|
Εισαγωγή Τα Χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας και ο Μεσσίας Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην Ρώμη
Η Γενεαλογία της Εξουσίας και ο Χριστιανισμός Οι ιεροί δεσμοί αίματος και εξουσίας των ηγεμόνων της Δύσης, από τον Φίλιππο Β΄ της Μακεδονίας και τους Πτολεμαίους ως τους Ρωμαίους αυτοκράτορες, και τους Μεροβίγγειους βασιλείς της Γαλλίας ως τον Καρλομάγνο και τους σημερινούς βασιλείς της Ευρώπης και τους Προέδρους των ΗΠΑ
Ο νεοεκλεγείς 43ος πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζωρτζ Μπους ο νεότερος, έλκει την καταγωγή του από τον Καρλομάγνο, που στέφθηκε από τον Πάπα της Ρώμης πρώτος αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας πριν από ακριβώς 1.200 χρόνια, τα Χριστούγεννα του 800 μ.Χ. Τουλάχιστον άλλοι 17 πρόεδροι των ΗΠΑ κατάγονται από τον Καρλομάγνο. Και εκτός αυτών, υπήρξαν και άλλοι έξι πρόεδροι των οποίων οι σύζυγοι κατάγονταν από τον Καρλομάγνο. Επιπλέον, είναι αδύνατον να εντοπιστεί σήμερα έστω και ένας βασιλιάς στην Ευρώπη, τους τελευταίους δώδεκα αιώνες, που να μην έλκει την καταγωγή του από τον Καρλομάγνο. Αν δε, λάβουμε υπόψη μας τους δεσμούς αίματος ανάμεσα στην οικογένεια του Καρλομάγνου και στους Μεροβίγγειους βασιλείς –την πρώτη δυναστεία των Φράγκων βασιλέων της Γαλλίας– τότε αυτή η γενεαλογία της εξουσίας είναι αρχαιότερη κατά τριακόσια πενήντα χρόνια. Και σ’ αυτό το σημείο αρχίζουν τα παράξενα. Τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκαν κάποιοι ερευνητές (κυρίως οι Laurence Gardner, και –από κοινού– οι Henry Lincoln, Richard Leigh και Michael Baigent), που, σε μια σειρά βιβλίων τους, διατυπώνουν την θεωρία ότι οι Μεροβίγγειοι βασιλείς της Γαλλίας έλκουν την καταγωγή τους από τον Ιησού Χριστό και την Μαγδαληνή! Οι πηγές τους: ο μεν πρώτος επικαλείται τα αρχεία του βασιλικού οίκου των Στιούαρτ (της Σκωτίας) οι δε δεύτεροι τα αρχεία του Τάγματος της Σιών (που ιδρύθηκε περί το 1100 για την προστασία της κληρονομιάς των απογόνων του Χριστού). Κοινές πηγές και των δύο; Διάφορα αμφίβολης –τουλάχιστον– αξιοπιστίας χρονικά του μεσαίωνα, γραμμένα από μοναχούς. Κοινό σημείο όλων τους; Αποφεύγουν όπως «ο διάβολος το λιβάνι» –ας μου επιτραπεί η έκφραση– να αναφερθούν έστω και «εν παρόδω» στην Ρώμη ή στους Ρωμαίους. Διότι τι σημασία έχει (όπως κάνουν οι δεύτεροι στο βιβλίο Το Άγιο Αίμα και το Άγιο Γκράαλ) να αναφέρεις δεκάδες φορές την «Αρκαδία», και τη φράση «et in Arcadia ego…» και τον πίνακα του Πουσσέν «Οι βοσκοί της Αρκαδίας» και να μην αναφέρεσαι στον Βιργίλιο; Βασική θέση αυτού του άρθρου αποτελεί το γεγονός –και ελπίζω να συμφωνήσετε μαζί μου, όταν διαβάσετε τα στοιχεία– ότι ο χριστιανισμός αποτελεί δημιούργημα της ηγετικής τάξης της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Βασική θέση, επίσης, αυτού του άρθρου αποτελεί το γεγονός ότι οι Ρωμαίοι διέθεταν και τις φιλοσοφικές, και τις θεολογικές, και τις φιλολογικές βάσεις –αλλά κυρίως την πολιτική βούληση, δηλαδή την βούληση για την εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων– για να δημιουργήσουν τη νέα θρησκεία. Για να συγκαλύψουν αυτό το έγκλημα, αναγκάστηκαν να προχωρήσουν και στο δεύτερο. Και στο τρίτο. Πόσα εγκλήματα, άραγε, είναι ικανοί να διαπράξουν κάποιοι για να συγκαλύψουν όλα τα προηγούμενα; Μια ματιά στον κόσμο γύρω μας, νομίζω ότι αρκεί. Γιατί επρόκειτο περί εγκλήματος; Ποιος θα δεχόταν να ακολουθήσει την νέα θρησκεία αν γνώριζε ότι είχε δημιουργηθεί από εκείνους που ήθελαν να «απαλύνουν» την αθλιότητά του για την οποία οι ίδιοι ήταν υπεύθυνοι;
Τα τηλεγραφήματα των διεθνών ειδησεογραφικών πρακτορείων, λίγες ημέρες πριν από τις πρόσφατες αμερικανικές εκλογές, πέρασαν σχεδόν απαρατήρητα. Η είδηση θεωρήθηκε ως ένα ακόμα «χαριτωμένο» παραλειπόμενο αυτών των άχαρων εκλογών με τους μη χαρισματικούς υποψήφιους και πέρασε στα ψιλά, και αντιμετωπίστηκε σκωπτικά. «Θα κερδίσει ο Μπους, ως πιο γαλαζοαίματος», ήταν ο τίτλος της είδησης στην έγκυρη Ελευθεροτυπία (1–11–2000). Περί τίνος επρόκειτο; Ο Χάρολντ Μπρουκς–Μπέικερ, βρετανός ειδήμονας σε θέματα μοναρχίας και γενεαλογίας, είχε διατυπώσει τη βεβαιότητα ότι νέος πρόεδρος των ΗΠΑ θα αναδεικνυόταν ο Τζωρτζ Μπους ο νεότερος, επειδή είναι περισσότερο γαλαζοαίματος από τον αντίπαλό του Αλ Γκορ. Σύμφωνα με τον Μπρουκς «από την εποχή του Τζωρτζ Ουάσινγκτων, εκείνος που κερδίζει πάντοτε την αναμέτρηση για τον Λευκό Οίκο είναι ο υποψήφιος που έχει στενότερους δεσμούς με την βασιλεία»! Ο Μπρουκς είναι εκδότης του Burke’s Peerage, «της ιστορικής και εγκυρότατης “Χρυσής Βίβλου του Burke”, που από το 1826 εξετάζει