İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL İLKELER
VE KAVRAMLAR
I-KENTLEŞME VE KENT
KAVRAMLARI................ 1
A-KENTLEŞME SÜRECİNİN KISA TARİHİ GELİŞİMİ 1
1.Batıda
Kentleşme Süreci 2
2.Ülkemizde
Kentleşme Süreci 4
B-KENT KAVRAMINDAKİ GELİŞMELER 6
II-KENTLEŞME TEORİLERİ 10
A-ORTAK MERKEZLİ ÇEMBERLER TEORİSİ 10
B-DİLİMLER TEORİSİ 11
C-BİRDEN FAZLA MERKEZLİ GELİŞME TEORİSİ 12
İKİNCİ BÖLÜM
TÜRKİYE’DE KENTLEŞME
I-KENTLEŞME NEDENLERİ 15
A-İTİCİ ÇEKİCİ NEDENLER 15
1.Üretim
Faktörlerinin Bileşimindeki Değişme 15
2.Kent ve Köy Yerleşim
Birimlerinin Sosyal ve Kültürel Açıdan Farklı İmkanlar Sağlaması 17
3.Kentleşmenin
Demografik Gelişimi 18
B-İLETİCİ NEDENLER 21
C-SİYASAL NEDENLER 24
II-TÜRKİYE’DE PLANLI DÖNEMDE
KENTLEŞME POLİTİKASI 26
A-BİRİNCİ PLAN DÖNEMİ(1963-1967) 26
B-İKİNCİ PLAN DÖNEMİ(1968-1972) 27
C-ÜÇÜNCÜ PLAN DÖNEMİ(1973-1977) 28
D-DÖRDÜNCÜ PLAN DÖNEMİ(1979-1983) 29
E-BEŞİNCİ PLAN DÖNEMİ(1985-1989) 29
F-ALTINCI PLAN DÖNEMİ(1990-1994) 30
G-YEDİNCİ PLAN DÖNEMİ(1996-2000) 30
H-SEKİZİNCİ PLAN DÖNEMİ(2001-2005) 32
III-KENTLERDE HİZMETLERİN
GELİŞİMİ 32
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KENT VE BÖLGE PLANLAMASI
I-ARSA SORUNU VE KENT
PLANLAMA ÇALIŞMALARI 35
A-KENT PLANLAMA
ÇALIŞMALARINDA ARSA
FAKTÖRÜ VE ARSA OFİSİNİN ETKİNLİĞİ 36
1.Arsa
Faktörü 36
2.Arsa Ofisi
ve Yeniden Yapılanma Çalışmaları Süreci 38
B-CUMHURİYETTEN İKİNCİ DÜNYA
SAVAŞINA KADAR OLAN DÖNEMDE KENT PLANLAMA ÇALIŞMALARI 44
C-İKİNCİ DÜNYA SAVAŞINDAN GÜNÜMÜZE KADAR
OLAN DÖNEMDE KENT PLANLAMA ÇALIŞMALARI 46
II-KENT PLANLAMASI YASAL
UYGULAMA ARAÇLARI 52
A-DÜZENLEME ORTAKLIK PAYI UYGULAMASI 52
B-KAMULAŞTIRMA 54
C-YAPI YASAĞI VE YAPIYA ZORLAMA 57
III-BÖLGE PLANLAMASI VE
BÖLGE KALKINMASI SORUNU 59
A-BÖLGE KAVRAMI VE BÖLGE
ÖLÇÜSÜNDE PLANLAMA İHTİYACI 59
B-BÖLGE PLANLAMASINI TÜRLERİ 60
C-BÖLGELERARASI DENGESİZLİKLER 61
1.Bölgelerarası
Dengesizliklere İlişkin Görüşler 61
2.Bölgelerarası
Dengesizliklerin Giderilmesi 62
3.Bölgesel
Gelişmeyi Sağlayıcı Politikalar 63
D-KALKINMA PLANLARINDA BÖLGE YAKLAŞIMI 64
E-ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 68
F-MERKEZİ YÖNETİMİN BÖLGE
ÖLÇÜSÜNDE TEŞKİLATLANMASI 77
1.Bölge Valiliği 77
2.Olağanüstü Hal Bölge Valiliği 78
G-EKONOMİK VE POLİTİK YÖNLERİYLE GÜNEYDOĞU ANADOLU 81
1.Doğal Coğrafya 81
2.İklim Özellikleri 82
3.Nüfus Yapısı ve Özellikleri 83
a)Bölge
Nüfusu 83
b)Bölge İllerinin Özellikleri ve GAP Projesine Göre Beklenen Gelişme Yönü 89
4.Kalkınma Sorununa Bölgesel Yaklaşım ve Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi 91
a)Hukuki Yapı 92
b)Ekonomik Yapı 93
5.Neden
Güneydoğu Anadolu Önceliği 97
