ห้องสมุด E-LIB : Health Library for Thai : หนูจะอ้วก

มาที่นี่ที่เดียว ได้อ่านบทความทางด้านการแพทย์ ภาษาไทย จากเกือบทุกโฮมเพจที่มีใน INTERNET
http://www.oocities.org/Tokyo/Harbor/2093/
จำสั้นๆ i.am/thaidoc

ท.ญ.วิริยา ออประยูร

คุณพ่อคุณแม่ทั้งหลายอาจจะคิดไม่ถึงเลยนะคะว่า อุปสรรคสำคัญอีกอย่างหนึ่งในการทำฟันเด็ก คือการที่เด็กสามารถบังคับตัวเองให้อาเจียนได้ถ้าแกไม่อยากทำฟันไม่เชื่อก็เห็นจะต้องเชื่อล่ะค่ะ ก็หมอพิมมีตัวอย่างมาเล่าประกอบด้วยนี่คะ

"น้องเอ" เป็นเด็กชายรูปร่างอ้วนท้วนแข็งแรงดี หมอพิมซักประวัติดูก็ได้ทราบว่าแกมีสุขภาพดีทุกอย่าง แต่ช่วงหลังนี้มีปัญหาปวดฟันกรามน้ำนม น้องเอเพิ่งอายุได้ 5 ขวบเท่านั้น ฟันกรามน้ำนมก็มีอันผุจนเริ่มปวดแล้ว เนื่องจากชอบอมท็อฟฟี่เป็นที่สุด อมได้ทั้งวันทีเดียว หมอพิมตรวจดูในปากพบว่า ฟันซี่

ดังกล่าวผุจนทะลุโพรงประสาทแล้ว จำเป็นต้องรักษารากฟันเพื่อเก็บฟันซี่นี้ไว้ก่อนเพราะถ้าถอนตอนนี้ ฟันแท้ที่ขึ้นมาทีหลังอาจจะซ้อนเกได้

หมอพิมจึงต้องค่อยๆ คุยกับน้องเอก่อน เพราะการรักษารากฟันนี้เป็นการรักษาที่ยุ่งยาก ต้องได้รับความร่วมมือจากคนไข้อย่างยิ่ง คุยกันแรกๆ ก็ดีอยู่ล่ะค่ะ แต่พอหมอพิมพูดรักษารากฟันเท่านั้น น้องเอก็รีบลุกขึ้นจากเก้าอี้ทำฟันทันทีพร้อมกับร้องว่า "ไม่เอา เอไม่รักษารากฟัน เพื่อนเอเคยทำแล้ว เค้าบอกว่าเจ็บ"

ว่าแล้วน้องเอก็เริ่มร้องไห้ หมอพิมได้คุยกับคุณแม่จึงทราบว่าน้องเอมีความฝังใจมากกับการรักษารากฟัน เพราะเพื่อนที่เคยทำมาก่อนพบกับประสบการณ์ที่ไม่ค่อยดี จึงมาเล่าให้น้องเอฟัง อย่างไรก็ตาม… เราก็พยายามทั้งปลอบทั้งขู่ให้น้องเอขึ้นทำฟันจนได้ เนื่องจากซี่นี้จำเป็นจริงๆ ที่จะต้องเริ่มทำเพราะน้องเอปวดมาก และเริ่มมีหนองที่ปลายรากมาก สรุปแล้วน้องเอก็ขึ้นทำฟันด้วยใบหน้าที่งอหงิกทีเดียวค่ะ

หมอพิมค่อยๆ เริ่มทำ น้องเอก็ดี้ดี ไม่มีดิ้น ไม่มีร้อง แต่พอหมอพิมกำลังจะเริ่มฉีดยาชาเท่านั้น (ยังไม่ทันเอาเครื่องมือใดๆ เข้าปากเลยนะคะ) น้องเอก็อ้วกใหญ่เลย ใหม่ๆ ก็ไม่มี "ของ" ใดๆ ออกมา แต่พอเค้นไปเค้นมาก็มี "ของ" ออกมาด้วย เลอะเทอะเปรอะเปื้อนไปหมด เล่นเอาหมอพิมต้องหยุดการรักษาไว้เพียงเท่านั้น เพราะพอตั้งท่าจะเริ่มทำน้องเอก็จะเค้นอ้วกออกมาทันที

