น.พ.วีระ สุรเศรณีวงศ์
อะไรเอ่ย
ตอน 30 แข็งปั๋ง
พอ 40 เริ่มอ่อน
ย่าง 50 อ่อนปวกเปียก
เป็นการเสวนาในวงกาแฟที่สำหนังงานแพทย์นี่เอง ตอนเย็นเลิกงานทำเอาวงเสวนาเกือบแตก
เพราะคนขายซึ่งเป็นแพทย์อาวุโสชายทำเอากลุ่มเสวนาสตรีอุทานบ่นพร่ำต่อว่าผู้ชายเสียๆ หายๆ
ผู้เขียนก็พลอย Dirty Mind ไปด้วยว่าผู้ชายไม่น่าจะเอาความเป็นไปของตัวเองมาเปิดโปง
ทุกคนมีคำตอบไปในทิศทางเดียวกันว่าเรื่องของสังขารของผู้ชายที่อายุ 50 ปีเศษแล้ว
ทุกคนรู้คำตอบแต่ไม่ตอบ เพราะอุจาด
วิธีเฉลยคำตอบก็พิสดาร จะต้องกระซิบข้างหู พูดดังไม่ได้ เลยยิ่งทำให้เป็นว่าน่าจะเป็นเรื่องอุจาด
เรื่องของวัยทอง ท่านเฉลยว่าไม่ใช่ เป็นเรื่องของวัยเงิน!! เลยเป็นที่มาของเรื่องวัยเงินเมื่อสตรีมีวัยทอง
สุภาพบุรุษซึ่งเป็นของคู่กัน คุณแม่เข้าสู่วัยทอง คุณก็ควรจะได้เทียบเท่าคุณแม่เป็นวัยเงินน่าจะเหมาะสม
และสื่อได้ดี มีคำถามเกิดขึ้นเสมอว่า เมื่อสตรีวัยทองแล้วสุภาพบุรุษจะมีความเปลี่ยนแปลงเข้าสู่วัยดังกล่าว
หรือไม่มีเช่นเดียวกันกับสุภาพสตรี และเป็นเรื่องที่คนในครอบครัวควรจะได้รู้จัก
เพื่อจะได้ปรนนิบัติดูแลท่านได้ถูกต้อง
นึกแล้วก็เป็นที่น่าน้อยใจที่ความรู้ในเรื่องของสุภาพสตรีวัยทองได้รับการเผยแพร่สนับสนุนอย่างมาก
จนปัจจุบันมีคลินิกวัยทองเพื่อให้บริการดูแลคุณสุภาพสตรีสูงวัยในทุกสถานบริดาร แม้คลินิกเอกชนก็มี
แต่เรื่องของชายสูงวัย หรือชายวัยเงินกลับไม่มีการให้ความรู้เผยแพร่ และมีสถานบริการแพร่หลาย
อย่างคลินิกสตรีวัยทองแม้ในสถานบริการใหญ่ๆ ของรัฐ ของสถาบันการผลิตแพทย์ก็หาได้ไม่กี่แห่ง
ไม่มีผู้ดูแลเฉพาะเช่นสตรีสูงวัย ซึ่งเป็นที่น่ายินดีสำหรับคุณสุภาพสตรีที่แม้เมื่อสูงวัยแล้ว
ก็ยังได้รับการเอาใจใส่จากทางราชการ ทางวงการแพทย์อย่างเข้มแข็ง ผิดกับคุณผู้ชาย
ซึ่งดูเหมือนจะถูกทอดทิ้ง ขาดการเหลียวแล คุณผู้หญิงจึงควรจะภูมิใจที่ท่านเป็นเพศที่สังคม
ให้การเอาใจใส่ดูแลอย่างดีโดยตลอด นี่อาจจะเป็นปัจจัยหนึ่งที่สตรีมีอายุขัยเฉลี่ยสูงกว่าผู้ชาย
ประมาณ 3-5 ปี
ในสตรีฮอร์โมนเพศมีอิทธิพลต่อสรีระอย่างไร ในผู้ชายฮอร์โมนเพศชายฮอร์โมนเพศชาย
ที่มีชื่อว่า "เทสโทสเตอโรน" (Testevstorone) ก็มีอิทธิพลต่อการเปลี่ยนแปลงสรีระเช่นกัน
แต่ไม่เด่นชัดเหมือนคุณผู้หญิง ฮอร์โมนเพศชายจะมีผลต่อการรวบรวมตัวของไขมัน