τα γενεαλογικά δέντρα της αγγλικής και ευρωπαϊκής αριστοκρατίας», αναφέρει χαρακτηριστικά η Καθημερινή (1–11–2000). Για τον Μπους αναφέρεται ότι είναι απόγονος του Ερρίκου Γ΄, της αδελφής του Ερρίκου Η΄ και συζύγου του Λουδοβίκου ΙΑ΄ Μαίρης Τυδώρ, αλλά και του Καρόλου Β΄ της Αγγλίας. Κατ’ επέκτασιν, είναι 13ος εξάδελφος της Βασιλομήτορος της Αγγλίας και συγγενεύει με όλα τα μέλη του Οίκου του Ουίνδσορ αλλά με όλους τους Ευρωπαίους βασιλείς, με ή άνευ θρόνου. Από την άλλη πλευρά, το γενεαλογικό δέντρο του Γκορ χαρακτηρίζεται από το Burke's Peerage ως λιγότερο εντυπωσιακό, αν και βαθιά στις ρίζες του συναντά κανείς αυτοκράτορες της πάλαι ποτέ Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας όπως τον Λουδοβίκο Β΄, τον Κάρολο Β΄ τον Φαλακρό αλλά και τον Όθωνα τον Μεγάλο. Αυτό όμως σημαίνει ότι ο Δημοκρατικός υποψήφιος κατάγεται και από τον Καρλομάγνο, και επειδή το ίδιο συμβαίνει και με τον Μπους, οι δυο τους συνδέονται με μακρινή αλλά γενεαλογικώς διακριτή συγγένεια – είναι ξαδέρφια. Το Burke's Peerage έχει μια μακρά παράδοση ανάλογων «παρεμβάσεων» στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Μία παράδοση που περιλαμβάνει «μόνον επιτυχείς προβλέψεις» σύμφωνα με τον Μπρουκς. Ο ίδιος θέλει να πιστεύει ότι το αποτέλεσμα των εκλογών στην ισχυρότερη Δημοκρατία του κόσμου ανέκαθεν κρινόταν και από τον λεγόμενο «παράγοντα ευγενείας», με όλους σχεδόν τους προέδρους, από τον Ουάσιγκτων και τον Τζέφερσον ώς τον Ρούζβελτ, τον Νίξον, τον Φορντ και τον Ρέιγκαν να έχουν και… γαλάζια αιμοσφαίρια στο αίμα τους. Συνολικά, σύμφωνα με κάποιες «μετριοπαθείς εκτιμήσεις» δεκαοκτώ πρόεδροι των ΗΠΑ κατάγονται από τον Καρλομάγνο. Οι σύζυγοι επτά εξ αυτών κατάγονταν επίσης από τον Καρλομάγνο, ενώ αναφέρονται και άλλοι έξι πρόεδροι που ενώ οι ίδιοι δεν ήταν γαλαζοαίματοι, ήταν οι σύζυγοί τους. Υπάρχουν, ωστόσο, και εκείνοι που ισχυρίζονται ότι οι γαλαζοαίματοι πρόεδροι των ΗΠΑ είναι συνολικά 34. Μικρή σημασία έχει ο αριθμός. Αυτό που παρουσιάζει ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι για να εκλεγείς πρόεδρος της «μεγαλύτερης δημοκρατίας» του κόσμου καλό θα ήταν να έχεις και βασιλικό αίμα στις φλέβες σου. Κι αν αυτό συμβαίνει στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπου οι πρόεδροι –στη συντριπτική τους πλειοψηφία– προέρχονται από τις πρώτες οικογένειες που εγκαταστάθηκαν στην Αμερική, φανταστείτε τι συμβαίνει στην Ευρώπη. Πόσοι άραγε πρωθυπουργοί και πρόεδροι δημοκρατικών χωρών της Ευρώπης είναι πρώτα, δεύτερα ή τρίτα ξαδέλφια βασιλιάδων;
Στην αρχαία πόλη το κράτος και η θρησκεία αποτελούσαν ένα αδιαίρετο σύνολο, κaι ήταν αδύνατο όχι μόνο να φανταστεί κανείς κάποια σύγκρουση ανάμεσά τους, αλλά ούτε ακόμα να διανοηθεί να ξεχωρίσει την μια από το άλλο. Φυσικά, θα ήταν τελείως αφελές να πιστέψουμε ότι η άρχουσα τάξη αποδεχόταν αφελώς τη μυθολογία σχετικά με την θρησκεία της πόλης. Ο νομοθέτης είχε χρέος να δώσει στην πόλη τόσο έναν κώδικα νόμων όσο και ένα σύστημα θρησκευτικών πεποιθήσεων. Ο Στράβων (Γεωγραφικά) αναφέρει ότι πολύ πιο μπροστά από τους ποιητές, οι πολιτείες και οι νομοθέτες είχαν βρει χρήσιμους τους μύθους για την δουλειά τους. Γιατί ήθελαν να ελέγχουν τους ανθρώπους με τον φόβο και τη δεισιδαιμονία, κι αυτό δεν ήταν δυνατόν δίχως παραμύθια και τερατολογίες («Ου γαρ όχλον γε επαγαγείν λόγω… αλλά δια δεισιδαιμονίας. Τούτο δ’ ουκ άνευ μυθοποιίας και τερατείας»). Ο ολιγαρχικός –να μην το ξεχνάμε– Πλάτων όταν επέλεξε για τον εαυτό του το ρόλο του νομοθέτη θέλησε να δώσει όχι μόνον νέους νόμους αλλά και μια νέα θρησκεία. Δεν διστάζει να μιλήσει για «γενναία ψεύδη» (Πολιτεία, Γ΄ 414 b–c). Το ζητούμενο, μέσω του «ιαματικού ψεύδους», ήταν το «παραμύθιασμα» του λαού και ο έλεγχος και η χειραγώγησή του από τους «φύλακες», «που θα φυλάγουν την πόλη και από τους εξωτερικούς εχθρούς της και από τους ίδιους τους πολίτες της, ώστε ούτε εκείνοι να μπορέσουν, ούτε αυτοί να θελήσουν ποτέ να της κάμουν κακό». Γι’ αυτό εισάγει στο σύστημά του τους αστρικούς χαλδαϊκούς θεούς και την ιδέα της μετεμψύχωσης. Η αστρολογία θα βαδίσει από τότε χέρι–χέρι με την αθανασία της ψυχής. Ο λαός είναι ευκολοκυβέρνητος μόνον όταν φοβάται τους θεούς. Οι Ίωνες φυσικοί φιλόσοφοι που προσπαθούν να κατανοήσουν και να ερμηνεύσουν τον κόσμο παραδίδονται στο πυρ το εξώτερο. Στα χρόνια των διαδόχων και των επιγόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου εκείνος που θα αντισταθεί με την φιλοσοφία του τόσο στο «ιαματικό ψεύδος» του Πλάτωνα όσο και στον κάθε τυχάρπαστο ηγεμόνα είναι ο Επίκουρος. Οι θρησκευτικές του απόψεις