ทีนี้มาถึงทีเด็ดของ "น้องบี" บ้าง ตัวอย่างนี้เป็นสาวน้อยอายุ 3 ขวบค่ะ จะเริ่มทำฟันครั้งแรกวันนี้ หมอพิมจึงร่ายยาวตามวิธีการทำฟันครั้งแรก พอรู้จักคุ้นเคยร่วมมือดีแล้วจึงเริ่มจะขัดฟัน น้องบีก็เอาอีกแล้วค่ะ แนวเดิมคือ เริ่มจะอ้วกแต่แกยังไม่กลัวมาก เพียงลองหยั่งเชิงเท่านั้นหมอพิมรู้แกวจึงเริ่ม ทำเสียงแข็งขู่เล็กน้อยว่า "ถ้าน้องบีจะอ้วกจริงๆ ก็ไม่เป็นไรจ้ะ หมอพิมมียากันอ้วกจะฉีดให้"
เท่านั้นเองหนูบีรีบบอกว่า
"บีไม่อ้วกแล้วค่ะคุณหมอ ขัดฟันเลยค่ะ…ขัดฟันไม่เจ็บ แต่ฉีดยากันอ้วกเจ็บกว่า"

"น้องซี" กำลังจะเคลือบฟลูออไรด์ พอหมอพิมเอาถาดฟูลออไรด์เข้าปาก คุณแม่น้องซีรีบเตือนลูกว่า
"น้องซีนั่งเฉยๆ อย่าอ้วกนะจ๊ะลูก"
เท่านั้นเองน้องซีคิดว่าคงจะน่าอ้วกก็เลยอ้วกออกมาจริงๆ เดือดร้อนกันทั้งคุณหมอ คุณแม่

อาการอ้วกแบบ "สั่งได้" แบบนี้เกิดขึ้นจริงในการทำฟันเด็กหลายต่อหลายราย บางรายที่อาเจียนออกมาจริงๆ หมอฟันก็จนปัญญาที่จะทำฟันต่อไปได้ ต้องยอมแพ้ บางรายพอจะคุยกันได้ก็คุยกันให้รู้เรื่อง บางรายก็ต้องใช้การขู่ประกอบ แล้วแต่เทคนิคเป็นรายๆ ไป แต่คุณพ่อคุณแม่หลายๆ ท่านคงไม่อยากให้ลูกของตัวเองเป็นอย่างนี้แน่ๆ เรามาคุยกันถึงทั้งวิธีป้องกันและแก้ไขดีไหมคะ

เริ่มจากการป้องกันก่อน จริงๆ แล้วการอ้วกนี้เริ่มจากการที่เด็กต้องการเรียกร้องความสนใจ จะเกิดในเด็กที่เริ่ม "รู้ความ" บ้างแล้ว เช่น อายุสักขวบกว่าๆ เด็กอาจใช้การอ้วกเป็นการต่อรองบางอย่างก็ได้ ตัวอย่างเช่น เมื่อถูกป้อนข้าวโดยที่แกไม่อยากทาน แกจะเริ่มต้นด้วยการ "ลองอ้วกดู" แล้วส่วนใหญ่จะได้ผล คือพออ้วกแล้วผู้ใหญ่จะตกอกตกใจ และก็ไม่กล้าป้อนข้าวแกอีกในมื้อนั้น

บางคนก็อ้วกเพื่อให้คุณพ่อคุณแม่สนใจ เช่น คุณพ่อบางคนมาบ่นให้หมอพิมฟังว่าเช้าๆ ก่อนออกไปทำงานลูกสาวจะต้องอ้วก ตัวคุณพ่อจึงต้องกุลีกุจอถามไถ่ดูอาการกว่าจะออกไปทำงานได้ก็สาย และในที่สุดคุณพ่อเองก็รู้สึกได้เลยว่าลูก "แกล้งอ้วก" เพื่อให้คุณพ่ออยู่ต่ออีกนิดก็ยังดี

