Oktober 2003

Reizen door Mexico, Guatemale en Belize is een ontmoeting met oude
beschavingen zoals de Maya's, Tolteken, Zapoteken en Azteken.

Een reis die door ruige bergen, groene hooglanden en tropische
regenwouden voert met onderweg ruïnes van steden, tempels,
piramiden, kleurrijke mensen en lokale marktjes.

Mexico-stad

Zócalo

In de hoofdstad van Mexico wonen meer dan 20 miljoen mensen en werd rond 1325 door de azteken gesticht. Het is de grootste stad ter wereld met een oppervlakte van meer dan 2600 km De stad ligt op een 2240 meter hoog plateau dat omgeven wordt door bergen en de vulkanen Popocátepetl (Rokende berg) en Iztacchihuatl (Witte Vrouw).

Het Zócalo is het grootste stadsplein van het continent ( 240x240 m) Aan dit plein staan staat het Nationale Paleis, dat met stenen van het oude Tenochtitlàn werd gebouwd en er tegenover de Kathedraal waarvan de bouw 300 jaar in beslag nam. Naast de kathedraal liggen de resten van El Templo Mayor, ooit de belangrijkste Azteken-tempel.

Vanuit het 43 verdiepingen tellende Torre latinoamericana die ruim 40 jaar geleden werd gebouwd en verscheidene aardbevingen heeft doorstaan is het uitzicht over Mexico-city adembenemend.

Bij de ingang een 7 meter hoog, onafgemaakt beeld van de regengod Tlacoc

Museo Nacional de Antropologia

Een goede start voor de reis door Mundo Maya. Het museum toont alle beroemde culturen van Mexico in een notedop en maakt je nieuwsgierig naar de diverse ruïnesteden.

De tentoonstellingszalen zijn gegroepeerd rondom een grote patio. Elke zaal is gewijd aan een teloorgegane cultuur en je kunt er de waardevolste archeologische vondsten bekijken zoals een replica van de Quetzalcóatl-tempel, die in de oorspronkelijke kleuren is geschilderd, de beroemde kalendersteen van de Azteken, de originele sacrofaag van koning Pascal uit Palenque, een dodenmasker van jade en beroemde fresco's van Bonampak.

Teotihuacán

Even buiten Mexico City ligt Teotihuacán, de grootste stad van Midden-Amerika voor de komst van Columbus.
Teotihuacán is in de tweede eeuw voor Christus gebouwd. In de toptijd leefden in deze stad zelfs 200.000 mensen! Het was in die tijd dan ook één van de grootste steden ter wereld en hèt economische, religieuze, culturele en militaire centrum van midden Amerika.

Over de bewoners, de heersers en de geschiedenis is weinig bekend. Zelfs de naam van volk en stad is een raadsel.Toen de Azteken in de 12 eeuw in de vallei van Mexico verschenen, was Teotihuacán een al 4 eeuwen verlaten spookstad. De naam Teotihuacán stamt van de Azteken en betekent: "Waar de Goden wonen"
Volgens de Azteekse mythologie kwamen de goden hier ooit bij elkaar om het over de toekomst te hebben. Toen twee van hen in het vuur sprongen, werden daaruit zon en maan geboren. De twee belangrijkste bouwwerken van de stad zijn daar aan gewijd: de piramides van de zon en van de maan.

Piramide van de Zon

De Piramide van de Zon is een indrukwekkend bouwwerk. Een brede trap leidt naar het bovenste platform, op een hoogte van 65 meter, van waaruit een onvergetelijk uitzicht over de ruïnestad. De trap naar de top symboliseert de hemeltrap, die zon en maan dagelijks bestijgen en afdalen. Doordat de decoratieve elementen zijn verdwenen lijkt het bijna surrealistisch. Aan de oprichting van deze kolos moeten in de 2e eeuw na Chr. volgens archeologen 2000 arbeiders minstens 20 jaar lang ononderbroken hebben gewerkt. Om enig idee te geven: bij de bouw werd meer dan drie miljoen ton steen gebruikt, oef! De hoofdzijde is naar het westen gericht, de richting van de ondergaande zon.

Piramide van de maan

Gezien de prominente ligging aan het einde van de dodenweg moet dit de hoofdtempel van Teotihuacán zijn geweest, hoewel hij met een hoogte van 45 m kleiner is, is bij de bouw, tweeduizend jaar geleden, rekening gehouden met de hoogteverschillen in het landschap, zodat beide toppen op dezelfde hoogte liggen. Aan de voet van de piramide ligt een vierkant plein met een stenen platform in het midden, dat vermoedelijk als altaar werd gebruikt.

"Miccaotli" (dodenweg)

Deze kilometerslange processieweg voert kaarsrecht naar de piramide van de Maan. Het beeld lijkt perfect voor fantasieën over gruwelijke taferelen en onthoofde lichamen, maar indicaties dat er mensen werden geofferd zijn in Teotihuacán niet gevonden. De naam Miccaotli is een vondst van de Azteken. Zij veronderstelden dat de lange en complexe reeks platforms en tempels aan beide zijden van de dodenweg grafmonumenten waren.

Templo de Quetzalcóatl
(Tempel van de Gevederde Slang)

De gevederde slang nam een belangrijke plaats in bij de maya-goden, Bij de Maya's stond hij bekent als Kukulcàn, bij de Tolteken als Quetzalcóatl.
Kukulcàn representeerde de hemel ( gevederte) én de aarde ( slang) tegelijk. Hij was de god van de elementen: wind, aarde water en vuur. Deze veelzijdige god werd op fascinerende wijze ook in verbinding gebracht met de zon. In de optiek van de maya's bewoog de zon tijdens het jaar boven de aarde. Steeds stond de vuurbal op een andere plaats aan de hemel: kronkelend door de lucht als een slang. Door nauwkeurige observaties hadden de knappe mayakoppen opgemerkt dat wanneer de zon zijn uiterste positie bereikt, boven de keerkring, de slang zich van zijn huid ontdoet. Fris en als herboren komt dit reptiel elk jaar tevoorschijn. Terwijl de slang begon aan een nieuw leven, startte de zon een nieuwe baan tussen de keerkringen. Dat kon geen toeval zijn. In Chichén Itzá en Dzibilchatún ( Yucatán) zijn speciale tempels gebouwd waar Kukulcàn zich twee keer per jaar vertoonde, aan het begin van de herfst en het voorjaar valt het licht van de opgaande zon precies door de opening van de hoofdtempel. Dit fenomeen symboliseert de entree op aarde van Kukulcàn.

***

Het stratenpatroon van Teotihuacan, dat op een paar graden na net niet precies het kompas volgt, blijkt te zijn gericht op het punt waar het sterrenbeeld de Pleiaden elk jaar 's ochtends vroeg voor het eerst boven de horizon komen. De Pleiaden hadden om onbekende redenen grote betekenis voor de Indianen van Midden- en Zuid- Amerika. Die ontwerpen hadden duidelijk niets te maken met voorspellingen over de landbouw, maar dienden een ander doel. De vraag is: wat was hun ware functie? Veel onderzoekers zijn er nu van overtuigd dat de op de sterren gerichte bouw van oude tempels en monumenten vooral godsdienstige en kosmologische doeleinden had. Bijna al die oude volkeren leefden in een magische wereld, waar rituelen de allerbelangrijkste activiteit vormden. Zo was de astronomie van de Indianen wel gericht op de zon en op de landbouw, omdat die de momenten bepaalde waarop moest worden gezaaid en geoogst, maar de belangrijkste rol was het aangeven van de beste tijdstippen voor rituelen en ceremonieën.