a)Tarihte Güneydoğu Anadolu 98
b)Türkiye Ekonomisi ve Güneydoğu Anadolu 101
6.Ekonomik
Başarısızlığın Nedenindeki Temel Faktörler ve Yerel Çıkarlarda Tatminsizlik 105
7.Politik-Çatışmacı
Sorunlar 108
8.Diğer
Bölgesel Projeler 113
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
I-CUMHURİYET ÖNCESİ VE
SONRASINDA GÜVENLİK
YÖNETİMİ VE KENT 115
II-MODERN BELEDİYE YÖNETİMİ
VE ZABITA HİZMETLERİ 124
A-21. YÜZYILA GİRERKEN NASIL BİR BELEDİYE
ZABITASI 125
1.Kentli Hakları ve Hemşehri
Sorumluluğu 125
2.Geleceğin Ortak Sorunu Olarak Kent
Güvenliği ve Zabıta 129
B-SÜRDÜRÜLEBİLİR
KENT GÜVENLİĞİ 138
1.Kentlere Göç ve Zabıta 142
2.Güvenliğin Gerektirdiği İhtisaslaşma
ve Eğitim 144
BEŞİNCİ BÖLÜM
KONUT POLİTİKASI
I-KONUT KAVRAMI 150
II-KAMU HİZMETİ VE KONUT 151
III-KONUTUN KONUMU 156
IV-KONUT SEKTÖRÜ 159
A-MAKRO
EKONOMİK GÖRÜŞ 159
B-MİKRO
EKONOMİK GÖRÜŞ 162
C-KONUT
SEKTÖRÜNDE ALTERNATİF ROLLER 163
D-KONUT
EKONOMİSİ VE PİYASA 168
1.Taşınmaz Mal Piyasası 173
2.Yapı Ekonomisi 173
3.Sermaye Piyasası 177
V-KONUT POLİTİKASI 177
VI-TÜRKİYE’DE KONUT POLİTİKASININ GENEL YAPISI 184
A-CUMHURİYET
DÖNEMİNDEN PLANLI DÖNEME
KADAR
KONUT POLİTİKASI 185
B-PLANLI
DÖNEMDE KONUT POLİTİKASI 188
1.Birinci Beş Yıllık Plan Dönemi(1963-1967) 189
2.İkinci Beş Yıllık Plan Dönemi(1968-1972) 191
3.Üçüncü Beş Yıllık Plan Dönemi(1973-1977) 191
4.Dördüncü Beş Yıllık Plan Dönemi(1979-1983) 192
5.Beşinci Beş Yıllık Plan Dönemi(1985-1989) 193
6.Altıncı Beş Yıllık Plan Dönemi(1990-1994) 194
7.Yedinci Beş Yıllık Plan Dönemi(1996-2000) 195
8.Sekizinci Beş Yıllık Plan Dönemi(2001-2005) 196
VII-TÜRKİYE’DE 1980 SONRASI
SERBEST PİYASA SİSTEMİNDE KONUT POLİTİKASININ YERİ 197
A-EKONOMİK YAPI 197
B-EKONOMİ POLİTİKASININ
KONUT SEKTÖRÜNE ETKİLERİ 198
C-KONUT YÖNETİMİ VE TOPLU
KONUT İDARESİ BAŞKANLIĞI 201
1.Toplu Konut ve Kamu
Ortaklığı İdaresinden Toplu Konut İdaresine 201
2.Konut Müsteşarlığı 207
3.Konut Sertifikaları
Uygulamaları 209
4.Arsa Sertifikaları
Uygulamaları 212
VIII-KONUTA İLİŞKİN MEVZUAT
DÜZENLEMELERİNİN GELİŞİMİ 214
A-1981 TARİHLİ VE 2487 SAYILI TOPLU KONUT KANUNU 215
B-1984 TARİHLİ VE 2985 SAYILI TOPLU KONUT KANUNU 217
C-1984 TARİHLİ VE 2985
SAYILI KANUNA İLİŞKİN YÖNETMELİK 221
D-TOPLU KONUT UYGULAMALARINA
2985 SAYILI KANUN VE DİĞER MEVZUAT
DÜZENLEMELERİ AÇISINDAN GENEL BİR
YAKLAŞIM 229
IX-YEREL YÖNETİMLER VE KONUT
HİZMETİ 247
ALTINCI BÖLÜM
HUKUKİ DÜZENLEME DIŞINDA KALAN
I-GECEKONDU OLAYININ
GELİŞİMİ 261
II-GECEKONDU POLİTİKASININ
TEMEL İLKELERİ 263
III-GECEKONDU VE HUKUKİ
DESTEK ETKİSİ 265
A-GECEKONDU TANIMI 265
B-GECEKONDU OLAYINA HUKUKİ DESTEK ETKİSİ 266
