นายแพทย์รุ่งโรจน์ ตรีนิติ
เวลาคนเราตั้งครรภ์ ร่างกายมีการเปลี่ยนแปลงมากมายหลายอย่างเพื่อเตรียมตัว
สำหรับอีกชีวิตหนึ่งที่จะเกิดมา ก็เหมือนเราเตรียมบ้านสำหรับคนมาใหม่ ต้องเก็บต้องจัดของให้เข้าที่
เตรียมห้อง ปัดกวาดเช็ดถูให้เรียบร้อย
การจะรู้ว่าตั้งครรภ์หรือเปล่า ถ้าจะอาศัยอาการทางร่างกายคงเป็นเรื่องยาก และไม่แน่นอน
อย่างเรื่อง คลื่นไส้อาเจียนก็ไม่ได้เป็นอาการเฉพาะเจาะจงของคนท้องเสมอไป โรคอื่น
สาเหตุอื่นก็ทำให้มีอาการอย่างนี้ได้ ดังนั้นจึงต้องอาศัยการตรวจ จึงจะบอกได้แน่ชัด ถ้าไปหาหมอ
หมอก็อาจตรวจปัสสาวะพร้อมกับตรวจร่างกาย ถ้ายังไม่แน่ใจหมออาจตรวจเลือดหรือตรวจ
Ultrasound เพิ่มเติม
- แล้วถ้าไม่ไปหาหมอจะตรวจเองได้ไหม
ได้ครับ สมัยนี้สะดวกมาก มีชุดตรวจสำเร็จรูปสำหรับตรวจปัสสาวะด้วยตนเอง
วางจำหน่ายมากมายหลายยี่ห้อ หลากหลายราคา ร้านขายยาก็มีขาย ห้างสรรพสินค้าก็มีขาย
สินค้าเหล่านี้มักวางขายใกล้ๆชั้นขายยาเม็ดคุมกำเนิดและถุงยางอนามัย
ซื้อมาแล้วก็เอามาตรวจเองที่บ้าน
ซื้อมาแล้วจะเก็บไว้ก่อนก็ได้ที่อุณหภูมิ 4 30 องศา (อุณหภูมิห้องก็ใช้ได้) และเมื่อฉีกซองออกมาแล้ว
ต้องตรวจทันทีจึงจะได้ผลดี แต่ถ้าฉีกมาแล้วยังไม่ตรวจสามารถเก็บไว้ได้หนึ่งชั่วโมง มิฉะนั้นจะโดนความชื้น
ทำให้ประสิทธิภาพลดลงได้
จะใช้ปัสสาวะตื่นนอนตอนเช้าก็ได้ ฮอร์โมนแยะดี แต่จะใช้ปัสสาวะเวลาอื่นก็ได้ผลเหมือนกัน
สำคัญต้องเป็นปัสสาวะสดคือปัสสาวะมาใหม่ๆ
ปกติในชุดจะมีอุปกรณ์ให้มาพร้อมเสร็จสรรพ ทั้งนี้ก็แล้วแต่บริษัท บางบริษัทก็เป็นแบบตลับ
(Test pack) หรือแบบแถบจุ่ม (test strip) หรือแบบแผ่นหยด
แบบตลับ (Test pack) ทางบริษัทจะเตรียมถ้วย
และหลอดดูดปัสสาวะมาให้พร้อม อย่าหยดปัสสาวะมาก
ปกติ 3-4 หยดก็พอ
แบบแถบจุ่ม (Test strip)
อาจมีภาชนะบรรจุปัสสาวะมาให้หรือไม่มีก็ได้
อย่าจุ่มเลยขีดที่กำหนด
แบบแผ่นหยด ปกติจะต้องมีหลอดดูดพร้อมก้าน
ละเลงปัสสาวะผสมน้ำยามาให้ด้วย อ่านคู่มือที่มีมาให้พร้อม
|
 |
การอ่านผลที่ถูกต้องต้องอ่านภายใน 5 นาที ถ้าทิ้งไว้นานกว่านี้ ที่เคยขึ้นขีดเดียวของบางบริษัท
อาจมีอีกขีดโผล่มาได้ ซึ่งไม่ใช่การตั้งครรภ์ และเชื่อถือไม่ได้แล้ว
1. ถ้าขึ้น 2 ขีด แปลว่าให้ผลบวก
2. ถ้าขึ้นขีดเดียว แปลว่าให้ผลลบ
3. ถ้าไม่ขึ้นสักขีด แปลว่า อ่านผลไม่ได้ หรือแถบเสีย
1. ถ้าให้ผลบวกแปลว่าตั้งครรภ์
2. ถ้าให้ผลลบ แปลว่า ไม่ตั้งครรภ์ หรืออาจตั้งครรภ์แต่ยังตรวจไม่เจอก็เป็นได้
3. ถ้าไม่ขึ้นสักขีด แปลว่าชุดตรวจนั้นเสีย อาจเสียจากการผลิต หรือเสียจากการเก็บไม่ถูกวิธี