γεννήθηκαν από αντίθεση στον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, ιδιαίτερα στην αστρολατρεία. Ο Επίκουρος δέχεται ότι υπάρχουν θεοί που όμως δεν φροντίζουν (δεν προνοούν) για τον κόσμο ούτε ανακατεύονται στις υποθέσεις των ανθρώπων. Η αδιαφορία των θεών λυτρώνει τον άνθρωπο από φόβους και αγωνίες. Η φιλοσοφία του Επίκουρου θα κυριαρχήσει στον αρχαίο κόσμο για επτά αιώνες, μέχρι την εμφάνιση του χριστιανισμού. Η άρχουσα τάξη της αρχαίας Ρώμης «λάτρευε να μισεί» τον Επίκουρο. Καλή η φιλοσοφία του όσον αφορά τους ίδιους, η διάδοση όμως παρόμοιων απόψεων στον λαό –και μάλιστα στα λατινικά– ήταν ανεπίτρεπτη. Ο Κικέρωνας, που είχε επικούρειους δασκάλους στα νιάτα του, μισούσε και απεχθανόταν τον επικουρισμό βαθύτατα και ένας από τους στόχους της φιλοσοφικής εργασίας του ήταν να αναχαιτίσει την πλημμυρίδα της δημοτικότητάς του στην Ιταλία. Ο Πολύβιος αναφέρει στα μέσα του 2ου π.Χ. αιώνα:
Αναφέραμε ήδη ποιοι ήταν οι παλιότεροι. Ο Σκαιβόλας, δάσκαλος του Κικέρωνα, είχε πει ότι «το ξεγέλασμα του λαού στα θέματα της θρησκείας είναι πολύ εξυπηρετικό». Ο ίδιος, όπως και ο γιος του, υπήρξαν Μεγάλοι Αρχιερείς της Ρώμης. Θα ήταν λάθος μας να πιστέψουμε ότι η άρχουσα τάξη της Ρώμης πίστευε στα παραμύθια που «σερβίριζε» στον λαό. Ο Κικέρωνας στο έργο του Περί Μαντείας παραδέχεται ότι δεν πιστεύει στην άσκησή της, αλλά στους Νόμους του ομολογεί κυνικά:
Το πόσο είχε επηρεαστεί από τον Πλάτωνα, φαίνεται και από τους τίτλους των έργων του. Τόσο στην Πολιτεία όσο και στους Νόμους εκθέτει τις απόψεις του για την τεχνική του ελέγχου που ασκεί η πολιτεία πάνω στις μάζες μέσω της θρησκείας. Η ζωή, δημόσια και ιδιωτική, πρέπει να ενταχθεί στα πλαίσια των θρησκευτικών ιεροτελεστιών. Το ιερατείο πρέπει να μείνει στα χέρια της αριστοκρατίας. Ο Άγιος Αυγουστίνος σχολιάζοντας το –χαμένο– έργο του νεοστωικού Σενέκα Κατά της Δεισιδαιμονίας γράφει ότι για τον Σενέκα οι επίσημες λειτουργίες στους ναούς ήσαν πιο εξευτελιστικές και από τις μυθολογικές παραστάσεις του θεάτρου. «Εκείνο που ο Σενέκας ήταν ελεύθερος να το γράψει, δεν ήταν ελεύθερος να το ζήσει». Στις δημόσιες παραστάσεις, δίδασκε ο Σενέκας, ο φιλόσοφος πρέπει να παίζει κι αυτός το ρόλο του στο θέατρο του κράτους, χωρίς όμως να αφήνει να μολύνεται η θρησκεία της καρδιάς του. «Αυτούς τους κανόνες ο φιλόσοφος πρέπει να τους υπακούει, γιατί επιβάλλονται από τον νόμο και όχι γιατί ευχαριστούν τους θεούς». Και καταλήγει ο Αυγουστίνος:
Ο καλύτερος ορισμός της υποκρισίας που έχω ποτέ διαβάσει! Μήπως γι’ αυτό εξάλλου δεν κατέχει ο Σενέκας επιφανή θέση στο άτυπο «αγιολόγιο» των μη χριστιανών αγίων της εκκλησίας; Για να μην αναφερθούμε στην ψευδεπίγραφη αλληλογραφία του με τον απόστολο «Παύλο». [Και ο αδελφός του Σενέκα, Γαλλίων, διοικητής της Αχαΐας (Ελλάδας) το 53/54 μ.Χ. υποτίθεται ότι έσωσε από τα χέρια των εξαγριωμένων εβραίων της Κορίνθου τον «Παύλο».] Ο Σενέκας… Που δεν δίσταζε στα έργα του να εκφράσει την εκτίμησή του προς την επικούρεια φιλοσοφία. Που ως στωικός, ωστόσο, ενδιαφερόταν κυρίως για την ηθική και ελάχιστα για τους τομείς της λογικής και της φυσικής. Που υπήρξε δάσκαλος του Νέρωνα, ουσιαστικός κυβερνήτης της Ρώμης για μια δεκαετία, και που υποχρεώθηκε το 65 μ.Χ. να αυτοκτονήσει, κατόπιν αυτοκρατορικής διαταγής, επειδή είχε συμμετάσχει στην συνωμοσία του Πείσωνα. Αλλά περί αυτών στην συνέχεια… Η άρχουσα τάξη της Ρώμης αφομοίωσε με θαυμαστό τρόπο τις ιδέες του Πλάτωνα περί θρησκείας. Συνεχής η εισαγωγή νέων θεοτήτων στην Ρώμη από την Ανατολή (Μίθρας, Ίσις, Όσιρις, Σέραπις, το ελληνικό δωδεκάθεο) και όχι σπάνια η απαγόρευση κάποιας λατρείας όταν αυτή ξέφευγε από τον πολιτικό έλεγχο (όπως συνέβη το 186 π.Χ. με τα Διονυσιακά). Πολιτική η θρησκεία, λοιπόν, στην Ρώμη ή, μάλλον, κρατική. Ο εκάστοτε αυτοκράτορας της Ρώμης είναι ταυτόχρονα και Μέγας Ποντίφηξ (αρχιερέας). Μόνον ο Γρατιανός, περί τα τέλη του τετάρτου μ.Χ. αιώνα θα αποποιηθεί αυτόν τον τίτλο. Ακόμα και ο Μέγας Κωνσταντίνος τον διατήρησε σε όλη του τη ζωή. Ουκ ολίγοι οι αυτοκράτορες που θεοποιήθηκαν μετά θάνατον (μερικοί αυτοθεοποίησαν τον εαυτό τους όσο ακόμα βρίσκονταν εν ζωή). Ολόκληρα ιερατεία δημιουργούνταν μετά τον θάνατο κάποιου αυτοκράτορα, τα οποία και αναλάμβαναν τα σχετικά με την λατρεία του θεοποιημένου Καίσαρα. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι οι Ρωμαίοι γνώριζαν άριστα το management των θρησκειών. Μόνον μια θεότητα «φαίνεται» πως οι Ρωμαίοι άργησαν να ενσωματώσουν στο Πάνθεόν τους: τον Γιαχβέ των Ιουδαίων. Τελικά, το έκαναν. Μόνον που αυτό συνέβη μερικούς αιώνες νωρίτερα, από ό,τι είναι επίσημα αποδεκτό. Σ’ αυτό το έργο, δεν ήταν μόνοι τους. Αρωγός τους υπήρξε κάποιος που γνώριζε από πρώτο χέρι την ιουδαϊκή θρησκεία και είχε αφομοιώσει με εξίσου θαυμαστό τρόπο τόσο τον Πλάτωνα όσο και τον Πυθαγόρα. Πρόκειται για τον Φίλωνα τον Ιουδαίο, από την Αλεξάνδρεια, που έζησε την ίδια περίοδο με τον Σενέκα (π. 15 π.Χ. –50 μ.Χ.). Κύριος εκπρόσωπος της λεγόμενης ελληνο–ιουδαϊκής φιλοσοφίας, είχε ως μητρική γλώσσα την ελληνική και «ανήκε σε σημαίνουσα οικογένεια της ιουδαϊκής κοινότητας της Αλεξάνδρειας, συνδεόμενη με την ιουδαϊκή βασιλική οικογένεια και με φορείς της ρωμαϊκής εξουσίας». Ο Φίλων, γνωστός και ως «ο εβραίος Πλάτων», ήταν άριστος γνώστης της Πεντατεύχου, των έργων του Ομήρου (και αυτό ίσως έχει κάποια σημασία, όπως θα δούμε) και των ελλήνων τραγωδών, αλλά οι σημαντικότερες μελέτες του αφορούσαν τις διδασκαλίες του Πλάτωνα, του Πυθαγόρα και των Στωικών. Θεωρούσε ότι τα πρότυπα του Πλάτωνα και του Πυθαγόρα θα πρέπει να αναζητηθούν στην Πεντάτευχο (την Τορά, τα πέντε πρώτα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης, συγγραφέας των οποίων φέρεται πως ήταν ο Μωυσής). Κυριότερη έννοια της θεολογούσας φιλοσοφίας του Φίλωνα υπήρξε ο Λόγος (επηρεασμένος εδώ προφανώς από τις «διήκουσες απορροές» της θεότητας των στωικών και τις Ιδέες του Πλάτωνα). Ο Λόγος είναι το σύνολο των ενδιάμεσων μεταξύ θεότητας και όντων δυνάμεων, που «τις παριστάνει όμως και σαν υπηρέτες, δορυφόρους και απεσταλμένους της θεότητας ή σαν εκτελεστές της θέλησής της». Ο Λόγος, ωστόσο, είναι και «πάνω από τους απεσταλμένους και τους μεσίτες του θεού –αγγέλους και άλλες θεότητες– και χαρακτηρίζεται σα δεύτερος θεός ή σαν πρωτογιός του θεού» (Κορδάτος, Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας). Γράφει ο ίδιος ο Φίλων για τον «Λόγο του Θεού»: «Κι αν ακόμα δεν θα τον ονομάζαμε Υιό του Θεού, αυτό καταλαμβάνει από τον Θεό την θέση του Πρωτότοκου, του Λόγου, που κατέχει την ηγεσία μεταξύ των αγγέλων, ως να ήταν ο ηγέτης των. Και πολλά μεγάλα ονόματα είναι δικά του, γιατί ονομάζεται η “αρχή” και το “όνομα του Θεού”, ο Λόγος του και ο Άνθρωπος κατά την εικόνα του, και ως “ο ορών”, δηλαδή Ισραήλ προσαγορεύεται». Φαίνεται, λοιπόν, πως κάποιος «Ιωάννης» αποτίει φόρο τιμής στον Φίλωνα όταν ξεκινά το Ευαγγέλιό του με την φράση, «Εν αρχή ην ο Λόγος, και ο Λόγος ην προς τον Θεόν, και Θεός ήν ο Λόγος…» Ο Φίλων επηρέασε σημαντικά τους πατέρες της εκκλησίας Κλήμη Αλεξανδρέα, Ωριγένη, Αμβρόσιο, Αυγουστίνο…
Δεν είναι, συνεπώς, καθόλου περίεργο που ο Μπρούνο Μπάουερ θεωρεί ως «πατέρα» του χριστιανισμού τον Φίλωνα και ως «θείο» του τον Σενέκα. Ο Μπάουερ, ο εξοχότερος των μαθητών του Χέγκελ, θεολόγος και ιστορικός, έχασε το 1842 την έδρα του στο πανεπιστήμιο επειδή είχε αμφισβητήσει την ιστορικότητα του Ιησού. Έκτοτε έζησε «εν κατατρεγμώ και πενία». Ήταν ο πρώτος που τόνισε ότι η αναζήτηση του χριστιανικού λίκνου στον χώρο της Παλαιστίνης ήταν σκέτη ματαιοπονία και εκείνος που αρνήθηκε οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με την ιστορικότητα του «Ιησού». Το έργο του αγνοήθηκε σχεδόν από όλους, και όσοι δεν το αγνόησαν, αγνοήθηκαν και αυτοί με την σειρά τους. Το σημαντικότατο έργο του Ο Χριστός και οι Καίσαρες, Η Καταγωγή του Χριστιανισμού από τον Εκρωμαϊσμένο Ελληνικό Πολιτισμό, που εκδόθηκε το 1877, επηρέασε όσο ελάχιστα έργα την έρευνα για το χριστολογικό, την έρευνα δηλαδή για την ιστορικότητα του Ιησού. Ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα πολλοί φιλελεύθεροι θεολόγοι, επηρεασμένοι προφανώς από το έργο του Μπάουερ, θεωρούσαν ότι η έρευνα για την ιστορικότητα του Ιησού δεν είχε κανένα νόημα, και ότι η εκκλησία θα έπρεπε να στραφεί στο ηθικό περιεχόμενο της διδασκαλίας του. Στην Ελλάδα ο Μπάουερ είναι παντελώς άγνωστος. Μόλις τελευταία ασχολήθηκε με το έργο του ο καθηγητής της θεολογίας Σάββας Αγουρίδης σε άρθρο του στην Ελευθεροτυπία (23 Δεκεμβρίου 2000). Ο κ. Αγουρίδης ασχολείται στο άρθρο του κατά τα δύο τρία με τον Μπάουερ και κατά το ένα τρίτο με το έργο του «αποστάτη» Καρλ Κάουτσκυ, Η Καταγωγή του Χριστιανισμού (εκδ. Αναγνωστίδη). Και ενώ κατακρίνει –και σωστά– το έργο του Κάουτσκυ, αποφεύγει να κάνει κάτι τέτοιο με το έργο του Μπάουερ. «Μέσα σε έναν κόσμο», γράφει, «όπου Ιουδαϊσμός και Πλατωνισμός αναμίχτηκαν κατά τέτοιον τρόπο, τι θα προσέθετε –συλλογίστηκε ο Μπάουερ– η ιστορικότητα του Ιησού; Τίποτε, είναι η απάντησή του». Τελεία. Δεν είναι καθόλου δύσκολο, διαβάζοντας ανάμεσα στις γραμμές του άρθρου του, να κατατάξουμε τον Σ. Αγουρίδη στους φιλελεύθερους θεολόγους, στους οποίους μόλις αναφερθήκαμε.