การเปลี่ยนแปลงของกล้ามเนื้อและผลต่อขนมและผม
ฮอร์โมนเพศชายเติมฮอร์โมนที่ถูกสร้างที่ลูกอัณฑะเป็นส่วนใหญ่และส่วนน้อยไม่กี่เปอร์เซ็นต์สร้างที่ต่อมหมวกไต
ไม่มีการสร้างจากไขมันที่ใต้ผิวหนังเช่นกับของคุณสุภาพสตรี การควบคุมการสร้างฮอร์โมนเกิดขึ้น
โดยต่อมใต้สมอง บริเวณส่วนล่างของฐานสมองจะทำหน้าที่เป็นตัวควบคุมการผลิตฮอร์โมน
ฮอร์โมนเพศชายนั้นสร้างมาจากสารตั้งต้น คือ คลอเรสเตอโรน ซึ่งเป็นไขมันชนิดหนึ่ง
ที่มีพิษต่อร่างกายถ้ามีปริมาณมากไปก็จะเกิดโรคหัวใจหลอดเลือดอุดตัน นี่แหละธรรมชาติ
สิ่งที่มีค่าอนันต์ก็มักจะมีโทษมหันต์เช่นกัน
หน้าที่ของฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนนอกจากจะกระตุ้นการสร้างการกระจายตัวของไขมัน
และการเปลี่ยนแปลงของกล้ามเนื้อ ฮอร์โมนเพศขณะนี้มีการเปลี่ยนแปลงไปตามนาฬิกาสุริยะ
ในเพศชายฮอร์โมนเพศจะสูงในช่วงตีห้าถึงเจ็ดโมงเช้า ด้วยเหตุนี้จึงทำให้ในเพศชายอวัยวะเพศ
มักจะแข็งตัวในตอนเช้ามืด ซึ่งภาษาชาวบ้านเรียกว่า "ชักธง" หรือ "นกเขาขันยามเช้า"
ฮอร์โมนเพศจะทำให้ไขมันจะกระจายตัวไปสะสมบนส่วนบนของร่างกาย ฮอร์โมนเพศจะทำให้กล้ามเนื้อ
มีมวลมากขึ้นและใหญ่ขึ้น ผู้ชายจึงมีรูปลักษณ์องอาจแข็งแรง ส่วนสตรีเพศก็จะมีรูปร่างอ่อนช้อยอ่อนหวาน
ฮอร์โมนเพศชายก็เช่นเดียวกับฮอร์โมนเพศหญิง จะลดระดับตามอายุ เมื่ออายุ 40 ปี
ฮอร์โมนเพศชายจะเริ่มลดลง เมื่ออายุใกล้ 50 ปริมาณฮอร์โมนเพศจะลดลงกว่าครึ่ง
จึงพบเห็นว่าในผู้ชายเมื่ออายุ 40 ปีเศษ ก็จะเริ่มมีการสะสมไขมันในส่วนล่างของร่างกายมากขึ้น
และกล้ามเนื้อก็จะลดขนาดลงไม่แข็งเหมือนวัยหนุ่ม ในวัยนี้คุณผู้ชายจึงมีแนวโน้มที่จะลงพุง
ความองอาจผ่าเผยก็จะลดลง จากสง่าผ่าเผยก็ไปสู่สภาวะภูมิฐานคือ พุงเริ่มสะสมไขมัน
กล้ามเนื้อหย่อนยาน
ฮอร์โมนที่ลดลงจะมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงอื่นๆ ของร่างกาย เช่น สภาวะจิตใจอาจจะหงุดหงิด
ซึมเศร้าความต้องการทางเพศก็จะถูกกระทบกระเทือน การตื่นตัวของอวัยวะเพศจะเริ่มลดลง
และบ้างอาจจะมีความผิดปกติต่ออวัยวะเพศจนเกิดเป็นความล้มเหลวทางเพศที่พบบ่อยคือ
ใจสู้แต่อวัยวะเพศไม่สู้ ซึ่งจะมีผลกระทบในวงกว้าง เพราะวัยดังกล่าวนี้เป็นวัยที่พบในระดับผู้บริหาร
