Trôû veà Muïc Luïc [back]
 
 

NGUYEÃN THÒ HOAØNG BAÉC

Heûm

Office Site For Sale

Con heûm chaúng hay ho gì.

Heïp, naèm giöõa khu saân ten-nít vaø röøng caây chöa khai phaù, sau löng maáy daõy nhaø môùi caát chen chuùc, thaáp cao cuûa nhöõng gia ñình lôïi töùc thaáp vaø ñoâng con, do quaän haït phaân phoái vaø baùn giaù reû theo kieåu ruùt thaêm.

Saùng tinh mô cuoái tuaàn, haén ñi daïo loanh quanh cho tieâu môõ (khoâng haún quaû thaät theá!) thì goïi laø ñi theå duïc tí chuùt, coù theå ñuùng hôn. Vu vô ngöøa chöùng caêng maïch maùu, hay ñoät quò tim, hay ñaùi ñöôøng baù beänh, maáy lo aâu thôøi ñaïi. Thænh thoaûng gaëp moät hai oâng baø giaø, khoâng laø ngöôøi baûn xöù, nhö haén, aên baän loâi thoâi, luoäm thuoäm, aùo quaàn khoâng ra trong nhaø, theå thao vieät daõ cuõng khoâng ra theå thao vieät daõ, quaàn bi-da-ma, aùo maêng toâ, muõ len muøa laïnh, sô mi vaûi boâng muøa noùng, cuõng daïo laêng quaêng trong con heûm. Baüng ñi moät daïo, trôøi ngaû laïnh, thì chaúng thaáy ai. Laïi möa laát phaát, con heûm ñoû laám laùp hai haøng coû xanh ngaõ uùa, trôøi u aùm buoàn, ñoät nhieân nhôø vaäy, haén thaáy con heûm döôøng nhö laï hôn. Vaãn ñi boä cuoái tuaàn, duø möa naéng, haén, cuõng moät thöù noùn vaûi vaønh heïp, naéng thì theâm caëp kieáng ñen, caû hai ñeàu mua ôû KMart.

Ñi laïi vôùi nhau maõi, coù hoâm haén cuõng thaáy cuõng tha thieát, hoâm khaùc laïi thaáy bình thöôøng.

Cho ñeán caùi hoâm ñieáng hoàn. Taám baûng keû chöõ xanh rao quaûng caùo baùn khu röøng ñeå xaây döïng coâng ty. Haén ngô ngaån. Nhö khi nghe tin ngöôøi baïn thaân, duø chæ laø baïn noùi chuyeän vu vô trôøi ñaát, thaûng hoaëc laém môùi goïi nhau qua ñieän thoaïi, caû haøng naêm trôøi chaéc gì gaëp maët… baïn laïi laø ñöùa ít tieáng ít lôøi, boãng nhieân thình lình nghe tin baïn ñi, kinh hoaûng, ruïng rôøi. Chaø, neáu khu röøng phaùt quang ñeå bieán thaønh coâng sôû, con heûm ñaát nheách nhaùc cuûa haén seõ coù lyù do gì ñeå toàn taïi? Haén laéc ñaàu, khoâng nghó tieáp, khoâng töôûng töôïng. Ai laïi ñi töôûng töôïng moät ñaùm ma choân ngöôøi thaân mình?

Ñoäc quyeàn khaùm phaù con ñöôøng do haén töï ban, vaø theo thoùi leä, khaùm phaù thì phaûi tuyeân boá chuû quyeàn, duø chæ laø tuyeân boá thaàm giöõa haén vôùi haén. Moãi cuoái tuaàn, haén môû côø ( gioùng troáng,) hoà hôûi ñi gaëp coá tri, heát cuoái tuaàn, laïi ñaët baøy buøi nguøi chia tay heïn gaëp laïi. Rieát ra, ñaâm nhôù nhung thaät söï, oâi baïn, haén chaúng coøn gì ngoaøi baïn? Ngaøy vôï con haén coøn ôû nhaø, coù laàn baø vôï ñaõ buoät mieäng, aên vôùi maëc nhö oâng, thoâi thaø ôû laïi vôùi boïn nhaø queâ coøn hôn, haén im laëng, nhöng vaãn kín ñaùo khuûng khænh coi thöôøng lôøi bình phaåm cuûa vôï. Giôø nghó laïi, haén thaáy vôï cuõng coù lyù, haén loâi thoâi luoäm thuoäm aên vôùi maëc chæ vì muoán thoaûi maùi, ngöôøi vôï laïi chæ thaáy thoaûi maùi khi phaûi aên baéc maëc kinh.