ฟังดูแทบไม่น่าเชื่อว่าเด็กจะมีความสามารถขนาดนี้ พฤติกรรมแบบนี้ป้องกันได้ ลักษณะของพฤติกรรมก็คล้ายๆ การที่เด็กอาละวาด นอนดิ้น ร้องไห้แผดเสียง เต้นเร่าๆ เมื่อไม่ได้ดังใจ

วิธีการป้องกัน เหมือนกันหมดคือ เมื่อเด็กเริ่มทำพฤติกรรมเหล่านี้เป็นครั้งแรก ผู้ปกครองต้องทำเป็นไม่สนใจ เด็กจะรู้สึกทันทีว่าทำแบบนี้ "ไม่สำเร็จ" ไม่สามารถทำให้ผู้ใหญ่ยอมแพ้ได้ ดูๆ ไปก็เหมือนการชิงไหวชิงพริบนะคะ แต่มันเป็นเรื่องจริงที่ต้องกระทำด้วย

ดังนั้นหากลูกลองอ้วกเพื่อเรียกร้องความสนใจหรือเพื่อผลบางอย่าง คุณลองทำเป็นไม่สนใจ ไม่ต้องไปดุไปว่าอะไร ทำเหมือนไม่มีเหตุการณ์อะไรเกิดขึ้น เด็กจะค่อยๆ เรียนรู้เอง แต่มีข้อแม้ว่าคุณต้องแน่ใจว่า ลูกไม่ได้อ้วกเพราะไม่สบายนะคะ ถ้าอ้วกจากการไม่สบาย คุณก็ต้องใส่ใจอยู่แล้วเป็นธรรมดา เช่น อ้วกร่วมกับมีไข้, ท้องเดินหรืออื่นๆ อย่างนี้ต้องพาไปหาหมอค่ะ

ส่วนวิธีแก้ไข ถ้าเด็กมีพฤติกรรมอย่างนี้ (คืออ้วกอยู่เรื่อย) ไม่พอใจอะไรก็อ้วก จะแก้ไขค่อนข้างยาก แต่ก็อยากให้คุณอย่าท้อถอยค่อยๆ ทำให้เขารู้ว่าการอ้วกไม่ทำให้พ่อแม่ตกใจ อ้วกไปก็ไม่ประโยชน์

ส่วนกรณีการพาเด็กที่อ้วกง่ายมาทำฟันผู้ปกครองต้องคุยกับเด็กมาก่อน เพื่อไม่ให้เขากลัวจนเกินไป และก่อนทำฟันต้องบอกหมอฟันทุกครั้งว่า ลูกมีปัญหาเรื่องการอาเจียน เพื่อหมอฟันจะได้เตรียมรับสถานการณ์ได้ถูกต้อง อย่างไรก็ตามเด็กที่อาเจียนมากๆ เวลาทำฟันบางคนเป็นมากจนทำฟันไม่ได้เลย แล้วก็มีฟันที่จำเป็นจะต้องรักษากันด้วย ถ้าอย่างนี้บางรายคงต้องปรึกษากุมารแพทย์ก่อนก็มีค่ะ

อ่านเรื่องตอนนี้ของหมอพิมแล้วคุณพ่อคุณแม่หลายท่านคงจะคิดตั้งรับพฤติกรรมของลูกกันแล้ว ของอย่างนี้ป้องกันได้จริงๆ ค่ะ เพียงแต่คุณพ่อคุณแม่ต้องใจแข็งสักหน่อยเท่านั้นเอง

(update วันที่ 7 กันยายน 2543)

[ ที่มา... นิตยสารแม่และเด็ก ปีที่ 23 ฉบับที่ 342 สิงหาคม 2543]

[ BACK TO LIST]

main

มีปัญหาสุขภาพ ที่นี่มีคำตอบ ห้องสมุดE-LIB[ hey.to/yimyam ][ i.am/thaidoc ]

Best view with [IE3.02][NETSCAPE 4.05][OPERA 3.21] resolution 800x600