ระดับสูงขององค์กรบ้าง ก็เป็นผู้นำที่ต้องตัดสินใจที่มีผลต่อองค์กรหรือต่อสถาบันที่มีขนาดใหญ่
ซึ่งอาจจะทำให้การตัดสินใจแก้ปัญหาเกิดการกระทบกระเทือนได้
อาการวูบวาบหรือเดี๋ยวร้อนเดี๋ยวหนาว ซึ่งในสตรีวัยทองจะพบได้ค่อนข้างบ่อยนั้น
ในเพศชายวัยเงินก็พบได้เช่นกันแต่ไม่มากเท่ากับในสตรี และในเพศชายนั้นมีไลฟ์สไตล์
หรือรูปแบบชีวิตที่มากสังคมกว่าสตรีและยังมีการบริโภคสารกล่อมประสาททั้งสุรา บุหรี่มากกว่าสตรี
ทำให้การแสดงออกของอาการวูบวาบลดลงไป แต่ขณะเดียวกันสารเหล่านี้
ก็เป็นเครื่องบั่นทอนสุขภาพในเวลาเดียวกัน
การลดลงของฮอร์โมนในเพศชายแม้จะเกิดขึ้นในเวลาไล่เลี่ยกันแต่ก็ด้วยอัตราที่ช้ากว่า
ในสตรีทำให้ความต้องการทางเพศของผู้ชายจะมียาวนานกว่าสตรี ซึ่งเป็นปัจจัยหนึ่ง
ที่ทำให้ความเครียดเกิดขึ้นในชีวิตคู่ของผู้สูงวัย เนื่องจากไม่เข้าใจถึงธรรมชาติของการเปลี่ยนแปลง
ที่เกิดขึ้นในฝ่ายตรงข้าม พบได้เสมอโดยเฉพาะในสังคมไทยซึ่งเป็นสังคมปิด
คนไข้หญิงอายุเพียง 50 ปีเศษ
บ้างหกสิบเศษบ้าง ไม่ยอมรับการมีเพศสัมพันธ์ของคู่นอนหรือสามีและเข้าใจผิดว่าฝ่ายชายตัณหากลับ
จนก่อให้เกิดการร้าวฉานในชีวิตคู่ ซึ่งการทำความเข้าใจถึงธรรมชาติของแต่ละฝ่ายแล้วพบกันครึ่งทาง
ทุกอย่างก็จะลงตัว
จากการศึกษาพบว่าผู้ชายจะเริ่มมีการลดลงของฮอร์โมนเพศปีละ 1 เปอร์เซ็นต์
ตั้งแต่อายุ 40 ปี จนถึง 70 ปี ดังนั้นในเพศชายอายุ 70 ปี กับฮอร์โมนเพิ่งจะลดลงไป 30 เปอร์เซ็นต์
ซึ่งในสตรีเพศนั้นเมื่ออายุ 70 ปีตามธรรมชาติ รังไข่ซึ่งเป็นตัวสร้างฮอร์โมนเพศหญิงจะฝ่อไม่ทำหน้าที่
ทำให้ความรู้สึกทางเพศแทบไม่มีเลย
ขณะที่ผู้ชายยังมีฮอร์โมนเหลืออยู่ประมาณ 70 เปอร์เซ็นต์ จึงไม่สมดุลกัน แต่ปัจจุบันสตรีสูงอายุ
มักจะได้รับฮอร์โมนทดแทนเพื่อให้มีคุณภาพชีวิตที่มีผลพวงทราบมาคือ ความรู้สึกทางเพศ
ก็จะได้ชดเชยมาครับ เรียกว่าได้ทูอินวันคือได้ทั้งสุขภาพทางกายและสุขภาพทางเพศมาด้วย
ล้อต๊อกดาราตลกที่มีชื่อเสียงของไทยเราเป็นตัวอย่างที่ดีว่าเพศชายแม้จะอายุมากถึงเจ็ดสิบ
ก็ยังมีสมรรถนะทางเพศ ซึ่งเป็นปกติธรรมชาติของเพศ ชาย แต่สังคมมักจะไม่เห็นด้วย
และมักจะเปลี่ยนภาพพจน์เพศชายสูงอายุเหล่านี้เป็นงูไปเสียกลายเป็นร่างมนุษย์หัวเป็นงูเลย
เป็นที่มาของเฒ่าหัวงูไป