OÂ heûm, mong sao mi soáng laâu ñöôïc chöøng naøo hay chöøng aáy. Mình chua xoùt thaät hay vôø, neáu con ñöôøng boãng nhieân bieán maát? AÂn caàn, haén ñi chaäm hôn, thuû thæ, nghó ngôïi, coá keùo daøi phuùt giaây thong thaû beân nhau.

Cho tôùi moät hoâm khaùc. Ñeâm hoâm ñoù, möa nhö truùt nöôùc, gioù lôùn, nhöõng ñôït gioù ñaäp phaønh phaïch beân cöûa, töøng luoàng aøo aït nhö tieáng maùy quaït luùa, roài caùnh quaït ñöùt daây bay tung leân saép xeùn ñöùt maùi nhaø haén. Gaàn saùng, trôøi taïnh daàn roài eâm haún. Haén thôû phaøo khoan khoaùi. Thaän troïng khaên aùo ra ñi.

Thaêm hoûi baïn, theá naøo roài, ñeâm qua, möa gioù ñaõ laøm gì? Ñaát nhaõo nhoeùt, coû laám laùp döôùi chaân, vaøi caây to trong röøng ñaõ bò quaät ngaõ. Ñang ñi, boãng coù caûm giaùc laø laï, haén baát thaàn khöïng laïi. Khuùc heûm khuaát trong röøng, chaén ngang giöõa loái ñi nhôùp nhaùp ñoû queït, luø vuø vung vaûi moät ñaùm voû nhoâm ñaõ bò boùp beïp, moùp meùo. Beân leà coû uùa, caùi voû hoäp giaáy xeù raùch laøm ñoâi. Moät teân say söa baïo haønh laøm oâ ueá heûm? Ñeâm hoâm qua, ngöôøi baïn nhoû (heûm heïp) hieàn laønh (heûm vaéng) chaû laø ñaõ bò phieàn nhieãu quaù ñaùng? Coù leõ, nhöõng tieáng la heùt say söa leø nheø keå leå, coù leõ, nhöõng traøng chöûi tuïc vang ra lieân tu baát taän? Daùm noác heát troïn moät keùt bia lôùn, tay bôïm chaúng vöøa!

Haén ngaån ngöôøi, ngaäp ngöøng, roài chaúng ñaëng ñöøng, chaäm chaïp cuùi nhaët ñoáng voû lon, doàn vaøo hoäp giaáy raùch, leã meã quay ra kieám thuøng raùc.

Roài trôû laïi khu röøng. Con heûm ñaõ saïch bong nhö yù.

Gioáng nhö moãi khi uoáng caïn ly coke ôû tieäm fast food roài môû voøi cheá ñaày theâm nöôùc môùi, con heûm ñaõ coù coâng cheá traû laïi haén maáy söùc löïc ñaõ tieâu pha (moøn moûi) trong nhöõng ngaøy giôø ôû xöôûng, buø laïi, haén doïn deïp chuùt ñænh cuõng laø ñaùng traû coâng.

Laïi moät tuaàn trong xöôûng tieâu hao, haén trôû laïi con ñöôøng. Vaø töø xa, ñaõ troâng thaáy quang caûnh heät nhö tuaàn tröôùc, nhö ai ñoù bí maät ñang treâu ngöôi. Cuõng voû giaáy, cuõng voû bia boùp beïp, cuõng y heät moät choã ngoài nôi khuùc heûm khuaát, haén hôi rôïn, ngoù ngoaùi chung quanh. Coù ai ñang naáp ñaâu ñoù, ñang mæm cöôøi khoaùi traù nhìn haén laøm caùi vieäc voâ coâng roài ngheà (laåm ca laåm caåm) queùt doïn cho moät ngöôøi khoâng quen bieát? Khoâng chöøng keû chôi khaêm ñang thuù vò, hoaëc giaû, töôûng haén ñieân. Noåi khuøng, haén ngaäp ngöøng, daãm böøa qua ñoáng voû lon, ñaù maïnh moät cuù, ñi qua. Thô thaån, nhöng loøng naëng chóu, haén voøng laïi. Vaãn khoâng ñoäng tònh gì. Sao laïi theá, haén thôû daøi, chaéc tay bôïm nhaäu ñaõ ñi xa. Sao laïi nôõ theá, ngaäp ngöøng, nhöng haén doïn.

