ถ้าแม่เป็นเบาหวานจะมีผลอย่างไรต่อลูกในครรภ์บ้างค่ะ สลิน/กทม.

ถ้าขณะเริ่มตั้งครรภ์เบาหวานยังควบคุมได้ไม่ดี มีรายงานความพิการของลูกสูงขึ้นค่ะ ดังนั้นว่าที่คุณแม่ที่สงสัยหรือรู้ตัวว่าเป็นเบาหวาน ควรปรึกษาคุณหมอก่อนปล่อยให้ตั้งครรภ์นะคะ เพราะถ้าปล่อยให้ตั้งครรภ์ ในขณะตั้งครรภ์เบาหวานจะยิ่งควบคุมได้ยากขึ้น เพราะฮอร์โมนเสริมสร้างกายเติบโตของลูกที่สร้างจากรก จะช่วยเพิ่มระดับน้ำตาลในร่างกายคุณแม่ เพื่อให้มีเพียงพอที่จะส่งผ่านไปถึงลูกส่วนการใช้ยาชนิดรับประทานเพื่อลดการดูดซึมน้ำตาล จากลำไส้ใช้ไม่ได้ผลและอาจก่อให้เกิดความพิการของลูก ถ้าใช้ในช่วง 3 เดือนแรก ที่ลูกกำลังสร้างอวัยวะต่างๆ คุณแม่เบาหวานจึงต้องใช้การฉีดอินซูลินเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลให้พอเหมาะ ตลอดระยะเวลาการตั้งครรภ์ควบคู่กับการควบคุมอาการอย่างเคร่งครัด และต้องพักผ่อนให้เพียงพอ เพราะความเคร่งเครียดทั้งร่างกายและจิตใจจะมีผลต่อการเพิ่มระดับน้ำตาลถ้าควบคุมเบาหวานได้ไม่ดี คุณแม่มักจะมีโรคแทรก เช่น ครรภ์เป็นพิษ กรวยไตอักเสบเฉียบพลัน ลูกมักจะตัวใหญ่มาก และมีน้ำคร่ำมากทำให้คลอดก่อนกำหนดคุณแม่เบาหวานจึงต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิด จากคุณหมอนะคะ รศ.พญ.เฉลิมศรี ธนันตเศรษฐ

ถ้าตั้งครรภ์ได้ 1-2 เดือน แต่ยังไม่เคยฉีดวัคซีนหัดเยอรมัน ควรต้องปฏิบัติตัวอย่างไร ลินจง/กทม.

ส่วนใหญ่แล้วคุณแม่ยุคนี้จะมีภูมิต้านทานหัดเยอรมัน เพราะได้รับการฉีดป้องกันตั้งแต่ยังเล็กๆ ดังนั้นการติดเชื้อหัดเยอรมันขณะที่ร่างกายเคยมีภูมิมาแล้ว จะไม่มีผลต่อลูกในครรภ์ค่ะ ถ้าคุณแม่อยากให้มั่นใจจริงๆ ก็ควรเจาะเลือดตรวจดูระดับภูมิคุ้มกัน หัดเยอรมันขณะมาฝากครรภ์ แต่ถ้าผลออกมาพบว่าภูมิคุ้มกันมีระดับต่ำมาก ก็ยังไม่ต้องกังวลใจนะคะ เพราะอาจไม่ได้เกิดจากร่างกายไม่เคยมีภูมิมาก่อน แต่อาจเป็นเพราะภูมิต้านทานที่เคยมี ลดระดับลงไปมากเนื่องจากไม่ได้มีการกระตุ้นจากการติดเชื้อ หมอขอแนะนำว่าหลังคลอด ควรจะฉีดวัคซีนซ้ำอีกครั้งค่ะ จะได้มั่นใจว่าร่างกายมีภูมิคุ้มกันหัดเยอรมันอย่างแน่นอนแล้ว รศ.พญ.เฉลิมศรี ธนันตเศรษฐ

ถ้าอยากทราบว่าลูกในท้องเป็นแฝดหรือไม่ มีวิธีตรวจอย่างไรบ้างคะ ถ้าไม่อยากทำอัลตราซาวนด์ นิตยา/สุรินทร์

ที่จริงแล้ว ตั้งแต่ก่อนที่จะมีการใช้การตรวจด้วยเครื่องตรวจคลื่นความถี่สูง ที่ชื่อว่าเครื่องอัลตราซาวนด์ สูติแพทย์ก็มีวิธีการวินิจฉัยการตั้งท้องแฝดอยู่แล้ว ซึ่งเริ่มต้นจากตั้งแต่การซักประวัติการตั้งครรภ์แฝดในครอบครัว ขนาดของท้องซึ่งจะใหญ่กว่าปกติ สังเกตว่าทารกจะดิ้นมากกว่าปกติ และดิ้นหลายตำแหน่งในเวลาเดียวกัน ฟังเสียงหัวใจทารกได้มากกว่า 1 ตำแหน่งในเวลาเดียวกัน และมีอัตราที่แตกต่างกัน เป็นต้น อย่างไรก็ตาม การตรวจอัลตราซาวนด์โดยสูติแพทย์ที่มีความชำนาญในปัจจุบัน เป็นวิธีที่มีความสะดวก แม่นยำ และราคาไม่แพงสามารถทำได้ในโรงพยาบาลทุกแห่ง จึงทำให้การวินิจฉัยท้องแฝดในปัจจุบันส่วนใหญ่หันมาใช้การทำอัลตราซาวนด์แทนครับ นท.นพ.วิวัฒน์ ชินพิลาศ