ฮอร์โมนเพศชายนั้นเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เพศชายมีอุบัติการณ์ของโรคหัวใจหลอดเลือดสูง
แต่ในคนสูงวัยเมื่อให้ฮอร์โมนเพศชายกลับพบว่า แสดงผลดีต่อระบบไขมันต่อหลอดเลือด
กระดูกในเพศชายก็เช่นเดียวกับเพศหญิงเมื่อฮอร์โมนเพศลดลง ความบางของกระดูก
ก็จะเกิดขึ้นเช่นกัน แต่การที่พบกระดูกบางเกิดในเพศชายน้อยจะพบน้อยกว่าเพศหญิงร้อยละ 50
อาจจะเนื่องจากต้นทุนกระดูกในเพศชายมีต้นทุนสูงกว่า เนื่องจากเพศชายมักจะมีไลฟ์สไตล์
หรือลักษณะชีวิตที่ผาดโผนกระโดดโลดเต้นมากกว่าสตรีจึงทำให้กระดูกมีการกระตุ้น
การสร้างสะสมแคลเซียมมาก และการลดลงของฮอร์โมนเพศชายก็เป็นไปในลักษณะที่ค่อยๆ ลดลง
เพียงปีละหนึ่งเปอร์เซ็นต์
ต่อมลูกหมากโต เป็นอาการที่จะเด่นชัดมากในผู้ชายสูงวัย อันที่จริงต่อมลูกหมาก
มันก็เป็นอวัยวะที่อยู่ภายใต้อิทธิพลของฮอร์โมนเพศเช่นกัน คนไทยนั้นมีพรสวรรค์ในการตั้งชื่อ
เช่นต่อมลูกหมากซึ่งเป็นอวัยวะสำหรับเป็นที่ตักเติมน้ำกามซึ่งมีตัวอสุจิอยู่ด้วยและอยู่ที่ตำแหน่ง
ปลายส่วนในสุดขององคชาต มีลักษณะถ้าผ่าขวางออกมาดูจะคล้ายกับลูกหมากที่กินกับพลูมาก
ต่อมลูกหมากจะค่อยๆ โตตามวัยเมื่อฮอร์โมนลดลง ต่อมลูกหมากก็ยังจะโตได้อีก
เมื่อโตมากจะไปมีผลต่อระบบทางเดินปัสสาวะ เพราะต่อมลูกหมากนั้นคร่อมอยู่บนท่อปัสสาวะ
เมื่อโตขึ้นจะทำให้รูท่อทางเดินปัสสาวะแคบลงได้จะทำให้มีการขับถ่ายปัสสาวะลำบาก
จะพบเห็นได้ว่าในชายที่สูงอายุจะเข้าห้องน้ำเพื่อปัสสาวะบ่อยๆ เวลากลางคืน ในรายที่เป็นเนื้องอก
จะอุดตันท่อทางเดินปัสสาวะ และถ้าไม่แก้ไขแต่เนิ่นๆ อาจจะทำให้มีผลต่อไตได้
มะเร็งต่อมลูกหมากเป็นโรคที่พบมากในประเทศตะวันตก ปัจจุบันก็พบว่า
อุบัติการณ์ในประเทศไทยเพิ่มสูงขึ้น อาจจะจากวัฒนธรรมการบริโภคอาหารที่เปลี่ยนไป
ในประเทศตะวันตกมะเร็งเต้านมเป็นมัจจุราชสำหรับสตรีเพศ ก็มีมะเร็งต่อมลูกหมากเป็นมัจจุราชในเพศชาย
ต่อมลูกหมากเป็นอวัยวะที่ตรวจพบได้ไม่ยุ่งยากโดยแพทย์จะตรวจผ่านทางทวารหนัก
สามารถตรวจคลำดูได้ว่า
ต่อมลูกหมากมีขาดโตผิดปกติเพียงใด มีลักษณะเนื้อร้ายหรือไม่ และปัจจุบันสามารถตรวจเลือด
หาระดับสารคัดหลั่งของมะเร็งต่อมลูกหมากได้ช่วยให้การวินิจฉัยโรคได้แต่เนิ่นๆ
ในระยะวัยเงินนี้การดูแลก็เช่นเดียวกับระยะวัยทอง ในสตรีการให้ฮอร์โมนเพศทดแทน