Saint-Exupeùry, Lyù Baïch

Chaéc chaén laø ai cuõng seõ töø töø cheát, neáu con heûm phaûi cheát, vaø cöù ñaø tam ñoaïn luaän naøy, coù theå noù seõ cheát tröôùc haén. Nhöng, ta ñaõ bieán noù neân baïn thieát cuûa ta, vaø baây giôø noù trôû thaønh duy nhaát trong coõi hoà sôn öùng moäng cho Sa Maïc troå boâng Vuõ Laâm Xuaân hoài khan Thanh Caám Nguyeät.* Gioïng ñieäu naøy, haén ñaõ coù veû tuyù luyù.

Ñeâm thöù saùu tröôùc cuoái tuaàn, haén boàn choàn. Khoâng nguû ñöôïc. Lo laéng hoang mang. Mai, con ñöôøng coù coøn bò xaùo tung beà boän nhö hai tuaàn tröôùc? Ngaïc nhieân, vaãn hoang mang maát nguû, heät nhö nhöõng laàn tröôùc trong nöôùc moãi khi coù ai keâu maùnh vöôït bieân, haén vui buoàn hy voïng saàu khoå ñau ñôùn laãn loän. Laâu quaù roài, haén coøn treû trung gì nöõa cho cam? Ñeán saùng, khi chaäp chôøn thöùc giaác, thaáy mình vaãn noân nao baát oån, haén thaáy muûi loøng thöông caûm quaù. Chaúng bieát laø thöông caûm gì. Ñôøi soáng beân trong xoân xao ra sao, maø beân ngoaøi, haén ñaõ phaúng laëng daáu tieät, hay ñaõ giaûn tieän moïi ñieàu, ñeå aên uoáng, baøi tieát, ñi nguû, ñi laøm, ñuùng giôø, nhö caùi maùy, nhö nhöõng ngöôøi bình thöôøng chaáp nhaän vaø thöïc haønh soá phaän bình thöôøng? Moät laàn, moät ngöôøi baïn ñaõ ruû reâ haén tham gia khoaù thieàn ngaén haïn boán ngaøy, do moät nhaø sö noåi tieáng cao ñaïo toå chöùc, haén ñi, boán ñeâm ngoài trong caên phoøng aùnh saùng lôø môø chæ hai ngoïn neán leo leùt, thieàn sinh xeáp baèng, xoaõ toùc, guïc ñaàu, nhöõng caùi xaùc. Thænh thoaûng, moät hoài chuoâng bong bong bong, vaø tieáng ngöôøi nhaéc nhôû, thôû vaøo toâi thaáy toâi haïnh phuùc, thôû ra toâi thaáy toâi bình an…Cuõng laø moät hình thöùc töï kyû aùm thò, moät thöù buøa thoâi mieân, vaø coù theå tuyø ngöôøi, maïnh nhö moät thöù ma tuyù. An uûi vaø xoa dòu thaàn kinh ñang caêng thaúng theo ñuû kieåu cuûa ñuû moïi loaïi ngöôøi? Nín laëng nhö moät thöù baøn thaéng phaûi ñaïp, ñeå vaën chaäm laïi toác ñoä cuûa kim ñoàng hoà. Moät loaïi ñoàng hoà ñaëc bieät chæ ñeå söû duïng cho nhöõng ngöôøi ñaëc bieät?

Lôø ñôø hôn, laø nöôùc ñoïng ao tuø, laø roùc raùch suoái nhoû, nhöng laøm sao, khi doøng nöôùc ñang vaän ñeán heát toác löïc ñeå leo gheành, vaø cuõng heát toác löïc, khi lao xuoáng thaùc, nhöõng khi caàn tuoân ra bieån? Hay chính laø chieâu thöùc laáy nhu thaéng cöông, laáy tónh thaéng ñoäng?

Bieát chaêng ai, soâng Hoaøng haø ngoïn nöôùc töï löng trôøi, tuoân ñeán bieån khoân vôøi laïi ñöôïc?*

AÊn noùi, ñi ñöùng, khoùc cöôøi vôùi haén luùc naøy, chæ laø nhöõng ñoäng taùc baét buoäc ñeå töø töø soáng cheát.