C-İZMİR METROPOLİTEN ALAN
BÜYÜKKENT BÜTÜNÜNDE NÜFUSUN GELİŞİMİ
VE GECEKONDULAŞMA ÖRNEĞİ 269
YEDİNCİ BÖLÜM
KIYI YÖNETİMİ VE POLİTİKASI
I-KIYI YÖNETİMİ KAVRAMI 277
II-TÜRKİYE’DE KIYI
MEVZUATININ GELİŞİMİ 282
A-KAMU MALLARI VE KIYILAR 283
B-KIYIYA İLİŞKİN HUKUKİ DÜZENLEMELER 284
C-BÜTÜNLEŞİK KIYI YÖNETİMİ 290
1.Dünyadaki
Yaklaşım ve Gelişmelerin Değerlendirilmesi 291
2.Deniz
Alanları ile Bütünleştirilmiş Kıyı Yönetimi 294
3.Kıyı Yönetiminde
Kullanılacak Ekonomik ve
Hukuki Araçlar 296
4.Türkiye’de Kıyı Alanlarına
Kara ve Deniz Kullanımının Etkileri 299
5.Yönetim, Politika ve
Stratejiler 304
SEKİZİNCİ BÖLÜM
KENT YÖNETİMİ
I-KENT YÖNETİMİNE KURAMSAL
YAKLAŞIM 311
A-KENT VE KURUMLAR MODELİ 311
B-KENT VE TOPLUMUN GÜCÜ MODELİ 312
C-KENT VE ÇEVRESİ MODELİ 313
II-TÜRKİYE’DE KENT YÖNETİMİ 316
A-MERKEZDEN YÖNETİM VE KENT 317
B-YERİNDEN YÖNETİM VE KENT 319
1.İl Özel İdareleri 319
2.Belediyeler 321
a)Modern Belediye Sistemine Hazırlık
Olarak Hukuki Düzenlemenin Gelişimi 321
b)Günümüzde Belediyelerin Hukuki Yapısı 326
c)Yerel Gündem 21 ve Belediyeler 331
d)Türkiye’de Siyasi Parti Programlarında
Kent 346
DOKUZUNCU BÖLÜM
BÜYÜKKENT YÖNETİMİ
I-BÜYÜKKENT YÖNETİMİ KANUN TASARILARI 355
II-BÜYÜKKENT YÖNETİMİNDE ETKİNLİK SORUNU 361
III-BÜYÜKKENT BELEDİYE YÖNETİMİNE GEÇİŞTE YÖNETİM YAPISI VE HİZMET DAĞILIMINDAKİ DEĞİŞMELER 363
A-BÜYÜKKENT BELEDİYESİ YÖNETİM YAPISI 364
B-KENT YÖNETİMİNDE GÜÇLÜ
BAŞKAN – GÜÇLÜ
MECLİS TERCİHİ 369
C-ÜLKEMİZDE BELEDİYE
YÖNETİMİNDE BAŞKANIN MECLİS VE ENCÜMENLE İLİŞKİLERİ 380
1.Belediye Başkanının Konumu 381
2.Belediye Meclisinin Konumu 382
3.Belediye Başkanının Meclis ile İlişkileri 383
4.Belediye Encümeninin Konumu 385
5.Belediye Başkanının Encümen ile İlişkileri 386
6.Büyükkent Belediye Başkanının Konumu 388
7.Büyükkent Belediye Meclisinin Konumu 389
8.Büyükkent Belediye Encümeninin Konumu 389
D-BÜYÜKKENT BELEDİYE
HİZMETLERİ 392
1.Kentler ve Hizmet Etkinliği 392
2.Büyükkent Belediye Hizmetlerinin Dağılımı 396
KAYNAKÇA 401
İNDEKS 416
Tablo 1: Sayım Yıllarına Göre Şehir-Köy Nüfusları ve Yıllık Nüfus
Artışı........... 20
Tablo 2: Kentsel Kademelenmeye Göre Fonksiyonların Gelişimi........ 33
Tablo 3: Güneydoğu Anadolu İllerinde Nüfus................... 83
Tablo 4: Güneydoğu Anadolu Bölgesi Kır ve Kent Nüfusunun Yıllık
Artış Hızı ve Nüfus Yoğunluğu.... 84
Tablo 5: Nüfus Artışı ve Doğurganlık(1985-1997)...... 85
Tablo 6: Göç Alan İller(1980-1985)........... 85
Tablo 7: Göç Veren İller(1980-1985)................... 86
Tablo 8: GAP Bölgesi ve Türkiye’de İstihdamın Sektörel Dağılımı(1985)................... 87
Tablo 9: GAP Bölgesi ve Türkiye’de GSYİH’nın Sektörel
