Poniewaz kilka osob wczesniej pytalo sie mnie o system podatkowy w USA, dlatego chce wyjasnic na jakiej zasadzie placi sie tutaj podatki. Caly system wydawac sie moze skomplikowany, takze postaram sie za bardzo nie wglebiac w jego szczegoly. Wymienione informacje podatkowe odnosza sie do osob fizycznych. 

Podatki od dochodow i zarobkow.

W USA jest kilka roznych form systemow podatkowych ktore roznia sie od stanu do stanu. Jednym wspolnym mianownikiem podatkowym dla mieszkancow wszystkich stanow jest podatek federalny, ktory placi sie od jakichkolwiek dochodow i zarobkow. Co uznaje sie za dochody ? Jakiekolwiek wplywy pieniezne do „kieszeni” czyli normalne pobory z pracy, w tym roznego rodzaju napiwki np. dla kelnerow, fryzjerow itd. Podatek federalny takze placi sie miedzy innymi od:
- wygranej w kasynie lub toto-lotku powyzej 500 $,
- naliczanych procentow, ktore bank placi od oszczednosci na koncie osobistym,
- roznych obligacji, chyba ze maja specjalna klauzule ( tax exempt),
- zysku ze sprzedazy/handlu akcjami rynkowymi,
- zysku ze sprzedazy  majatku w spadku po umarlej osobie,
- zysku ze sprzedazy domu w kwocie powyzej $ 250,000 bedac w stanie wolnym lub $ 500,000 badac malzenstwem,
- zysku z wynajmowania mieszkania,
- lacznej kwoty prezentow pienieznych powyzej  $10,000 w ciagu roku kalendarzowego przekazanej jednej osobie, nawet jezeli jest to dla bliskiego czlonka rodziny, itd. 

Poniewaz nigdy nie wypelnialem formularzy podatkowych w kraju, takze nie orietuje sie w stopniu ich skomplikowania oraz przepisow podatkowych. Wiem natomiast, ze amerykanskie przepisy podatkowe sa w miare skomplikowane dla osob, ktore posiadaja kilka z wyzej wymienionych zrodel dochodow. Ogolnie mowiac, to przepisy podatkowe tutaj sa skomplikowane do tego stopnia, ze nawet sami pracownicy urzedow podatkowych czasami sa zagubieni, czego doswiadczylem na wlasnej skorze. Tak jak w Polsce, amerykanskie federalne prawo podatkowe oferuje wiele przepisow na obnizenie podatkow z ktorych mozna skorzystac, aby obnizyc koncowa sume od ktorej nalicza sie podatki.
Ponizej zalaczam stawki podatkowe jakie obowiazywaly na rok 2000.

 

Stan wolny  - Caloroczne wplywy	Podatek	Taryfa
$            0  -  $   26,250	$ 0	+  15 %
$   26,250  -  $   63,550	$  3,937.50	+  28 %
$   63,550  -  $ 132,600	$ 14,381.50	+  31 %
$ 132,600  -  $ 288,350	$ 35,787.00	+  36 %
$ 288,355  –  lub wiecej	$ 91,857.00	+  39.6 %

 

Malzenstwo-wspolnie* - Caloroczne dochody<	Podatek	Taryfa
$            0  -  $  43,850	$ 0	+  15 %
$   43,850  -  $ 105,950	$    6,577.50	+  28 %
$ 105,950  -  $ 161,450	$  23,965.50	+  31 %
$ 161,450  -  $ 288,350	$  41,170.50	+  36 %
$ 288,350  –  lub wiecej	$  86,854.50	+ 39.6 %

 

Malzenstwo-osobno* - Caloroczne wplywy	Podatek	Taryfa
$            0  -  $  21,925	$ 0	+  15 %
$   21,925  -  $  52,975	$     3,288.75	+  28 %
$   52,975  -  $  80,725	$   11,982.75	+  31 %
$   80,725  -  $ 144,175	$   20,585.25	+  36 %
$ 144,175  –  lub wiecej	$   43,427.25	+ 39.6 %

*( Malzenstwo-wspolnie, poniewaz lacza obydwa swoje dochody w jeden, w przeciwienstwie do Malzenstwa-osobno, gdzie malzonek i malzonka wypelniaja osobne formularze z indywidualnymi swoimi dochodami ).