Baûy Trieäu Röôõi Leû Moät

Chuyeän voû lon trôû thaønh nhaøm vaø chuyeän haén doïn deïp moãi tuaàn khi ñi daïo cho con heûm cuõng trôû thaønh bình thöôøng maùy moùc. Khoâng coøn daáu hoûi daáu chaám gì, nhö thoùi quen, haén taäp nhieãm vaø keát hôïp nhuaàn nhuyeãn ñi daïo vôùi chuyeän troø, doïn deïp chu ñaùo saïch nhaø saïch phoá, chaúng neà haø. Coù moät tuaàn, toø moø, haén ra coâng thöùc khuya daäy sôùm rình, ñeå xem maët caùi ngöôøi ngôïm say söa aáy. Chæ coù chai vôùi lon, chaúng thaáy ai, coâ Taám Caùm naøo trong traùi thò chaúng chòu böôùc ra, ngöôøi ñeïp trong tranh cuõng chaúng thaáy, soá phaän haén chaéc coøn haåm hiu. Rình chaùn, chôït thaáy nhô nhôù laãn ngöôøng ngöôïng. Coù gì nhö söï xuùc phaïm vaøo nieàm rieâng cuûa moät taâm söï rieâng khoâng tieän giaõi baøy.

Möa hay raùo, öôùt hay hanh, cöù moãi tuaàn moät keùt, cöù ngoài ñuùng vaøo choã lai rai aáy, maùy moùc, chung tình, maãn caùn. Traùi ñaát khoâng phaûi laø moät tinh caàu lai rai nhö nhöõng lai rai tinh caàu... ngöôøi ta ñeám coù tôùi… baûy trieäu röôõi gaõ say ca muùa coâ ñôn döôùi nguyeät.* Töø ñaây, con soá vôùi haén seõ laø baûy trieäu röôõi leû moät.

May ra, khi con ñöôøng cheát, seõ coù ñöôïc theâm moät ngöôøi khoùc thöông, haén nao nao. Gaõ coâ ñôn tham lam níu nguyeät, níu röôïu, khu röøng coù leõ, haén níu con heûm, vôï haén níu laáy quaàn aùo tieäc tuøng, hoäi ñoaøn níu laáy bieåu tình theo choáng, thieàn sinh níu hôi thôû, con chieân níu ngöôøi chaên, vaøi ngöôøi níu laáy saùch vôû, vaø ñaùm ñoâng níu tieàn, níu tieáng, ñaøn oâng ñaøn baø nhö caùc haønh tinh baét buoäc soáng coøn, xoaén xít níu nhau…

Giaác mô ñöa con ngöôøi vöôït thoaùt khoûi troïng löïc traùi ñaát ñaõ laø duõng maõnh gheâ hoàn. Nhöng sao laïi ñuùt ñaàu vaøo löïc huùt troùi buoäc cuûa sao Thuyû sao Hoaû? Haén níu laáy giaác mô truùt boû nheï nhaøng, nhöng xem ra vaãn luùng tuùng nhö gaø maéc daây. Ñeán thuï ñoäng voâ tri coù theå nhö con heûm, voâ tình xaây döïng, voâ tình phaù huyû, vaäy maø höõu tình cuõng laøm nhöùc nhoái ít nhaát hai traùi tim cuûa haén vaø gaõ say söa kia.

Traùi tim giaø cuûa haén boãng nhieân neän thình thình trong ngöïc. Khieâu khích ra maët, khoâng kieâng deø, haén nghe traùi tim môû mieäng, neø, ngaét boû toâi ñi, eùp heát maùu khoâ kieät toâi ra, quaû khoâ hoâi naéng seõ laäp töùc heùo ruïng xuoáng. Laø canh taøn nguyeät taän, laø tieáng troáng sang canh, laø gaø ran gaùy saùng, cöûa thaønh môû, ngöïa xe vuït qua, ñôïi gì maø chöa ra tay?

Haén hoaûng hoát oâm ngöïc, nghe traùi tim baát trò vaãn ñaäp maïnh, vaø boác hôi nguøn nguït trong loàng ngöïc.

9/2000

_________________

* Saint-Exupeùry, "Hoaøng Töû Beù" (Le Petit Prince) baûn dòch Buøi Giaùng, NXB An Tieâm, 1990, trang 85

* Lyù Baïch, "Töông Tieán Töûu" baûn dòch Voâ Danh

* Saint-Exupery, sñd, trang 67