ชื่อเรื่องไทย สันฐานการงอกและความมีชีวิตหลังการเก็บรักษาของละอองเกสรมะม่วง ลิ้นจี่และลำไย  
ชื่อเรื่องอังกฤษ Morphology , Germination and Viability after Storage of Mango (Mangifera indica Linn.) , Litchi (litchi chinensis Sonn.) And Longan (Euphoria longana Lam.) Pollen  
ผู้แต่ง เรืองยศ ลาภบุญเรือง
 
สาขาวิจัย วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต  
สถาบัน สาขาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่  
ปีที่พิมพ์ 2531  
ประเภท พันธุ์  
บทคัดย่อ

ดอกของมะม่วง (Mangifera indica Linn .) พันธุ์แก้วและพันธุ์อกร่อง ลิ้นจี่ (Litchi chinensis Sonn.) พันธุ์ฮงฮวยและพันธุ์ฮงเฮียะ ลำไย (Euphoria longana Lam .) พันธุ์ดอ พันธุ์เบี้ยวเขียวและพันธุ์แห้ว ที่สวนในจังหวัดลำพูน จะเริ่มบานเวลา 6.00 - 7.30 น. ช่วงเวลาการบานของดอกย่อยในช่อของไม้ผลทั้ง 7 พันธุ์ อยู่ระหว่าง 12 - 19 วัน อับละอองเกสรเริ่มแตกหลังจากดอกบานแล้ว 2 ชั่วโมง 50 นาที - 4 ชั่วโมง 20 นาที และมีลักษณะการแตกตามยาว
รูปร่างของละอองเกสรพบอยู่ 2 แบบ ละอองเกสรของมะม่วงมีรูปร่างแบบกรวยรี ปลายแหลมมุมทู่ ส่วนละอองเกสรของลิ้นจี่และลำไยมีรูปร่างแบบกรวยรีปลายตัดมุมทู่ ละอองเกสรของไม้ผลเหล่านี้มีขนาดแตกต่างกันทั้งด้านยาว และด้านกว้าง ลวดลายบนผนังชั้นเอกซีนของเกสรมะม่วงเป็นแบบร่างแห ส่วนละอองเกสรของลิ้นจี่และลำไยมีลวดลายแบบกลุ่มเส้นขนาน ละอองเกสรทั้งหมดที่ช่องเปิดแบบคอลเพตและมีจำนวน 3 ช่องเปิด ที่ผนังชั้นเอกซีนจะมีช่องเปอร์ฟอเรชันยกเว้นละอองเกสรของลิ้นจี่พันธุ์ฮงฮวย ละอองเกสรของพืชทั้ง 7 พันธุ์ จะมีผนังชั้นเอกซีนหนากว่าชั้นอินทีน และผนังชั้นเอกซีนจะเป็นแบบเทคเตต
ที่ยอดเกสรตัวเมียของไม้ผล ทั้ง 7 พันธุ์ จะไม่ผลิตน้ำตาลที่เป็นซูโครสกลูโคส หรือฟรุกโตสขึ้นมา เมื่อตรวจสอบการงอกของละอองเกสรในห้องปฏิบัติการพบว่า ละอองเกสรจะงอกได้ดีในสารละลายซูโครส และมีเดียมที่เป็นวุ้น มะม่วงมีดอกอยู่ 2 ชนิด คือดอกเพศผู้และดอกสมบูรณ์เพศ ละอองเกสรจากดอกเพศผู้และดอกสมบูรณ์เพศมีเปอร์เซ็นต์การงอกใกล้เคียงกัน สำหรับลิ้นจี่และลำไยมีดอกอยู่ 3 ชนิด คือ ดอกเพศผู้ ดอกเพศเมียและดอกสมบูรณ์เพศ ละอองเกสรจากดอกเพศผู้มีเปอร์เซ็นต์การงอกสูงกว่าละอองเกสรของดอกสมบูรณ์เพศ ส่วนละอองเกสรที่เป็นส่วนประกอบในดอกเพศเมียจะไม่มีการงอกเลย
เมื่อนำละอองเกสรของไม้ผลทั้ง 7 พันธุ์ มาตรวจสอบการงอก พบว่ามีเปอร์เซ็นต์การงอกสูงหลังจากอับละอองแตกแล้วไม่เกิน 6 ชั่วโมง ความมีชีวิตของละอองเกสรมะม่วงจะดีที่สุด เมื่อเก็บรักษาภายใต้อุณหภูมิ 10 องศาเซลเซียส ระดับความชื้นสูง ส่วนละอองเกสรของเกสรลิ้นจี่และลำไยจะเก็บรักษาได้ดีที่ 4 องศาเซลเซียส ระดับความชื้นต่ำลำไยมีเปอร์เซ็นต์การติดผลสูงที่สุด รองลงมาได้แก่ มะม่วง และลิ้นจี่ ตามลำดับ