ΠΑΡΟΡΙΤΗΣ ΚΩΣΤΑΣ

(1878-1931)

Διηγηματαγράφος και μυθιστοριογράφος. Γεννήθηκε στο Παρόρι Λακωνίας, απ’ όπου δανείστηκε το φιλολογικό ψευδώνυμο με το οποίο καθιερώθηκε στα Ελληνικά Γράμματα - το πραγματοκό του όνομα ήταν Λεωνίδας Σουρέας. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και διορίστηκε αρχικά ως ελληνοδιδάσκαλος και έπειτα ως σκολάρχης και καθηγητής των Νέων Ελληνικών και της Ιστορίας διαδοχικά στην Ύδρα, στη Σπάρτη, τον Πειραιά και την Αθήνα.

Οι πνευματικές του ανησυχίες πολύ γρήγορα οδήγησαν τον Παρορίτη στο χώρο της τέχνης. Η λογοτεχνική του δραστηριότητα αρχίζει το 1903 με τη δημοσίευση ενός σατιρικού σημειώματος στην εφημερίδα <<Σπάρτη της Λακωνίας>>, και αμέσως μετά, με διηγήματά του στο περιοδικό <<Νουμάς>>, του οποίου ήταν ένας από τους τακτικότερους συνεργάτες. Στα 1906 και 1907 εκδίδει τις πρώτες συλλογές διηγημάτων, <<Από τη ζωή του δειλινού>> και <<Οι νεκροί της ζωής>>, βιβλίο που εξαιτίας των προοδευτικών ιδεών που υποστηρίζει γίνεται η αιτία να παυθεί και να απολυθεί το 1908 από το εκπαιδευτικό Συμβούλιο. Μέσα από τα πρώτα του διηγήματα ο Παραρίτης προβάλλει ικανός τεχνίτης, έμπειρος χειριστής της δημοτικής, βαθιά ανθρωπιστής, εισηγητής του κοινωνικού διηγήματος. Ξεκόβωντας εξαρχής από την κλασική ηθογραφία της εποχής ή τις μιμήσεις ξενόφερτων σχολών και έργων, σκύβει με προσοχή και συμπάθεια στα προβλήματα της ελληνικής επαρχίαςκαι τα παρουσιάζει ανάγλυφα στα δυνατά και σύντομα κείμενά του.

Ζώντας σε μια εποχή δημιουργική και ανανεωτική, επηρεάζεται από τα προοδευτικά ρεύματα που έρχονται από την Ευρώπη αλλά και τα πρώτα σκιρτήματα της κοινωνικής συνείδησης της ελληνικής εργατικής τάξης. Αποδέχεται με ενθουσιασμό το κήρυγμα του Ψυχάρη και γίνεται συνεπής δημοτικιστής. Παράλληλα διαβάζει όλη την προοδευτική Φιλολογία της εποχής από γάλλους και γερμανούς μέχρι ρώσους συγγραφείς και ασπάζεται το ρεαλισμό. Άλλωστε ο Παρορίτης ζει σε μια εποχή που συμβαίνουν μεγάλα ιστορικά γεγονότα που οδηγούν στη βαθύτερη συνειδητοποίηση των κοινωνικών προβλημάτων.

Η <<στροφή>> του προς το σοσιαλισμό φανερώνεται από τα διηγήματα αυτών των χρόνων και κυρίως από το πρώτο μυθιστόρημά του <<Στο Άλμπουρο>>, που εκδίδεται στα 1910, έργο που την αξία του όχι μόνο σαν ντοκουμέντο μιας εποχής αλλά και σαν σταθμός στη συγγραφική δημιουργία του Παρορίτη. Καλλιεργώντας παράλληλα το διήγημα, ο συγγραφέας κάνει ένα ακόμα άλμα με το δεύτερο μυθιστόρημά του, το <<Μεγάλο Παιδί>>(1915-16). Μέσα απ’ αυτά τα έργα, ο Παρορίτης παρουσιάζεται γνήσιος εκφραστής των προοδευτικών τάσεων της εποχής του, άμεσος παρατηρητής της σύγχρονής του κοινωνικής ζωής και διορατικός κριτής της.

Στα επόμενα χρόνια εξακολουθεί να γράφει και να δημοσιεύει διηγήματα, κριτικές, πολιτικά άρθρα. Με τη βοήθεια του Μαρξισμού προσπαθεί να αναλύσει την ελληνική πραγματικότητα, να πάρει θέσεις και να προτείνει λύσεις στα κοινωνικά προβλήματα. Στις κριτικές του, στηριγμένος στην ιδεολογική του κατάρτιση αλλά και την ευαισθησία του, λέει πάντα τη γνώμη του, χωρίς ταλαντεύσεις ή υποχωρήσεις, με την εντιμότητα, την ειλικρίνεια και τη συνέπεια που δεν τον εγκαταλείπουν ποτέ. Χτυπάει κάθε αντιδραστικό έργο κι αποδεικνύει τα βαθύτερα αίτια που το δημιούργησαν και τις σκοπιμότητες που εξυπηρετεί. Παράλληλα κρίνει κάθε προοδευτικό έργο, προσπαθεί να βοηθήσει τους νέους λογοτέχνες να βρουν το δρόμο τους, τονίζει συνεχώς πώς αντιλαμβάνεται το <<αληθινό σοσιαλιστικό έργο>>.

Στα 1921 συγκεντρώνει παλιότερα διηγήματά του και τα εκδίδει στη συλλογή <<Ο Πατέρας και άλλα διηγήματα>>. Σ την περίοδο αυτή ο Παρορίτης εργάζεται ως χρονογράφος στο <<Ριζοσπάστη>> με το ψευδώνυμο <<Σύντροφος>>. Ο Μεγάλος Πόλεμος και κατόπιν η Ρωσική Επανάσταση του Οκτώβρη τον βοηθούν κια τον παρακινούν να γράψει τον <<Κόκκινο Τράγο>> (1924) ,ένα βιβλίο ιστορικό ντοκουμέντο. Τελευταίο έργο του Παρορίτη, δημοσιευμένο στα 1927, είναι οι <<Δύο Δρόμοι>>.



wpe5085.gif (1205 bytes)
Πίσω