Jak te stawki sa stosowane ? Wezmy na przyklad Malzenstwo-wspolne, ktore po odliczeniu wszystkich mozliwych ulg ma wspolny ostateczny dochod $ 112,700 w roku 2000.
Czyli 112,700 – 105,950 = 6,750   Nastepnie 6,750 x 31% = 2,092.50   Na koniec 23,965.50 + 2,092.50 = $ 26,058 - to jest kwota federalnego podatku jaki to malzenstwo musi zaplacic do Urzedu Skarbowego za rok 2000. 

Podatek federalny jest pobierany stopniowo z kazdych poborow, a roznice reguluje sie podczas skladania formularzy podatkowych ktore trzeba wyslac do 15 kwietnia nastepnego roku. Jezeli ktos przypuszcza, ze pod koniec roku bedzie winnien Urzedowi Skarbowemu wiecej jak $1000, to wtedy jest zobowiazany do placenia podatkow kwartalnie. ( Ja juz zaplacilem jedna kare, poniewaz moje dochody niespodziewanie podskoczyly w II kwartale i pod koniec roku musialem doplacic sume powyzej $ 1000 ). 

Poza podatkiem federalnym, z kazdej pensji jest odciagane 15.3 % poborow, ktore sa skladka do Funduszu Emerytalnego ( Social Security ) i ubezpieczenia ( Medicare ). 

Na pierwszy rzut oka moze wydawac sie, ze wysokosc amerykanskiego opodatkowania od dochodow nie jest tak wysoka jak w kraju, ale za to kazdy jest zobowiazany do zaplaty podatku od jakiegokolwiek zrodla dochodu. Jednego mozna byc pewnym natomiast, ze lepiej jest nie zadzierac z federalnym Urzedem Skarbowym.

Podatki stanowe

Poza podatkiem federalnym, wiekszosc stanow pobiera takze podatek stanowy od dochodow, ktory rozni sie od stanu do stanu. Wyjatkami w systemie podatku stanowego sa: Alaska, Florida, Nevada, South Dakota, Texas, Washington & Wyoming, gdzie jak dotad obowiazuje tylko podatek federalny. 

Roznica miedzy podatkiem federalnym, a stanowym jest taka, ze kazdy stan ma wlasna taryfe ktora stosuje do obliczania i pobierania podatku od dochodow swoich mieszkancow. Tak jak federalne przepisy podatkowe oferuja pewne ulgi od podatkow, tak przepisy stanowe maja swoje ulgi i ich ilosc, a taryfy roznia sie miedzy stanami znacznie. Kwote jaka placi sie w podatku stanowym mozna odliczyc sobie od koncowej sumy dochodow w podatku federalnym.
http://taxes.yahoo.com/statereport.html  - tabela z taryfami 

Przyklad: Malzenstwo-wspolne mieszka w stanie Oregon, gdzie podatek stanowy wynosi od 5 % do 9 % !  Ich polaczony caloroczny dochod po odliczeniu ulg wynosi $ 48,000, w takim razie
$ 48,000 x 0.09 = $ 4,320 – to jest kwota, ktora musza zaplacic do stanu Oregon. Z tym ze obliczajac podatek federalny, biora $ 48,000 - $ 4,320 = $ 43,680 , a ta suma wpada juz pod taryfe 15 % podatkow federalnych, zamiast 28 % .

Inne podatki.

Inna forma podatku, ktora placi sie kazdego dnia jest podatek od sprzedazy ( sales tax ), co jest bardzo podobne do krajowego VAT-u. Procent tego podatku rozni sie od stanu do stanu, od hrabstwa/powiatu do powiatu, od miasta do miasta. Czesto jest tak, ze w tym samym stanie jest stanowy podatek podstawowy 6%, i do tego kazdy powiat i/lub miasto dodaje wlasny podatek, takze suma tych podakow wynosi np. 7.5 % od sprzedazy. Przyklad: stan Washington ma podatek od sprzedazy 6.5% i teraz do tego powiat King dodal swoja taryfe oraz miasto Seattle, ktore jest w tym hrabstwie/powiecie dodalo swoja. Wynik jest taki, ze zakupy kosztuja dodatkowe 8.25 % w podatkach. Natomiast 100 mil dalej w tym samym stanie, ale w innym miescie, w innym hrabstwie/powiecie podatek wynosi tylko 7.25 %.
Podatkowi temu podlega jakakolwieka sprzedaz, z wyjatkiem produktow spozywczych – przynajmniej w Texasie i Washingtonie.
Tak jak w podatkach stanowych, tak i w tym wypadku sa stany, ktore nie maja stanowego podatku od sprzedazy ; Alaska, Delaware, New Hampshire, Montana & Oregon – z tym, ze niektore miasta maja mozliwosc nalozenia wlasnyego podatku nawet w tych stanach. 

