra. Telekom yetkilileri sadece bunu kabul etmekle kalmıyor, tesisten ABD'ye giden "transatlantik" bir fiber optik network'ün varlığını da teyit ediyorlardı.

Konuyla ilgili araştırmaların buluştuğu nokta şuydu: Dijital iletişimi, çeşitli dillerden anahtar sözcükler içeren "sözlükler" temelinde filtreliyordu Echelon. Analog ortamda ise binlerce ses kayıtından oluşan "ses kütüphaneleri" devreye giriyor, "liste"deki kişilerden biri bir telefon görüşmesi yaptığında Echelon'a yakalanıveriyordu.

Eylül ayı ortalarında Echelon Avrupa Birliği'nin gündemine de girince, işin rengi 1988'den beri ilk kez değişti. "Dev kulak" üzerine konuşanlar artık gazeteciler ve konspirasyon teorisyenleri değil, Avrupa ülkelerinin parlementerleri ve devlet yetkilileriydi. 19 Eylül'de Avrupa Parlementosu'nda yapılan görüşmelerin ardından, konuyla ilgili bir araştırma yapılması ve NSA (Amerikan Milli Güvenlik Örgütü) ile İngiliz Government Communications Headquarters'ın "sistemin suistimali"ne karşı önlem alması kararlaştırıldı.

10 yıllık "efsane"nin sonunda Avrupa Parlementosu gibi bir organın gündemine gelmesi ve bu kararların alınmasının nedeni neydi peki? Neden şuydu: Kuruluş amaçları itibariyle uluslararası terör, kaçakçılık ve dolandırıcılık gibi faaliyetleri hedef alan Echelon amacından sapmıştı. Sistemin yönetimini elinde bulunduranlar, bu muazzam istibharat güçlerini diğer ülkelere ait siyasi, ekonomik ve ticari bilgilere ulaşmak ve özellikle ekonomik açıdan güç kazanmak için kullanıyorlardı.