Τα Χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας και ο Μεσσίας Αναλύοντας την κατάσταση που επικρατεί στην ρωμαϊκή αυτοκρατορία στα τέλη του 1ου π.Χ. και στον 1ο μ.Χ. αιώνα, δεν μπορούμε, φυσικά, να αγνοήσουμε τους Εσσαίους, τους συντάκτες των Χειρογράφων της Νεκρής Θάλασσας. Οι μοναδικές πληροφορίες που είχαμε για τους Εσσαίους από αρχαίες πηγές μέχρι το 1947, χρονιά της ανακάλυψης των Χειρογράφων, ήταν τα έργα του Φίλωνα (φυσικά!), του «Ιώσηπου» (φυσικά!) και του Πλίνιου του Πρεσβύτερου (θείου του Πλίνιου του Νεότερου). Και οι τρεις τους εκφράζονται με θαυμασμό γι’ αυτήν την εβραϊκή «αίρεση», εξίσου σημαντική με εκείνες των Σαδδουκαίων και των Φαρισαίων. Αυτό, ωστόσο, που προσέθεσαν τα χειρόγραφα στις παλιότερες πληροφορίες ήταν το σύνολο των διδασκαλιών των Εσσαίων που αφορούσε τον αναμενόμενο Μεσσία (Μασίαχ, στα εβραϊκά, δηλαδή, «χρισμένος», «χριστός»). Η προφητεία για την έλευση του Μεσσία αναφέρεται από τον Ησαΐα, αν και δεν λείπουν οι αναφορές σ’ αυτόν σε αρκετά βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης. Οι ταραγμένοι αιώνες που ακολούθησαν την κατάκτηση της Παλαιστίνης από τον Μ. Αλέξανδρο και οι διαρκείς εξεγέρσεις των εβραίων τόσο κατά των Σελευκιδών όσο και κατά των Ρωμαίων κατέστησαν τον Μεσσία κεντρικό πρόσωπο στην «θεολογία» των Εσσαίων. Ο Μεσσίας, απόγονος του βασιλιά Δαυίδ, ως πολιτικοστρατιωτικός ηγέτης θα οδηγούσε τις δυνάμεις του Φωτός στην αποκαλυπτική σύγκρουση ενάντια στις δυνάμεις του Σκότους. Ο πολιτικοστρατιωτικός ηγέτης τον οποίο οι Εσσαίοι θαύμαζαν απεριόριστα ήταν ο Ιησούς του Ναυή, που οδήγησε τους εβραίους στην κατάκτηση της Γης της Επαγγελίας μετά τον θάνατο του Μωυσή. Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο που και ο αναμενόμενος Μεσσίας εμφανίζεται, με το πέρασμα των χρόνων, να έχει και αυτός το όνομα Ιησούς (Σωτήρ, στα ελληνικά). Πανικός κατέλαβε την εκκλησία όταν ανακαλύφτηκαν τα Χειρόγραφα. Η πιθανότητα να πληγεί το «επίσημο δόγμα» του χριστιανισμού δεν ήταν αμελητέα. Ο πανικός έδωσε με την σειρά του την θέση του στην αμηχανία. Η σιωπή των Χειρογράφων, όσον αφορά τον Ιησού Χριστό, είναι εκκωφαντική. Η χρονολόγηση των κειμένων είχε δείξει ότι αυτά είχαν γραφεί τον πρώτο προχριστιανικό και τον πρώτο μεταχριστιανικό αιώνα. Η κοινότητα του Κουμράν, όπου ανακαλύφτηκαν τα Χειρόγραφα, καταστράφηκε το 68 μ.Χ. από τα στρατεύματα του Βεσπασιανού. Ο Μεσσίας–Χριστός κατέχει κεντρική θέση στην φιλολογία των Εσσαίων. Την ίδια περίοδο που αναπτύσσεται ο εσσαιανικός μεσσιανισμός υποτίθεται ότι δρα στην Παλαιστίνη ο Ιησούς–Μεσσίας–Χριστός των χριστιανών. Γιατί δεν γίνεται η παραμικρή αναφορά σ’ αυτόν στα Χειρόγραφα; Η απάντηση είναι απλή όσο και συντριπτική: ο Ιησούς–Μεσσίας–Χριστός δεν υπήρξε!
Σήμερα, είναι κοινώς αποδεκτό ότι το αρχαιότερο Ευαγγέλιο είναι εκείνο του Μάρκου. Πάνω του στηρίχτηκαν και τα άλλα δύο «συνοπτικά» ευαγγέλια, του Ματθαίου και του Λουκά. Το ευαγγέλιο και η Αποκάλυψη του Ιωάννη θεωρούνται αρκετά μεταγενέστερα κείμενα, όπως εξάλλου και οι Επιστολές του Παύλου. Οι τελευταίες, όπως έχουν αποδείξει οι εκπρόσωποι της Ολλανδικής Ριζοσπαστικής Σχολής, ενσωματώθηκαν στον «ιερό κανόνα» περί το 150 μ.Χ. Η ενσωμάτωσή τους υπήρξε προϊόν συμβιβασμού ανάμεσα σε δύο κλάδους της ιουδαιο–γνωστικιστικής φιλοσοφίας: εκείνον της «επίσημης» εκκλησίας της Ρώμης και εκείνον των Μαρκιωνιτών, των οπαδών του «αιρετικού» Μαρκίωνα, από τον κύκλο των οποίων προήλθαν και οι Επιστολές. Παρεπιμπτόντως, να αναφέρουμε ότι τα μόνα «ιστορικά» στοιχεία που αναφέρει ο Παύλος για τον Ιησού στις Επιστολές του είναι τα «γεγονότα» της σταύρωσης και της ανάστασης. Και υποτίθεται ότι ο Παύλος ζούσε την εποχή του Ιησού και γνώρισε πάμπολλους από εκείνους που τον είχαν γνωρίσει και ζήσει κοντά του. Όσον αφορά το ζήτημα των «αιρέσεων»: όπως απέδειξε ο C. Baur την δεκαετία του 1930, οι «αιρέσεις» δεν αποτελούσαν παρακλάδια της «επίσημης» εκκλησίας. Απλά, από τις πάμπολλες (γνωστικιστικές) «αιρέσεις» που υπήρχαν κάποια κατόρθωσε να επικρατήσει και να αναδειχθεί σε «επίσημη» εκκλησία – εκείνη της Ρώμης. Πολλές από αυτές τις «αιρέσεις» επιβίωσαν για αιώνες, παράλληλα με την «επίσημη» εκκλησία. Και ούτε είναι τυχαίο το γεγονός ότι όλες οι «αιρέσεις» αναπτύχθηκαν στην περιφέρεια της αυτοκρατορίας, δηλαδή μακριά από την Ρώμη και την Κωνσταντινούπολη, όπου η επίσημη εκκλησία είχε την έδρα της και, φυσικά, επέβαλε πάντα το ορθό δόγμα, μόνον και μόνον λόγω των στενότατων σχέσεών της με την πολιτική εξουσία. Και αυτό συνέβαινε και πολύ πριν αναδειχθεί σε επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας. Ας επιστρέψουμε, όμως, στο Ευαγγέλιο του Μάρκου. Οι ειδικοί θεωρούν ότι το κείμενο που γνωρίζουμε σήμερα ως Ευαγγέλιο του Μάρκου βασίστηκε σε ένα προηγούμενο κείμενο το οποίο αναφέρεται ως Ur Marcus. Συχνά αναφέρεται και ως Ευαγγέλιο Q. Το Ur Μάρκος γράφτηκε την δεκαετία του 60 μ.Χ. –πού αλλού;– στην Ρώμη, όπως αναφέρει ο πατέρας της εκκλησίας Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, και είναι σήμερα γενικότερα αποδεκτό.
