เมื่อหมาสัตว์เลี้ยงแสนรักของคนในบ้าน สัตว์ที่ท่านไว้วางใจให้เฝ้าเรือน
เป็นเพื่อนเล่นของลูก แล้วจู่ๆ ก็กัดบุตรหลานของท่านเข้า ท่านจะทำอย่างไรดีกับหมาตัวนั้น?
เอาไปปล่อย? ทำลาย? เลี้ยงต่อไป? หรือหาทางแก้ไข ให้โอกาสแก่หมาน้อยอีกครั้ง ?
ก่อนตัดสินใจอย่างหนึ่งอย่างใดลงไปท่านควรจะต้องทราบข้อมูลของปัญหาหมากัดเด็ก?
ว่ามีสาเหตุจากอะไรได้บ้าง จึงจะนำไปสู่วิธีแก้ไขเพื่อโอกาสที่จะอยู่ร่วมชายคาเดียวกันต่อไป
ในอนาคตอย่างสงบสุขทุกๆ ฝ่าย
ทำไมหมากัดเด็กๆ หมากัดเด็กได้จากหลายๆ สาเหตุดังต่อไปนี้
หมาเกลียดเด็ก มักเกิดกับหมาที่มีความฝังใจต่อเด็กในแง่ลบ กล่าวคือ
ฝังใจจดจำต่อสิ่งที่หมาถูกกระทำโดยมนุษย์ตัวเล็กๆ คือเด็กตั้งแต่ครั้งก่อน เช่น ถูกแหย่ ถูกทรมาน
(ตี เตะ) ฯลฯ หมาจึงจงเกลียดจงชังเห็นเด็กเป็นศัตรูคู่อาฆาต หากมีโอกาสจะกัดหรือทำร้าย
หมาหวงลูก ได้แก่ หมาแม่ลูกอ่อนจะมีสัญชาติญาณปกป้องลูก ซึ่งบางตัวก็มีมาก
และแสดงออกอย่างรุนแรงในลักษณะก้าวร้าวเรียกว่า Matemal aggression เมื่อเด็กเล็กสนใจเข้าไปดู
หรือจับต้องลูกหมา จะทำให้แม่หมาแสดงออกซึ่งพฤติกรรมดังกล่าวกลายเป็นหมาดุกัดเด็กไป
หมาเจ็บ หมาป่วย หมาที่กำลังไม่สบายโดยเฉพาะอย่างยิ่งทางกาย เช่น ป่วยด้วยโรคปอดบวม
หรือประสบอุบัติเหตุถูกรถชน ขาหัก ทำให้มันเจ็บปวด หวาดระแวงไม่ไว้ใจอะไรทั้งสิ้น
ครั้นเด็กประสงค์จะเล่นด้วย ไปลูบจับ คลำ ถูกบริเวณที่กำลังเจ็บหรือขณะที่หมากำลังเพลียพักผ่อนอยู่
เขาจะเจ็บปวดหรือตกใจและกัดเด็ก
หมาขี้กลัว หมาพวกนี้เป็นหมาที่กลัวเกินกว่าเหตุ กลัวลนลานเหมือนคนประสาทหรือขวัญอ่อน
จะสังเกตได้ว่าเป็นหมาที่มักหลบหนีสังคมทั้งคนและหมา ปลีกแยกตัวอยู่ตัวเดียว เมื่อเด็กไปเซ้าซี้
จับ อุ้ม ดึง ลากมาเล่น มันจึงกัดเอา แต่เป็นเพียงกัดขู่เท่านั้นเนื่องจากความกลัวนั่นเอง
หมาเจ้าที่ เป็นหมาดุซึ่งมีได้หลายแบบ บางตัวดุด้วยนิสัยใจคออยู่แล้ว เช่น มีความก้าวร้าวสูง
ส่วนบางตัวดุด้วยหน้าที่ เช่นหมาเฝ้ายามทั้งหลายซึ่งเป็นนิสัยประจำพันธุ์ เช่น ร็อทไวเล่อร์ โดเบอร์แมน
ฉะนั้นในบางครั้งเด็กจึงเปรียบเสมือนผู้ที่เข้ามารบกวน ผู้บุกรุก หรือเป็นผู้ไม่พึงปรารถนา
