ผิวกายของเรามีขนาดกว้างใหญ่ที่สุดในร่างกาย ช่วยห่อหุ้มอวัยวะต่างๆ
ให้พ้นจากความหนาวเย็น เป็นเกราะคุ้มกันเชื้อโรคมิให้เข้าสู่ภายในตัวเราได้โดยง่าย
ยามอากาศร้อนจัดหรือเราจับไข้ ก็จะอาศัยต่อเหงื่อช่วยระบายความร้อนออกไป
ถ้าสามารถดูแลผิวกายให้อยู่ในสภาพแข็งแรงเสมอ จะเป็นการส่งเสริมให้มีสุขภาพสมบูรณ์ไปด้วย
โดยภาระหน้าที่ทุกคนต้องประกอบอาชีพตามความรู้ความสามารถและความถนัด
และในการนี้เป็นภาวะจำยอมที่ทำให้ผิวเราต้องสัมผัสสารเคมีต่างๆ ก่อให้เกิดอาการแพ้
และระคายเคืองต่อผิว อาการผิวอักเสบที่เราจะสังเกตได้ง่ายคือ มีผื่นแดงตกสะเก็ด
ถ้าเป็นมากจะบวมมีน้ำเหลืองไหล อาการคันจะมีมา ส่วนรายที่เป็นเรื้อรังจะออกอาการผิวแห้ง
กระด้าง แตกเป็นร่องและอาจมีเลือดไหลซิบๆ วิธีที่ดีที่สุดคือ เน้นการป้องกัน
เกษตร ที่ปลูกผัก ผลไม้ และจำเป็นต้องฉีดยาฆ่าแมลงควรให้ความระมัดระวัง
โดยเริ่มตั้งแต่การผสมและเทยาฆ่าแมลงลงในภาชนะที่ใช้ฉีดพ่น
และตลอดระยะเวลาในการฉีดพ่นยาฆ่าแมลง ควรระมัดระวังไม่ให้ยาสัมผัสกับผิวหนัง
โดยการสวมหมวก ผ้าปิด ปิดตาปิดจมูก เสื้อแขนยาว กางเกงขายาว สวมถุงมือ
สวมรองเท้าบูทด้วยจะยิ่งดี การกระทำเช่นนี้จะทำให้ยาฆ่าแมลง ไม่มีโอกาสกับผิวได้ระดับหนึ่ง
เป็นวิธีการป้องกันผิวอักเสบจากยาฆ่าแมลงที่หมอเคยพบในรายที่ผิวอักเสบจากยาฆ่าแมลงนั้น
ผู้เป็นมักจะมีอาการผื่นแดง คัน นอกร่มผ้าได้แก่ ใบหน้า คอ แขน ขา มือ หลังเท้า
ทั้งนี้เพราะการรู้เท่าไม่ถึงการณ์และขาดการป้องกันที่ดี
ผู้ทำงานก่อสร้าง โดยเฉพาะผู้ที่มีหน้าที่ผสมและเทปูนซิเมนต์
ในการผสมปูนนั้นต้องเทปูนแห้งลงบนกะบะแล้วเทน้ำลงผสม
ปูนแห้งแล้วมาถูกแขนเมื่อถูกเหงื่อจะกลายเป็นปูนเปียกจึงเกิดผิวหนังอักเสบการที่สัมผัส
การหิ้วถังปูนที่ผสมแล้วและทำการโบกปูนจะทำให้ผิวสัมผัสกับปูนอีกหลายที่ เช่น
แขน มือ ปูนอาจหกบนหลังเท้า ทำให้มีอาการคันในบริเวณดังกล่าว
แม้เลิกอาชีพนี้แล้วในบางรายยังคงมีผิวอักเสบเรื้อรังและคงอยู่ต่อไปอีกนาน
แต่การอักเสบจะค่อยๆ เกิดห่างออกไปและหายในที่สุด
แม่ค้า-พ่อค้า ที่ค้าขายผลไม้สำเร็จรูป เช่นสับปะรด คนขายดอกไม้
และร้อยมาลัยดอกมะลิสด หรือดอกรัก จะมีผิวอักเสบจากการแพ้น้ำสับปะรด
จากดอกมะลิ จากดอกรัก ก่อให้เกิดอาการคันบริเวณนิ้วมือ ฝ่ามือ ถ้าเป็นมาก
และเรื้อรังจะแสดงออกของอาการมือแห้ง ผิวนิ้วมือมีร่องรอยย่นแตกระแหงและมีเลือดออกซิบๆ ได้
จึงควรสวมถุงมือ หรือสวมถุงพลาสติก เมื่อต้องการขายสับปะรด หรือร้อยดอกไม้ ดังกล่าว
