อ
| อกไหม้ไส้ขม | เป็นทุกข์อย่างแสนสาหัส |
| อดเปรี้ยวไว้กินหวาน | อดใจไว้ก่อน เพราะหวังสิ่งที่ดีกว่าข้างหน้า |
| อมพระมาพูด | ใช้ในการพูดโดยอ้างพระหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์มาประกอบเป็นพยาน มักใช้ในข้อความปฏิเสธ เช่น ต่อให้อมพระมาพูดก็ไม่เชื่อ |
| อย่าไว้ใจทาง อย่าวางใจคน จะจนใจเอง | ไม่ควรไว้วางใจใคร |
| อยู่ดีไม่ว่าดี | แทนที่จะอยู่เฉยๆกลับทำสิ่งที่ก่อให้เกิดความเดือดร้อนแก่ตน |
| ออกยักษ์ออกโขน | กระโดดโลดเต้นอึกทึกครึกโครมอย่างเล่นโขน |
| อ้อยเข้าปากช้าง | สิ่งหรือประโยชน์ที่ตกอยู่ในมือแล้ว |
| อัฐยายซื้อขนมยาย | เอาทรัพย์จากผู้ปกครองหญิงที่จะขอแต่งงานด้วย มอบให้เป็นสินสอดทองหมั้นแก่ผู้ปกครองหญิงนั้นโดยสมรู้กัน , โดยปริยายหมายถึงการกระทำอย่างอื่นในทำนองเดียวกันนี้ เช่น เอาทรัพย์จากผู้ใดผู้หนึ่งซื้อหรือแลกสิ่งของมีค่าของผู้นั้น |
| อ้าขาผวาปีก , อ้าขาพวาปีก | หาเรื่องมาเป็นภาระของตนโดยไม่จำเป็น |
| อาบน้ำร้อนมาก่อน | เกิดก่อนจึงมีประสบการณ์มากกว่า |
| อาภัพเหมือนปูน | ทำดีแต่มักถูกมองข้ามไปหรือไม่มีใครมองเห็น คล้ายในการกินหมากจะต้องมี หมาก พลู ปูน ๓ อย่างประกอบกัน แต่คนมักพูดว่า กินหมากกินพลู โดยมิได้พูดถึงปูนเลย จะพูดถึงบ้างก็เป็นไปในทางที่ไม่ดีว่า ปูนกัดปาก |
| อาศัยลำแข้งเลี้ยงตัว | ช่วยตนเอง , พึ่งลำแข้งตังเอง ก็ว่า |
| อีหรอบเดียวกัน | ทำนองเดียวกัน , แบบเดียวกัน , (มักใช้ในทางไม่ดี) |
| อีโหน่อีเหน่ | เรื่องราวที่เกิดขึ้น (มักใช้ในประโยคปฏิเสธ) |
| อุ้มสม | เปรียบเทียบคู่ผัวตัวเมียที่เหมาะสมกันว่า ราวกับเทวดาอุ้มสม |
| เอากุ้งฝอยไปตกปลากะพง | ลงทุนน้อยหวังผลกำไรมาก |
| เอาข้างเข้าถู , เอาสีข้างเข้าถู | ไม่ใช้เหตุผล , ดื้อดันจะเอาชนะให้ได้ |
| เอาจมูกคนอื่นมาหายใจ , พึ่งจมูกคนอื่นหายใจ , ยืมจมูกคนอื่นหายใจ | อาศัยผู้อื่นมักไม่สะดวก |
| เอาใจเขามาใส่ใจเรา | ให้รู้จักเห็นใจผู้อื่น |
| เอาทองไปรู่กระเบื้อง , เอาเนื้อไปแลกกับหนัง , เอาพิมเสนไปแลกกับเกลือ | โต้ตอบหรือทะเลาะกับคนพาลหรือคนที่มีฐานะต่ำกว่า เป็นการไม่สมควร |
| เอาน้ำเย็นเข้าลูบ | ใช้คำพูดอ่อนหวานหว่านล้อม |
| เอาน้ำลูบท้อง | อดทนในยามยากโดยกินน้ำแทนข้าว |
| เอาเนื้อไปแลกกับหนัง | โต้ตอบหรือทะเลาะกับคนพาลหรือคนที่มีฐานะต่ำกว่า เป็นการไม่สมควร , บางทีใช้เข้าคู่กับ เอาพิมเสนไปแลกกับเกลือ ว่า เอาพิมเสนไปแลกกับเกลือ เอาเนื้อไปแลกกับหนัง , เอาทองไปรู่กระเบื้อง ก็ว่า |
| เอาเนื้อหนูไปปะเนื้อช้าง | เอาทรัพย์หรือสิ่งของจากคนที่มีน้อยไปให้แก่ผู้ที่มีมากกว่า |
| เอาปูนหมายหัว | ผูกอาฆาตไว้ , คาดโทษไว้ , เชื่อแน่ว่าจะเป็นไปตามที่คาดหมายไว้ , ประมาทหน้าว่าไม่มีทางจะเอาดีได้ |
| เอาพิมเสนไปแลกกัเกลือ | โต้ตอบหรือทะเลาะกับคนพาลหรือคนที่มีฐานะต่ำกว่า เป็นการไม่สมควร , บางทีใช้เข้าคู่กับ เอาเนื้อไปแลกกับหนัง ว่า เอาพิมเสนไปแลกกับเกลือ เอาเนื้อไปแลกกับหนัง , เอาทองไปรู่กระเบื้อง ก็ว่า |
| เอามะพร้าวห้าวไปขายสวน | แสดงความรู้หรืออวดรู้กับผู้ที่รู้เรื่องดีกว่า |
| เอามือซุกหีบ | หาเรื่องเดือดร้อนหรือความลำบากใส่ตัวโดยใช่ที่ |
| เอาไม้ซีกไปงัดไม้ซุง | คัดค้านผู้ใหญ่ ผู้มีฐานะสูงกว่าหรือผู้มีอำนาจมากกว่า ย่อมไม่สำเร็จและอาจได้รับผลร้ายแก่ตัวอีกด้วย |
| เอาไม้สั้นไปรันขี้ | โต้ตอบหรือทะเลาะกับคนพาลมีแต่ทางเสีย |
| เอาลูกเขามาเลี้ยง เอาเมี่ยงเขามาอม | เอาลูกของคนอื่นมาเลี้ยงเป็นลูก เป็นภาระรับผิดชอบที่หวังผลดีตอบแทนแน่นอนไม่ได้ |
| เอาเลือดกับปู , รีดเลือดกับปู , หาเลือดกับปู | เคี่ยวเข็นหรือบีบบังคับเอากับผู้ที่ไม่มีจะให้ |
| เอาสีข้างเข้าถู , เอาข้างเข้าถู | ไม่ใช้เหตุผล , ดื้อดันจะเอาชนะให้ได้ |
| เอาหน้า | งานที่ผู้ใหญ่รู้เห็นเพื่อหวังประโยชน์ว่า ทำงานเอาหน้า |
| เอาหัวเดินต่างตีน | ทำในสิ่งที่ทำได้ยากอย่างยิ่งจนไม่น่าเชื่อว่าจะทำได้ทำนองเดียวกับที่จะเอาหัวเดินต่างตีน |
| เอาหัวเป็นประกัน | รับรองด้วยความมั่นอกมั่นใจ |
| เอาหูไปนา เอาตาไปไร่ | แสร้งทำเป็นไม่รู้ไม่เห็นไม่สนใจ |