สำหรับสถานที่ที่หมาตัวนั้นปฏิบัติหน้าที่อยู่ จึงทำร้ายเอาได้ ตลอดจนหมาบางตัวมีลักษณะหวงพื้นที่ของตนเอง
เมื่อเด็กผ่านเข้ามาจึงเป็นการรุกรานทำให้ถูกกัด
หมาหวงกิน อาหารเป็นสิ่งหนึ่งที่หมาต้องปกป้องรักษา บางตัวหวงมาก
เด็กเล็กไม่รู้ไปแย่งชามหรืออาหาร หรือหวังดีจะเติมอาหารได้ แต่หมาไม่เข้าใจอาหารข้าใครอย่าแตะ
เด็กจึงถูกกัด
หมาหวงเมีย หมาตัวผู้ที่กำลังหน้ามืด มัวแต่เฝ้าหมาตัวเมียที่กำลังเป็นสัด สิ่งหนึ่งที่ต้องทำ
คือ ระแวดระวังมิให้หมาตัวอื่นมายุ่งหรือแย้งการผสมพันธุ์กับตัวเมียตัวนั้น เด็กที่เข้ามาอยู่ในช่วงเวลาดังกล่าว
อาจถูกเหมาเอาจากหมาตัวนั้นได้ว่ากำลังจะมาพรากคู่ของมันทำให้ต้องกำจัดโดยการกัด
หมานักล่า หมาจัดเป็นผู้ล่า มีสัญชาติญาณล่าเหยื่อเพื่อเป็นอาหารแฝงอยู่บ้างไม่มากก็น้อย
หมาเพศผู้จะมีสูงเป็นพิเศษและพันธุ์ของหมาก็มีส่วนสัมพันธ์ เช่น หมาในกลุ่มหมาล่าเนื้อ
หมาใช้งานต่างๆ ฯลฯ บางตัวมีสัญชาติญาณนักล่าแรงมากจึงเห็นเด็กเล็กๆ ที่กำลังคลานเป็นเหมือนเหยื่อ
มันจึงเข้าโจมตีด้วยการกัดหรืองับ
หมาใฝ่สูง หมาในสังคมมีความต้องการที่จะไต่อันดับตำแหน่งของตนในสังคมนั้นๆ จากล่าง
คือเป็นลูกไล่ปลายแถวให้สูงขึ้นเรื่อยๆ และเด็กในบ้านก็เป็นสมาชิกในสังคม
ซึ่งหมาจะต้องข่มขู่เอาชนะให้ได้เพื่อที่หมาจะได้มีสถานะในสังคมนั้นๆ สูงขึ้นกว่าเดิม
การกัดจึงเป็นวิธีข่มขู่อย่างหนึ่งของมัน
ฯลฯ
ฉะนั้นท่านที่ประสบปัญหาหมากัดเด็กในบ้านต้องพยายามค้นคว้าหาสาเหตุตามหัวข้อใหญ่ๆ
ที่ให้ไว้ หากทำเองไม่ได้ลองเอาข้อมูลไปปรึกษากับหมอหมาดู เมื่อท่านรู้ว่าการกัดนั้น
มาจากสาเหตุใดก็จึงหาวิธีแก้เป็นเรื่องๆ ไป จะถูกต้องตรงประเด็น เช่น หมากัดเพราะหวงกิน
เจ้าของคงไม่ต้องกำจัดหมาประเภทนี้ทิ้ง แต่ท่านควรสั่งสอนเด็กให้รู้จักถึงการปฏิบัติต่อหมา
เพื่อป้องกันการเกิดปัญหาดังกล่าว เช่น ไม่จับต้องภาชนะใส่อาหารของหมาขณะที่กำลังกิน
หรือปรากฏตัวอยู่ใกล้ๆ ของเหล่านั้น
สอนให้เด็กเป็นผู้ให้อาหารแก่หมา ฯลฯ เพียงแค่นี้ลูกหลานของท่านก็ปลอดภัยจากหมากัดแล้ว
และหมาเองก็สามารถอยู่กับท่านต่อไปตามปกติมมิต้องถูกทำลายหรืออัปเปหิออกไปจากเหย้า
ด้วยอารมณ์เพียงชั่ววูบนะครับ
ผศ.น.ส.พ.ปานเทพ รัตนากร
|
