
" .....เพราะการเล่นหมากรุก ทำให้ใช้สมองเพลิดเพลิน เป็นการฝึกให้รู้จักวางแผน รู้จักใช้สติปัญญา ให้เป็นคนรอบคอบ สุขุม ตลอดจนมีน้ำใจเป็นนักกีฬา โดยเฉพาะเป็นการฝึกวางแผนการรบ หรือเป็นเสนาธิการนั่นเอง เพระกระบวนการหมากรุก ก็คือกระบวนหมากรบนั่นแหละ มีการรุกการถอย และกระบวนยุทธวิธีแบบต่าง ๆ ....."
	ทวี ศรีคร้ามครัน พัฒนาชุมชน มีนาคม 2510

.....หมากรุกเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ ที่ว่าเป็นศาสตร์ก็เพราะหมากรุกมีกฎเกณฑ์สำหรับการเล่นและวิธีการเล่นมากพอดู เป็นศิลป์ก็เพราะผู้เล่นต้องใช้สติปัญญา ไหวพริบและกำลังใจเต็มที่ และก็เป็นศาสตร์ที่เรียนไม่รู้จบ คนเราอาจจะใช้เวลาสัก 4 - 5 ปี เรียนเอาปริญญาหรือประกาศนียบัตรสักแผ่นหนึ่งได้ แต่เวลาที่ว่านั้นเรียนหมากรุกไม่จบแน่นอน.....
	กนก ยรรยง แรงานสัมพันธ์ พฤษภาคม 2510

.....หมากรุกจะสอนให้คนเล่นรู้จักวางแผน มีความคิดเป็นระเบียบ นักหมากรุกชั้นดีก็คือนักวางแผนที่ดี เพราะในการเล่นนั้น ผู้เล่นต้องมีการวางแผน จัดทีมเวิร์ค เริ่มตั้งแต่ขึ้นตัวหมากรุก เดินหมากแต่ละตัวให้ได้จังหวะ....สัมพันธ์กันทุกตัว ทั้งรุกและรับ ไม่ว่าคู่ต่อสู้จะรุกหรือรับแบบใด ก็ต้องวางแผนรุกและรับให้ถูกต้อง ในชีวิตของคนเรา ถ้ามีแผนการดำเนินชีวิต ก็จะช่วยให้ชีวิตเป็นระเบียบ หรือในการทำงาน ถ้ามีแผนการ รู้จักวางแผนอย่างละเอียดรอบคอบแล้ว งานที่กระทำก็ย่อมมีประสิทธิภาพสูง และคนที่มีแผนการถ้าจะให้แผนบรรลุผลก็ต้อรู้จักทำงานเป็นทีมเวิร์คและใช้คนเป็นด้วย หมากรุกจะสอนให้ว่าการที่จะเดินหมากรุกให้เป็นระเบียบ เป็นไปตามแผนนั้น ก็ต้องรู้จัก "คุณค่า" ของตัวหมากรุกแต่ละตัวดีว่าหมากตัวใดมีหน้าที่อะไร เหมาะสำหรับรุกหรือรับ....เป็นต้น
	กนก ยรรยง แรงานสัมพันธ์ พฤษภาคม 2510

ขวัญ-กำลังใจ-ความอดทน คนเราจะทำอะไร...จะเล่นกีฬาหรือเมื่อถึงคราวจะต้องต่อสู้กับอุปสรรค ขวัญกำลังใจย่อมเป็นสิ่งสำคัญมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเป็นฝ่ายเสียเปรียบในการเล่นหมากรุก บางทีการได้เปรียบเสียเปรียบกันก็ไม่มีอะไรมาก หรือไม่ได้เปรียบเสียเปรียบอะไรกัน คนที่ขวัญเสีย เพราะเกรงศักดิ์ของคู่ต่อสู้ หรือเมื่อพลาดท่าเสียที สมควรจะแก้ไขได้...ก็กลับมืออ่อนตีนอ่อน แผ่ไปอย่างคนหมดกำลังใจ การเล่นหมากรุกนั้น ถึงหากจะเสียเปรียบ แต่ก็มีหลายกรณี หลายโอกาสที่สามารถตีเสมอ หรือเอาชนะภายลังได้ การเสียเบี้ย เม็ด ม้า โคน เพียงตัวเดียวหรือสองตัว ฝีมือเท่าเทียมกันแล้ว...เอาชนะกันยาก ขวัญ-กำลังใจและความอดทน เป็นสิ่งที่มีค่ายิ่งในคราวที่ต้องตกเป็นฝ่ายรับชนิดที่ไม่มีโอกาสโงหัวขึ้นได้เลย นักมวยที่เสียเปรียบอาจจะยืนอยู่บนเวที ใช้ความทรหดอดทนแก้ไขเอาตัวรอดก็เพียง 2 - 3 นาที แต่นักหมากรุกนั้น บางครั้งก็จะต้องกัดฟันสู้นานนับเป็นชั่วโมงก็ได้ สิ่งที่กล่าวมานี้ หากคนเราได้ฝึกมาอย่างดี ย่อมจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งในคราวที่ต้องตกเป็นฝ่ายแพ้..ผิดหวังในชีวิต...หรือในยามประสบโรคภัยหากเรากำลังใจดี ขวัญไม่เสีย อดทน พยายามแก้ไข...รอคอยเวลาและโอกาสข้างหน้า ฯลฯ เรื่องใหญ่ก็เหมือนเรื่องเล็ก และบางครั้งก็สนุกดีด้วยซ้ำไป
	กนก ยรรยง แรงานสัมพันธ์ พฤษภาคม 2510