วัคซีนที่จะต้องฉีดก่อนตั้งครรภ์มีอะไรบ้าง และมีระยะคุ้มกันได้แค่ไหนคะ วิไล เต็มศุภศิริ

วัคซีนที่หมอแนะนำให้ฉีดในผู้หญิงก่อนการตั้งครรภ์มีดังนี้ 1. วัคซีนป้องกันโรคหัดเยอรมันซึ่งจะทำให้ทารกพิการแต่กำเนิด ในกรณีมีการติดเชื้อนี้ในขณะตั้งครรภ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการตั้งครรภ์ 3 เดือนแรก วัคซีนนี้มีระยะคุ้มกันตลอดชีวิต แต่พบว่าบางครั้งภูมิคุ้มกันลดหลังการฉีด 10 ปี จึงแนะนำให้ฉีดอีกครั้ง (มีการฉีดวัคซีนชนิดนี้เป็นปกติในตารางการฉีดวัคซีนของเด็ก) ในช่วงก่อนแต่งงาน หรือก่อนการตั้งครรภ์อย่างน้อย 3 เดือน 2. วัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบชนิดบี ในกรณีที่ยังไม่มีภูมิคุ้มกันควรจะฉีดป้องกันเนื่องจากคนไทย เป็นพาหะต่อโรคนี้ค่อนข้างมากและโรคนี้สามารถติดต่อได้ง่ายทางปาก ทางเพศสัมพันธ์ และทางบาดแผล ฉีด 1 ชุด 3 เข็มใน 6 เดือน มีภูมิคุ้มกันได้นาน 5 ปี 3. วัคซีนป้องกันโรคบาดทะยักส่วนใหญ่จะได้รับในขณะฝากครรภ์ จึงไม่ต้องกังวลครับ 4. วัคซีนป้องกันโรคอีสุกอีใส ในกรณีที่ยังไม่เคยเป็นโรคนี้มาก่อน ฉีด 2 เข็ม ห่างกัน 6-10 สัปดาห์ มีภูมิคุ้มกันได้นาน 10 ปี ควรฉีดก่อนแต่งงานหรือก่อนการตั้งครรภ์อย่างน้อย 3 เดือน นพ.ชาญวิทย์ พันธุมะผล

ท้องลูกคนที่ 2 ได้ 2 เดือนกว่าแล้วก็แท้ง ดิฉันไม่ได้ขูดมดลูก เพราะหลุดออกมาเองจนหมด ถ้าอยากมีลูกอีกคนควรเว้นระยะห่างนานเท่าไหร่และสาเหตุการแท้งในครั้งนี้น่าจะมาจากอะไรคะ นภาพร อัศวโชคสุวรรณ

ปกติแล้วถ้าคุณแม่แท้งลูกในขณะอายุครรภ์ได้ 2 เดือน และแท้งครบตามประวัติที่ให้มา มดลูกก็จะกลับสู่สภาพเดิมหรือเรียกตามภาษาชาวบ้านว่ามดลูกเข้าอู่ ในเวลาประมาณ 4-6 สัปดาห์ การสร้างเม็ดเลือดทดแทนที่เสียไปขณะแท้ง จะใช้เวลาเฉลี่ยประมาณ 2-3 เดือน และการปรับสภาพจิตใจ เช่น ความเศร้าโศกเสียใจจากการสูญเสียการตั้งครรภ์ ส่วนใหญ่ประมาณ 3 เดือน จะกลับสู่สภาพปกติ ดังนั้นระยะเวลาห่างประมาณ 3 เดือนจึงเหมาะสมสำหรับการตั้งครรภ์ต่อไป สาเหตุส่วนใหญ่ของการแท้งในระยะ 3 เดือนแรกเกิดจากความผิดปกติของลูกกว่า 50 เปอร์เซ็นต์ ส่วนภาวะแท้งในท้องต่อไปโอกาสเกิดน้อยมาก เนื่องจากคุณแม่เคยตั้งครรภ์ ซึ่งได้ลูกปกติไปแล้วการแท้งบุตรที่ผิดปกตินั้น ต้องเกิดขึ้นต่อเนื่องกันเกิน 3 ครั้ง เรียกว่า HABITUAL ABORTION กรณีนี้จำเป็นต้องค้นหาสาเหตุ เพื่อวางแผนการรักษาอย่างถูกต้องต่อไป น.พ.มฆวัน ธนะนันท์กูล

(จัดทำขึ้น วันที่ 22 สิงหาคม พ.ศ. 2543)