ORTAASYA’DAKİ DİĞER TÜRK DEVLETLERİ

 

Kırım Hanlığı ( 1441-1784)

·         ·         Altınodu topraklarında kuruldu.

·         ·         Kurucusu Hacı Giray’dır.

·         ·         1475 yılında Osmanlılar Kırım’ı aldılar.

·         ·         1774 Küçükkaynarca anlaşmasıyla Kırım bağımsız oldu.

·         ·         1792 Yaş anlaşmasıyla Kırım, Ruslara verildi.

1.           

2.          Ejder (Astarhan) Hanlığı (1466-1557)

·         ·         Ticaret yolları üzerinde kurulduğundan zengindir.

·         ·         İdil nehri ve Hazar denizi civarında kuruldu.

·         ·         1557 yılında Ruslara bağlandı.

3.           

4.          Kazan Hanlığı (1437-1552)

·         ·         Önceleri Rusları egemenliği altına almıştır.

·         ·         1552 yılında Rus egemenliğine girdi.

·         ·         Ruslar tarafından Tatar adı verilmiştir.

·         ·         Bu devletin Rusya tarafından alınması ile diğer Türlerin istila edilmesi yolu açıldı.

5.           

6.          Kasım Hanlığı (1445-1681)

·         ·         Rusyayı kontrol altına almak amacıyla kurulmuştur.

·         ·         Kısa zamanda bu devlet Rusların etkisine girince, Türklerin Rusları değil Rusların Türkleri kontrol atına aldığı bir ileri karakol olmuştur.

7.           

8.        

9.       Küçüm (Sibir – Sibirya) Hanlığı (?-1628)

·         ·         Altınordu devletinin parçalanmasından sonra kurulmuştur.

·         ·         Ruslarla savaştılar. Fakat, Rusların egemenliğine girdiler.

10.      

11.    Nogay Hanlığı (XVl-XVlll.)

·         ·         Altınordu devletinin yıkılmasından sonra kuruldu.

·         ·         Rus egemenliği altına girdi.

12.        

13.    Şeybaniler (1428-1598)

·         ·         Batı Türkistanda kurulmuştur.

·         ·         Özbek devleti de denilmiştir.

·         ·         Safevilere yenilmesi üzerine devlet parçalandı.

14.        

15.    Özbek Hanlıkları (Hive, Buhara ve Hokand Hanlıkları)

·         ·         Şeybani toprakları üzerinde küçük devletçikler kuruldu. Bunlara Özbek hanlıkları denir. Bunlar da Hive, Buhara ve Hokand Hanlıkları da denir.

·         ·         Buhara, Hokand ve Hive hanlıkları Rus egemenliğine girdi.

16.        

17.    Kazak Hanlıkları ve Yüzler (Cüz’ler)

·         ·         Kazaklar, tek bir Türk boyundan meydana gelmemiştir.

·         ·         Rus egemenliğine girdiler

18.        

19.    Sayan – Altay Türkleri ve Kırgızları

·         ·         Ruslar Yakut adını verdiklerinden Yakut Türkleri denir.

·         ·         Kırgızlar, Yukarı Yenisey bölgesinde yaşamaktadır.

·         ·         Ruslar bölgeyi istila ettiler.

20.        

21.    Yaka Türkmenleri (Türkmenistan)

·         ·         Oğuzlar müslüman olunca İslam tarihçileri onlara Türkmen adını verdiler.

·         ·         Osmanlılar tarafından Yaka Türkmenleri veya Hazar Ötesi Türkmenleri adı verilmiştir.

·         ·         Ruslar tarafından işgal edildi.

22.        

23.    Doğu Türkistan (Kaşgar Hanlığı)

·         ·         Aldıkları yerlere islamı yaydılar.

·         ·         Osmanlılardan silah ve askeri öğretmen aldılar.

·         ·         Çin esaretine girdi.

24.        

25.     

26.     

27.    Azerbeycan Hanlıkları

·         ·         Osmanlılarla Safeviler arasında sık sık el değiştiren bir bölge oldu.

·         ·         Rusyanın baskısı sonucu Azerbeycan kuzey ve güney olmak üzere ikiye ayrıldı.

·         ·         Kuzey Azerbeycan Rus egemenliğine girdi.

·         ·         Güney Azerbeycan da İran egemenliğine girdi.