เด็กทารกตั้งแต่แรกคลอดจนถึง 4 เดือน เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่า ต้องได้รับน้ำนมแม่ เป็นอาหารหลัก โดยเฉพาะน้ำนมเหลืองซึ่งเป็นแหล่งรวมสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย แต่หลังจาก 4 เดือนไปแล้วเด็กควรได้รับอาหารเสริมเข้ามาในเมนูอาหารประจำวันด้วย เพราะการให้ลูกกินนมแม่เพียงพอย่างเดียว อาจไม่เพียงพอต่อร่างกายของทารก อาหารเสริมที่คุณพ่อคุณแม่จะเตรียมให้ลูกน้อย ก็ต้องมีสารอาหารที่ร่างกายของลูก ควรได้รับอย่างเหมาะสมในแต่ละวัยด้วยเช่น ไอโอดีน ธาตุเหล็ก โปรตีน วิตามินเอ แคลเซียม ฯลฯ ซึ่งในสารอาหารเหล่านี้ก็จะมีคุณประโยชน์ต่อร่างกายแตกต่างกัน ไอโอดีน เป็นสารอาหารที่มีความสำคัญต่อการทำงานของต่อมไทรอยด์และการพัฒนาของสมอง มีผลต่อการเรียนรู้และความจำ ถ้าเด็กขาดสารตัวนี้จะทำให้สติปัญญาด้อยกว่าเด็กทั่วไป ไอโอดีนพบมากในอาหารทะเลจำพวก กุ้ง หอย ปู ปลา โดยเฉพาะปลาเพราะเนื้อปลา เป็นเนื้อสัตว์ที่ย่อยง่ายแต่เด็กที่มีอายุต่ำกว่า 1 ขวบยังไม่เหมาะที่จะให้อาหารทะเลเป็นอาหารเสริม เพราะเด็กอาจเกิดอาการแพ้ได้ ธาตุเหล็ก มีส่วนสำคัญต่อการสร้างเม็ดเลือดแดง ป้องกันโรคโลหิตจางมีมากในตับ เนื้อสัตว์ เลือด ไข่แดง ผักสีเขียวเข้ม ถั่วเมล็ดแห้ง ถ้าเด็กทารกขาดธาตุเหล็กจะทำให้พัฒนาการทางสมองด้อย และต่ำกว่าเด็กปกติ เหล็กที่ได้จากข้าวจะเป็นเหล็กที่ดูดซึมไปใช้ได้ไม่ดี แต่เหล็กที่ได้จากเนื้อสัตว์ ตับ เลือดจะดูดซึมได้ดีกว่า หากต้องการให้ร่างกายของลูกดูดซึมธาตุเหล็กไปใช้ได้ดีขึ้น คุณพ่อคุณแม่ต้องให้ลูกรับประทาน วิตามินซีควบคู่ไปด้วย โปรตีน เป็นสารอาหารที่ให้ความอบอุ่นแก่ร่างกายของลูก ช่วยในการเสริมสร้างเนื้อเยื่อ และการเจริญเติบโต โปรตีนมีมากในเนื้อสัตว์ทุกชนิด นม ถั่วเมล็ดแห้ง ไข่ เต้าหู้ นมถั่วเหลือง วิตามินเอ ช่วยปรับสภาพสายตา สร้างเซลล์เนื้อเยื่อและเป็นเกราะป้องกันโรคต่างๆ ให้แก่ร่างกาย นอกจากนี้ยังเป็นอาหารบำรุงผิวได้เป็นอย่างดี มีในผักใบเขียว เหลืองและแสด เช่น มะม่วงสุก มะละกอสุก ส้มเขียวหวาน ฟักทอง แครอต คุณพ่อคุณแม่สามารถนำผักผลไม้เหล่านี้ มาบดรวมกันเป็นอาหารเสริมให้ลูกได้ แคลเซียม มีประโยชน์ต่อการสร้างกระดูก ฟัน และเล็บของลูก พบในกุ้งแห้ง กุ้งแห้งป่น ปลาตัวเล็กๆ หรือกระดูกปลาป่น ผักใบเขียว เช่น บล็อกโคลี่ กวางตุ้ง คะน้า ถั่วเมล็ดแห้ง งา ถั่วแดง ซึ่งเราสามารถนำไปทำเป็นอาหารให้ลูกทานอย่างง่ายๆ ได้ เช่น ตุ๋นกระดูกปลาป่นกับไข่ ผักต้มหรือผักบดรวมมิตร น้ำเต้าหู้ถั่วแดง ฯลฯ อาหารเสริมที่คุณพ่อคุณแม่ให้ลูกเป็นครั้งแรกเมื่ออายุประมาณ 3-4 เดือนนั้น ควรเป็นน้ำส้มคั้น โดยให้ 2 ช้อนชาก่อน หลังจากนั้นจึงค่อยๆ เพิ่มปริมาณทีละน้อย เมื่อลูกคุ้นกับน้ำส้ม แล้วอาจเปลี่ยนไปให้น้ำผลไม้หรือน้ำผักชนิดอื่นๆ ในขั้นต่อไป เมื่อย่างเข้าเดือนที่ 4 คุณพ่อคุณแม่ต้องเพิ่มกล้วยน้ำว้าสุกครูด ข้าวบด หรือข้าวบดผสมไข่แดง ฟักทองนึ่ง เมื่ออายุลูกเข้า 7 เดือน จึงให้เนื้อสัตว์ทุกประเภทได้ การเตรียมอาหารเสริมให้ลูกต้องเป็นอาหารที่มีคุณค่าครบทั้ง 5 หมู่ และเหมาะสมในแต่ละวัย เพื่อช่วยให้การเจริญเติบโตทางร่างกายของลูกเป็นไปอย่างสมบูรณ์ ซึ่งก็คงไม่มีคุณพ่อคุณแม่ท่านใด อยากให้ลูกมีพัฒนาการทางร่างกายที่ด้อยกว่าเด็กคนอื่นๆ ใช่ไหมคะ

(update วันที่ 28 กันยายน 2543)

main