FIDDLER ON THE ROOF...
Verhaal
over armoede, Jodenvervolging, verdwijnende tradities en… DE LIEFDE
Fiddler on the Roof is gebaseerd op de verhalen van de Joods-Russische schrijver
J.Rabinowitz (1859-1916) (Sholom Aleichem). Hij schreef talloze humoristische,
jiddische verhalen waarin zijn geboortedorp, het Oekraïense dorpje Voronkov
model stond. Het was een van de eerste musicals in Broadway die het erop waagden
om maatschappelijke problemen als armoede, Jodenvervolging, onverdraagzaamheid,
politiek en de strijd voor een eigen identiteit temidden van een vijandig
en chaotisch klimaat bespreekbaar te maken.
De arme maar filosofisch ingestelde melkboer Tevye woont omstreeks 1905 met
zijn echtgenote Golde en zijn vijf dochters, Tzeitel, Hodel, Chava, Shprintze
en Bielke, in de Joodse gemeenschap van het dorpje Anatevka in tsaristisch
Rusland. Hij probeert tegen het strenge bewind van de tsaar in, zich vast
te houden aan de Joodse tradities en zijn geloof in de citaten van het Heilig
Boek. Citaten die hij overigens vaak zelf verzint. De titel slaat op de violist
die zich bevindt op het dak van Tevyes woonst tijdens de openingsscène.
De violist belichaamt het gevecht voor de Joodse traditie.
De drie oudste dochters bereiken de huwbare leeftijd en Tevye hoopt dat ze
zullen trouwen met geleerden die net als hij de liefde voor de bijbelstudie
koesteren. Maar koppelaarster Yente, zoals het naar oude Joodse traditie hoort,
komt aandraven met een veel oudere huwelijkskandidaat voor zijn dochter Tzeitel.
De weduwnaar Lazar Wolf, een rijke slager krijgt Tevye zover om hem de hand
van zijn dochter te schenken. Dit is buiten de dochters zelf gerekend. Tot
de grote teleurstelling van Tevye en Golde stellen zijn meisjes hem telkens
zelf, zonder tussenkomst van de koppelaarster Yente, een kandidaat-schoonzoon
voor die moeilijk aan zijn Joods-traditionele verwachtingen beantwoordt. Uiteindelijk
vindt Tevye zelfs een droombeeld uit om toch op de wensen van zijn dochters
te kunnen ingaan.
Deze mentaliteitsverandering is al een teken aan de wand van een nakende,
nieuwe maatschappij waarbij de Joods-Russische tradities meer en meer verdrukt
geraken. De ontroerende bruiloft van Tzeitel met de arme kleermaker Motel
Kamzoil wordt bruusk verstoord door een vernietigende knokpartij van de tsaristische
politie. De intelligente Hodel wordt verliefd op Perchik, een revolutionaire
student uit Kiev die verbannen zal worden naar Siberië en zijn derde
dochter Chava verkiest haar liefde voor de Russische jongen Fyedka boven de
genegenheid van haar Joodse gemeenschap. Keer op keer komt Tevye in conflict
met zichzelf en de hem zo dierbare Joodse tradities. Golde heeft zich steeds
gewonnen en is meer geneigd tot concessies, in het besef dat de liefde zal
overwinnen.
Voor het oude Joodse volk lijkt de maat van rampen nooit vol. Alle joden moeten
op bevel van de tsaar Anatevka verlaten binnen de drie dagen. Het afscheid
is bijzonder verdrietig en aangrijpend bij het vertrek naar alle werelddelen
: Jeruzalem , Chicago, Krackau… De bewoners staan nog even stil bij de
omstandigheden waaronder ze in Anatevka hebben samengeleefd. Vervolgens doen
ze, wat het Joodse volk al zo vaak werd gevraagd : onvrijwillig vertrekken.
Tevye en de zijnen gaan naar Amerika.
De Joodse diaspora kent een zoveelste hoofdstuk, verbazend en brandend actueel.