Έχοντας εξετάσει την πολιτικοφιλοσοφική κατάσταση καθώς και τις θεολογικές απόψεις που επικρατούν στους ηγετικούς κύκλους της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, γύρω στις αρχές της χρονολογίας μας, θα αποτελούσε μέγιστη –και άδικη– παράλειψη να μην αναφερθούμε στην εξίσου σημαντική φιλολογική πλευρά των χριστιανικών μύθων. Όχι, δεν θα ασχοληθούμε με τις γνωστές και μονότονα επαναλαμβανόμενες αντιφάσεις ανάμεσα στα «θεόπνευστα» κείμενα, ούτε θα μελετήσουμε τα απόκρυφα βιβλία. Μοναδικός αρωγός μας σ’ αυτή την προσπάθεια ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες στην Αμερική και ήδη αποσπά διθυραμβικές κριτικές, ακόμα και από τους πλέον σκεπτικιστές σχολιαστές του. Τι προσφέρει αυτό το βιβλίο; Απαντήσεις, κατ’ αρχάς, σε διάφορα «σκοτεινά» σημεία του Ευαγγελίου του «Μάρκου» –του πρώτου και σημαντικότερου όπως έχουμε ήδη αναφέρει– που έχουν απασχολήσει για αιώνες του θεολόγους. Ας αναφερθούμε σε μερικά παραδείγματα:
Όλα αυτά, και πολύ περισσότερα, «μυστήρια» εξηγούνται από τον Dennis R. MacDonald στο βιβλίο του Τα Ομηρικά Έπη και το Ευαγγέλιο του Μάρκου. Πού βρίσκονται οι απαντήσεις σε όλα αυτά τα ερωτήματα; Όπως ήδη θα καταλάβατε, στην Ιλιάδα και στην Οδύσσεια του Ομήρου, του μεγαλύτερου ποιητή όλων των αιώνων. Η συγκλονιστική άποψη του Μακ Ντόναλντ είναι ότι το Ευαγγέλιο του Μάρκου αποτελεί μια προσεκτικά μελετημένη και συνειδητή κατασκευή ενός αντι–έπους, βασισμένου σχεδόν αποκλειστικά στα έπη του Ομήρου. Ο λογοκλόπος Μάρκος απλά «εκσυγχρονίζει» και εξιουδαΐζει τον Οδυσσέα, παρουσιάζοντας έναν νέο ήρωα, τον Ιησού. Η άλλη παράμετρος για την συγγραφή του Ευαγγελίου, όπως είναι φυσικό, είναι η Παλαιά Διαθήκη, από την οποία όμως ο Μάρκος αντλεί συντριπτικά λιγότερα στοιχεία.
Θα αναφέρω λίγα μόνον στοιχεία από το συγκλονιστικό βιβλίο του Μακ Ντόναλντ, ελπίζοντας να το δούμε και σύντομα μεταφρασμένο στην γλώσσα μας.
Όλοι οι σχολιαστές του Μακ Ντόναλντ συμφωνούν σε ένα σημείο: το έργο του κλείνει μια για πάντα το ζήτημα του χριστολογικού. Μερικά παραδείγματα, όσον αφορά τα δάνεια του ευαγγελιστή Μάρκου από τον Όμηρο, θα ήταν ενδιαφέροντα. Πρόκειται όμως για αμέτρητες περιπτώσεις. Διαπιστώνουμε, λοιπόν, ότι ο Μάρκος δεν είναι απλώς κάποιος εγγράμματος φίλος, σύντροφος, μαθητής κάποιων αγράμματων ψαράδων από την Ιουδαία. Γνωρίζει άριστα τα έπη του Ομήρου. Η κοινή ελληνική, που ήταν η διεθνής γλώσσα της εποχής του, είχε τεράστιες διαφορές από την γλώσσα του Ομήρου (μια απλή ματιά στα Ευαγγέλια και στον Όμηρο αρκεί). Η μελέτη του Ομήρου την εποχή εκείνη προϋπόθετε την παράλληλη μελέτη λεξικών αλλά και σχολιογραφικών έργων πάνω στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Ποιοι είχαν τη δυνατότητα να το κάνουν αυτό; Μα, φυσικά, οι Ρωμαίοι
Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην Ρώμη Είναι πασίγνωστο ότι οι Ρωμαίοι λεηλάτησαν κυριολεκτικά τους καλλιτεχνικούς θησαυρούς της αρχαίας Ελλάδας. Αυτό που είναι λιγότερο γνωστό είναι το ότι λεηλάτησαν και τους λογοτεχνικούς θησαυρούς της. Οι μεγαλύτεροι ποιητές της Ρώμης, Βιργίλιος (70–19 π.Χ.), Οράτιος (65–8 π.Χ.), Οβίδιος (43 π.Χ.– π. 17 μ.Χ.), Γάιος Κορνήλιος Γάλλος (69/70–26 π.Χ.) αντιγράφουν ασύστολα τους αρχαίους έλληνες κλασικούς. Όλοι τους ζουν και «δημιουργούν» την ίδια περίοδο, έχουν πολύ στενές σχέσεις μεταξύ τους, αλλά έχουν και ένα ακόμα κοινό χαρακτηριστικό, περισσότερο σημαντικό από τα προηγούμενα: ανήκουν στον στενό κύκλο του πρώτου αυτοκράτορα της Ρώμης Αυγούστου–Οκταβιανού, που είχε δημιουργήσει ο Γάιος Μαικήνας (69–26 π.Χ.), που το όνομά του ταυτίστηκε έκτοτε με εκείνο του «πολιτιστικού προστάτη». Ποιος ήταν ο στόχος του Αυγούστου; Η δημιουργία «εθνικής συνείδησης» –όπως θα λέγαμε σήμερα– στους Ρωμαίους. Η δημιουργία της «ρωμαϊκότητας των Ρωμαίων». Και στο όνομα αυτής της «ρωμαϊκότητας» η λογοκλοπή ήταν το μικρότερο έγκλημα που διαπράχτηκε. Ο Βιργίλιος, ο μεγαλύτερος Λατίνος επικός ποιητής, με τον οποίο θα ασχοληθούμε εκτενέστερα, επικαλείται ως πηγή έμπνευσης των Γεωργικών του τον Ησίοδο, ωστόσο πολύ μεγαλύτερη είναι η επιρροή του Θεόκριτου του Αλεξανδρέα και του Ομήρου στα έργα του Βιργίλιου Εκλογές και Αινειάδα. Τα έξι πρώτα βιβλία της Αινειάδας έχουν σχεδιαστεί πάνω στο πρότυπο της Οδύσσειας, ενώ τα έξι τελευταία πάνω στο πρότυπο της Ιλιάδας. Ο Βιργίλιος, ωστόσο, δεν σταματά στον Όμηρο. «Επηρεάζεται» επίσης από και από άλλους Έλληνες ποιητές, από τους ομηρικούς ύμνους, από τα Αργοναυτικά του Απολλώνιου του Ρόδιου, από πάμπολλες ελληνικές τραγωδίες, χαμένες και μη… Δεν είναι τυχαίο ότι κατηγορήθηκε για λογοκλοπή ακόμα και από πολλούς συγχρόνους του. Η αποθέωση του έργου του αρχίζει ουσιαστικά τον 1ο μ.Χ. αιώνα, από τους Καλπούρνιο, Στάτιο και Σενέκα (φυσικά…). Θεωρώ ακόμα σημαντικότερο ένα άλλο έργο του Βιργίλιου, τις Εκλογές. Στα δέκα βιβλία των Εκλογών, εκτός από το τέταρτο και το έκτο, ο Βιργίλιος μιμείται τόσο φανερά τα Ειδύλλια του Θεόκριτου, που οι σχολιαστές του έργου του δεν διστάζουν να πουν ότι το ένατο βιβλίο είναι απλή μεταφορά του έβδομου Ειδυλλίου του Θεόκριτου. Στην Ένατη Εκλογή εξυμνείται η ζωή των βοσκών στην Αρκαδία, έναν παραδεισένιο κόσμο του νότου, όπου λάμπει ο ήλιος, όπου οι φλογέρες των βοσκών κατακλύζουν με τους θεσπέσιους ήχους τους τα βουνά και τους κάμπους και όπου οι βοσκοπούλες είναι ονειρεμένες. Δεν είναι τυχαίο που η Αρκαδία είναι σήμερα συνώνυμη με τον παράδεισο, τον ουρανό, την ουτοπία… Η φράση Et in Arcadia ego (Και εγώ [έζησα] στην Αρκαδία…) είναι παροιμιώδης. Και κάποιοι όταν αναφέρονται σ’ αυτή την φράση, στον ομώνυμο πίνακα του Πουσσέν, στο Τάγμα της Σιών και δεν αναφέρονται στον Βιργίλιο απλώς παραπληροφορούν και θολώνουν συνειδητά τα νερά… Γιατί ο Βιργίλιος δεν αναφέρθηκε μόνον στην «Αρκαδία».