กุ๊กหรือแม่บ้าน ที่ต้องประกอบอาหารเป็นประจำทุกวัน
อาจมีผิวอักเสบบริเวณมือและนิ้วมือ เมื่อสัมผัสกับ มะนาว มะกรูด หัวหอม พริก
โดยมีอาการคันและผื่นแดงลอก แต่สำหรับมะนาวนั้นนอกจากเกิดอาการคันทันที
แล้วยังมีอาการเพิ่มเติมอีกก่อให้เกิดจุดดำขนาด 2-3 มม. กระจายบนหลังมือและแขน
เนื่องจากพืชสวนครัวชนิดนี้มีสาร Courmarin เป็นส่วนประกอบ เมื่อหยดลงบนผิว
และบังเอิญเดินถูกแสงแดดส่องบริเวณผิวส่วนนั้น จะเกิดผิวสีดำบนผิวหน้าได้
เหตุการณ์เช่นนี้มักเกิดในผู้ที่จัดปรุงอาหารนอกสถานที่เช่น เมื่อเที่ยวทะเล แล้วตำส้มตำทานเอง
ทำการบีบมะนาวแล้วเกิดอาการดังกล่าวได้
แม่บ้านที่ต้องล้างถ้วยชาม ซักผ้า ล้างห้องน้ำและเครื่องสุขภัณฑ์ต่างๆ
อาจมีผิวอักเสบบริเวณมือจากการสัมผัสกับผงซักฟอก น้ำยาขัดล้างห้องน้ำ
เนื่องจากทั้ง 2 ชนิดมีฤทธิ์เป็นด่างอ่อนและด่างแรงตามลำดับ วิธีปลอดภัยคือ
ควรสวมถุงมือยางชนิดหลวมยาวถึงแขน เพื่อป้องกันมิให้ผิวสัมผัสกับสารดังกล่าว
จะได้ทำงานอย่างมีความสุข
พนักงานธนาคารและบัญชี หรือผู้หยิบจับเงินทองบ่อยๆ โดยเฉพาะเหรียญ
อาจมีผิวอักเสบจากการแพ้สารนิเกิล ซึ่งเป็นส่วนประกอบของเหรียญ โดยแสดงอาการที่ผิวมือ
ผิวนิ้วมือ แห้ง ลอกเป็นขุยและแตกเป็นริ้ว
พนักงานพิมพ์ดีด หรือผู้ทำหน้าที่เรียงพิมพ์ มีโอกาสแพ้หมึกพิมพ์
ทำให้มีผิวอักเสบบริเวณนิ้วมือ มีโอกาสแพ้หมึกพิมพ์ ทำให้มีผิวอักเสบบริเวณนิ้วมือ
รวมถึงวิศวกรและสถาปนิกที่ต้องหยิบตรวจแบบพิมพ์เขียวบ่อยๆ
อาจเกิดอาการผิวอักเสบได้เช่นกัน
ช่างเฟอร์นิเจอร์ ที่ทำการตกแต่งหรือปั้นแต่งศิลปะไทย
อาจมีผิวอักเสบจากการแพ้รักในการลงรักปิดทอง
สุดท้ายคือ ผู้ที่นิยมล้างมือบ่อยๆ วันละเป็นสิบๆ ครั้งก็เกิดอาการผิวอักเสบจากการแพ้น้ำ
แพ้น้ำยาล้างมือ โดยมีผิวแห้งแตกได้เช่นกัน จึงแนะนำว่าถ้าเกิดกรณีดังกล่าว
ควรล้างมือก่อนทานอาหารก็จะเป็นการดี
จะเห็นว่า หลากหลายอาชีพดังได้กล่าวข้างต้น มีความเสี่ยงต่อการเกิดผิวหนังอักเสบ
จากการทำงานได้ แต่ไม่ทุกราย ถ้าเกิดกับผู้ใดมิใช่ว่าจะต้องเลิกทำงานทุกราย
การป้องกันโดยการปิดหรือปกคลุมผิวส่วนที่ต้องสัมผัสจะเป็นการดีที่สุด ถ้าเป็นที่มือ
การสวมถุงมืออาจเป็นการป้องกันที่ถูกต้องและดีมาก แต่ปัจจุบันเริ่มมีผลิตภัณฑ์ที่ใช้ทามือก่อนสัมผัสสารต่างๆ
ก็ช่วยป้องกันได้ แต่ไม่เหมาะกับภาวะเศรษฐกิจเพราะผลิตภัณฑ์ดังกล่าวมีราคาแพง
ดังนั้นถุงมือดูจะเหมาะสมและสำคัญ เพราะทำให้เราประกอบอาชีพได้อย่างมีความสุข
โดยไม่ต้องเสียสตางค์ ค่ายาผิวอักเสบโดยไม่จำเป็น
พญ.เยาวเรศ นาคแจ้ง
|