หรือหมดอายุ หรือใช้ปัสสาวะเก่าทิ้งไว้นาน การตรวจในครั้งนั้นใช้ไม่ได้ ต้องเอาอันใหม่มาตรวจ
การตรวจปัสสาวะปกติก็ควรรอให้ให้รอบเดือนขาดเสียก่อนจึงค่อยตรวจ ในหลายๆครั้งความเครียด
วิตกกังวลก็อาจทำให้รอบเดือนมาช้าได้ (โดยเฉพาะในรายที่ยังไม่พร้อม) ดังนั้นเมื่อถึงวันนัดแล้ว
รอบเดือนยังไม่มาตามนัด คุณก็สามารถรอได้ รอ 7 วันแล้วค่อยตรวจก็ยังไม่สาย ตรวจแล้วถ้าให้ผลบวก
ก็แปลว่าตั้งครรภ์ แต่ถ้าให้ผลลบ ก็รออีก 7 วันค่อยตรวจซ้ำ ตรวจแล้วยังให้ผลลบ ก็รออีก 7 วันตรวจใหม่อีกที
ถ้าครั้งนี้ยังให้ผลลบก็เย็นใจได้แล้ว ไม่น่าท้อง (ไม่ได้บอกว่าไม่ท้องแน่ๆ)รออีก 7 วันคราวนี้ถ้าให้ผลลบอีก
และกังวลว่าจะตั้งครรภ์(แต่ไม่พร้อม) ก็คงต้องไปหาหมอตรวจแล้วครับ
- จะตรวจก่อนรอบเดือนขาดได้ไหม
ในกรณีที่มีการผสมเทียมหรือการทำเด็กหลอดแก้ว แพทย์อาจตรวจเลือดหลังจากทำไป 1 2 สัปดาห์
เพื่อดูว่าการทำนั้นสำเร็จหรือไม่ แต่ในกรณีการตั้งครรภ์ปกติทั่วไปก็ไม่จำเป็นต้องไปรู้ก่อนรอบเดือนขาด
ถึงคุณไม่พร้อมจะตั้งครรภ์ การรู้ก่อนรอบเดือนขาด หรือรู้หลังรอบเดือนขาด 1 2 สัปดาห์ก็ไม่มีอะไรต่างกัน
ตรวจแล้วให้ผลบวกแปลว่าท้องแน่นอนใช่ไหม ..ก็ควรจะเป็นอย่างนั้น
แต่เท่าที่เคยเจอก็ไม่แน่เสมอไป
ตรวจคราวก่อนให้ผลบวก สองวันต่อมารอบเดือนกลับมาหน้าตาเฉยก็มี แล้วทำไมจึงเป็นอย่างนั้น ในบางครั้ง
บางบริษัทไวมากฮอร์โมนอื่นที่ไม่ใช่ hCG ก็ให้ผลบวกปลอมก็มีแต่ก็พบไม่บ่อยนักผิดพลาดได้ 1- 2 %
- อาหารและยาที่กินเข้าไปมีผลให้การตรวจผิดพลาดไหม
โดยปกติก็ไม่มีผลอะไร
- ขีดที่สองขึ้นจางๆ แปลว่าอะไร
บางครั้งตรวจไปแล้วขีดที่ 2 ทำท่าขึ้นมาแต่ก็จางๆ จะอ่านว่าบวกหรือเปล่า
.ผลที่ได้ถือว่ายังไม่แน่นอน
รออีก 7 วันค่อยตรวจใหม่ซ้ำอีกที
- ท้องนอกมดลูกบอกได้หรือเปล่า
ลำพังแค่ตรวจปัสสาวะบอกไม่ได้ครับว่าท้องในมดลูกหรือนอกมดลูก การวินิจฉัยว่าท้องนอกมดลูก
ต้องอาศัยการตรวจร่างกาย การตรวจอย่างอื่นร่วมด้วย รวมทั้งประวัติอาการต่างๆ แต่ท้องนอกมดลูกก็เจอน้อย
ดังนั้นจึงไม่มีอะไรต้องเป็นห่วง ปล่อยเป็นหน้าที่หมอที่จะวินิจฉัยเอง
- เด็กออกไปแล้วยังตรวจเจอไหม
หลังจากคลอดไม่ว่าคลอดปกติหรือผ่าคลอด หลังจากแท้งไปแล้วไม่ว่าแท้งเองหรือไปทำแท้งมา
ฮอร์โมนในเลือดไม่หมดไปทันที แต่จะค่อยๆลดลง 1 2 สัปดาห์ยังอาจตรวจปัสสาวะให้ผลบวกได้
แต่อย่างไรก็ตามหลัง 4 สัปดาห์แล้วก็จะให้ผลลบทุกราย
การตรวจการตั้งครรภ์ด้วยปัสสาวะด้วยตนเอง เป็นการตรวจเบื้องต้น ต้องระมัดระวังในการแปลผล
เมื่อตรวจแล้วได้ผลอย่างไร ควรได้ไปตรวจกับแพทย์อีกครั้งดีที่สุด
|