Ακόμα σημαντικότερη είναι η Τέταρτη Εκλογή, μία από τις δύο που δεν βασίζεται στον Θεόκριτο. Σ’ αυτήν ο Βιργίλιος βλέπει πως θα ανατείλει μια νέα εποχή και πως η γέννηση ενός θείου βρέφους θα σημάνει την έλευση ενός νέου χρυσού αιώνα ειρήνης και ευημερίας. Ο προφητικός τόνος της Εκλογής και το «μεσσιανικό» της ύφος καθώς και η μεγάλη ομοιότητα με την γλώσσα του προφήτη Ησαΐα, έδωσε την εντύπωση στους εκκλησιαστικούς χώρους ότι το «μεγάλο τέκνο του Δία» δεν ήταν παρά μια προφητεία της άφιξης του Ιησού. Δεν είναι τουλάχιστον περίεργο να επηρεάζεται ο Βιργίλιος από την γλώσσα του προφήτη Ησαΐα, του οποίου η προφητεία για την έλευση του Μεσσία κατέχει κεντρική θέση τόσο στην Καινή Διαθήκη όσο και στα Χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας; Μα, οι ιουδαΐκές ιδέες είχαν μεγάλη εξάπλωση στην Ιταλία κατά το τέλος του πρώτου προχριστιανικού αιώνα… Γνώριζε ο Βιργίλιος εβραϊκά; Δεν χρειαζόταν. Η μετάφραση των Εβδομήκοντα, που είχαν επιχορηγήσει οι Πτολεμαίοι, βρισκόταν στην διάθεση όλων. Συνήθως επικρατεί η άποψη ότι οι Ρωμαίοι δεν είχαν και πολλές σχέσεις με τους κατακτημένους λαούς. Αυτό, ωστόσο, δεν αληθεύει. Υπήρχε ένα διαρκές dare e avere (νταραβέρι, δούναι και λαβείν) με όλους τους ντόπιους ηγεμόνες και παράγοντες, με τους οποίους διατηρούσαν πελατειακές σχέσεις. Ο αδελφός του Φίλωνα, Αλέξανδρος Λυσίμαχος, για παράδειγμα, αρχιτελώνης στην Αλεξάνδρεια, που ήταν ο πλουσιότερος άνθρωπος της πόλης και ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον ελληνιστικό κόσμο, είχε φιλικές σχέσεις με τον αυτοκράτορα Κλαύδιο, αλλά και την μητέρα του τελευταίου Αντωνία. Ο γιος του, και ανηψιός του Φίλωνα, Τιβέριος Ιούλιος Αλέξανδρος, που είχε αποστατήσει από την ιουδαϊκή θρησκεία, διετέλεσε επίτροπος διοικητής της Ιουδαίας, περί το 46–48 μ.Χ., οπότε και διέταξε να εκτελεστούν οι γιοί του επαναστάτη Ιούδα του Γαλιλαίου. Είκοσι χρόνια αργότερα, το 69, ως διοικητής της Αιγύπτου, θα είναι ο πρώτος που θα αναγορεύσει αυτοκράτορα τον Βεσπασιανό. Χαρακτηριστικό, επίσης, είναι το παράδειγμα της οικογένειας του Ηρώδη. Οι γιοι του, οι κόρες του, τα εγγόνια του, τα δισέγγονά του έζησαν σχεδόν όλοι στην Ρώμη για χρόνια, όπου, μέσω της εκπαίδευσής τους εκρωμαΐστηκαν πλήρως. Και δεν αναφερόμαστε σε ταξιδάκια αναψυχής ή σε ταξίδια για να υποβάλουν διάφορα αιτήματα στον εκάστοτε αυτοκράτορα. Μιλάμε για μακρά διαστήματα διαμονής στην Ρώμη, ακόμα και όταν κάποιος από αυτούς ήταν ήδη βασιλιάς κάποιας περιοχής της Παλαιστίνης. Και το κυριότερο είναι ότι είχαν άμεσες σχέσεις με τα μέλη της ηγετικής τάξης της Ρώμης. Διέμεναν στα σπίτια τους. Σπούδαζαν μαζί με τα παιδιά τους. Έκαναν φιλίες μαζί τους. Ο Ιώσηπος αναφέρει πάμπολλες περιπτώσεις. Θα αναφερθούμε μόνον σε μία τέτοια περίπτωση. Ο Αλέξανδρος και ο Αριστόβουλος, γιοι του Ηρώδη από την Μαριάμνη την Ασμοναία, εστάλησαν από τον πατέρα τους στην Ρώμη για να μορφωθούν κοντά στον Καίσαρα. Κατά την διάρκεια της μακρόχρονης παραμονής τους στην Ρώμη φιλοξενούνταν στο σπίτι του Γάιου Ασίνιου Πολλίωνα. Τι σύμπτωση! Στον Ασίνιο Πολλίωνα είχε αφιερώσει ο Βιργίλιος την Τέταρτη –τη μεσσιανική– Εκλογή του. Ο Γ. Ασίνιος Πολλίων (76/75 π.Χ. – 4/5 μ.Χ.) δεν ήταν Ρωμαίος της σειράς. Πολιτικός, στρατιωτικός, συγγραφέας, υπήρξε προσωπικός φίλος του Καίσαρα με τον οποίο «διέβη τον Ρουβίκωνα», και στενός φίλος τόσο του Βιργίλιου όσο και του Οράτιου. Συνέγραψε μάλιστα ιστορία, που χάθηκε, και που χρησιμοποιήθηκε από τους μεταγενέστερους ιστορικούς Τάκιτο, Σουητώνιο, Πλούταρχο και Αππιανό. Και επειδή μια σύμπτωση δεν είναι σύμπτωση, ας περάσουμε και στην δεύτερη. Ο Γάιος Ασίνιος Γάλλος, γιος του προηγούμενου, έπεσε στην δυσμένεια του Αυγούστου επειδή είχε ισχυριστεί ότι ο ίδιος ήταν το «παιδί–μεσσίας» που αναφέρει ο Βιργίλιος! Ο Αύγουστος είχε πιστέψει πως ήθελε να τον διαδεχθεί στον θρόνο! Κι αυτό σύμπτωση; Ο Γάιος Ασίνιος Γάλλος (41 π.Χ – 33 μ.Χ.) δεν ήταν, κι αυτός με την σειρά του, κάποιος τυχαίος Ρωμαίος. Είχε παντρευτεί την Βιψανία Αγριππίνα, πρώην σύζυγο του μετέπειτα αυτοκράτορα Τιβέριου (είχαν χωρίσει κατόπιν εντολής του Αυγούστου), και είχε διατελέσει ύπατος το 8 π.Χ και ανθύπατος της Ασίας (Συρία) το 6/5 π.Χ. Λεπτομέρεια: αυτή η αλλαγή του «cognomen» (επιθέτου) από Πολλίων σε Γάλλος, βγάζει κυριολεκτικά μάτια, όπως θα δούμε. Η απόπειρα του Γάλλου να αναδειχθεί σε «μεσσία» αποτελεί την πρώτη επιχείρηση ενσωμάτωσης του Γιαχβέ στο ρωμαϊκό πάνθεον. Η προσπάθεια, φυσικά, συνεχίστηκε από τους Ρωμαίους με πολύ καλύτερα αποτελέσματα, όπως όλοι γνωρίζουμε…