เป็นหลักในการดูแล แต่ต้องมีการตรวจสุขภาพอย่างครบครัน เพราะในวัยสูงอายุนี้
ในเพศที่จะมีความผิดปกติของระบบอื่นๆ จะมีมาก โอกาสที่จะเกิดโรคมะเร็งในเนื้อเยื่อ
หรืออวัยวะต่างๆ ก็มากขึ้น จึงควรจะต้องมาพบแพทย์เฉพาะทาง ซึ่งในปัจจุบันนี้แพทย์สาขานี้
เรียกว่า Geriatvic Medicine หรืออายุรแพทย์สาขาผู้สูงอายุ ซึ่งเป็นสาขาที่ใหม่และกำลังได้รับการส่งเสริม
ให้มีการผลิตแพทย์เฉพาะทางสาขานี้ แพทย์ในอนาคต ผู้สูงอายุจะมีจำนวนมากขึ้นๆ
ขณะที่เด็กจะลดจำนวนลง แต่ในทางปฏิบัติถ้าสตรีที่ไม่มีพยาธิสภาพของร่างกายเด่นชัด
และเป็นไปในทางเวชศาสตร์ป้องกัน ก็จะมาใช้บริการที่คลินิกวัยทอง แต่ของผู้ชายยังไม่มีการดูแล
ในเชิงเวชศาสตร์ป้องกันในวัยเงิน จึงมีบางสถานบริการทางสาธารณสุขที่เปิดคลินิกวัยเงิน
และวัยทองในที่เดียวกัน และใช้หมอกกลุ่มเดียวกันดูแล
การใช้ฮอร์โมนในวัยเงินนั้นปัจจุบันมีมากขึ้นเพราะคุณผู้ชายเริ่มสนใจตัวเองมากขึ้น
ยิ่งปัจจุบันโครงการเกษียณอายุก่อนเวลาหรือเรียกเสียโก้หรูว่า โครงการเปลี่ยนเส้นทางชีวิต
ค้นพบว่าตัวเองเริ่มเปลี่ยนแปลงไปโดยเฉพาะในทางเสื่อม และเริ่มหันมาใช้บริการทางการแพทย์
เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีในอนาคต เป็นการเตรียมคุณภาพชีวิตในอนาคตก็ว่าได้
การให้ฮอร์โมนเพศชายนั้นก็เช่นเดียวกับการให้ฮอร์โมนเพศหญิงต้องมีการควบคุม
เพราะอาจจะมีผลข้างเคียงเกิดขึ้นได้ โดยเฉพาะการก่อให้เกิดมะเร็งต่อมลูกหมาก และมะเร็งเต้านม
เพราะในผู้ชายก็มีเต้านมซึ่งกลายเป็นมะเร็งได้ และมีเป็นรุนแรงกว่าผู้หญิง
ตัวฮอร์โมนอาจจะมีผลทางอ้อมโดยไปกระตุ้นให้มีฮอร์โมนเพศหญิงมากขึ้นในร่างกาย
ซึ่งปกติเพศชายก็มีฮอร์โมนเพศหญิง แต่ในอนาคตที่ต่ำมากเมื่อมีการกระตุ้นให้เกิดมีฮอร์โมนเพศหญิงมาก
ก็อาจจะมีผลต่อการกระตุ้นต่อมเต้านมให้โตกลายเป็นมะเร็งไปได้ และเนื่องจากฮอร์โมนเพศชาย
มีอิทธิพลต่อขบวนการเผาผลาญของไลโปโปรตีนหรือระบบขไมันโปรตีนของร่างกาย
จึงอาจจะก่อให้เกิดผลต่อระบบเผาผลาญสารอาหารได้
ดังนั้นเมื่อจะพาญาติผู้ใหญ่สตรีไปคลินิกวัยทองก็ช่วยพาญาติผู้ใหญ่ชาย
ไปคลินิกวัยเงินเสียด้วยเลยทีเดียว กระสุนนัดเดียวได้นกสองตัว
ก็มาถึงบทสรุป เฉลยปัญหา 20 แข็งปั๋ง 25 ก็ยังแข็ง 40 ไม่แข็ง 50 อ่อนปวกเปียก 56
ค่าเงินบาท ! ขอบคุณ SANOOR.COM
|
