นอกเหตุเหนือผล

พระโพธิญาณเถร

(พรอาจารย์ชา สุภัทโท)

วัดหนองป่าพง

อำเภอวารินชำราบ

จังหวัดอุบลราชธานี

สงวนลิขสิทธิ์

ห้ามคัดลอก ตัดตอน หรือนำไปพิมพ์จำหน่าย

หากท่านใดประสงค์จะพิมพ์แจกเป็นธรรมทาน

โปรดติดต่อขออนุญาตจาก

เจ้าอาวาสวัดหนองป่าพง

ตำบลโนนผึ้ง อำเภอวารินชำราบ

จังหวัดอุบลราชธานี ๓๔๑๙๐

คำนำ

วันที่ ๑๖ มกราคม ๒๕๓๕ วันที่หลวงพ่อชาได้จากโลกนี้ไปทำให้ศิษย์ของท่านได้เข้าใจซาบซึ้งกับคำสอนของพระพุทธเจ้าที่หลวงพ่อชามักจะนำมากล่าวเตือนศิษย์อยู่เสมอ คือ "ความสิ้นไปเสื่อมไปของสังขาร" โดยเฉพาะสังขารของหลวงพ่อเอง หลวงพ่อได้ใช้ชีวิตทั้งหมดของท่านเพื่อสอนให้คนได้เข้าถึงไตรสรณคมน์ และปฏิบัติสืบต่อไปจนลุสุขอันเกษม โดยไม่เคยหวังผลตอบแทนใดๆ ตลอดมา

เพื่อแสดงความกตัญญูต่อหลวงพ่อ และเป็นเครื่องบูชาต่อท่านซึ่งเป็น "พ่อแม่ครูอาจารย์" ผู้ยิ่งใหญ่ คณะศิษย์จึงได้จัดพิมพ์คำเทศน์อันมีค่ายิ่งของหลวงพ่อที่ท่านได้แสดงไว้ตามสถานที่ และโอกาสต่างๆ จำนวนทั้งสิ้น 4 เล่มคือ

โพธิญาณ

น้ำไหลนิ่ง

อาหารใจ

นอกเหตุเหนือผล

โดยได้เรียบเรียงขึ้นใหม่เพื่อให้อ่านได้สะดวกขึ้น เพื่อให้ชาวพุทธได้ศึกษาและน้อมจิตใจเข้าสู่การพิจารณาธรรม เพื่อนำเอาธรรมะมาเป็นที่พึ่งและเป็นแนวทางในการดำรงค์ชีวิตที่ดีต่อไป

คณะศิษย์หวังว่าคำเทศน์ของหลวงพ่อทั้ง ๔ เล่ม นี้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ใฝ่เรียนรู้และปฏิบัติและขอให้ท่านมีความเจริญในทางธรรมยิ่งๆ ขึ้นไป

คณะศิษย์ .

๑๖ มกราคม ๒๕๓๕

คำนำ

นอกเหตุเหนือผลเล่มนี้ เป็นหนังสือรวมธรรมะของท่านเจ้าคุณพระโพธิญาณเถร (พระอาจารย์ชา สุภัทโท) เจ้าอาวาสวัดหนองป่าพง อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งคณะสงฆ์แห่งวัดป่านานาชาติ อันเป็นสาขาของวัดหนองป่าพง ได้คัดเลือกธรรมะจากแถบบันทึกเสียง ที่ท่านพระอาจารย์ได้แสดงธรรมให้แก่พระภิกษุ สามเณร ทั้งไทยและต่างประเทศ ตลอดจนอุบาสก อุบาสิกาในโอกาสต่างๆ ทั้งในประเทศไทยและประเทศอังกฤษภายในระยะเวลาสิบกว่าปีนี้ คือประมาณ พ.ศ. ๒๕๑๑ -๒๕๒๓

วัดป่านานาชาติ ตั้งอยู่ที่ตำบลบุ่งหวาย อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี พระสงฆ์และสามเณรที่อยู่ประจำวัดนี้ ส่วนใหญ่เป็นพระภิกษุและสามเณรชาวต่างประเทศ ฉะนั้นจึงได้จัดทำ Bodhinyana (โพธิญาณ) เล่มที่สองคือ A Taste of Freedom หรือ "นอกเหตุเหนือผล" เล่มนี้

ในการจัดทำ A Taste of Freedom เป็นภาษาไทยนั้น ได้พยายามรักษาความมุ่งหมายไว้ ๒ ประการคือ

๑.พยายามที่จะรักษาสำนวนภาษา และลีลาการแสดงธรรมของท่านพระอาจารย์ไว้ให้มากที่สุดที่จะมากได้

