| Nieuwjaarsnota aan de Vlaamse regering 1.1.2002 Naar een langetermijnvisie voor de Vlaamse luchtvaart 1. Probleemstelling Onze vzw Verlenging Nooit heeft zich een tijdje afzijdig gehouden in de discussies naar aanleiding van de crisis in de luchtvaartsector in de wereld na 11 september en het failliet van Sabena in ons land. Doch de controverse in de publieke opinie en binnen de Vlaamse Regering over het al dan niet investeren in de luchtvaart en op welke manier dat dan best zou gebeuren, laat ons niet onberoerd. We willen met deze nota inhoudelijke argumenten bijbrengen in de discussie met het oog op een beleid met een langetermijnvisie voor de Vlaamse Luchtvaart. 2. DAT De federale regering heeft er zich na het failliet van Sabena makkelijk vanaf gemaakt met te stellen dat investeren in luchtvaart niet meer haar taak en verantwoordelijkheid was. Enkele weken later is de druk van de federale op Vlaamse Regering erg groot om 25 miljoen euro te investeren in de ‘Belgische’ carrier DAT. Deze hersenkronkel is op zijn minst merkwaardig te noemen. Na jarenlang wanbeleid en misplaatste investeringen in Sabena door de federale regering mogen de gewesten nu puin ruimen en mogen ze hun nek uitsteken door te investeren in een sector met een onzekere toekomst en dat met het geld van de belastingbetaler. Vooraleer te investeren in DAT heeft de Vlaamse Regering er goed aan gedaan zich af te vragen of dit wel een van haar kerntaken en prioriteiten was. Ze heeft –niet meer dan logisch vooraleer te investeren- een businessplan geeist en heeft dit plan grondig bestudeerd vooraleer tot een besluit te komen. Het getuigt van een klare kijk hieraan vast te houden en niet blindelings onder druk van de federale regering en ongetwijfeld nog heel wat ‘Belgische’ instanties –onlangs was er nog het vorstelijke kerstschouderklopje voor Lippens en Davignon- in een luchtvaartavontuur te stappen waaraan de privé-partners slechts node, na lang aarzelen en enkele fiscale ‘voordelen’ meedoen. Het is inderdaad niet evident om na 11 september te investeren in luchtvaart. Dit geldt des te meer voor de overheid. Met geld van de belastingbetaler dient zorgvuldig omgesprongen. Dat verwachten de burgers terecht van hun regering. Er zijn andere prioriteiten voor de Vlaamse Regering en als er dan toch overwogen wordt te investeren in luchtvaart, dient dit in de eerste plaats een verantwoorde investering te zijn. Op de tweede plaats moeten hiermee de Vlaamse belangen in de luchtvaart op een strategische manier versterkt worden en ten derde dienen de investeringen de Vlaamse burgers en economie ten goede te komen. Het kan betwijfeld worden of 25 miljoen euro rechtstreeks investeren in DAT aan deze criteria voldoet. Nu blijkt dat het nieuwe DAT ook zonder Vlaamse centen zal en kan vliegen, lijkt het ons een verstandige keuze van de Vlaamse regering om helemaal af te zien van dit financiele avontuur. 3. BIAC De luchthavenuitbater van Zaventem –BIAC- heeft na het wegvallen van Sabena grote financiele noden. Het idee van de Vlaamse regering om dan in BIAC 25 miljoen euro te investeren , lijkt dan ook een verleidelijke uitdaging. Met de privatisering van BIAC in het vooruitzicht in 2002 moet de Vlaamse Regering goed afwegen of het nuttig is hierin mee te stappen en zo de Vlaamse belangen in de uitbating van Zaventem veilig te stellen en de participatie te vergroten ten koste van de federale regering. Dit is zeker een nobel doel dat heel wat Vlamingen en de Vlaamse economie ten goede zal komen. Er dient voor gezorgd dat er een rendabele en concurrentiele uitbating van Zaventem mogelijk blijft, want de concurrentie tussen de verschillende Europese luchthavens –waarvan enkele grote in de onmiddellijke omgeving- zal in de nabije toekomst zeker toenemen. Tijdig klaar staan voor deze taak is de boodschap. 4. Zaventem: DE Vlaamse luchthaven Tijdens deze crisis in de luchtvaartsector kunnen we er niet omheen om ook de Vlaamse investeringen van de twee regionale luchthavens –Deurne en Oostende- in vraag te stellen. Is het niet wat teveel van het goede dat naast 25 miljoen euro investeren in BIAC of in grote infrastructuurwerken rond Zaventem ook nog de dure managerscontracten voor de regionale luchthavens blijven bestaan? Moet er ter gelegenheid van het businessplan dat de managers zullen opstellen en binnenkort aan de Vlaamse Regering moeten voorleggen geen rekening gehouden worden met de gewijzigde economische en budgettaire toestand? Kan het dichtbevolkte Vlaanderen het zich permitteren drie burgerluchthavens op zijn grondgebied te houden? Bovenop het veiligheidsrisico en de onmiskenbare milieubelasting (vooral geluidshinder) van luchthavens in stedelijke agglomeraties komt hier nu het onzekere rendement van de Vlaamse investeringen. En wat is het economisch nut van drie luchthavens op zulke korte afstand van elkaar? Is het nog verstandig deze situatie in stand te houden? Is het nu niet het moment om eerst een antwoord te vinden op deze vragen vooraleer verder investeringen vast te leggen? In