Έχουμε ήδη δει ότι η ηγετική τάξη της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας διέθετε τα πολιτικά εφόδια –από τους Έλληνες φιλοσόφους– τα θεολογικά –από τους Εβραίους– καθώς και την πολιτική βούληση και το συμφέρον για να δημιουργήσει μια νέα πολιτική θρησκεία: τον χριστιανισμό. [Απαραίτητη διευκρίνιση: Το ότι οι Ρωμαίοι χρησιμοποίησαν ασύστολα τα έργα και τις πεποιθήσεις των Ελλήνων και των Εβραίων δεν σημαίνει ότι φταίνε ούτε οι μεν ούτε οι δε. Θεωρώ μέγιστους φιλοσόφους τόσο τον Πλάτωνα όσο και τον Αριστοτέλη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορώ να διαφωνώ και μαζί τους μέχρι θανάτου. Και η μετάλλαξη που υπέστη ο χριστιανισμός από τον ελληνισμό στον πατρώο χώρο κραυγάζει από μόνη της για το ότι ο ελληνικός λαός δεν είχε την παραμικρη ανάμειξη σ’ αυτό το διαρκές έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Η θεολογική κοσμοαντίληψη των Εβραίων, από την άλλη, με αφήνει παγερά αδιάφορο. Αλλά πιστεύω, επίσης, ότι δεν ευθύνεται ο εβραϊκός λαός επειδή κάποιοι ηγετικοί κύκλοι του (τότε) –που δεν ήταν και ακριβώς Εβραίοι, όπως οι Ηρωδιανοί– χρησιμοποίησαν τις θρησκευτικές τους απόψεις για τα δικά τους συντεχνιακά συμφέροντα, όπως και σήμερα κάνουν κάποιοι άλλοι…] Προτού απαντήσουμε –ή επιχειρήσουμε να απαντήσουμε– στο ερώτημα «ποιοι έγραψαν τα βιβλία της Καινής Διαθήκης», θα πρέπει να επισημάνουμε μερικές σημαντικές παραμέτρους της ρωμαϊκής ιστορίας. Είδαμε στην αρχή του άρθρου ότι είναι σχεδόν αδύνατον να εντοπιστεί έστω και ένας βασιλιάς στην Ευρώπη, τα τελευταία 1200 χρόνια που να μην κατάγεται από τον Καρλομάγνο. Είναι πανεύκολο να διαπιστώσετε και εσείς του λόγου το αληθές, αρκεί να διαθέτετε ένα καλό εγκυκλοπαιδικό λεξικό και ελάχιστο χρόνο. [Και σας καλώ να το κάνετε. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον παιχνίδι.] Είναι, επίσης, πανεύκολο να βρούμε τα γενεαλογικά δέντρα των αυτοκρατόρων της Κίνας ή της Ιαπωνίας, των βασιλιάδων της Αρμενίας ή της Περσίας, των αυτοκρατόρων του Βυζαντίου (ως ένα βαθμό), των Πτολεμαίων και των Σελευκιδών, ακόμα και των ηγεμόνων ενός ασήμαντου κρατιδίου της Ευρώπης στον Μεσαίωνα. Αυτό, όμως, που είναι εξαιρετικά δύσκολο είναι η ανεύρεση του γενεαλογικού δέντρου των Ρωμαίων Αυτοκρατόρων. Και το ζητούμενο, βέβαια, δεν είναι η αναφορά ολόκληρου του γενεαλογικού δέντρου ενός αυτοκράτορα (που όλοι τους βέβαια, σύμφωνα με τα παραμύθια του Βιργίλιου, κατάγονταν από τον Αινεία της Τροίας), αλλά η αναφορά –έστω– των ονομάτων του πατέρα, της μητέρας, των παπούδων και των γιαγιάδων του. Αυτό που είναι κοινός τόπος για όλους τους υπόλοιπους βασιλιάδες της οικουμένης είναι κάτι το σπάνιο για τους αυτοκράτορες της Ρώμης. Και γι’ αυτό δεν ευθύνονται τόσο οι σύγχρονοι ιστορικοί όσο οι αρχαίοι. Επίσης περίεργο, όσον αφορά την ρωμαϊκή αυτοκρατορία, είναι το γεγονός ότι, τότε, οι δυναστείες περιλάμβαναν μόνον δύο, τρεις, τέσσερις το πολύ, αυτοκράτορες. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα τετρακόσια, περίπου, χρόνια που μεσολάβησαν από τον Αύγουστο ως τον Θεοδόσιο Α΄ αναφέρονται, ούτε λίγο ούτε πολύ επτά δυναστείες. Κάθε εξήντα χρόνια, κατά μέσο όρο, είχαμε και μια νέα δυναστεία. Η δυναστεία του Καρλομάγνου διαρκεί, με το ένα ή το άλλο παρακλάδι της, εδώ και δώδεκα αιώνες, ενώ στην Ρώμη είχαμε δυναστείες που κυβερνούσαν εξήντα χρόνια! Πόσο συγκινητικό, πράγματι! Εκεί που μια δυναστεία «έπνεε τα λοίσθια» εμφανιζόταν αίφνης, ως από μηχανής θεός, ένας στρατηγός «ταπεινής καταγωγής» –πάντα ταπεινής καταγωγής– από την επαρχία και στεφόταν αυτοκράτορας! Ή αυτό τουλάχιστον ισχυρίζονται οι ιστορικοί της εποχής.
Η Γενεαλογία της Εξουσίας και ο Χριστιανισμός – Μέρος Β΄
|
[Η διεύθυνση αυτής της σελίδας είναι: http://www.oocities.org/xmorfos/genea1.htm]