๒. พยายามที่จะให้ใกล้เคียงกับภาษาอังกฤษคือ A Taste of Freedom ให้มากที่สุด เท่าที่จะไม่ทำให้เสียความในภาษาไทย

ฉะนั้น ต้นฉบับในการเรียบเรียง "นอกเหตุเหนือผล" เล่มนี้จึงได้ใช้ต้นฉบับภาษาไทยที่ถอดมาจากแถบบันทึกเสียงธรรมะของท่านและหนังสือ A Taste of Freedom ประกอบกัน ถ้าตอนใดที่สามารถจะอนุโลมให้ภาษาไทยและภาษาอังกฤษสอดคล้องกันไปได้ก็ทำดังนั้นแต่ถ้าตอนใด หากทำเช่นนั้นแล้ว อาจทำให้ความหมายในภาษไทยอ่อนไป ก็จะถือความในภาษาไทยเป็นสำคัญ

แต่ที่สำคัญกว่าสิ่งอื่นใดคือ ได้พยายามอย่างที่สุด ที่จะสื่อสารความหมายแห่งธรรมะของท่านพระอาจารย์สู่ท่านผู้อ่านโดยหวังที่จะให้ท่านผู้อ่านได้รับรสชาติจากธรรมะของท่านให้มากที่สุดที่จะมากได้ ให้ได้รับทั้งความรู้และความเข้าใจ และความผ่องใสเบิกบานในธรรม แต่ถ้าหากความตั้งใจในความพยายามนั้นไม่สัมฤทธิ์ผล ก็ต้องขอประทานอภัยไว้ ณ ที่นี้ด้วย

อนึ่ง เนื่องจากธรรมะที่เลือกสรรมาจัดพิมพ์ไว้ใน นอกเหตุเหนือผล เล่มนี้ เป็นธรรมะที่ท่านพระอาจารย์ได้บรรยายในโอกาสต่างๆ กัน และต่อกลุ่มผู้ฟังต่างๆ ตามที่ได้บันทึกย่อไว้ในสารบาญของแต่ละตอนแล้ว ฉะนั้น การใช้คำสรรพนามแทนตัวท่าน เมื่อบรรยายธรรมให้พระภิกษุสามเณรและให้กลุ่มฆราวาสฟังจึงต่างกัน ตลอดจนความหนักเบาในการใช้ถ้อยคำก็แตกต่างกันด้วยในบางคราว

ด้วยอานุภาพแห่งพระธรรม ขอให้ท่านผู้อ่านทุกท่าน จงมีจิตผ่องใส เบิกบานอิ่มในธรรม และเจริญในธรรมยิ่งขึ้น ตามบารมีแห่งการปฏิบัติ ที่ท่านได้พากเพียรพยายามแล้วนั้น

ผู้เรียบเรียง .

สารบาญ

หน้า

เรื่องจิตนี้……..

การทำจิตให้สงบ
(การบรรยายธรรมโดยสำนวนที่เป็นกันเองด้วยภาษาพื้นเมืองไม่ปรากฏวันบรรยาย)

มรรคสามัคคี
(รวบรวมจากคำบรรยายธรรมสองครั้งที่ประเทศอังกฤษ เมื่อ พ.ศ.๒๕๒๒ และ ๒๕๒๐ )

ทางสายกลาง
(การบรรยายธรรมด้วยภาษาพื้นเมืองแก่พระภิกษุสามเณรและฆราวาสเมื่อ พ.ศ.๒๕๑๓)

เหนือเวทนา
(บรรยายที่วัดหนองป่าพง พ.ศ. ๒๕๒๑ แก่ศาสตราจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์ ประธานองคมนตรีและคณะ)

ดวงตาเห็นธรรม
(บรรยายแก่ที่ประชุมพระภิกษุสามเณรที่วัดหนองป่าพง เมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. ๒๕๑๑)

สมมติและวิมุติ
(การบรรยายธรรมโดยสำนวนที่เป็นกันเองด้วยภาษาพื้นเมือง ไม่ปรากฏวันบรรยาย

นอกเหตุเหนือผล
(บรรยายแก่พระภิกษุสามเณร และอุบาสก อุบาสิกา จากวัดป่านานาชาติ ในคราวที่ไปกราบมนัสการท่านที่วัดหนองป่าพง ระหว่างพรรษา พ.ศ. ๒๕๒๓)

สัมมาทิฐิที่เยือกเย็น
(บรรยายแก่ที่ประชุมพระภิกษุและสามเณรที่วัดป่านานาชาติ พ.ศ. ๒๕๒๑)

ปัจฉิมกถา
(ตัดตอนจากธรรมะที่บรรยายที่ประเทศอังกฤษ แก่นักศึกษาธรรมชาวตะวันตกเมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๐)