ชื่อเรื่องไทย ความสัมพันธ์ในลักษณะความเป็นไมคอร์ไรซ่าของเห็ดหนามและเห็ดมะม่วงกับต้นไมยราพยักษ์ มะขาม กระถิน และลำไย  
ชื่อเรื่องอังกฤษ Mycorrhizal relationship among bolete mushrooms and catclaw mimosa, tamarind, leucaena and longan  
ผู้แต่ง ยุพา คงดนตรี
 
สาขาวิจัย วิทยาศาสตรบัณฑิต  
สถาบัน ภาควิชาโรคพืช คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่  
ปีที่พิมพ์ 2544  
ประเภท โรคและแมลง  
บทคัดย่อ

จากการศึกษาความสัมพันธ์ในลักษณะความเป็นไมคอร์ไรซ่าของเห็ดหนามและเห็ดมะม่วง (Phlebopus portentosus Berk. et Br.) กับต้นไมยราพยักษ์ , มะขาม , กระถินและลำไย ทำการทดลองในสภาพห้องปฏิบัติการ โดยเฉพาะเมล็ดไมยราพยักษ์ มะขาม กระถินและลำไยลงในขวดแก้วทนความร้อนที่บรรจุดินอบนึ่งฆ่าเชื้อ เมื่อพืชมีอายุได้ 2 สัปดาห์ จึงนำเชื้อเห็ดหนามและเห็ดมะม่วงที่เพาะเลี้ยงเชื้อเอาไว้ ไปปลูกถ่ายลงในขวดบริเวณโคนรากของต้นพืช ในการทดลองขั้นนี้แบ่งออกเป็น 3 กรรมวิธี กรรมวิธีที่ 1 เป็นชุดควบคุม(control) กรรมวิธีที่ 2 ใส่เชื้อเห็ดหนาม และกรรมวิธีที่ 3 ใส่เชื้อเห็ดมะม่วง หลังจากเชื้อเห็ดเจริญเข้าไปในรากพืชเป็นเวลา 1 เดือน ปรากฏว่า ต้นมะขามที่มีเชื้อเห็ดหนามและต้นลำไยที่มีเชื้อเห็ดมะม่วงมีการเจริญเติบโตดี ส่วนต้นไมยราพยักษ์และกระถินตายหมด ซึ่งอาจเกิดจากมีเชื้อราอื่นๆ ปนเปื้อนอยู่ด้วย ในขวดแก้วทนความร้อน รากมะขามที่ได้รับการปลูกเชื้อเห็ดหนาม และรากลำไยที่ได้รับการปลูกเชื้อเห็ดมะม่วง ไม่มีเส้นใยของเห็ดแทงเข้าไปในเนื้อเยื่อของเซลล์ราก
สำหรับการทดลองในกระบะเพาะ และกระถาง ได้นำเมล็ดไมยราพยักษ์ มะขามและกระถินไปเพาะปลูกลงในดินที่ไม่อบฆ่าเชื้อ เมื่อพืชมีอายุได้ 1 เดือน นำดินที่มีเชื้อเห็ดหนามและเห็ดมะม่วงใส่ลงไปผสมกับดินเดิม หลังจากที่ปล่อยให้เชื้อเห็ดเจริญเข้าไปในรากพืชเป็นเวลา 1 เดือน จึงนำรากพืชที่ได้จากการเพาะปลูกในขวดแก้วทนร้อน กระบะ และกระถางทั้งหมด มาทำการย้อมสีรากด้วย โดยใช้ cotton blue 0.05% (w/v) , 0.10% (w/v) และ chlorazole black E 0.10% (w/v) ใน lactoglycerol จากการทดลองพบว่า ในกระบะ และกระถาง รากไมยราพยักษ์ที่ได้รับการปลูกเชื้อเห็ดหนาม มีเส้นใยของเห็ดหนามแทงเข้าไปในเนื้อเยื่อของเซลล์ราก ชั้น cortox มีลักษณะเส้นใยชัดเจนกว่ารากที่มีเส้นใยของเห็ดมะม่วงอยู่เป็นเชื้อราพวก endomycorrhiza สำหรับรากมะขามและกระถิน พบว่ามีเส้นใยของเห็ดหนามและเห็ดมะม่วงแทงเข้าไปในเนื้อเยื่อพืชของเซลล์ราก เป็นเชื้อรากพวก ectendomycorrhiza โดยติดสีย้อมของ cotton blue และ chlorazole black E เมื่อเปรียบเทียบกับชุด control ไม่พบเส้นใยของเชื้อราในเนื้อเยื่อของเซลล์ราก ดังนั้นเห็ดหนามและเห็ดมะม่วงจึงมีความสัมพันธ์แบบ mycorrhiza กับต้นไมยราพยักษ์ มะขาม กระถินและลำไย