Europese context gaat men naar concentraties van luchtvaartactiviteiten in grotere eenheden en op lange termijn mag Zaventem zelfs concurrentie verwachten van de geplande mega-luchthaven in Noord Frankrijk. Mogen wij dan de vraag stellen of het niet beter is ook de Vlaamse middelen nu al te concentreren in de luchthaven van Zaventem om klaar te zijn voor de toenemende concurrentie binnen Europa en om uberhaupt op lange termijn nog 1 rendabele luchthaven in Vlaanderen over te houden, met name Zaventem? Zaventem kan een mooie toekomst tegemoet gaan als Euro-Hub met de Europese hoofdstad vlakbij en centraal in Europa tussen de mega-luchthavens Schiphol, London en Noord Frankrijk. Dit is een troef die we moeten uitspelen naar de toekomst toe. Moeten alle beslissingen van de Vlaamse Regering in verband met luchtvaart niet in die context genomen worden? Het lijkt ons wel een taak van de Vlaamse regering om ervoor te zorgen dat Zaventem alle kansen krijgt om zich tot Euro-hub te ontwikkelen en wel door nu reeds de nodige infrastructuurwerken te plannen om de bereikbaarheid van de luchthaven te verbeteren. En dit zowel met de wagen als met de trein en HST. Dit komt zowel de Vlaamse occasionele luchthavengebruiker als de Vlaamse economie en de status van Brussel als Europese hoofdstad ten goede. Voor de zakenreiziger vanuit de Antwerpse metropool kan gedacht worden aan een incheckbalie in het Antwerpse HST station. Van daaruit een snelle, betrouwbare en comfortabele HST verbinding naar Zaventem waar een uitgebreid aantal vluchten kan aangeboden worden. Is dit niet wat de zakenman wenst? Vanuit het centrum van Antwerpen ben je zo sneller in Zaventem dan met de taxi naar de luchthaven van Deurne. En welke trafiek zal er in Deurne nog overblijven na het afwerken van de HST in Antwerpen naar Zaventem, maar ook naar Amsterdam, London, Parijs,…….Gaat een tunnel onder de Krijgsbaan bij zijn voltooiing een zoveelste nutteloos bouwwerk worden? Een tunnel temidden van weilanden…. Is investeren in een Vlaamse luchthaven met toekomst in Zaventem niet heel wat nuttiger dan een zinloze en overbodige tunnel ter hoogte van de Krijgsbaan bijvoorbeeld? Is dit niet heel wat nuttiger dan dure tijdelijke managerscontracten voor niet rendabele en milieubelastende regionale luchthavens? Is het niet de taak van de regering hierin keuzes te maken om straks nog rendabele en nuttige luchtvaart in Vlaanderen over te houden? 5. Besluit Het is een goede zaak dat er binnen de Vlaamse regering een open discussie wordt gehouden over de beste manier om te investeren in Vlaamse luchtvaart en dit naar aanleiding van de vraag om 25 miljoen euro te pompen in het nieuwe DAT. Er was moed nodig om zich niet hals over kop in dit financiele avontuur te storten en te weerstaan aan de federale en koninklijke druk. Het getuigt van degelijke bestuurlijke kwaliteiten om eerst een en ander te toetsen aan de economische wetmatigheden en om de Vlaamse strategische belangen hierbij niet uit het oog te verliezen. Investeren in luchtvaart via BIAC is een interessant denkspoor, zeker als hiermee de Vlaamse belangen in Zaventem kunnen versterkt worden en Zaventem op middellange termijn kan omgebouwd worden tot een rendabele Euro-hub. Prioritair moet de aandacht van de Vlaamse regering echter gaan naar het vergroten van de bereikbaarheid van de luchthaven in Zaventem. Investeren in goed openbaar vervoer, waaronder HST, en weginfrastructuur van en naar Zaventem, hoort zonder twijfel tot de kerntaken van de Vlaamse overheid. Dit komt iedereen in Vlaanderen ten goede en is een troef naar de toekomst. Zaak is om tijdig de nodige plannen voor te bereiden om de harde Europese concurrentieslag die er ongetwijfeld staat aan te komen, aan te kunnen. Het moet de bedoeling zijn luchtvaart in Vlaanderen rendabel te maken voor de toekomst en dit gebeurd best door de krachten zoveel mogelijk bundelen en de middelen te centraliseren, zoals elders in Europa gebeurt. Hierbij moet de vraag gesteld worden of Vlaanderen het nuttig vindt nog twee kleine regionale luchthavens met geld van de belastingbetaler in stand te houden met dure managerscontracten. En in het geval van Deurne een peperdure tunnel onder de Krijgsbaan aan te leggen. Een belangrijk toetsingsmoment zal er komen op het ogenblik dat de managers na zes maanden studie met hun businessplan voor de dag komen. De Vlaamse Regering doet er goed aan deze plannen te bekijken binnen de nieuwe context in de luchtvaart in Europa, rekening houdend met Brussel als Europese hoofdstad, veiligheids- en milieuoverwegingen, het belang van de Vlaamse luchtvaartpassagier, de Vlaamse economie en de toekomst van de Vlaamse luchtvaart. Het is een grote uitdaging en verantwoordelijkheid voor de Vlaamse Regering om werk te maken van de uitbouw van Zaventem als DE Vlaamse luchthaven. Hiervoor dienen alle middelen geconcentreerd te worden en dient het belang van regionale luchthavens herbekeken te worden. Vzw Verlenging Nooit 1.1.2002 |
| terug naar beginbladzijde Verlenging Nooit |