Dağılımı(Yüzde)................... 87
Tablo 10: GAP Bölgesi ve Türkiye’de Okullaşma Oranı........... 88
Tablo 11: Güneydoğu Anadolu Sulama Projeleri....... 94
Tablo 12: GAP’ın Yaratacağı Hedefler(1990 Fiyatları)...... 95
Tablo 13: GAP Bölgesi Doğal Kaynakları... 95
Tablo 14: Plan Bölgelerinin Seçilmiş Göstergelere Göre
Karşılaştırılması.................. 114
Tablo 15: Mahalli İdarelerde Düzenlemeye İlişkin Taslaklar ve Zabıta.... 135
Tablo 16: Kalkınma Planlarında Konut Yatırımları(1963-1983)........ 190
Tablo 17: Konut Yatırımları(1977-1985)(Yüzde).................. 199
Tablo 18: Sabit Sermaye Yatırımları İçinde Konut Sektörünün Payı
(1988 Fiyatlarıyla)(Yüzde)........... 200
Tablo 19: Konut Yapımı ve Toplu Konut Tarafından Karşılanan Miktar........ 230
Tablo 20: Yıllara Göre Kullandırılan Toplu Konut Kredilerinin Dağılımı...... 231
Tablo 21(a): Toplu Konut Kredisi Açılan Konut Sayıları.................. 231
Tablo 21(b): Konut Projelerine Açılan Krediler.................. 232
Tablo 22: Türkiye’de Konut Kooperatifleri.................. 256
Tablo 23: Türkiye’de Gecekondu ve Gecekondu Nüfusu(1955-1980)......... 263
Tablo 24: İzmir Metropoliten Alanında Yer Alan Çevre Yerleşimleri 271
Tablo 25: İzmir Metropoliten Alanında Nüfusun Gelişimi(1935-1990)......... 272
Tablo 26: Kıyı Yönetimi Modeli........ 292
Tablo 27: Bütünleştirilmiş Kıyı Master Planında Gözönünde Tutulması
Gereken Bazı Temel Alanlar ve Deniz Kullanımları 300
Şekil 1: Ortak Merkezli Çemberler Teorisine Göre Kent............ 10
Şekil 2: Dilimler Teorisine Göre Kent............ 11
Şekil 3: Birden Fazla Merkezli Gelişme Teorisine Göre Kent............ 12
Şekil 4: Sanayi Toplumunda Kent............ 14
Şekil 5: Konutu Oluşturan Unsurlar ve Etkileri....... 157
Şekil 6: Konut Sektörü ve Makro-Ekonomik Görüş......... 159
Şekil 7: Konut Sektörü ve Mikro-Ekonomik Görüş......... 163
Şekil 8: Kamu Hizmetlerinde Devletin ve Özel Sektörün Üretici veya
Tüketici Olarak
Davranışları 164
Şekil 9: Konut Sektöründe Alternatif Roller.................. 166
Şekil 10: Geliştirilmiş Konut Karar Sistemi....... 178
Şekil 11(a): Kısa Dönemde Konut Piyasasının Kontrolü..... 180
Şekil 11(b): Uzun Dönemde Konut Piyasasının Kontrolü..... 181
Şekil 12: Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi.................. 202
Şekil 13: Konut Yatırım Fonlarının Akışı.................. 206
Şekil 14: Konut Yatırımlarında Kamu, Özel Sektör
ve Kooperatiflerin Payı........... 252
Şekil 15: Gecikme Olayının Gelişimi...... 280
Şekil 16: Politik Sistem ve Çevresi...... 314
Şekil 17: Kent ve Çevresi.. 315