Poza stanowym podatkiem od sprzedazy jest takze podatek od nieruchomosci; domkow, mieszkan wlasnosciowych i dzialek gruntowych itd. Wysokosc tego podatku jest bardzo zroznicowana i moze byc w miare wysoka, czasami zmuszajac ich wlascicieli do sprzedazy posiadlosci i przeprowadzki. Czesc tego podatku jest naliczana przez hrabstwo/powiat i idzie na pokrycie kosztow utrzymania jednostek strazy pozarnej, policji, bibliotek i innych powiatowych wydatkow. Druga czesc tego podatku jest naliczna przez lokalny Okreg Szkolny i pokrywa wydatki zwiazane ze szkolnictwem, od podstawowki do szkoly sredniej. Dlatego tez, sporo dobrych okregow szkolnych oferujacych dobre szkoly jak i lepszy poziom nauczania, jest polozona w sasiedztwach, ktorych mieszkancy zgadzaja sie na wyzsze oplaty podatkowe, aby ich dzieci mialy lepsza edukacje. Kwota podatku od nieruchomosci natomiast moze byc odliczona od calorocznego dochodu w celu obnizenia taryfy podatku federalnego. W moim wypadku, podatek od domu za rok 2000 wyniosl $ 2376.00
http://taxes.yahoo.com/statereport.html  - tabela z taryfami 

Bardzo wysokimi podatkami jest oblozone paliwo; benzyna i ropa, gdzie podatek czasami wynosi 60% ogolnej ceny sprzedazy, a pieniadze ida do kas rzadu federalnego i stanowego. Spory procent podatkow stanowi takze cene sprzedazy wyrobow tytoniowych jak i alkoholowych. Wysoko sa takze opodatkowane uslugi telefoniczne, w ktorych rachunki sa czesto oblozone dodatkowym podatkiem siegajacymi 60-80 % kwoty uslug. 

Jednym z nietypowych podatkow, jest podatek naliczany od lacznej kwoty prezentow pienieznych na sume przekraczajaca  $10,000 w ciagu roku kalendarzowego przekazanej innej osobie. Podatek ten obowiazuje nawet w przelewach pienieznych miedzy czlonkami rodziny, np. ojciec daje synowi prezent/darowizne w postaci jednorazowego przelewu pienieznego na kwote $ 14,000. W takim wypadku syn musi placic podatek dochodowy od $ 4,000.00. Czy syn moze ominac zaplate tego podatku ? Oczywiscie, ze moze i najlatwiejszym sposobem byloby przekazanie tej kwoty w mniejszych nominalach, np wplaty $ 1,200 miesiecznie. Dlaczego ? Poniewaz wszystkie wplaty i przekazy na kowty $ 10,000 i powyzej, sa rejstrowane przez instytucje finansowe i powiadamiany jest federalny Urzad Skarbowy. Nieoficjalnie slyszalem takze, ze banki rejstruja takze wplaty/przelewy w wysokosci $ 5,000 i powyzej, jednakze Urzad Skarbowy jest powiadaminany tylko w sporadycznych wypadkach. Osoba przelewajaca swoje pieniadze z jednego konta w banku na drugie w innym banku, oczywiscie nie musi placic tego typu podatku pod warunkiem, ze konta zarejstrowane sa na imie tej samej osoby. Przepis o tym podatku nie jest niczym nowym i stwarza dodatkowy stopien trudnosci dla roznego rodzaju przestepcow, lapowkarzy i innych ludzi ktorzy obracaja duzymi ilosciami gotowki z nielegalnych zrodel. 

CIEKAWOSTKA
Biorac pod uwage ile placi sie w podatkach stanowych jak i w podatkach od sprzedazy, najlepszym stanem pod tym wzgledem jest stan Alaska, gdzie placi sie tylko podatek federalny. Co ciekawe, to ze wzgledu na ilosc pieniedzy jakie stan Alaska pobiera w oplatach (royalties) od wydobycia ropy naftowej i gazu na wydzierzawionych terenach przez koncerny naftowe, wladze stanowe pod koniec lat 70-tych zalozyly fundusz pieniezny, z ktorego od 1982, raz w roku wszyscy mieszkancy tego stanu otrzymuja czeki pieniezne. W zeszlym roku czek na 1 mieszkanca stanu Alaska byl w wysokosci $ 1963.86 -http://www.apfc.org/indexinc.cfm?p=dividends.cfm&s=4