Nέα άποψη για την τύχη του θησαυρού των Εβραίων της Θεσσαλονίκης...
Ο "θησαυρός" των Eβραίων της Θεσσαλονίκης απομυθοποιείται λέει
στα "NEA" γνωστός Γερμανός ιστορικός
ΓKETΣ AΛI
"Στις τσέπες Eλλήνων, στα στομάχια Γερμανών"
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΠΑΣ
Ένας απίθανος μύθος έχει καλλιεργηθεί επί δεκαετίες για τον λεγόμενο θησαυρό των
Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Ο Γερμανός ιστορικός Γκετς Άλι αποκαλύπτει τώρα ότι η
λύση στο αίνιγμα είναι πολύ πιο πεζή και πολύ πιο τραγική. Οι 43.850 Εβραίοι της
Θεσσαλονίκης οδηγήθηκαν στο Άουσβιτς και οι περιουσίες τους μαζί με 12 τόνους
χρυσού που τους ανήκαν πέρασαν μέσω του χρηματιστηρίου στις 'τσέπες Ελλήνων και
στα στομάχια Γερμανών", λέει ο Γκετς Άλι στη συνέντευξή του στα "NEA".
H φυσική εξολόθρευση των Εβραίων ήταν προϋπόθεση για την αξιοποίηση των
περιουσιακών τους στοιχείων, προκειμένου ο Χίτλερ να χρηματοδοτήσει τις
κοινωνικές παροχές στη Γερμανία και να εξασφαλίσει την εσωτερική ηρεμία στη
χώρα. Στο νέο του βιβλίο, το "Λαϊκό κράτος του Χίτλερ" (εκδ.: S. Fischer,
Frankfurt, Μάρτιος 2005), ο Γκετς Άλι χρησιμοποιεί την περίπτωση των Εβραίων της
Θεσσαλονίκης, ως "παράδειγμα μίας μεθόδου που ήταν παντού η ίδια". Όπως λέει στα
"NEA": "Οι κατακτητές, σε συνεργασία με τις εκάστοτε εθνικές διοικήσεις,
συγκέντρωσαν και κρατικοποίησαν τα περιουσιακά στοιχεία των Εβραίων και από τα
κρατικά ταμεία των κατεχόμενων χωρών πληρώθηκε το κόστος συντήρησης των
γερμανικών δυνάμεων κατοχής".
Ο "μύθος" του Μέρτεν. Για τον χρυσό των Εβραίων της Θεσσαλονίκης είναι μέχρι και
σήμερα ευρέως εμπεδωμένη η πεποίθηση ότι βρίσκεται "κάπου" στον βυθό του
Μεσσηνιακού Κόλπου. Ο Γκετς Άλι υπογραμμίζει ότι πρόκειται για έναν "μύθο" που
πλάσαρε επιδέξια ο τότε στρατιωτικός διοικητής της Θεσσαλονίκης Μαξ Μέρτεν.
Αυτός "αποκάλυψε" σε συγκρατούμενό του στα τέλη της δεκαετίας του 1950, ότι ο
ίδιος είχε βυθίσει το καράβι που μετέφερε το χρυσάφι των Εβραίων της
Θεσσαλονίκης για να το ανασύρει μετά τον πόλεμο. Ο "μύθος" του Μέρτεν
τροφοδότησε ένα απίθανο "κυνήγι θησαυρού", σε τέτοιο σημείο, ώστε τον Αύγουστο
του 2000 πραγματοποιήθηκε μεγάλη επιχείρηση κατάδυσης κοντά στο νησάκι Βενετικό,
υπό την επιτήρηση της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας
και του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος. Το ναυάγιο όμως που έψαχναν οι
δύτες αποδείχθηκε βράχος και ο θησαυρός "άνθρακες".
"Τα ίχνη του χρυσού".
Στο κεφάλαιο "Τα ίχνη του χρυσού" ο Γκετς Άλι περιγράφει λεπτομερώς όλες τις
πτυχές της μεθόδου συγκέντρωσης και αξιοποίησης των 12 τόνων χρυσού των Εβραίων
της Θεσσαλονίκης. Ο χρυσός, όπως λέει, χρησιμοποιήθηκε για να ανακοπεί ο
καλπάζων πληθωρισμός στην Ελλάδα και να στηριχθεί η δραχμή, καθώς οι δυνάμεις
κατοχής πληρώνονταν στο εκάστοτε εθνικό νόμισμα. "Από τα τέλη φθινοπώρου του '42
μέχρι το καλοκαίρι του '43 ο χρυσός των Εβραίων ρευστοποιήθηκε στο Χρηματιστήριο
της Αθήνας, και λιγότερο της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας", λέει ο Γκετς Άλι. Τα
μετρητά μπήκαν στο ταμείο κάλυψης του κόστους της Κατοχής. "Έτσι στάθηκε δυνατή,
για μισό χρόνο, η σταθεροποίηση της δραχμής".
Το "διπλό παιχνίδι". H επιχείρηση αυτή "δεν θα μπορούσε να εκτελεσθεί χωρίς τη
συνεργασία της Τραπέζης της Ελλάδος και του υπουργείου Οικονομικών", λέει ο
Γκετς Άλι. "Ο έμπιστος, απεσταλμένος του Χίτλερ στην Αθήνα, Χέρμαν Νόιμπαχερ, με
αποστολή να σταθεροποιήσει τη δραχμή, είχε συστηματικές διαβουλεύσεις με την
ελληνική πλευρά για το θέμα αυτό".
Το 1943 ο κόσμος εμπιστευόταν μόνο τον χρυσό ως μέσον αποθησαυρισμού αλλά και
συναλλαγών. Έτσι μέσω του Χρηματιστηρίου, οι Έλληνες κατάφεραν να αλλάξουν τα
άχρηστα χαρτονομίσματα με χρυσό, ενώ η Βέρμαχτ πλήρωσε τους μισθούς στους
στρατιώτες. "Το παιχνίδι ήταν διπλό", λέει ο Γκετς Άλι, "γι' αυτό και μετά τον
πόλεμο είχαν και οι δύο πλευρές συμφέρον να κρατήσουν το στόμα τους κλειστό για
το θέμα αυτό".
H τεκμηρίωση δεν είναι εύκολη. Ο τότε Γερμανός επίτροπος στην Τράπεζα της
Ελλάδος, Πάουλ Χάν, κατέστρεψε τα περισσότερα στοιχεία. "Υπάρχει όμως μία
αποκαλυπτική έκθεση απολογισμού τού Πάουλ Χαν, που καταγράφει όλες τις πωλήσεις
χρυσού στην Αθήνα, χωρίς αναφορά στην προέλευση", σημειώνει ο Γκετς Άλι. Τα
στοιχεία που χρησιμοποιεί στο βιβλίο του για να συνθέσει τον "μίτο της Αριάδνης"
προέρχονται κυρίως από τα γερμανικά αρχεία. "Ζήτησα με επιστολή μου πρόσβαση στο
αρχείο της Τραπέζης της Ελλάδος, αλλά δεν πήρα απάντηση", λέει ο συγγραφέας.
Εξώφυλλο βιβλίου "Hitlers Volksstaat"
Πληροφορίες για το βιβλίο
To άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